Hastane Enfeksiyonlarının Önemi ve Tanımı

1. Hastane Enfeksiyonlarının Önemi ve Tanımı

2. Hastane EnfeksiyonlarıTanım • Hastalar hastaneye başvurduktan sonra gelişen ve başvuru anında inkübasyon döneminde olmayan veya hastanede gelişmesine rağmen bazen taburcu olduktan sonra ortaya çıkabilen enfeksiyonlar • Genellikle hastaneye yattıktan 48-72 saat sonra ve taburcu olduktan sonra ilk 10 gün içinde Am J Infect Control 1988;16:128-40

3. Hastane EnfeksiyonlarıTanım • Lejyonella veya su çiçeği gibi inkübasyon süresi uzun olan enfeksiyonlar için bu zaman çerçevesi uygun şekilde düzenlenir. • Enfeksiyon hastaneye yatış sırasında var olan enfeksiyöz bir olayın komplikasyonu veya uzantısı ise nozokomiyal kabul edilmez.

4. Hastane EnfeksiyonlarıTanım • Yenidoğanda nozokomiyal enfeksiyon kriterleri karmaşıktır ve hastanede kalış süresiyle ilişkilidir. • Annede hastaneye yatış sırasında enfeksiyon yok, ama 48-72 saat sonra doğan bebek enfekte ise bu enfeksiyon nozokomiyal kabul edilir. • Transplasental yoldan geçen enfeksiyonlar bu kategoriye alınmaz.

5. Hastane EnfeksiyonlarıTanımlar • “Centers for Disease Control” (CDC) tarafından belirlenen hastane enfeksiyonu tanımları: • 1988 • 1992 yılında cerrahi yara enfeksiyonları ile ilgili revizyon • 2002 yılında nozokomiyal pnömoni tanımlarında revizyon Horan TC, Gaynes RP. Surveillance of nosocomial infections. In:Hospital Epidemiology and Infection Control, 3rd ed., Mayhall CG, editor. Philadelphia:Lippincott Williams & Wilkins, 2004:1659-1702.

6. Hastane EnfeksiyonlarıTanımlar • Enfeksiyonun var olup olmadığını belirlemek veya saptanan enfeksiyonu sınıflandırmak • Klinik ve laboratuvar bulguları, diğer tanısal testler: • Hasta dosyası • Laboratuvar: Klinik örneklerin mikroskopik incelemesi, kültür sonuçları ve antijen/antikor testleri, radyografiler, lökosit sayımı, vb. • Doktorun enfeksiyon tanısı koyması

7. Hastane EnfeksiyonlarıCDC Tanımları • Üriner sistem enfeksiyonu • Cerrahi alan enfeksiyonu • Pnömoni • Bakteremi • Kardiyovasküler sistem enfeksiyonları • Santral sinir sistemi enfeksiyonları • Diğer (kemik-eklem, kulak-burun-boğaz, gastrointestinal sistem, vb.)

8. Hastane EnfeksiyonlarıRisk Faktörleri • Mikrobiyal faktörler • Artmış antibiyotik kullanımı (flora değişikliği, multiple dirençli patojenler) • Konakçı faktörleri • Kronik akciğer hastalığı, yaş, malnütrisyon, diabetes mellitus, alkolizm, nöropati, miyopati, travma, yanık, vb. • Tedavi yöntemleri • Sedatif ilaçlar, paralitik ilaçlar, kortikosteroidler, antasidler, stres ülseri profilaksisi, antibiyotik tedavisi, multipl kan transfüzyonları

9. Hastane EnfeksiyonlarıRisk Faktörleri • Çevresel faktörler • Cerrahi (tip, süre) • İnvaziv girişimler (kateterizasyon, entübasyon, vb.) • Nozokomiyal pnömonilerin %83’ü mekanik ventilasyonla • Üriner sistem enfeksiyonlarının %97’si üriner kateter kulanımı ile • Primer kan dolaşımı enfeksiyonlarının %87’si santral kateterlerle ilişkili • Hijyenik alışkanlıklar • El hijyeni

10. Türkiye’de Hastane Enfeksiyonları • Hastane enfeksiyonu (HE) hızları (hastane geneli)= %1-%8,6 Arman D. Hastane İnfeksiyonları Dergisi 1997;1:144-52. • YBÜ’lerde HE hızları yüksek: • Anestezi ve Reanimasyon YBÜ’de HE hızı= %51,8 (56,8/1000 hasta günü) Erbay H, et al. Intensive Care Med 2003;29:1482-8. • Nöroloji YBÜ’de HE hızı= %88,9 (84,2/1000 hasta günü) Cevik MA, et al. J Hosp Infect 2005;59:324-30.

11. Türkiye’de Hastane Enfeksiyonları • YBÜ’lerde hastane enfeksiyonlarının prevalansı • Nokta prevalans çalışması • 22 farklı merkezden 56 YBÜ, 236 olgu • YBÜ’de kazanılmış enfeksiyon prevalansı= %49 • En sık görülen enfeksiyonlar: • Pnömoni ve diğer alt solunum yolu enfeksiyonları: %28 • Laboratuvar tarafından kanıtlanmış kan dolaşımı enfeksiyonu: %23 • Üriner sistem enfeksiyonu %16 • Etkenler: • P. aeruginosa: %21 • S. aureus %18 • Acinetobacter spp: %18 • Klebsiella spp %16 Esen S, et al. Scand J Infect Dis 2004;36:144-148.

12. Türkiye’de Hastane Enfeksiyonları • YBÜ’lerde hastane enfeksiyonlarının prevalansı • Nokta prevalans çalışması (17 Şubat 2004) • 43 farklı merkezden 133 YBÜ, 1030 olgu • YBÜ’de kazanılmış enfeksiyon prevalansı= %21 • En sık görülen enfeksiyonlar: • Pnömoni %45.5 • Laboratuvar tarafından kanıtlanmış kan dolaşımı enfeksiyonu: %26 • Üriner sistem enfeksiyonu %18 • Etkenler: • P. aeruginosa: %12.3 • Acinetobacter spp: %11.6 • S. aureus %7.8 • C. Albicans %5.2 • Non-albicans candida %4.8 • Bilinmiyor %34.2

13. Hastane Enfeksiyonları Önlenebilir mi? • SENIC Sonuçları: • Aktif enfeksiyon kontrol programı uygulanan hastanelerde nozokomiyal enfeksiyon hızında %32’ye varan azalma sağlamak mümkün • Sürveyans • 150 yatağa bir enfeksiyon kontrol hemşiresi • Hastane epidemiyoloğu • Geri bildirim Am J Epidemiol 1985;121;182-205

14. Hastane Enfeksiyonları Önlenebilir mi? • Hastane enfeksiyonlarının yaklaşık %40’ı önlenebilir. • Gelişmekte olan ülkelerde hastane enfeksiyonlarının >%40’ı önlenebilir. WHO Guidelines on Hand Hygiene in Healthcare, 2005.