Almere en Agromere: Stedelijke ontwikkeling incl. landbouw

1. Almere en Agromere:Stedelijke ontwikkeling incl. landbouw Andries Visser

2. Harde grens tussen stad en platteland

4. Harde grens tussen stad en landbouw

5. Praktijk Stedelijke ontwikkeling • Stedelijke ontwikkeling en ruimtelijke ordening • Nationaal beleid: concentratie stedenbouw • Gebieden worden toegewezen en onteigend, oude functies verdwijnen • Stedelijke ontwikkeling en duurzaamheid • Steeds grotere afstand (fysiek en mentaal) tussen stad en platteland • Steeds grotere afstand tussen productie en consumptie: Foodmiles • Geen benutting van elkaars restproducten (kringlopen en energie) • Stedelijke ontwikkeling en gezondheid • Geen relatie tussen producent voedsel en consument • Beperkte natuurlijke waarden in de stad (groen, rust & ruimte)

6. Moderne landbouw • Belangrijk voor export, kennisontwikkeling, voorbeeld voor veel andere landen • Heeft ook een aantal neveneffecten: • Geen relatie met consument om de hoek • Veel voedselkilometers • Lange anonieme ketens, noodzaak voor tracebility hoog • Monocultures, effecten op landschap • Weinig invloed op prijsvorming

7. Landbouw nu

10. Wiskerke et al. 2006

11. Andere benadering van landbouw: • Niet de productie als eindproduct maar als basis voor diensten aan de stad: • Belangrijke waarden verwaarden • Rust • Ruimte • Levensprocessen • Voedsel • Gezondheid • Natuur • Herstellen relatie boer/ producent en burger/ consument

12. Productielandbouw versus stadslandbouw

13. Agromere • Ontwikkelen van nieuwe stedelijke concepten waarin stad en platteland verregaand geïntegreerd zijn • Focus op duurzame leefbare wijk waarin landbouw zorgt voor lokale schone voedselproductie, productie van duurzame energie, het verwerken van reststromen en het leveren van (sociale) diensten. • Proces van 5 jaar • Betrokkenen: Gemeente Almere, Zeewolde, Natuurorganisaties, projectontwikkelaars, boeren uit Zuidelijk Flevoland,

14. Agromere NL Almere Amsterdam Agromere Almere

15. De vier scenario’s Topspot Achripel Ecostad Boerenbrink Boerenbrink

16. Van scenario naar concept • Scenario’s verder uitgewerkt • Opgaven, haalbaarheid, realisme • Consequenties • Conclusie: combinatie Boerenbrink en Ecostad • Maak het concreet voor kleiner gebied

17. Van gebiedsconcept naar wijk • Van gebied van 2500 ha naar een wijk van 250 ha • 2300 huishoudens • 5000 inwoners • Oppervlakte bewoning: 77 ha • 30 woningen per ha • 180 ha voor landbouw (neemt deel van voorzieningen wijk op zich)

18. Wijkopzet • Bewoner is uitgangspunt • Doelgroep bepaald: • Smart Agent Company: leefstijlen en woonwensen • Motivaction: leefstijlen in Almere • WUR: eigenschappen en wensen potentiële bezoekers stadslandbouw • Vanuit scenario’s

19. Functies van stadslandbouw volgens bewoners

20. Afstand woonhuis ten opzichte van boerderij

21. Agromere: de ontwerp principes • Ondernemerschap • Sluiten kringlopen in gebied (ook met wijk) • Zoveel mogelijk lokale voedselproductie • Lokale energieproductie: zelfvoorzienend • Landbouw integrale functie (naast voedsel): • Educatie: basisschool, crèche, buitenschoolse opvang • Zorg: dagopvang diverse groepen zorgvragers • Groenbeheer van de wijk • Ontmoetingsplek/cultureel centrum • Restaurant, recreatiemogelijkhedn etc.

22. 4 landbouwbedrijven als basis voor de wijk • 180 ha beschikbaar voor landbouw.

23. Villa Flora, Floriade 2012.

28. Mest 7.700 kg 800 kg 10.400 kg Vraag 8.500 kg P2O5 Uit Uit Overschot 11.200 kg ? 3.900 kg 4.600 kg Voedingsproducten Kringlopen sluiten (250 ha): Fosfaat

29. Over ons eten Ca. 3.000 km van boer naar bord Ca. 33% emissie BKG aan voedsel Ca. 25% energie naar voedsel Ca. 20% van voedsel weggegooid

30. 20% voedselmandje uit Almere 2030 uit Oosterwold ? Oosterwold € Almere

31. 20% voedselmandje van 350.000 Almeerders Ca. 3.000 ha voor: 60-80% groente en fruit 80% brood 30% bier € Ca. 3.000 ha voor: 30-50% melk en kaas 80% ei 0-4% vlees

32. Opgaven: Instituties • Huidige productie, verwerking en distributie systemen voor voedsel • RO (VROM) versus platteland (LNV) • Stedelijke ontwikkeling: • Compacte steden • Bestemmingsplannen Woningen of landbouw • Wet- en regelgeving (Stankwet, hinderwet) • De ontwikkelaars met grondposities

33. Opgaven: Ondernemerschap • Zijn er ondernemers? • Competenties&vaardigheden • Voorwaarden • Selectie? • Kansen en risico’s • Werkvormen ontwikkelen • Verwerking & distributie • Uitwisseling (restmaterialen, diensten, arbeid..) • Gebiedsbranding

34. Opgaven: Inrichting • Flexibiliteit in tijd en ruimte: • Landbouw, recreatie, wonen, werken, water…. • Creëren van aantrekkelijke omgeving • Verweving met water, recreatie en natuuropgaven • Waar starten: • Ontwikkeling landbouw of woningen • Waar in het gebied • Betrekken en verbinden met huidige stad • Ontwikkelen met duurzaamheid • Kringlopen • Transportsystemen • Lokale energieproductie

35. Opgaven: Organisatie • Bestemming landbouwgrond • Financieringsvormen • Flexibiliteit & bescherming • Risico’s (volksgezondheid vs dierziekten) • Organisatievormen: • Zeggenschap • Participatie • Controle • Ontwikkelingsruimte • Bestuurlijke verankering

36. Betekenis Agromere • Stad • Meer recreatie mogelijkheden • minder verkeer, korte ketens • Goedkoper groenbeheer • Exclusief wonen • Bewoner • Bedrijven en faciliteiten eenvoudig bereikbaar • Verbinding met huidige behoeften • Gegarandeerde groene omgeving • Transparantie in productie • Sociale cohesie • Boer • Continuïteit • Sterke relatie met consument • Brede basis onder bedrif • Erkenning