Organizacja systemu bezpieczeństwa turystów w górach na przykładzie polskich rozwiązań

1. Grzegorz Chudzik – Naczelnik Grupy Bieszczadzkiej GOPR Organizacja systemu bezpieczeństwa turystów w górach na przykładzie polskich rozwiązań I FORUM TURYSTYCZNE PAŃSTW KARPACKICH Rzeszów, 28 maja 2014 roku

2. W Polsce działają 2 organizacje ratownictwa górskiego: • - TOPR – na terenie Tatr • - GOPR – w pozostałych górach Podstawą prawną ich działalności jest Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 roku o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich. (Dz. U. Nr 208 poz. 1241)

3. Na podstawie zapisów Ustawy zadania w zakresie nadzoru nad ratownictwem górskim sprawuje Minister Spraw Wewnętrznych. W zakresie ratownictwa górskiego Ustawa definiuje: - podmioty odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa osobom przebywającym w górach, - warunki bezpieczeństwa osób przebywających w górach, - podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa, zakres ich obowiązków, - zasady finansowania ratownictwa górskiego, - obowiązki osób przebywających w górach, - nadzór i kontrolę nad ratownictwem górskim.

4. Ustawa ustanawia także nową kategorię – Ratownika narciarskiego. • W zakresie Ratownictwa narciarskiego Ustawa definiuje: • podmioty odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa osobom przebywającym na zorganizowanych terenach narciarskich, • warunki bezpieczeństwa osób przebywających na zorganizowanych terenach narciarskich, • podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa na zorganizowanych terenach narciarskich i zakres ich obowiązków, • zasady finansowania ratownictwa narciarskiego, • obowiązki osób przebywających na zorganizowanych terenach narciarskich.

5. Do ustawy zostały wydane następujące akty wykonawcze: • Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 19 stycznia 2012 roku • w sprawie dopuszczalnego obciążenia narciarskiej trasy zjazdowej, sposobu jego obliczania oraz szczegółowych warunków oświetlenia zorganizowanych terenów narciarskich (Dz. U. z 2012 roku, poz. 102), • Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 129 grudnia 2011 roku • w sprawie określenia wzorów znaków nakazu, zakazu, informacyjnych • i ostrzegawczych stosowanych do oznakowania w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz. U. Nr 295, poz. 1751), • Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 grudnia 2011 roku • w sprawie stopni trudności narciarskich tras zjazdowych, biegowych i nartostrad oraz sposobu ich oznaczenia (Dz. U. Nr 295, poz. 1752), • Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 22 grudnia 2011 roku • w sprawie określenia stopni zagrożenia lawinowego oraz odpowiadających im zaleceń dla ruchu osób (Dz. U. Nr 299, poz. 1777)

6. GÓRSKIE OCHOTNICZEPOGOTOWIE RATUNKOWEjest Stowarzyszeniem, które realizuje swoje cele Statutowe tj :1. niesienie pomocy w górach ludziom, których zdrowie lub życie jest zagrożone,2. zapobieganie wypadkom w górach,3. ochrona środowiska górskiego.GOPR jest członkiem międzynarodowej organizacji ratownictwa górskiego IKAR-CISA

7. Struktura organizacyjna GOPR Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe składa się z 7 Grup Regionalnych: • Grupy Beskidzkiej • Grupy Bieszczadzkiej • Grupy Jurajskiej • Grupy Karkonoskiej • Grupy Krynickiej • Grupy Podhalańskiej • Grupy Wałbrzysko-Kłodzkiej

8. Teren działania Grup Regionalnych GOPR

9. Podstawowe dane GOPR • GOPR zrzesza 1632 ratowników ochotników - w tym zawodowo pracuje 102 ratowników • Dyżury pełnione są w 66 obiektach • W 2013 roku w ramach służby górskiej przeprowadzono: • 1067 wypraw, akcji i interwencji, w tym: • 889 akcji ratunkowych • 391 wypraw ratunkowych Ratownicy przepracowali społecznie 174.938 godzin. Na zorganizowanych terenach narciarskich zabezpieczanych przez GOPR – ogółem 58, interweniowano 4.233 razy

10. Statystyka wypadków • 1842 – to liczba osób ratowanych • 113 akcje przeprowadzono we współpracy ze śmigłowcem LPR • Góry pochłonęły 39 ofiar

11. Numery alarmowe w górach 601 100 300 985

12. ORGANIZACJA SŁUŻBY GÓRSKIEJ NA TERENIE DZIAŁANIA GRUPY BIESZCZADZKIEJ GOPR

13. Teren działania Grupy Bieszczadzkiej GOPR

14. Struktura organizacyjna Grupy Bieszczadzkiej GOPR

15. Stan osobowy Grupy Bieszczadzkiej GOPR • W Grupie Bieszczadzkiej GOPR jest 214 ratowników • Etatowo zatrudnionych jest 16 ratowników • Kandydatów na ratowników jest 21

16. Wyposażenie Stacji Ratunkowej GOPR

17. Złożyć dokumenty i pozytywnie zaliczyć egzamin z: Aby zostać ratownikiem należy: • Topografii Bieszczad i Beskidu Niskiego • Jazdy na nartach • Test sprawnościowy

18. Po pozytywnym zdaniu egzaminu zostaje się ratownikiem kandydatem. W okresie kandydackim, który trwa od 2 do 5 lat, kandydat zobowiązany jest do odbycia dwóch podstawowych szkoleń: Kurs Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy Kurs Ratownictwa Górskiego I-go stopnia

19. Po pozytywnym zaliczeniu stażu ratownicy kandydaci zostają ratownikami górskimi • Część ratowników górskich objęta zostaje cyklem szkoleń specjalistycznych

20. Kurs alpinistyczny

21. Kurs jaskiniowy

22. Kurs ewakuacyjny

23. Kurs ratownictwa ścianowego

24. Ratownictwo na rzekach górskich

25. Kurs lawinowy

26. Kurs śmigłowcowy

27. Po zaliczeniu wszystkich tych szkoleń ratownik górski przystępuje do seminarium egzaminacyjnego, którego pozytywne zaliczenie, uwieńczone jest nadaniem stopnia Starszego Ratownika GOPR Dla Starszych Ratowników Górskich kolejnym etapem rozwoju jest Kurs Instruktorski Ratownictwa Górskiego

28. GOPR współpracuje • Na mocy podpisanych porozumień: • z Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym (będąc bezpośrednim dysponentem śmigłowca) - Bieszczadzkim Oddziałem Straży Granicznej • Państwową Strażą Pożarną • Policją • Administracją Lasów Państwowych • Bieszczadzkim Parkiem Narodowym

29. Współpraca z Wojewodą Podkarpackim • Na mocy szczególnych porozumień Grupa Bieszczadzka GOPR: • 26.02.2005r. została włączona w powszechny system reagowania kryzysowego Województwa Podkarpackiego, • 6.09.2012r. Wojewoda Podkarpacki Zarządzeniem Nr 248/2012 powołał wojewódzką formację obrony cywilnej Drużynę Ratownictwa i Poszukiwania Górskiego w Grupie Regionalnej GOPR Grupie Bieszczadzkiej.

30. GOPR w systemie bezpieczeństwa państwa Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe – jako stowarzyszenie – jest organizacją podległą Ministerstwu Spraw Wewnętrznych

31. Działania GOPR na rzecz bezpieczeństwa publicznego • Akcje poszukiwawcze osób zaginionych w górach • Udzielanie pomocy w wypadkach na terenie gór • Służba śniegowo - lawinowa • Profilaktyka bezpiecznego uprawiania turystyki górskiej • Transport zwłok ofiar gór

32. Działania „pozaustawowe” • Akcje poszukiwawcze poza terenem górskim • Ewakuacje pasażerów kolei linowych • Wspieranie działań służb ratowniczych w klęskach żywiołowych i wypadkach masowych • Wsparcie zespołów wyjazdowych pogotowia ratunkowego w ewakuacji w trudno dostępnym terenie • Udzielanie pomocy ofiarom wypadków drogowych w górach

33. Foto z przeprowadzonych akcji ratunkowych

45. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ