1 / 8

S etningarhlutar frumlag, umsögn, andlag, sagnfylling, einkunn, forsetningarliður, atviksliður, tengiliður

S etningarhlutar frumlag, umsögn, andlag, sagnfylling, einkunn, forsetningarliður, atviksliður, tengiliður. Á sama hátt og orð eru flokkuð í orðflokka eftir merkingu og beygingu má flokka orð í setningarhluta eftir stöðu þeirra og hlutverki í setningu.

sherry
Download Presentation

S etningarhlutar frumlag, umsögn, andlag, sagnfylling, einkunn, forsetningarliður, atviksliður, tengiliður

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Setningarhlutarfrumlag, umsögn, andlag, sagnfylling, einkunn, forsetningarliður, atviksliður, tengiliður • Á sama hátt og orð eru flokkuð í orðflokka eftir merkingu og beygingu má flokka orð í setningarhluta eftir stöðu þeirra og hlutverki í setningu. • Orðin geta gegnt ólíkum hlutverkum innan setninga. • Stúlkan ekur bíl. frumlag • Ég hjálpa stúlkunni. andlag • Guðrún er stúlka. aagnfylling • Ég stend hjá stúlkunni. hluti forsetningarliðar • Páll er faðir stúlkunnar. einkunn Námsgagnastofnun - Málbjörg

  2. Setningarhlutar:Frumlag - frumlagsígildi • Frumlag er gerandinn í setningunni. Það er fallorð og er oftast í nefnifalli. Ef frumlagið er í aukafalli, þ.e. stendur með ópersónulegri sögn, er það kallað frumlagsígildi. Dæmi: • Tumi er köttur. Frumlag • Hann er grár. Frumlag • Enginn á fallegri kött. Frumlag • Halldóri fannst gaman. Frumlagsígildi Námsgagnastofnun - Málbjörg

  3. Setningarhlutar:Umsögn • Umsögn er sögn í persónuhætti. Í hverri setningu er ein umsögn. Hún getur verið samsett og er þá mynduð með hjálparsögn. Dæmi: • Tumi er köttur. • Skrifaðir þú þessa bók? • Halldór mun hafa skrifað þessa bók. Námsgagnastofnun - Málbjörg

  4. Setningarhlutar:Sagnfylling og andlag • Sagnfylling er fallorð í nefnifalli sem stendur með áhrifslausri sögn og gefur henni merkingu. Án sagnfyllingarinnar yrði setningin ótæk. Dæmi: • Tumi er köttur. • Þessi bók eftir Halldór er skemmtileg. • Andlag er fallorð í aukafalli sem stýrist af áhrifssögn. Stundum geta verið tvö andlög með sömu sögn. Dæmi: • Tumi borðar fisk (þf.). • Bókina (þf.) skrifaði Halldór. • Ég gaf Tuma (þgf.) fisk (þf.). Námsgagnastofnun - Málbjörg

  5. Setningarhlutar:Forsetningarliður • Forsetningarliður er forsetning ásamt fallorði sem hún stýrir falli á.Forsetningarliður inniheldur alltaf a.m.k. tvö orð. Dæmi: • Ég setti ól á Tuma. • Músin hljóp frá Tuma. • Halldór skrifaði stundum um ömmu sína. • Þessi bók fjallar um gamla konu. Námsgagnastofnun - Málbjörg

  6. Setningarhlutar:Einkunn • Einkunn er fallorð, oft lýsingarorð eða fornafn, sem stendur hliðstætt öðru fallorði og þrengir merkingu þess. Einkunnum er stundum skipt í hliðstæðar einkunnir og eignarfallseinkunnir. • Hliðstæð einkunn: Sambeygist nafnorðinu sem hún á við. Dæmi: • Tumi litli borðar kaldan fisk. • Halldór skrifaði skemmtilega bók. • Þetta er köttur kennarans. • Eignarfallseinkunn: Er í eignarfalli en stendur með nafnorði í öðru falli. Dæmi: • Þetta er köttur konunnar. • Ég sá kött Jónasar. Námsgagnastofnun - Málbjörg

  7. SetningarhlutarAtviksliður og tengiliður • Atviksliður er hvert einstakt atviksorð í setningu. Dæmi: • Tumi borðar aldrei mýs en stundum fugla. • Halldór skrifaði mjög margar bækur. • Tengiliður er hver einstök samtenging í texta. Dæmi: • Tumi borðar kjöt og fisk en aldrei mýs. • Halldór skrifaði bækur sem ég hef lesið. Námsgagnastofnun - Málbjörg

  8. SetningarhlutarSetningarlegt hlutverk orðs • Sama orð getur staðið sem margir mismunandi setningarhlutar. Orðið Tumi getur t.d. gegnt fimm mismunandi hlutverkum eftir stöðu innan setningarinnar. Dæmi: • Tumi er köttur. frumlag • Kötturinn heitir Tumi. sagnfylling • Ég gef Tuma mat. andlag • Ég er eigandi Tuma. einkunn • Ég fer út með Tuma. hluti forsetningarliðar Námsgagnastofnun - Málbjörg

More Related