Bilgi Te knolojilerine ve Bilgisayara Giriş

1. 2011/2012 FALL http://sct.emu.edu.tr/bdem/bdem105 Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Programı BDEM 105 – Bilgisayar Uygulamaları I 1 ÜNİTE Bilgi Teknolojilerine ve Bilgisayara Giriş Öğr. Gör. : Raygan Kansoy

2. 1 2 BİLGİ TEKNOLOJİLERİNE GİRİŞ BİLGİSAYARA GİRİŞ ÜNİTE 1 İşlenecek Konular 2.1 Bilgisayar Nedir? 2.2 Bilgisayarın Tarihsel Gelişimi 2.3 Bilgisayarın Kullanım Alanlar 2.4 Bilgisayar Kategorileri 2.5 Bilgisayar Nasıl Çalışır? 2.6 Bilgisayar Donanımı 2.7 Bilgisayar Yazılımı 2

3. ÜNİTE 1 1. Bilgi Teknolojilerine Giriş • BT (Bilgi Teknolojisi),bilgisayar (yazılımvedonanım) veiletişimteknolojisinin (veri, sesiletişimi, ağlarvb) bileşimiolaraktanımlayabileceğimizalanlarıngeneladıdır. • BT,farklıbiçimlerdekibilgiyioluşturmak,saklamak, alışverişiniyapmak, kullanmaküzerebütünbubiçimlerikullananteknolojininkendisidir. • Veritoplamak, işlemekveteslimetmekleilgiliteknolojilerintümünüiçerir. 3

4. ÜNİTE 1 1. Bilgi Teknolojilerine Giriş • Veri : Bilgiyioluşturanparçalardır. Çoğunluklatekbaşlarınaanlamlarıyoktur. Birkişininadısoyadı,sicilnumarasıbirerveridir. Benzerşekildebirürününüretimtarihi, fiyatıvbbilgileri de birerveridir. • Bilgi : Verilerinişlenmişanlamlısonucudur. Bilgibiryargıüretir. Örneğinbirhesaplamadakullanılanrakamlarveridir, hesaplamanınkendisivesonucubirbilgidir 4

5. ÜNİTE 1 1. Bilgi Teknolojilerine Giriş BT NE YAPAR? • Verimliliğiveetkinliğiartırır.  • Düzenliişlemleriotomatikleştirir.  • Yeteneklerive bilgiyiartırır. • Bilgiyeerişimisağlar.  • Bilgiyiyönetmemizivebilgiyiyorumlamamızıartırır.  • İletişimiartırır.  5

6. Toplama, çarpma, çıkarma, bölme Aritmetik İşlemler Karşılaştırma (Küçük veya Büyük), Karar verme Mantıksal İşlemler ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş Girişbirimleriiledışdünyadanaldıklarıverilerüzerindearitmetikselvemantıksalişlemleryaparakişleyenvebuişlenmişbilgileriçıkışbirimleriilebizeileten, donanım(hardware)veyazılım (software) danoluşanelektronikbirmakine dir. 2.1 BİLGİSAYAR NEDİR? 6

7. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • 1942 yılında colossus adıverilensifreçözmekamacıilekullanılanelektronikcihazüretildi. • 1945 yılında ENIAC isimli ilk bilgisayarüretildi. Saniyede 5000 islemyapabilmekteydi. • 1981 yılında IBM ilk kisiselbilgisayarı (PC) gelistirdi. • 1983 yılında APPLE macintoshisletimsistemikullanankisiselbilgisayarınıüretti. • 1991 yılında ilk dizüstübilgisayarüretildi. 2.2 BİLGİSAYARIN TARİHSEL GELİŞİMİ 7

8. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş Bilgisayarlarıngelişimi 5 kuşaktagerçekleşmiştir. Her yenikuşaktaboyutlarınküçülmesi,performansınartması, çevredonanımlarıngelişmesigibiteknolojikyeniliklergörülmektedir. • 1.KuşakBilgisayarlar (1946-1959):Vakumlutüpteknolojisiylegeliştirilen ENIAC,EDVAC ve UNIVAC.İnsanlıktarihindegenelamaçlı ilk bilgisayar, 1946 yılındatamamlananENIAC’tır(ElectronicNumerical Integrator And Computer). • Ağırlık : 50 ton • VakumluTüpAdeti : 18.000 • VeriGirişAygıtı : IBM 405 Kart Okuyucu • Kapladığı Alan : 167 m² • Yaptığıİşlemler : Toplama, Çıkarma, Çarpma, Bölme, KarekökHesaplama • SaniyedeYapılanİşlemAdeti : 5.000 adettoplamaişlemi 2.2 BİLGİSAYARIN TARİHSEL GELİŞİMİ 8

9. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • 1.KuşakBilgisayarlar’ınTemelÖzellikleri : • İşlemciolarakçokbüyükvakumtüplerikullanılırdı, • Fazlaenerjiharcarlardı, • Çevreyefazlaısıyayarlardı, • Veriprogramlarınıanabelleklerindetutarlardı, • Saklamaaracıolarakmanyetikteypkullanılırdı, • Programlarfazladetaygerektirenmakinedilindeyazılırdı. 2.2 BİLGİSAYARIN TARİHSEL GELİŞİMİ 9

10. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş ENIAC 2.2 BİLGİSAYARIN TARİHSEL GELİŞİMİ 10

11. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • 2.KuşakBilgisayarlar (1959-1964): Transistörteknolojisiyleüretilenbilgisayarlar.Transistörteknolojisininkullanıldığı ilk bilgisayarIBM’in 1401 modelidir. Bu bilgisayarlarınboyutu1. kuşakbilgisayarlarlakıyaslanamayacakkadarküçüktü. Performansaçısındandakıyaslanamayacakbirgelişimsağlanmıştır. • 2.KuşakBilgisayarlar’ınTemelÖzellikleri : • İşlemciolaraktransistörkullanılırdı • Ortalama 10.000 transistör ile çalışırlardı • Azenerjikullanırlardı • Dahaazısıyayarlardı • Transistörlertablolarüzerine el ilemonteedilirdi • Programlarfazladetaygerektirenmakinedilindeyazılırdı. 2.2 BİLGİSAYARIN TARİHSEL GELİŞİMİ 11

12. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • 3. KuşakBilgisayarlar (1964-1970):Entegredevreteknolojisikullanılaraküretilenbilgisayarlar. Bu kuşaktakibilgisayarlarda da boyutlarönemliölçüdeazaltılmıştırveönemlidüzeydeperformansgelişimisağlanmıştır. Entegredevreteknolojisiyleüretilen ilk bilgisayarIBM’in360 modelidir . • 3.KuşakBilgisayarlar’ınTemelÖzellikleri : • İşlemciolarakentegredevrelerkullanılırdı • Düşükmaliyetileyüksekgüvenirliksağlanmayabaşlandı • Manyetikdisklerkullanılmayabaşlandı • Program veverilerihtiyaçduyulduğusürecesaklanabiliyordu 2.2 BİLGİSAYARIN TARİHSEL GELİŞİMİ 12

13. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • 4. KuşakBilgisayarlar (1964-1970): Silikonyongateknolojisiyleüretilenbilgisayarlar.Mikroişlemciyadayongateknolojisisayesindebilgisayarlaravuçiçinesığacakkadarküçültülebilmiştir. Ayrıcagüçtüketimiazaltılmışveperformansciddiboyuttaiyileştirilmiştir.Geliştirilenilk mikroişlemci Intel 4004 işlemcisidir.. • 4.KuşakBilgisayarlar’ınTemelÖzellikleri : • Mikroişlemcilerledahahızlıişlemleryapılmaktadır • Dahafazlabilgive program saklanabilen disk veCD'lerkullanılabilmektedir • Yapayzekâkavramıhayatageçirilmiştir • Ağsistemlerioluşturulupbilgisyarlararasındailetişimsağlanabildi • Bilgisayarlarfizikselolarakküçülerekkullanışlıvetaşınabilir hale geldi 2.2 BİLGİSAYARIN TARİHSEL GELİŞİMİ 13

14. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • 5.KuşakBilgisayarlar(1990- …) :YapayZekâteknolojilerikullanılanbilgisayarlardır.Kasparov ilesatrançmaçıyapan Deep Blue isimlibilgisayarörnekgösterilebilir. KullanılanyapayzekatekniklerisayesindeKasparov’layaptığımaçlardanilkinikaybederken, sonrakimaçlarındaKasparov’uyenmeyibaşarmıştır. 2.2 BİLGİSAYARIN TARİHSEL GELİŞİMİ 14

15. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • Evlerde: Çeşitliprogramlarvasıtasıylatablolar, belgeler, grafiklervboluşturmak, Internet’eulaşmak, oyunoynamak. • Eğitimde: Yabancıdilöğreniminden, fen bilimlerinevesosyalbilimlerekadarpekçokalandaverileneğitimlergünümüzdebilgisayarlarladesteklenmektedir. Eğitimlerdeçeşitlitablovegrafiklerin, çeşitlisimülasyonların, Seslivegörüntülümedyanınkullanımımümkünolmaktadır. • BilimselAraştırmalarda : Günümüzde her bilimdalındayapılanaraştırmalarbilgisayarlarlaDesteklenebilmektedir. Çeşitliverilerintoplanması, işlemlerdengeçirilerekanalizedilmesivesonuçlarınraporlanmasıiçinbilgisayarlarkullanılmaktadır. • AskeriAlanda : Nükleersilahlarındenetiminde, simülasyonveuzayçalışmalarındabilgisayarlarkullanımaktadır. 2.3 BİLGİSAYAR UYGULAMA ALANLARI 15

16. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • KamusalHizmetlerde : Devletebağlısağlık, eğitim, bankacılık, denetimvbalanlardafaaliyetgösterenkuruluşlarda • İletişimde: Internet vasıtasıylagerçekleştirilen e-posta, sohbet, görüntülüsohbetuygulamalarıiçinbilgisayarlarsıkçakullanılmaktadır. • TicaretveYönetimde : Muhasebe, bordro, satış, rezervasyon, stokkontrolü vb. • Yayıncılıkta: Kitap, dergi, gazetevbyayınlarınyazılmasındabilgisayarlaryaygınolarakdaktilovbcihazlarınyerinialmıştır. • OfisOtomasyonunda : Birişletmeninofishizmetlerininyerinegetirilmesiiçinbilgisayarlarkullanılmaktadır. 2.3 BİLGİSAYAR UYGULAMA ALANLARI 16

17. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş Örnekler ; • Mimarlar çizimlerinde • Eğitmenler derslerinde • Mühendisler modellerini üretmekte • İş dünyası; grafik, satış analizi, ileriye dönük tahminler, proje yönetimi, üretim planlama, yatırım gibi konularda • Havayolları, iniş kalkış saatleri, uğrak yerleri ve uçuş programlarını düzenlemek, rezervasyon ve idari bilgiler için • Trafik kontrol sisteminde gecikmeleri minimum seviyeye indirmek, trafik akışında optimalliği sağlamak amacıyla • Perakende satış uygulamalarında, stok kontrol işlemlerinde • Kütüphanelerde kitap ödünç verme işlemlerinin yürütülmesi ve takibi amacı ile. 2.3 BİLGİSAYAR UYGULAMA ALANLARI 17

18. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş Örnekler ; • Turizm sektöründe rezervasyon ve tanıtım amacı ile • Hastanelerde hasta takibi, hastaların durumları, kuruluşun mali tablosunu güncel bir şekilde takip etmek için • İş yerlerinde müşterilere ait bilgileri depolamak, yazışmalarda etiket basmak, muhasebe işlemlerini yürütmek amacı ile • Güvenlik unsurunun ön plana çıktığı kuruluşlarda ses, görüntü ve parmak izlerinden tanıma amacı ile • Oyun oynamak için • Grafik Uygulamaları için: • Tıpta bilgisayarlı tomografi • İmalat alanında CAD/CAM uygulamaları 2.3 BİLGİSAYAR UYGULAMA ALANLARI 18

19. ÜNİTE • Masaüstü Bilgisayarlar • Mobil Bilgisayarlar ve Mobil Aygıtlar 1 2. Bilgisayara Giriş • Oyun Konsolları 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ • Sunucular • Ana bilgisayarlar • Süper bilgisayarlar • İş İstasyonları • GömülüBilgisayarlar • Mikro Bilgisayarlar (Kişisel Bilgisayarlar) 19

20. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • Süper bilgisayarlar önemli kuruluşların elinde bulunan ve özellikle çok büyük hesaplama işlemlerini yapan bilgisayarlardır. . • Genellikle uzman kişiler tarafından programlanan bu bilgisayarlar araştırma, fizik,meteoroloji, astronomi, büyükveriambarları,karmaşıkbilimselhesaplamalaralanındakullanılırlar. 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ SüperBilgisayarlar • Süper bilgisayarlarçoksayıdaişlemcisiolanveaynıandabirçokişlemyapabilen, kapasite, hızvebaşarımaçısındanen güçlü bilgisayar çeşididirler. • Bir saniye içerisinde bir katrilyondan daha fazla talimatı yerine getirme becerisine sahiplerdir. 20

21. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ AnaBilgisayarlar Ana Bilgisayar, eş zamanlı olarak bağlı, yüzlerce hatta binlerce kullanıcıyı idare edebilen büyük, pahalı ve güçlü bir bilgisayardır. Birdençokişlemciveçokgenişhafızavedepolamaaygıtlarınasahiplerdir. Bu sistemlerdeyazılımlarhemenhemen tümüyleanabilgisayarlardayeralır. Anabilgisayara“Dummy terminal/ Aptal Uç” adıverilenbilgisayarlarbağlanırlar veanabilgisayardakiyazılımlarıkullanırlar. Günümüzdeartıkbuyapı çok fazla kullanılmamaktadır. 21

22. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ Sunucular • Sunucu, bir ağ üzerinde donanım, yazılım ve diğer kaynaklara erişimi kontrol eder • Sunucular; programlar, veriler ve bilgiler için bir merkezi depolama alanı sağlar Büyükişletmeler, internet servissağlayıcıları, eğitimkuruluşları, şirketlergibigeniştabanlıağyönetimsistemiileçalışankuruluşlardaağhizmetlerini, erişimvepaylaşım, veritabanıyönetiminiveveritabanınınpaylaşımınısağlamakiçindizaynedilmişgüçlüvegelişkinbilgisayarlardır. 22

23. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş İş İstasyonları • Genelliklesanayivearaştırma-geliştirmealanlarında, kişiselbilgisayarlarlayapılamayacakniteliktevekarmaşıklıktaişleriyapmakiçinkullanılırlar. • Bugünyerlerinikişiselbilgisayarlarabırakmışlardır. 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ 23

24. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş Mikrobilgisayarlar(KişiselBilgisayarlar) : • En yaygın kullanıma, dolayısıyle en büyüküretimvepazarlamapayınasahiptürdür. • Kullanımalanları; ev, ofisuygulamaları, multimedia bileşimliuygulamalar, işistasyonu, internet erişimi, eğlence, yazılımgeliştirme, tasarım, mühendislikuygulamaları, veritabanıkullanımıgibidahabirçokalandakullanılmaktadır. • Hızları,işlevleri, kapasiteleri her geçengünartmaktaveyeniözelliklereklenmektedir. 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ 24

25. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş Mikrobilgisayarlar(KişiselBilgisayarlar) : • Bu günbirkişiselbilgisayarçoksayıdaişlevesahiptir; • CD-ROM veseskartısayesinde CD-çalar, • TV kartısayesindeTelevizyon, • Klavyesayesindedaktilo, radyokartısayesinderadyo işlevleriyerinegetirebilirler. • Kişiselbilgisayarlarmasaüstü, dizüstüve el yadacepbilgisayarıolmaküzereüçgrubaayrılmaktadır. 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ 25 25

26. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş Masaüstü (Desktop) Bilgisayar 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ 26

27. Mobil Aygıt • Mobil Bilgisayar ÜNİTE 1 • Bir yerden, başka bir yere taşıyabileceğiniz kişisel bilgisayardır • Elinizde tutabileceğiniz kadar küçük olan bilgisayarlardır 2. Bilgisayara Giriş Mobil Bilgisayarlar ve Mobil Aygıtlar 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ • Örnekler;notebook bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar ve Tablet PC’ler • Örnekler; akıllı telefonlar, PDA’lar, avuç içi bilgisayarlar, taşınabilir ortam oynatıcılar ve dijital kameralar 27

28. Notebook Bilgisayarlar ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • Tablet PC Mobil Bilgisayarlar ve Mobil Aygıtlar 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ • Akıllı telefon • PDA 28

29. El Bilgisayarları ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • TaşınabilirMedyaOynatıcıları Mobil Bilgisayarlar ve Mobil Aygıtlar 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ • DijitalKameralar 29

30. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ Oyun Konsolu Tek kişilik veya çok kişilik video oyunları için tasarlanmış mobil bilgisayarlardır. 30

31. Tüketici Elektroniği • Ev Otomasyon Aygıtları • Otomobiller • İşlem Kontrolörleri ve Robotlar • Bilgisayar Araçları ve Ofis Makineleri • Mobil ve dijital telefonlar • Dijital televizyonlar • Kameralar • Video kaydediciler • DVD oynatıcılar ve kaydediciler • Telesekreterler • Termostatlar • Sulama sistemleri • Güvenlik izleme sistemleri • Küçük aletler • Işıklar • Kilitlenmeyen frenler • Motor kontrol modülleri • Hava yastığı kontrolörü • Hız sabitleyici • Uzaktan izleme sistemleri • Güç göstergeleri • Makine kontrolörleri • Tıbbi cihazlar • Klavyeler • Yazıcılar • Faks makineleri • Fotokopi makineleri 2. Bilgisayara Giriş Gömülü Bilgisayarlar 2.4 BİLGİSAYAR KATEGORİLERİ Büyük bir üründe bir bileşen olarak işlev gören, özel amaçlı bir bilgisayardır. 31

32. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş Bilgisayar, hafızasında bulunan komutlara göre çalışan, veri girişi yapılabilen, verileri belirli kurallara göre işleyebilen, sonuçlar elde edebilen ve bu sonuçları ileride kullanmak üzere kaydedebilen elektronik bir aygıttır. 2.5 BİLGİSAYAR NASIL ÇALIŞIR ? Bilgi İşlem Çevrimi 32

33. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.5 BİLGİSAYAR NASIL ÇALIŞIR ? • Giriş: • Kişitarafındanveyabilgisayartarafındansağlananverilerdir. Bu veriler, • sayılar, harfler,sözcükler, sessinyallerivekomutlardır. Verilergiriş • birimleritarafındantoplanır. • İşlem: • Verilerinsanlarınamaçlarıdoğrultusunda, programınyetenekleri • ölçüsündeişlembasamaklarındangeçer. • Bellek: • Verilerindepolandığıyerdir. Girişyapılanveislenenverilerbellekte • depolanır. • Çıkış: • Bilgisayartarafındanişlembasamaklarındangeçirilereküretilenyazı, • resim, tablo, müzik,grafik, hareketligörüntü, vb. Nil ekrandanya da • yazıcı, hoparlörgibideğişikçıkışbirimlerindenalınmasıdır. 33

34. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.5 BİLGİSAYAR NASIL ÇALIŞIR ? • BilgisayardaBellekBirimleri • Bilgisayarda en küçükbirim BIT tir. • 1 BYTE = 8 Bit • 1 Bit 0 ya da 1'den (kapalıdevre=0, açıkdevre=1) oluşur. • 1 BYTE 1 karakterdir. • 1024 BYTE = 1 KiloByte'dır. (KiloByte = KB) • 1024 KB = 1 MegaByte'dır. (MegaByte = MB) • 1024 MB = 1 GigaByte (GigaByte = GB) • 1024 GB = 1 TeraByte (TeraByte = TB) 34

35. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş • BİLGİSAYAR 2 TEMEL KISIMDA İNCELENEBİLİR... • BilgisayarDonanımı (Hardware):Bilgisayarlarınfizikselkısımlarınadonanımdenilmektedir. Gözlegörülebilir, elletutulabilirler. • Bilgisayaryazılımı (Software):Donanımıkullanmakiçingerekliprogramlardır.Bilgisayarınnasılçalışacağınısöylerler. Elle tutulmazlar. 2.5 BİLGİSAYAR NASIL ÇALIŞIR ? 35

36. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.6 BİLGİSAYAR DONANIMI • Bilgisayarların fiziksel kısımlarına donanım denilmektedir. • Bir bilgisayar, donanım olarak bilinen, birçok elektrikli, elektronik ve mekanik bileşene sahiptir. • Elle tutulabilirler. • Örnek : Ekran, klavye, Sabit disk (harddisk), fare, yazıcı, bellek, mikroişlemci, tarayıcı,… 36

37. GirdiAygıtı • Bir bilgisayara veri ve talimatları girmenize izin verir. ÜNİTE 1 • ÇıktıAygıtı • Bilgiyi bir veya daha fazla kişiye aktaran donanım bileşenidir. 2. Bilgisayara Giriş • Sistem • Bilgisayarın, veri işlemek için kullanılan elektronik bileşenleri içeren kasasıdır. 2.6 BİLGİSAYAR DONANIMI • Depolama Aygıtı • Veriyi, talimatları ve bilgiyi, gelecekte kullanılmak üzere saklar. • İletişim Aygıtı • Bir bilgisayarın, başka bilgisayar(lar)la ya da mobil aygıtlarla veri, talimat ve bilgi alışverişi yapmasını sağlar. 37

38. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.6 BİLGİSAYAR DONANIMI • DAHİLİ DONANIM BİRİMİ • Anakart • İşlemciler • Ekrankartı • Bellek • Harddiskler • Disketler • Ses kartları • CD-ROM sürücüleri • DVD-ROM • CD-Writer • Faks modem • Ethernet kartı . Bilgisayar donanımını Dahilive Hariciolarakta ikiye ayırmak mümkündür. • HARİCİ DONANIM BİRİMİ • Monitör • Klavye • Mouse • Yazıcı • Plotter • Scanner • Hoparlör • Joystick • Barkodokuyucular • Lightpen • Son TeknolojikGelişmeler (Flash Bellek, Bluetooth arabirimigibi…) . 38

39. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.7 BİLGİSAYAR YAZILIMI Yazılımtemelde 3’e ayrılır. • Sistem Yazılımları • KullanıcıAraBirimineGöreİşletimSistemleri • MetinTabanlı • Görsel • KullanıcıSayısınaGöreİşletimSistemleri • TekKullanıcılı • ÇokKullanıcılı • YapılanİşlemSayısınaGöreİşletimSistemleri • TekGörevli • ÇokGörevli • Uygulama ve Hizmet Yazılımları • ProgramlamaDilleri 39

40. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.7 BİLGİSAYAR YAZILIMI • SİSTEM YAZILIMLARI- İşletimSistemleri • İşletimSistemleribilgisayarıilekullanıcıarasındakiiletisimisağlamakiçinüretilmisyazılımdır. • İşletim sistemi olmadan bilgisayar kullanılamaz. Bilgisayar ilk açıldığında, öncelikle işletim sisteminin çalıştırılması gerekir. • Bütün donanım birimlerini denetleyen, yöneten ve kullanıcının hizmetine sunan temel programdır. • Temelsistemislemlerindenveuygulamayazılımlarınıçalıstırmaktansorumludur. • Birçok işletim sistemi vardır. Komutları ve kullanım özellikleri farklı olması dışında hepsinin amacı aynıdır: Bilgisayarı kullanıcı tarafından kullanılabilir hale getirmek. • En popüler işletim sistemi: Microsoft Windows (3.1, 95, 98, ve 2000, XP, Vista, 7). • İşletimsistemleriözelliklerinegöre belli gruplaraayrılmaktadır. 40

41. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.7 BİLGİSAYAR YAZILIMI • KullanıcıAraBirimineGöreİşletimSistemleri : • MetinTabanlıİşletimSistemleri : Bu türisletimsistemlerindegörselbirarayüzbulunmamaktadır. Komutlarklavyedengirilir. Bu türisletimsistemlerine M.S. DOS veyaUNIX isletimsistemibunaörnekgösterilebilir. • GörselİşletimSistemleri: Bu türisletimsistemlerindegörselbirarayüzmevcuttur.Kullanıcıislemlerigörselöğelerkullanarakgerçeklestirir. (Windows, Linux) 41

42. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.7 BİLGİSAYAR YAZILIMI • KullanıcıSayısınaGöreİşletimSistemleri: • TekKullanıcılıİşletimSistemleri:Bu türisletimsistemlerindebirdenfazlakullanıcınınisletimsistemindefarklıdosyaveayarlarileoturumaçılmasınaizinverilmez. İşletimsistemioturumaçankullanıcıyagörefarklılıkgöstermez. (DOS, Windows 98) • ÇokKullanıcılıİşletimSistemleri:Sistemebirdenfazlakullanıcıtanımlanabilir.Kullanıcılarfarklıayarlarilevekisiseldosyalarıileoturumaçabilirler. (Windows XP,UNIX, LINUX) 42

43. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.7 BİLGİSAYAR YAZILIMI • YapılanİşlemSayısınaGöreİşletimSistemleri: • TekGörevliİşletimSistemleri:Sistemaynıandasadece 1 is yapabilir. Örneğindosyakopyalamaislemiyapılırkenbaskabirislemyapılmasınaizinverilmez. (DOS) • ÇokGörevliİşletimSistemleri:Sistemaynıandabirdenfazlaisigerçeklestirebilir.Örneğin, müzikdinlerken internet sitelerigezilebilirveyayazıyazılabilir. (Windows,Linux) • Bu bilgileregöregünümüzde en çokkullanılan Windows Xpve Windows Vista isletimsistemleriÇokGörevliÇokKullanıcılıveGörselBirisletimsistemidir. • Unix isletimsistemigörselolmamasınakarsınçokkullanıcıdır. AncakÇokgörevlideğildir. • 1990 yıllarındayaygınolarakkullanılan DOS isletimsistemiiseTekKullanıcılıMetinTabanlıveTekgörevlibirisletimsistemidir. 43

44. ÜNİTE 1 2. Bilgisayara Giriş 2.7 BİLGİSAYAR YAZILIMI UygulamaYazılımları Yukarıdabahsedilenherhangibirişletimsistemiileyüklenmişbirbilgisayardadeğişikuygulamalaryapabilmekiçinkullanılanyazılımlardır. ProgramlamaDilleri Word, Excel, Coreldraw, Winamp, Sticky Notes Java, Visual Basic,C/C++, Pascal, Fortran, Delphi vb… 44

45. http://sct.emu.edu.tr/bdem/bdem105 ÜNİTE SONU 1 Sorularınız Lütfen..? BilgiTeknolojilerine ve Bilgisayara Giriş Teşekkürler!