180 likes | 757 Views
Macrolides. เป็นกลุ่มยาที่มักใช้ใน กรณีเชื้อดื้อยาในกลุ่มเพนนิซิลลินหรือในสัตว์ที่แพ้ยาเพนนิซิลลิน กลไกการออกฤทธิ์ ยาออกฤทธิ์ขัดขวางการสร้างโปรตีน โดยการรวมตัวกับส่วน 50S ของไรโบโซม เป็น bacteriostatic ต่อ mature organism ถ้าให้ขนาดสูง bactericidal (ไปทำลาย cell wall). ขอบเขตการออกฤทธิ์
E N D
Macrolides • เป็นกลุ่มยาที่มักใช้ในกรณีเชื้อดื้อยาในกลุ่มเพนนิซิลลินหรือในสัตว์ที่แพ้ยาเพนนิซิลลิน กลไกการออกฤทธิ์ • ยาออกฤทธิ์ขัดขวางการสร้างโปรตีน โดยการรวมตัวกับส่วน 50S ของไรโบโซม • เป็น bacteriostatic ต่อ mature organism ถ้าให้ขนาดสูง bactericidal (ไปทำลาย cell wall) Macrolides
ขอบเขตการออกฤทธิ์ • เป็น narrow spectrum ใช้ได้ดีกับ gram-positive organism เป็นส่วนใหญ่ เช่น Staphylococcusspp., Streptococcusspp.และ gram-negative organism บางตัว • ยาทนต่อ penicillinase จึงใช้ในรายดื้อยา penicillin ได้ • นอกจากนี้ยังให้ผลดีต่อ Mycoplasmaspp. • *Staph. ที่ดื้อยา Erythromycin จะดื้อต่อยากลุ่มนี้ทั้งหมด และมักจะดื้อต่อยา lincomycin และ clindamycin ซึ่งอยู่ในกลุ่ม LINCOSAMIDES Macrolides
ฤทธิ์ทางเภสัชจลนศาสตร์ฤทธิ์ทางเภสัชจลนศาสตร์ • ยากลุ่มนี้มีคุณสมบัติทางเคมี คือ สามารถละลายได้ในไขมันได้ดี • 1.การดูดซึมและการกระจายตัวของยา • ดูดซึมได้ดีจากทางเดินอาหารส่วนต้น • erythromycin อาจถูกทำลายในกระเพาะอาหารบ้าง • หลังดูดซึมยากระจายไปยัง body tissue ได้ดี พบปริมาณยาในปอดในระดับสูง พบยาได้ในน้ำลาย • ยาผ่าน placental barrier ไปยัง amniotic fluid และสามารถผ่านไปยังน้ำนมได้ • ยาผ่านเข้า cerebrospinal fluid ได้แต่ไม่ผ่าน blood-brain barrier Macrolides
ระดับยาสูงสุด พบได้ที่ ตับและน้ำดี • 2. การขับออก • ยาถูก detoxified ที่ตับขับออกทางน้ำดี 30% ปัสสาวะ 15% และทางนม และอุจจาระ ฤทธิ์ที่ไม่พึงประสงค์ • ยามีฤทธิ์ระคายเคือง กรณีที่ฉีดยาเข้ากล้าม ยาจะไประคายเคืองต่อเนื้อเยื่อบริเวณที่ฉีดยา ทำให้เกิดอาการปวดหลังฉีดยา หรือกรณีที่ฉีดเข้าหลอดเลือดอาจทำให้หลอดเลือดอักเสบ หรือหากให้กินอาจทำให้สัตว์ท้องเดินได้ Macrolides
การใช้ยา • ใช้รักษาโรคที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียแกรมบวกในกรณีใช้ penicillin ไม่ได้ผล (จาก penicillinase-producing organism) • ใช้ได้ดีสำหรับสัตว์ปีกโดยใช้ผสมอาหาร ถ้าใช้ผสมน้ำจะไม่ได้ผล • ใช้ผสมอาหารหรือน้ำให้สุกร ในการรักษาหรือป้องกันโรคลำไส้อักเสบ หรือท้องเสียจาก Campylobacter (Vibrio)coli Macrolides
การใช้ยา (ต่อ) • ในโคฉีดเข้ากล้ามเนื้อรักษา pneumonia, foot rot, metritis • ไม่มีฤทธิ์ต่อ virus • ตัวที่ใช้บ่อยคือ Erythromycin, Tylosin, Spiramycin และ Tiamulin Macrolides
Erythromycin • ยาฉีดควรให้เฉพาะ IV และควรระวัง phlebitis (เส้นเลือดอักเสบ) • IM อาจทำให้เกิด tissue necrosis (เนื้อตาย) • กรดในกระเพาะทำให้ยาลด activity ได้ ถ้าให้ทางปากให้ในรูป enteric-coated tablet • ยามีผลให้คลื่นไส้, ท้องเสีย, ปวดท้อง (ไม่พึงประสงค์) ขนาดที่แนะนำ • กิน โดยให้ขนาด 5-10 mg/kg วันละ 2-3 ครั้ง • ฉีด โดยให้ขนาด 5 mg/kg วันละ 2 ครั้ง Macrolides
Tylosin (TylanR) • Spectrum of activity erythromycin (bacteriostatic ออกฤทธิ์ต่อแบคทีเรียแกรมบวก และประสิทธิภาพต่อ Mycoplasma ดีกว่า erythromycin) • highly lipid soluble base ดูดซึมและกระจายตัวได้ดีมาก โดยเฉพาะไปสู่เนื้อเยื่อปอด • บางครั้ง อาจใช้ Tylosin ร่วมกับ Sulfamethazine ผสมอาหารในสุกร ในขนาด 100 ppm เพื่อป้องกันโรคในระบบทางเดินหายใจและโรคในระบบทางเดินอาหาร และมีรายงานว่ายา Tylosin ในสุกรเป็นสารเร่งการเจริญเติบโตด้วย Macrolides
Tylosin (TylanR) (ต่อ) • ห้ามใช้ในม้า • ไม่ควรใช้ในไก่ไข่ • ไก่ที่ฉีด tylosin งดส่งโรงฆ่า 3 วัน กรณีให้ยากิน งดส่งโรงฆ่า 24 ชม. • ไก่งวง กรณีให้กิน งดส่งโรงฆ่า 5 วัน • สุกร กรณีกินยา งดส่งโรงฆ่า 21 วัน • งดบริโภคนมโค 96 ชม. หลังให้ยา Macrolides
ขนาดที่แนะนำ • ไก่ ใช้ขนาด 0.5% ผสมอาหาร • สุกร ใช้ขนาด 8.8 mg/kg ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ วันละ 2 ครั้ง หรือใช้ผสมอาหารตามที่กล่าวในข้างต้น Macrolides
Tiamulin • เป็นยาในกลุ่ม macrolides ที่ออกฤทธิ์กว้างขึ้นมีฤทธิ์เพิ่มขึ้นโดยเฉพาะ G- และ aneroboes เช่น Swine dysentery เกิดจากเชื้อ Campylobacter หรือ Treponema, enzootic pneumonia เกิดจาก Mycoplasma เป็นต้น • ยามีการดูดซึมและกระจายได้ดี สามารถตรวจพบในน้ำนมด้วย • ห้ามให้พร้อมกับยาต้านเชื้อบิดบางชนิด Macrolides
Tiamulin (ต่อ) ขนาดที่แนะนำ • โค คือ 20 mg/kg ฉีดเข้ากล้าม ทุก 24 ชม. • ในสุกรใช้ขนาด 12 mg/kg ฉีดเข้ากล้ามทุก 24 ชม.เช่นกัน หรือ 30 ppm ผสมอาหาร • ขนาด 10-30 มก.ต่ออาหาร 1 กก. จะสามารถเป็นสารกระตุ้นการเจริญเติบโต • ควรงดการบริโภคเนื้ออย่างน้อย 5 วันหลังให้ยา Macrolides
Spiramycin • เหมือน macrolides อื่น ๆ แต่มีคุณสมบัติพิเศษกว่าตัวยาอื่นๆ ในกลุ่มนี้คือ ตัวยาสามารถรวมกับเนื้อเยื่อได้ดี ทำให้ปริมาณยาในอวัยวะต่างๆ สูงกว่าปริมาณยาในเลือด มีรายงานใช้รักษา ในราย Chronic respiratory tract infection เต้านมอักเสบ และการติดเชื้อในระบบสืบพันธุ์ Macrolides
ขนาดที่แนะนำ • โค ใช้รักษาโรคเต้านมอักเสบ โดยใช้ขนาด 25mg/kg ฉีดเข้ากล้าม วันละ 2 ครั้ง ติดต่อกัน 3 วัน • แต่มีระยะงดนมมากกว่า 1 อาทิตย์ • แกะ ใช้รักษาโรคมดลูกอักเสบ โดยใช้ขนาด 20 mg/kg ฉีดเข้าหลอดเลือด • residue อยู่ได้นาน Macrolides
Lincosamides • ยาในกลุ่มนี้มีสูตรโครงสร้างที่แตกต่างจากกลุ่ม Macrolides มาก แต่มีคุณสมบัติ การออกฤทธิ์ และข้อบ่งใช้คล้ายๆ กัน • ยาที่นำมาใช้ เช่น lincomycin และ clindamycin • เป็นยาที่ไม่เหมาะจะใช้ในสัตว์เคี้ยวเอื้อง คน และกระต่าย เนื่องจากทำให้เกิดท้องเสียอย่างรุนแรงเพราะไปรบกวนเชื้อแบคทีเรียบางชนิดในลำไส้ใหญ่ แต่ถือว่าเป็นยาที่ปลอดภัยใช้ใน สุนัข, แมว, หมู และไก่ Lincosamides
ออกฤทธิ์อย่างกว้างขวางต่อเชื้อแกรมบวก โดยที่คลินดามัยซินให้ผลดีกว่า และอาจมีฤทธิ์ทำลายเชื้อทอกโซพลาสม่าและเชื้อมาเลเรียด้วย • เชื้อที่ดื้อยาต่อกลุ่ม Macrolides มักจะดื้อต่อยาในกลุ่มนี้เช่นกัน • สามารถใช้ยาร่วมกับยาชนิดอื่นได้ผลดี เช่น • Lincomycin + Aminoglycosides หรือ • + Sulfa-trimethoprim หรือ • + Spectinomycin Lincosamides