ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΙΑΙΟΥ ΟΛΟΗΜΕΡΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ- ΑΓΩΓΗ ΖΩΗΣ

1. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΕΝΙΑΙΟΥ ΟΛΟΗΜΕΡΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ- ΑΓΩΓΗ ΖΩΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΚΟΠΟΣ-ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

3. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Να εφοδιάσει με λειτουργικές δεξιότητες /δεξιότητες ζωής • Ικανότητα προσαρμογής • Δημιουργικότητα • Φαντασία • Κριτική σκέψη • Ευελιξία • Αναλυτικοσυνθετική Ικανότητα • Δεξιότητες Επικοινωνίας • Δεξιότητες επεξεργασίας και ερμηνείας πληροφοριών • Μετασχηματιστική γνώση και μεταγνώση

5. ΣΚΟΠΟΣ Η Αγωγή Ζωής, με σεβασμό στον πλουραλισμό (πολιτιστικό, γλωσσικό, θρησκευτικό) και την πολλαπλή νοημοσύνη, στοχεύει στην καλλιέργεια δεξιοτήτων του νου και της ψυχής (ικανότητες, στάσεις, αξίες διαθέσεις, πολιτικές αρετές ). Προωθεί την κοινωνική και συναισθηματική μάθηση, με στόχο την ανάπτυξη πανανθρώπινης ταυτότητας. Ενθαρρύνει τη δράση στο σχολικό περιβάλλον με τρόπο που να σέβεται τη διαφορετικότητα. Η επίδειξη δημιουργικότητας και ευελιξίας, η αναγνώριση της συλλογικής ευφυΐας και η διδασκαλία μέσω της λύσης προβλήματος αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την υλοποίηση των βασικών της στόχων.

8. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ • Project- Σχέδιο Εργασίας ή αναπτυξιακή μελέτη • Διερεύνηση • Επίλυση προβλήματος • Μελέτη περίπτωσης- case study • Επισκόπηση/ gallop • Μελέτη Πεδίου • Συζήτηση –Αντιπαράθεση (Debate)- Κύκλος Συζήτησης • Παιχνίδια • Παιχνίδια ρόλων- προσομοιώσεις • Περιβαλλοντικά Μονοπάτια

9. Project- Σχέδιο Εργασίας ή αναπτυξιακή μελέτη Ονομάζεται και Βιωματική μέθοδος. Είναι διεπιστημονική καιολιστική. Στα πλαίσια του μπορούν να εφαρμοστούν πολλές από τις υπόλοιπες μεθόδους. Στάδια πορείας: • Επιλογή του θέματος και συνολική εξέτασή του. • Καταγραφή θεματικών υπό-ενοτήτων, οργάνωση δραστηριοτήτων και κατανομή τους στις ομάδες. • Υλοποίηση δραστηριοτήτων, συγκέντρωση πληροφοριών και καταγραφή λύσεων. • Αλληλοενημέρωση των ομάδων, τελική σύνθεση, καταγραφή και κοινοποίηση στην κοινότητα.

10. Διερεύνηση Τα παιδιά κατά τη διαδικασία της διερεύνησης: • Διατυπώνουν υποθέσεις • Σχεδιάζουν το πείραμα • Εντοπίζουν και ελέγχουν μεταβλητές • Παρατηρούν, μετρούν και συγκρίνουν • Καταγράφουν αποτελέσματα • Καταλήγουν σε συμπεράσματα και τα ανακοινώνουν Παίρνουν αποφάσεις Δουλεύουν ομαδικά

11. Επίλυση προβλήματος Τα στάδια της μεθόδου είναι: • Αναγνώριση και ορισμός του προβλήματος • Συλλογή, οργάνωση και ανάλυση πληροφοριών • Εξεύρεση, εφαρμογή και αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων • Αξιολόγηση της διαδικασίας

12. Μελέτη περίπτωσης- case study Αντικείμενο του case study είναι ένα πραγματικό γεγονός ή μια συγκεκριμένη περίπτωση. Aφορμή για την επιλογή του θέματος μπορεί να είναι ένα άρθρο σε μία εφημερίδα, ή κάποιο ρεπορτάζ στην τηλεόραση. Η διαδικασία που ακολουθείται σε ένα case study είναι ανάλογη με εκείνη που ακολουθείται στην επίλυση προβλήματος. Όταν η τάξη ή οι ομάδες καταλήξουν σε αποφάσεις για το τι πρέπει να γίνει αναφορικά με το θέμα, τότε ξεκινά η ανάπτυξη ενός σχεδίου δράσης .

13. Επισκόπηση/ gallop Η μέθοδος καταγράφει τις γνώσεις, το βαθμό ενημέρωσης και κατανόησης, τα συναισθήματα, το ενδιαφέρον και τις στάσεις μιας κοινότητας ανθρώπων για ένα θέμα. Τα μέσα που χρησιμοποιούνται είναι το ερωτηματολόγιο και η συνέντευξη.

14. Μελέτη Πεδίου Έξοδος στο φυσικό ή δομημένο περιβάλλον σε σημείο που παρουσιάζει ειδικό ενδιαφέρον. Μια καλά οργανωμένη μελέτη πεδίου προϋποθέτει: • Ύπαρξη σκοπού • Καλή πληροφόρηση και προετοιμασία • Μελέτη της περιοχής μέσα από χάρτες • Ετοιμασία δραστηριοτήτων οι οποίες θα διεξαχθούν στο πεδίο • Οργάνωση δραστηριοτήτων ή ερμηνεία δεδομένων μετά την επιστροφή στην τάξη

15. Συζήτηση –Αντιπαράθεση (Debate)- Κύκλος Συζήτησης • Συζήτηση: Η συζήτηση αποτελεί μία μορφή ανταλλαγής απόψεων και ιδεών μεταξύ των συμμετεχόντων. Διευκολύνει την κατανόηση και την ανάλυση ενός θέματος και προάγει τη συνεργατική εργασία. • Η αντιπαράθεση έχει μια πιο οργανωμένη και τυπική μορφή. Χρησιμοποιείται για την ανάλυση αντιφατικών θεμάτων. Δύο ομάδες εκπαιδευόμενων αναλαμβάνουν να μιλήσουν για το ίδιο θέμα σε ένα κοινό. Η μία ομάδα τοποθετείται υπέρ του θέματος και η άλλη κατά. • Κύκλος Συζήτησης:Κάθε κύκλος συζήτησης έχει ένα συγκεκριμένο θέμα το οποίο ο δάσκαλος εξηγεί στην αρχή της συζήτησης με τρόπο ώστε να γίνεται πλήρως κατανοητό από όλους. Τα παιδιά μοιράζονται τις εμπειρίες και τις απόψεις τους πάνω στο θέμα Σημαντικό σε αυτή τη μέθοδο δεν είναι μόνο το θέμα συζήτησης αλλά η διαδικασία και το κλίμα μέσα στο οποίο γίνεται η συζήτηση γιατί η δύναμη του κύκλου έγκειται στη δύναμη που έχει η ενεργός ακρόαση ως μέθοδος βοήθειας. Ο κύκλος αποτελεί ένα μικρόκοσμο στον οποίο δίνεται έμφαση στη σωστή επικοινωνία, την αυτογνωσία, τον αυτοέλεγχος, και στις διαπροσωπικές σχέσεις και μέσα στον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν να λαμβάνουν και να προσφέρουν γνήσια προσοχή και αποδοχή.

16. Παιχνίδια Τα παιχνίδια είναι ψυχαγωγικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν ανταγωνισμό, συνεργασία και τύχη. Τα παιχνίδια αποτελούν συνήθως κομμάτι κάποιου προγράμματος, είτε στην αρχή ως αφόρμηση, είτε στο ενδιάμεσο ως ανάλυση κάποιου επιμέρους ζητήματος, είτε στο τέλος ως επιστέγασμα. Είναι ομαδικά και αναπτύσσουν τη συνεργασία και το σεβασμό της άποψης του άλλου. Δίνουν ευκαιρίες για τη διερεύνηση και διασαφήνιση των προσωπικών θέσεων, πεποιθήσεων, αξιών και συναισθημάτων

17. Παιχνίδια ρόλων- προσομοιώσεις Οι εκπαιδευόμενοι υποδύονται ρόλους ατόμων που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα σε ένα πρόβλημα και συμμετέχουν στις διαδικασίες επίλυσής του Ένα καλό παιχνίδι ρόλων πρέπει: • Να έχει συγκεκριμένους στόχους • Να είναι ρεαλιστικό και ενδιαφέρον • Να είναι σύντομο, προσαρμόσιμο (χωρίς να υπάρχει ένα αυστηρά καθορισμένο και συγκεκριμένο πλάνο) και απλό • Να περιέχει ένα δίλημμα ή εσωτερική σύγκρουση και να περιλαμβάνει ξεκάθαρους ρόλους και περιγραφές χαρακτήρων Παραλλαγή των παιχνιδιών ρόλων είναι οι Αυτοσχεδιασμοί: • Μια στρατηγική η οποία αναπτύσσει τον αυθορμητισμό των παιδιών. Τα παιδιά μέσω της στρατηγικής αυτής προσπαθούν να βρουν τη σχέση ανάμεσα στον εσωτερικό τους κόσμο (πνευματικό, συναισθηματικό) και στη φυσική τους έκφραση • Ο αυτοσχεδιασμός, είναι μια εμπειρία εντελώς προσωπική και δίνει στους συμμετέχοντες τη δυνατότητα εξωτερίκευσης του εσώτερου πλούτου τους, την εύρεση νέων τρόπων έκφρασης και εκτόνωσης τόσο στο φανταστικό πεδίο όσο και στην πραγματικότητα

18. Περιβαλλοντικά Μονοπάτια(μονοπάτια της φύσης/ ιστορικά-αρχαιολογικά μονοπάτια) Πρόκειται για μία έξοδο στο πεδίο, η οποία όμως ακολουθεί μία οργανωμένη διαδρομή (με τα πόδια ή με ποδήλατα) μέσα από διάφορες τοποθεσίες. Η διαδρομή σχεδιάζεται από τους εκπαιδευτικούς και περνά από διαφορετικές περιοχές. Η διαδρομή είναι καλά μελετημένη και στοχοθετημένη έτσι ώστε να γίνονται συγκρίσεις και να εξάγονται συμπεράσματα.

19. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Αναπόσπαστο και δυναμικό στοιχείο του προγραμματισμού και της υλοποίησης κάθε προγράμματος Κατά την αξιολόγηση εκτιμάται: • Ο βαθμός επίτευξης των στόχων που τέθηκαν • Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε • Η διαθεματική προσέγγιση • Η ποιότητα των πηγών που επιλέχθηκαν • Η ικανότητα οργάνωσης και επεξεργασίας δεδομένων, πληροφοριών και στοιχείων που συγκεντρώθηκαν • Η εξαγωγή και τεκμηρίωση των συμπερασμάτων που προέκυψαν • Η σύνθεση της εργασίας και η πρωτοτυπία της • Ο βαθμός αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών

20. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ • Συστήνεται η συνεχής αξιολόγηση (συντρέχουσα) χωρίς όμως να αποκλείεται η αρχική ή η τελική αξιολόγηση. • Λόγω της ιδιαίτερης φύσης των θεμάτων η αυτοαξιολόγηση και η ετεροαξιολόγηση, μέσω της επικοινωνίας της αποκτηθείσας γνώσης, αποτελούν σημαντικές παραμέτρους της συνολικής διαδικασίας της αξιολόγησης

21. ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΑ (1) Η φιλοσοφία της «Αγωγής Ζωής» προϋποθέτει : διαφύλαξη της διαθεματικότητας

22. ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΑ (2) Την προσαρμογή των διαφόρων θεμάτων που θα μελετηθούν στις ιδιαιτερότητες της σχολικής μονάδας: Οι ενότητες και οι δραστηριότητες που προτείνονται από κάθε θεματικό άξονα υπόκεινται στην επιλογή των δασκάλων και των παιδιών στη βάση κριτηρίων που αφορούν τα ειδικά ενδιαφέροντα ή και τις ειδικές ανάγκες της κάθε ομάδας, αλλά και την ευρύτερη τοπική κοινότητα.

23. ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΑ (3) Διάχυση των θεμάτων που θα μελετηθούν από κάθε τάξη στην υπόλοιπη σχολική μονάδα και την τοπική κοινότητα, σε μια προσπάθεια ανοίγματος του σχολείου στην κοινωνία. Η διάχυση αυτή θα οδηγήσει στην αλληλεπίδραση των παιδιών με ομάδες παιδιών άλλων ηλικιών και με ενήλικες και θα συμβάλει τα μέγιστα στην αποτελεσματικότητα του προγράμματος.

24. ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΑ (4) Κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων της «Αγωγής Ζωής» ενθαρρύνονται οι εκπαιδευτικοί με τους μαθητές τους να προχωρούν στη δημιουργία Σχεδίων Δράσης με στόχο τη βελτίωση του περιβάλλοντος ή τη αλλαγή του τρόπου ζωής τους. • Θέμα: Να αποφασιστεί το πρόβλημα/θέμα με το οποίο θέλουν να ασχοληθούν. • Στόχοι: Να καθοριστούν οι στόχοι. Να είναι απλοί, συγκεκριμένοι και ρεαλιστικοί. • Δραστηριότητες: Μετά την επιλογή των στόχων του σχεδίου δράσης θα πρέπει να καθοριστούν οι δραστηριότητες . • Αξιολόγηση: Να αξιολογήσουν το σχέδιο δράσης τους τόσο σε σχέση με τις διαδικασίες που ακολούθησαν, όσο και σε σχέση με τα αποτελέσματα.

25. Η Αγωγή Ζωής • Μελετά την πραγματικότητα • Εντοπίζει τις προβληματικές περιοχές • Αλλάζει στάσεις και αντιλήψεις • Ενδυναμώνει • Διαμορφώνει οράματα • Καλλιεργεί την επιθυμία για συμμετοχή και δράση ΒΕΛΤΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ