1 / 28

Fotaisintéis

Fotaisintéis. Cén Fath ?. F uinneamh ag teastáil ó ghach orgánaigh . Braitheann gach ní beo ar phlandaí glasa , ( bun bia slabhra ) Úsáideann rudaí beo an OCSAIGIN a dhéantar i bhfótaisintéis ) do _____________

selina
Download Presentation

Fotaisintéis

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Fotaisintéis Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  2. CénFath ? • Fuinneamhagteastáil ó ghachorgánaigh. • Braitheanngachníbeoarphlandaíglasa, (bun biaslabhra) • Úsáideannrudaíbeo an OCSAIGINadhéantar i bhfótaisintéis) do _____________ • Plandaíglasa in anncarbaihiodráití(__________) a dhéanamh ó ceimicsimplí& fuinneamhnagréine. Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  3. Fótaisintéis: • An phróiséis a dhéanannplandaíglasaGLÚCÓSfaoichumhactfuinneamhnagréine. Imoibriúceimiceach (focail): Dé-ocsaídcharbóin + Uisce---→ Glúcós+Ocsaigin solasnagréine clórafill solasnagréine 6CO2 + 6H2O ---→ C6H12O6 + 6O2 clóraifill Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  4. StructúirnaDuilleoga: Chun go dtarlóidhfótaisintéiscaithfidhduilleogbheithoiriúnaithechun: *CO²isteach. * Solasnagréinea ionsú * O² a scaoileadhón duilleog. Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  5. Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  6. (Árd) MóilínIomparFuinneamh ATP (AdanóisínTríFosfáit) • Stóráiltearfuinneamh (ónriospráid) i móilíníar a dtugtarATP& is feidirméideannabeagafuinnimh a scaoileadh ó mhoilíní ATP de réir mar a bhíonngáleissachillm.s. I rithFotasintéis! Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  7. ATP & ADP… ADP-móilínísealfuinnimhe ATP-móilínárdfuinnimhe (tastalaíonnsé go dtí an áitsa chill inabhfuilfuinneamhagtastáil) ADP & P (fosfaralú) = ATP -P & scaoileadhfuinneamh ÁRD FUINNEAMH +P (fosfáit) Ag fáilfuinneamh ÍSEAL FUINNEAMH Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  8. Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  9. Úsáid ATP Fotasintéis:úsáidtear é chun GLÚCÓS a dhéanamh. Riospráid: bristearsíos GLÚCÓS chunníosmó ATP a dhéanamh. ATP do: • Gluaiseachtmatánach • DéantúsFual • DéantúsPrótéiní • Gniomhaíocht an inchinnsrl… Néarcheall san inchinn Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  10. PróiseasnaFótaisintéise: Suíomh: snaChlóraplastaí snaCealladuilleoga. Feidhm: Modh/Céimeanna: 2 chéim a bhíonn I gceist– • An StáitseSolais(Solas-Spleách) & • An StáitseDorcha(Solas-Neamhspleách). Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  11. Na príomhpointí I rith an phróiséis: • IonsúSolas: ionsúann an clórafillsnaclóraplastífuinneamhnagréine(=solátharcumhachta) • Scoiltar an H²O atásaclóraplast: • Táirgíscoiltmóilínuisce: • Leictrón (e-) cuirthaaraghaidhchuig an clórafill • H+ (iain/prótónhidrigine) stóráilte mar bunclochchunC6H12O6a thógáilníosdéanaí • O² scaoilte as an clóraplast, as an cheall & amach an duilletrína ___________ 2H²O -------- 4H+ (iainHidrigine) + 4e- (leictrón) + O² (ocsaigin) Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  12. Leictrónath-fuinneamhaithe(re-energised) Ó cuid do fuinneamhnagréineatáfóssaclóraplast. Is leictrónárd-fuinneamheiadanois! 5. CruthúGlúcós!! Tagannleictrónárd- fuinneamheseo + naiainH+ (ónNADPH) & CO² le chéilechunGLÚCÓS a cruthú Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  13. An Chlóraplaist Gránam- céím an tsolais Stroma- CéimDorcha Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  14. Móilíneile a mbíonnsaCheall: (I dteannta ATP) -NADPH: Feidhm: • H+ (Hidrigin) a iompar ó áit go háitlastigh don chill. • Tásé mar ‘pick-up truck’ sa chill. Tabhacht I rithFotasintéis: • an H+ a tháinigh ó scoilt H₂O saStáitse/CéimSolas a bhailiúchungreamú le CO₂ chunC6H12O6 a cruthú. H+ , e- NADPH Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  15. Ard: (a) An StáitseSolas-Spleách: • Suíomh: saGhránam don clóraplast • Tágá le solas. • Fuinneamhnagréine= ATP& NADPH a dhéanamh. • Scoiltear (split) Uiscego hidriginagusocsaigin. • Sroicheannan fuinneamhnaGréine an clóraifill. • Ionsúnnan clóraifill an fuinneamh, ardaítearleictreoinann go leibhéalfuinnimhárd. Fágannnaleictreoinard-fuinneamhseo an móilínclóraifille& is féidirleodulidhábhealach: Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  16. Bealadh 1 & 2 sacéimsolais Bealach 1:‘FosfairiliúTimtriallach’ • Téannsiadarais go dtí an móilínclórifilletríshlabhraiompróiríleictreoin. • Anseoúsáidtear an fuinneamhiontuchun ATP a dhéanamh ó ADP & P. • Tugtarfosfairiliútimthriallacharseotoisc go ndéantar ATP & toisc go bhfilleannnaleictreoinar an móilínclóraifille. (Fótafosfairiliú = ‘P’ a chur le ADP de bharrsolais. Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  17. ShlabhraIompróiríLeictreoin& Fosfaralútimtriallach TéannnaLeictrón ó glacadóir go glacadóir (acceptor) &ansinaraischuig an Clorafil (Cloraplast). Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  18. Bealach2 FosfairiliúNeamh-timtriallach(non cyclic) 2 príomhimeachtaí: 1.CeanglaíonnleictreoinnaClorafille NADP+ NADP- 2. Le fuinneamh an tsolaisscoiltearuisce: (H2O → 2H+ + 2e- + ½O2). • CeanglaíonnHidrigine (H+) ó scoilteadh an uisce leis an NADP-chun NADPH a dhéanamh. • Téanncuid de naleictreoinarais go clóraifillchunáitnaleictreoin a cailleadh a thógáil. scoilteadh an t-uisce Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  19. TorthaíStáitseSolaisTorthaí= ATP, NADPH& O₂déanta Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  20. (b)An StáitseDorcha/Solas-Neamhspleách • Suíomh:Chlóraplaistínachealla (stroma). • Nílgá le solas. • Déantar an glúcós • Díocsaídítearmóilín CO2, tri hidrigin(ó NADPH) a chur leis chun(glúcós) C6H12O6 a dhéanamh. • Tágá le fuinneamh don phróiseasseo, fuinneamh a thagannón_______ a déanadhsastáitsesolas. Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  21. Deireadh an StáitseDhorcha: Torthaí: 1. Ag deireadh an stáitseseobíonnglúcósdéanta. 2. Ag deireadh an stáitseseofreisinbíonnNADP+, ADPfágthaa théannarais go dtí an stáitsesolas StáitseDorcha Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  22. Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  23. Achoimre • Tarlaíonnfótaisintéisidhástáitse: • Céim an t-solaisnuair a athraíonn H2O, NADP+,ADP agus P go NADPH, ATP agus O2. Úsáidtearclóraifillagussolasnagréinechunnatáirgíseo a dhéanamh. • Céim an dorchadaisúsáidtear NADPH agus ATP chun CO2 a athrú go glúcós. Déantar NADP+, ADP agus P saphróiseasseo. Is féidirnatáirgíseo a athúsáidigcéim an t-solas. Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  24. http://www.youtube.com/watch?v=prFaSe3s9e0 Animation Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  25. Tionchar an déinesolaisar an rátafótaisintéise a scrúdú. Treallamh: Eascra, teirmiméadar, dabhachuisce@ 25°C, lampasolas, méadair slat, plndauisciúil (Elodea), NaHCO₃ (hidrigincharbonáitSóidiam), cúplabraonmaolaire pH7 & clog. Seasamhach: Teocht @25°C Tiúchan CO₂ (ónNaHCO₃) Athróg:Déinesolasónlampa Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  26. Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  27. NósImeachta: 1.Cuir NaHCO₃ le uisce I promhadán go dtínachtuaslagannséathuille (sáitaithe le CO₂ anois) 2.Ullmhaigh an dabhachuisce@25°C & pH7 & cuir an NaHCO₃isteachanois 3.Lig don Elodea socrúsíosarfaigh 5 nóim 4.Socraigh nalámpa1mónplánda. 5. Cóireamhcéméidbolgíní a tagannamach as an plnda I nóimead. (x3 uair, faighméan) 6. Athdhéancéim 3-5 ach ag fad 80cm, 60cm, 40cm ,20cm) 7. Cuirnasonraíargraf Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

  28. Torthaí Méídbolgíní O₂ Fad ónsolas Iníon Ní Chonchuir, Scoil Chaitríona

More Related