Ssaki chronione w Polsce

1. Ssaki chronione w Polsce Ssaki (Mammalia), zwierzęta tworzące najwyżej uorganizowaną gromadę podtypu kręgowców (Vertebrata), typu strunowców, która powstała ok. 200 mln lat temu z gadokształtnych ssaków kopalnych z rzędu Therapsida, żyjących w permie i triasie.Ssaki są stałocieplne, pokryte futrem lub owłosieniem, mają serce o całkowicie oddzielonych od siebie 2 komorach i 2 przedsionkach oraz odrębne krążenie płucne i przeponę oddzielającą jamę piersiową od brzusznej. Samice ssaków karmią młode mlekiem wydzielanym przez gruczoły mleczne będące wytworami skóry. Zęby ssaków osadzone są w zębodołach. Układ pokarmowy w zależności od pobieranego pokarmu cechuje się rozmaitymi przystosowaniami (np. złożony żołądek przeżuwaczy bądź żołądek małp liściożernych m.in. z rodzaju Colobus). Dobrze rozwinięte półkule mózgowe, większość ssaków ma dobrze rozwinięte zmysły węchu, wzroku i słuchu.

2. Jeż Europejski • Jeże to zwierzęta aktywne o zmierzchu i w nocy. W dzień śpią ukryte pod liśćmi, w rozpadlinach ziemnych i jamkach. O zmierzchu wychodzą z ukrycia i pracowicie drepcząc poszukują jedzenia. Jeże europejskie przebywają w zagajnikach i lasach mieszanych o bujnym podszyciu. Mają dobry słuch i węch. Nos jeża, zawsze wilgotny, bardzo ruchliwy, stanowi doskonały narząd dotyku. Jeż najpierw wszystko obwąchuje, sprawdza i ocenia, a potem dopiero decyduje się na jakąś akcję. Głośno przy tym sapie i parska oraz, unosząc co jakiś czas ryjek, wciąga powietrze, aby poznać najbliższe otoczenie badanego przedmiotu. Unosi wysoko nos również wtedy, gdy jest lekko zaniepokojony. Przerażony nie ucieka, ale natychmiast zwija się w kolczastą kulę i, pewny swojej zbroi, długo pozostaje w tej pozycji. Próba rozwinięcia go zazwyczaj się nie udaje.

3. Ryjówka malutka • Jest to najmniejszy ssak żyjący w Polsce. Długość ciała 4–6 cm, długość ogona 3,2–4,4 cm, masa ciała 3–7 g. Posiada charakterystyczny, wydłużony ryjek z dużymi włosami czuciowymi. Ubarwieniem ciała zbliżona jest do ryjówki aksamitnej. Grzbiet ciała ma brunatno-szary, brzuch żółto-szary. Między tymi barwami brak ostrej granicy – ciemniejsze ubarwienie grzbietu łagodnie przechodzi w jaśniejsze ubarwienie brzucha. Lubi przebywać w wilgotnym terenie. Typowym środowiskiem jej życia są obrzeża podmokłych las, wilgotne łąki, kępy krzewów na łąkach i bagnach, żywopłoty, ogródki działkowe. Można ją spotkać także w obrębie zabudowań (szczególnie w zimie). • Jest aktywna zarówno w dzień, jak i w nocy. Nie potrafi kopać nor w ziemi, ale bardzo często korzysta z nor wygrzebanych przez inne zwierzęta: kreta, norniki, myszy. Żywi się głównie owadami. W zimie, co spowodowane jest trudnością zdobycia wystarczającej ilości owadów, zjada również duże ilości nasion i owoców.

4. Zając Bielak • W lecie futro tego zająca na grzbiecie pokrywają czerwonobrązowe lub brązowoszare cętki. Futro na zadzie jest czerniawe a na szyi brązowe. Końce uszu są czarne. Dolna połowa ogona jest biała, a górna brązowawa. Zimą jego sierść jest cała biała. Palce stóp są długie i gęsto owłosione, a dzięki możliwości szerokiego rozpościerania ich mogą pełnić rolę rakiet śnieżnych. Przystosowane są doskonale do biegania po miękkim śniegu. Długość: do 67 cm (w tym ogon do 6,5 cm), masa: 2-5,8 kg. Jest nieco mniejszy od zająca szaraka, ma krótsze uszy (do 10,5 cm). Gdy się je położy sięgają końca pyszczka.

5. Niedźwiedź brunatny • Niedźwiedź brunatny to drapieżny ssak z rodziny niedźwiedziowatych.Osiąga od 1,5 do 3 m długości , do 1,25 m wysokości i od 130-700 kg masy ciała . Sierść gęsta, barwy rudej, brunatnej, czarnej lub srebrzystej. • samiec • Zamieszkiwał pierwotnie całą Europę, obecnie w południowo-zachodniej Europie wytępiony (podjęta została próba Re introdukcji w Pirenejach). Występuje w niedostępnych lasach górskich, w Eurazjii Ameryce Północnej, aż do północnego Meksyku. Żywi się nasionami, owocami, grzybami, dżdżownicami, ślimakami, jajami ptaków, chętnie zjada miód; z braku produktów naturalnych może wyrządzać znaczne szkody wśród bydłai zwierzyny leśnej. Na człowieka napada tylko drażniony lub zachęcony, np. przez karmienie. Na zimę przygotowuje sobie legowisko zwane gawrą i zapada w sen zimowy, z którego od czasu do czasu może się budzić. Żyje samotnie, tylko w okresie godowym w parach. W zimie samica rodzi zwykle 2—3 młodych, którymi opiekuje się aż do następnego miotu. Samica z młodymi bywa szczególnie niebezpieczna.

6. Świstak • Świstak, świstak alpejski – gryzoń z rodziny wiewiórkowatych. • Długość ciała: 42 - 54 cm, długość ogona 13 - 16 cm, waga ciała: 2,3 - 5,7 kg; samce są większe od samic. Barwa jest różna - od żółtawobrązowej do czerwonawej lub szarej. Wierzch głowy zawsze czarny, boki ciała i nogi żółtawoszare. • Zamieszkuje Alpy i niektóre pasma Karpat, sztucznie został wprowadzony w Pirenejach. W Polsce zamieszkuje jedynie wysokie rejony Tatr w niewielkiej liczbie osobników (około jednego tysiąca). • Świstaki żyją w rodzinnych grupach, liczących do 20 osobników. Przewodzi im najsilniejszy samiec i najsilniejsza samica. Zajmują się oni strzeżeniem terytorium i kopaniem norek. Tylko oni mają prawo się rozmnażać. Dzieci innych par są porzucane poza norami i najczęściej giną (o ile nie zostaną przygarnięte przez inne grupy świstaków). Jeśli któryś świstak chce mieć potomstwo, może albo pokonać aktualnie rządzącego osobnika, albo wywędrować z norki i założyć nową, własną społeczność lub pokonać w walce władcę innej grupy.

7. Łasica • Długość ciała łasicy wynosi do 28 cm (samce większe od samic). Tułów ma smukły, giętki. Kończyny są krótkie o owłosionych podeszwach. Ogon jest też stosunkowo krótki - ok. 9 cm. Podgatunek m. n. rixosa żyjący w Ameryce Północnej jest najmniejszym przedstawicielem rodziny. Ubarwienie letnie sierści z wierzchu ciała jest brązowo-rude, na brzuchu białe, odgraniczone od barwy grzbietu linią falistą. Cały ogon jest brązowy. Na białym futerku brzucha często występują brązowe cętki i plamki. W zimie futerko jest całkowicie białe (w górach północnej i wschodniej Europy) lub bieleje tylko częściowo, albo pozostaje brązowe jak w lecie, tylko jest jaśniejsze (środkowa Europa). • Łasica jest aktywna w dzień i w nocy, dlatego czasem pada ofiarą sów. W zimie poluje pod śniegiem. Dzięki swym małym rozmiarom dostaje się bez trudu do kryjówek swych ofiar. Podstawowym pokarmem łasicy są drobne zwierzęta, głównie myszy, które łowi w norach. Zjada także ptasie jaja, żaby, jaszczurki, drobne ptaki, czasem króliki. Przy większej dostępności pokarmu robi zapasy. Dzienne zapotrzebowanie pokarmowe wynosi dla samców 33 g (27% masy ciała), dla samic 23 g (30% masy ciała).

8. Żbik • Żbik - przedstawiciel kotowatych, po raz pierwszy opisany przez Karola Linneusza w 1758 roku (pod nazwą Felis catus), na podstawie wyglądu kota domowego. Obecną nazwę nadał żbikowi w 1775roku niemiecki przyrodnik Schreber, który w Niemczech obserwował zwierzę w naturze • Żbiki żywią się małymi ssakami, gryzoniami, ptakami, rybami, żabami, małymi sarnami, jelonkami i jagniętami, a czasem nawet polują na owady. • Sierść gęsta i długa jest barwy żółtawoszarej w ciemne pręgi. Powyżej opuszek, na tylnych kończynach czarne plamy. • Długość ciała: 45-90 cm Długośćogona: 25-40 cmWysokość w kłębie: 25-35 cmWaga: 4-10 kgRozwścieczony żbik kładzie uszy płasko po głowie, otwiera szeroko czerwoną paszczę, przeraźliwie parska, jeży sierść i wygina grzbiet w łuk co sprawia, że olbrzymieje

9. Żubr • Żubr – ssak łożyskowy z rodziny krętorogich, rzędu parzystokopytnych. Aktualnie populacja żubrów na świecie liczy ok. 3400 osobników, z czego 650 żyje w Polsce na terenie Puszczy Białowieskiej, Puszczy Boreckiej, Puszczy Piskiej, Puszczy Knyszyńskiej, Nadleśnictwa Wałcz, oraz w Bieszczadach (dalszych ok. 150 żubrów znajduje się w zamkniętych hodowlach). • Głowa żubra jest stosunkowo duża i ciężka o szerokim i wypukłym czole, oczy małe, krótkie rogi skierowane do góry i zagięte do środka. Szyja żubra jest gruba, krótka z wyraźnym podgardlem. Przód tułowia wygląda na bardzo potężny na skutek silnie rozwiniętego kłębu i porastającej go kasztanowo-brunatnej sierści, która w zimie jest ciemniejsza niż latem. Sierść w dolnej części głowy, przodu i szyi jest długa, na głowie, karku i kłębie występuje grzywa złożona z włosów ościstych. • Pokarmem żubra są zioła, trawy, liście krzewów, pąki i kora drzew (zwłaszcza brzóz), chętnie zjadają też żołędzie. Według badań przeprowadzanych na terenie Białowieskiego Parku Narodowego około 80% pożywienia stanowią rośliny zielne (zimą są dokarmiane sianem). Dorosły żubr zjada od 40 do 60 kg paszy na dobę. Żerowanie zajmuje mu 50-80% czasu od wschodu do zachodu Słońca.

10. Wydra europejska • Wydry - drapieżne ssaki z rodzinyłasicowatych spotykane prawie na całym świecie, przystosowane do ziemnowodnego trybu życia. W Polsce spotykana jest wydra europejska. • Ciało wydłużone, z długim, silnym ogonem. Palce są połączone błoną. Różne gatunki wydr zamieszkują wszystkie kontynenty, z wyjątkiem Australii. W tak zróżnicowanym rozmieszczeniu pomogła im zdolność do przepływania dużych obszarów wód, w tym także zatok morskich. Jeden gatunek przystosował się do życia w morzu. Jest nim kałan (wydra morska). Kałany prawie nigdy nie wychodzą na ląd. Żerują, śpią i rozmnażają się w morskich zatokach. • Wydry są ściśle związane ze środowiskiem wodnym. Żywią się głównie rybamia uzupełniającą dietę stanowią żaby, raki, kraby, gryzoniei ptaki. Drapieżniki te są pod częściową ochroną.

11. Bóbr europejski • Bóbr europejski – ziemnowodny ssak z rzędu gryzoni. • Ma małe oczy i uszy. Nogi ma krótkie, biega ociężale, palce stopy tylnej pary nóg są złączone błoną, ułatwiająca pływanie, ogon jest szeroki, spłaszczony grzbietobrzusznie i pokryty łuskami, służy jako ster regulujący głębokość zanurzenia. Futro koloru brązowego, ciemnobrązowego, a nawet czarne. Posiada silnie rozwinięte siekacze. • Latem bobry żywią się głównie roślinami wodnymi i przybrzeżnymi, zimą odżywiają się łykiem drzew liściastych (najczęściej topoli, wierzby), które zgromadziły w lecie. Drzewa stanowią jeden z budulców żeremi. Bobry bez problemu ścinają drzewa w okolicach rzek. Starają się ścinać drzewo w ten sposób, aby przewróciło się ono w kierunku rzeki. Kopie nory w brzegach rzek oraz wałach przeciwpowodziowych lub w brzegach jezior. W przypadku braku dogodnych miejsc buduje kopce z gałęzi i mułu, otoczone wodą, zwane żeremiami. Wejście do nory znajduje się pod wodą. Nora zaopatrzona jest także w otwór wentylacyjny. Czasami w żeremiu bobrów zamieszkują także piżmaki.

12. Wykonała: Monika Kuczkowiak Kl. II B