Ilinniarnertuunngorniarfim-mik iluarsaasseqqinnermik nalilersuineq

1. Namminersorlutik Oqartussat Arlalinnut tunngasumik nalunaarusiaq Ilinniarnertuunngorniarfim-mik iluarsaasseqqinnermik nalilersuineq Februar 2014

2. IMARISAI Aallaqqaasiut Atuutilersitsinermi sulinerup killiffia naliliinerlu Ilinniartitaanerup sannaa aaqqissugaaneralu Tiguneqartartut, atugarissaarneq aalajangiussisimanerlu Periuseq nalunaarsukkanilu tunngavigisat QUPPERNEQ 3 4 10 14 19

3. August 2012-imi GUX-iluarsaasseqqinneq nutaaq atulersinneqarpoq. Iluarsaasseqqinneq Kalaallit Nunaanni ilinniartitaanermi arlalinni allannguuteqarfiuvoq. Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik sinnerlugu ilinniarnertuunngorniarfinnik iluarsaasseqqinneq Epinion-imit nalilersorneqarpoq. Nalilersuinermi iluarsaasseqqinnerup 2013-imi, 2014-imi aamma 2015-imi atulersinnera naammassineqarneralu malinnaaffigineqassaaq. Nalunaarusiami matumaniipput 2013-imi nalilersuinermit siullermiit inernerit pingaaruteqartut tamarmik eqikkarneri. Taakku saniatigut ilinniarnertuunngorniarfinnut sisamanut tamanut immikkut nalunaarusiortoqarpoq kiisalu nalunaarusianut ilanngussat marluk immersukkatigut apeqqutinut tamanut akissuteqartut pillugit tabellinik imaqartut. Erseqqissaatigineqassaaq nalilersuinerup ilusutaa piumasarimmagu atuarfiit misigisaanik, misilittagaanik naliliineranillu isiginninnissaq taamaalillunilu atuarfiit isaanniit iluarsaasseqqinnerup atuutilersinnera isigineqarluni. Atuarfiit suliniutaat inatsisit oqaasertai nassuiaataalu aallaavigalugit nalilersorneqarput, kisiannili iluarsaasseqqinnerup atulersinneranut atatillugu Naalakkersuisoqarfiup suliniutai pillugit nalunaarsukkat allat ilanngunneqarnatik. Tassani nalinginnaasumik pineqarput ilinniarnertuunngorniarfiit assigiinngitsorujussuit sisamat assigiinngitsunik piumasaqaateqartut atugaqartullu. Taamaattumik erseqqissarneqassaaq nalunaarusiap matuma tamanut atuuttut erseqqissarmagit, atuarfiillu ataasiakkaat assigiinngisitaartumik misissueqqissaarnerit atuarfinnut tunngasunik nalunaarusiani nassaarineqarsinnaallutik, tassani aamma periutsit sukumiinerusumik allaaserineqarneri aamma nassaarineqarsinnaallutik. Nalunaarusiaq imatut immikkoortulersorlugu aaqqissuunneqarpoq: • Atuutilersitsilluni sulinerup killiffia: Atuarfiit aaqqissugaanerat atuutilersitsilluni sulinermik pingaarnersiuinerat kiisalu unamminartut nalinginnaasut misigisat • Ilinniartitaanerup sannaa aaqqissugaaneralu: Atuutilersitsilluni sulinerup aallartinnerani atuarfiit tamarmik pingaartissimasaat immikkoortut immikkut tassani isiginiarneqarput – tunngaviusumik aallartinnermi ilinniarfiinilu ilinniartitaanerup sannaa, kiisalu atuartitsissutit pingasut nutaat • Tiguneqartartut, atugarissaarneq aalajangiussisimanerlu Tassani atuarfiit tigusisarnerat, atuanngitsoortarnerit naammassinnittullu procentii isiginiarneqarput, kiisalu atuarfiit aalajangiussisimatitsinermi suliniutaat • Periuseq nalunaarsukkanilu tunngavigisat: Nalilersuinermi periutsit nalunaarsukkanilu tunngavigisat naatsumik allaaserineri. Atuarfinni ataasiakkaani nalunaarsukkanik katersinerit pillugit sukumiinerusumik allaaserinninnerit atuarfinnut tunngatillugu nalunaarusiani nassaarineqarsinnaapput. Aallaqqaasiut

4. Atuutilersitsilluni sulinerup killiffia

5. Ataatsimut isigalugu nalilersuinermi uparuarneqarpoq atuarfiit atuutilersitsilluni sulinermik ingerlatsileruttortut, tamannali aatsaat aallarteqqammerneqartoq. Taamaattumik naatsorsuutigineqassaaq iluarsaaqqinnerup tamakkiisumik atulersissimanissaanut piffissaq ingerlaqqaassasoq. Allannguinernik assigiinngitsorpassuarnik imaqartumik iluarsaasseqqinneq ataatsikkoortumik atuutilersinniarneqarnerani tamanna tupaallannanngilaq, tamatumali erseqqissarpaa iluarsaasseqqinnerup atulersinnerani ataavartumik aallussisoqarnissaanik pisariaqartitsisoqartoq. Atuarfiit arlallit iluarsaasseqqinnermi immikkoortut ataasiakkaaginnaat suliarinissaat manna tikillugu angumerisimavaat. Atuarfinni amerlanerni atuutilersitsineq immikkut pilersaarusiorluarluni aallussisoqarneratigut qularnanngitsumik nukittorsarneqarsinnaavoq. Atuarfiit assersuutigalugu atuutilersitsinissamut aalajangersimasunik iliuuseqarnissamullu sammisumik iluaqutaasumik pilersaarusiorsimasinnaapput, immaqa Naalakkersuisoqarfik peqataatillugu. Pingaarporli – atuarfinnit aamma erseqqissaatigineqartutut – iluarsaasseqqinnermi immikkoortunik misilittagaqarnermik misilittagaqalernertik naapertorlugu iluarsiinissamut naleqqussaanissamullu ingerlaavartumik inissaqartitsinissaq. Atuutilersitsilluni sulinerup aaqqissuunnera Atuarfinni atuutilersitsinermi sulinerup aqutseriaatsillu qanoq rektorinit aaqqissuussisoqarnerani annertuumik assigiinngitsoqarpoq. Taamaalilluni akisussaaffiit aalajangiinissamullu piginnaatitsinerit qanoq annertutigisumik qanorlu agguarneqarsimaneri assigiinngitsorujussuupput, kiisalu atuutilersitsilluni sulinermi ilinniartitsisut sulisullu allat qanoq annertutigisumik qanorlu peqataatissimanerini. Assersuutigalugu Nuuk, Sisimiut aamma GU Qaqortoq akisussaaffiit agguarneri allallugit aaqqissuussisimasut, taakku assersuutigalugu Aasianni aamma NI Qaqortumi aaqqissugaannginnerullutik. Tamanna atuutilersitsilluni sulinermi aamma aqutsisut sulisullu immikkut akisussaaffeqartut akornanni akisussaaffiit suliallu agguaannerini atuuppoq aamma sulisut assigiinngitsut akornanni. Quppernermi tullermi atuarfiit sisamat taakku atuutilersitsilluni sulinermik qanoq aaqqissuussinerat naatsumik allaaserineqarpoq. Atuutilersitsilluni sulinerup killiffia

6. Atuarfinni tamani iluarsaasseqqinnermi immikkoortorpassuit pingaarnersiornissaat pisariaqarsimavoq, tassa aallaqqaataaniilli suut tamarmik assigiimmik aallunneqarnissaat sapernarsimammat. Nalilersuinerup nalinginnaasumik takutippaa atuarfiit siullermik ilusilersorneqarneranut aaqqissuunneqarneranullu tunngasut atuutilersinnissaat annerusumik isiginiarneqarsimasut, assersuutigalugu tigusinissamut maleruagassat ilinniartitaanerullu ilusilersornera. Immikkoortut taakku ilai eqqarsaatigalugit atuarfiit taakkuninnga pingaarnersiuinerat assortugassaasimanngilaq, tassa august 2012-imi ilinniarnermik aallartittunut ilinniartunut inissaqartitsisoqartussaammat. Atuarfiit amerlanerit aamma ilinniartitsisoqatigiinnik atulersitsinissamik pingaartitsinerannut pissutaasimavoq ilinniartitsilluni sulinermut ilinniartitsisoqatigiit ilusilerneri sakkutut/oqalliffittut isigineqarneri. Taakku atuutilersinnerili arlalinni aatsaat aallartisarneqalerput – ingerlaasiusimasup ilinniartitsisoqatiigiinnut allanngortinnissaanut sivisusinnaavoq. Ilinniartitsinermut pingaartumik tunngasut soorlu allamiut oqaasiinik ilinniartitsineq aamma kajumigisanik atuartitsineq siullermik salliutinneqarsimanngillat. Ilinniarnertuunngorniarfiit sisamat iluarsaasseqqinnermiimmikkoortutukuannerusumikaallussimavaat: Tunngaviusumikingerlatsinermiilinniarnermilusammivinniilinniartitaanerupsannaa Ilinniartitsissutitpingasutnutaat: Science, kulturilerineqaammailinniarnermiperiuseq Tiguneqartussatpillugitmaleruagassat Ukiumiilivitsuminajoqqutassamutikaarsaarneq Atuarfimmiilitsersuussinermisulianiknukittorsaaneq/atu-anngitsoortarneritappartinneri/aalajangiussimaneq ilinniartitsisoqatigiit Iluarsartuusseqqinnermi isiginiarneqannginnerusut: Allamiut oqaasiinik ilinniartitsineq Atuartumut sammisumik atuartitsineq Immikkut aaqqissuussilluni ingerlataqarneq Kajumigisamik atuartitsineq Kulturilerineq Atuutilersitsilluni sulinermi atuarfiit aallussinerat

7. Ataaniittumi iluarsaasseqqinnerup atuutilersinnissaanik atuarfiit qanoq aaqqissuussisimanerat naatsumik allaaserineqarpoq: Nuuk: Iluarsaasseqqinnermi suliniutinut ataasiakkaanut ataatsimiititalianik kiisalu pisariaqartitsineq naapertorlugu ataatsimiititaliaagallartunik aaqqissuussisoqarsimavoq. Assersuutigalugu ilinniartitsinermut ataatsimiititaliamik aamma atuanngitsoortarnerit pillugit ataatsimiititaliamik pilersitsisoqarsimavoq. Atuutilersitsilluni sulinermut akisussaaffik taamaalilluni ataatsimiititalianut ataasiakkaanut inissinneqarsimavoq. Ukioq atuarfiusoq 2013-2014 pillugu ”pingaarnertut pilersaarut” peqarpoq, tassani aqutsisuni suliat erseqqissumik agguarneqarsimallutik. Taannali iluarsaasseqqinnermut tunngasunik akisussaaffinnut taamaallaat tunngasuunngilaq. Sisimiut: Atuutilersitsinermi akisussaaffik tassa rektorimi, pisortap tulliani ilinniartitsinermilu siunnersortimi inissinneqarsimavoq. GUX Sisimiut 2013/14-imut najoqqutaa allaaserineqarsimavoq, tassani aqutsisut sulisullu immikkut akisussaaffeqartut akornanni akisussaaffiit agguarneri takuneqarsinnaalluni. Taannali iluarsaasseqqinnermut tunngasuni akisussaaffinnut taamaallaat tunngasuunngilaq. Aasiaat: Iluarsaasseqqinnerup atuutilersinnissaanut akisussaaffik ilinniartitsinermi inspektorimut inissinneqarsimavoq. Inspektorit suliassaat allaaserineqarsimapput, kisiannili nalinginnaasumik akisussaaffiit agguarneri imaluunniit atuutilersitsinissamut pilersaarut allaaserineqarsimanani. Qaqortoq: GU-mi Rektori atulersitsinerup qularnaarnissaanut pingaarnertigut akisussaavoq. Akisussaaffiulli ilaa annertooq ataatsimiititalianut assigiinngitsunut agguarneqarsimalluni, ilinniartitsisut atuutilersitsinissamut akisussaallutik. Ilinniartitsinermi inspektori iluarsaasseqqinnermi ilinniartitsinermut tunngasut atulersinnissaannut akisussaavoq. NI Qaqortumi piffissami nalilersuinerup nalaani akisussaaffik aqutsisut kiisalu ilinniartitsinermi inspektorit akornanni agguarneqarsimavoq. Atuutilersitsilluni sulinerup aaqqissuunnera

8. Soorlu quppernerup siulianit takuneqarsinnaasoq atuarfiit assigiinngitsumik aaqqissuussisimapput. Aqutsisuni, siunnersuisoqatigiinni, ataatsimiititaliani allanilu ingerlatani iluarsaasseqqinnermik sulinerup qanoq tunngaveqarneranik taamaallaat assigiinngitsoqanngilaq, kisianni aamma akisussaaffiliinermi paasinartumik erseqqissumillu inissititerinermi. Taamaalilluni iluarsaasseqqinnerup atuutilersinnissaanut kiap piviusumik akisussaanera aamma atuutilersitsinissaq qanoq ingerlanneqassanersoq atuarfinni ingerlataqartunut tamanut paasiuminartuunani. Peqatigisaanilli inissisimaffiit akisussaaffiillu erseqqissumik agguarsimaffiini sulinermi pimoorussisoqarnerulluni ajunngitsumik aallaaveqartoqarpoq, aamma ingerlataqartut attuumassuteqartut, tassunga pingaartumik ilinniartitsisut ilanngullugit, apeqqutini attuumassuteqartuni peqataatinneqartutut misigineranni. Qitiusumik atuarfimmiit nalinginnaasumik ilinniarnertuunngorniarfimmut KTI Sisimiut aamma NI Qaqortoq eqqarsaatigalugit oqaluttuarisaaneq misilittakkallu aallaavigalugit inuussutissarsiutiitgut ilinniarfinniit ilinniarnertuunngorniarfinnut sangutikkiartorneqarsimapput. NI suli niuernermut tunngasunik taamaallaat ilinniarfiuvoq tassanilu unamminartoq tassaanerulluni ilinniarfittut kinaassutsip ilusaatalu allanngortinnissai,allanngortitsisimannginnermut pissutaaqataapput ilinniartitsisoqatigiit, tunngaviusumik atuareernikkut fagimik allannguisimannginneq il. Il. Akerlianilli KTI Sisimiuni teknikkikkut ilinniagassallu allat neqeroorutigineqarput, taamaattumik unamminartut assersuutigalugu teknikkikkut ilinniarnertuunngorniarfimmiit nalinginnaasumik ilinniarnertuunngorniarfimmut ikaarsaarnermi kinaassutsimut atanerulluni, tassunga ilanngullugu assersuutigalugu ilinniarnerup sammivianik qinigassani teknikkikkut tunngasut qanoq annertutiginissaannik naliliineq. Allannguinerilli taakku iluarsartuusseqqinnerup atulersinnissaa sioqqullugu aallartinneqarput taamaalillutillu iluarsartuusseqqinnermut ilaanerullutik. Unamminartut nalinginnaasut: Aaqqissuussineq aqutseriaaserlu

9. Ilinniartitsisut taarseraanneri ataqatigiinnermut unamminartuuvoq Atuarfiit tamarmik ilinniartitsisuminni taarseraannermik annertuumik misigisaqarput – taakkuli Aasianni annertunersaallutik, tassani aamma misigineqarsimalluni ukiup atuarfiusup ingerlanerani ilinniartitsisut amerlanerit unissimallutik. Ilinniartitsisut immersukkatigut apersuinermi akissuteqartut 54 %-iisa akornanni 31 %-it maannakkut suliffitsik ukioq ataaseq inorlugu suliffigisimavaat aamma 28 %-it ukiuni 1-3-ni suliffimmiissimallutik (Nalunaarusiamut ilanngussaq 2, tabel 4). Patajaatsumik suleqatigiinnermut tunngasuni, ilinniartut ilinniarneranni ataqatigiinnermut atuarfinnilu nalinginnaasumik skemalersuinermut pilersaarusiornermullu naleqqiullugu unamminartuunerata saniatigut taarseraannerit iluarsartuusseqqinnerup atulersinneranut naleqqiullugu imatut unamminartoqarput: Ilinniartitsisut akornanni iluarsartuusseqqinnermut paasinninneq piginnittuunerlu pillugu annikinnerusumik ilisimasaqalernissaq Assersuutigalugu ilinniartitsinerup ineriartortinnera suliniutillu nutaat pillugit ataqatigiinngitsoqarnera patajaatsoqannginneralu Atuarfinni ilisimasat misilittakkallu uninngatinnissaannik qulakkeerinissap sapernarnera Ataqatigiinnerlu peqatigisaanik atuanngitsoortartunik amerlasuunik unamminartoqarpoq (qupperneq 17-18 takuuk), ilinniartut ataasiakkaat ilinniarnerisa ataqatigiinneranut unamminartoq. Ilinniartitsisut piginnaasaat Ilinniartitsisoqatigiinni taarseraannerujussuaq ilinniartitsisunik nutaanik tigusinissamut piareersaanissamullu annertuunik piumasaqaateqarpoq. Tamanna pingaartumik ilinniartitsisunut qallunaanut nutaanut atuuppoq, assersuutigalugu allamiut oqaasiinik ilinniartitsinermi, kulturi tunngavigalugu atuartitsilluni aamma kalaallit nunaanni pissutsit aallaavigalugit atuartitsilluni sulinermut ilinniarsimanngitsunut. Assersuutigalugu ilinniartitsisut taamaallaat 42 %-ii, nammineq nalunaarput, allamiut oqaasiinik ilinniartitsineq tunngavigalugu atuartitsinissamut piareersarsimanatik (Nalunaarusiamut ilanngussaq 2, tabel53). Nalilersuinerup takutippaa taaguutit taakku pillugit nalornisoqartoq. Pisut ilaanni immikkoortunik taakkuninnga naammattumik sulisoqannginneranut pissutaanngilaq ilinniartitsisuni piumassuseqannginneq, kisiannili piviusumik suna suliarinerlugu taaguutip sumorpiaq tunngasuuneranik nalornissuteqarneq. Unamminartut nalinginnaasut: Ilinniartitsisut taarseraanneri

10. Ilinniartitaanerup sannaa ilusaalu

11. Ilinniartitsisut, aqutsisut ilinniartullu ataasiakkaat misigipput ilinniartitaanerup ilusaa nutaaq ilinniartitaanermik eqarnerusumik pilersitsisoq. Ilaatigut tamanna atuarfimmut allamut nuunnissamik kinguneqarpat ilinniakkamik allamik toqqaanissamut piviusumik periarfissaqarnersoq ilinniartitsisunit ilinniartunillu arlalinnit apeqquserneqarpoq. Ilinniartitsisut ilai isumaqarput ilinniartunut qinigassat ikinnerulersimasut, tassa maannakkut atuartitsissutinik naammasseriikkat qinigassaqaleramik, nammineq toqqakkamik atuartitsinermi ilanngussinissamut ilanngussinnginnissamillu periarfissaqaratik. Tunngaviusumik ingerlatsineq ingerlataqartunit tamanit ajunnginnerusutut nalilerneqarpoq. Ilinniartut amerlanerussuteqartut isumaqarput tunngaviusumik ingerlataqarneq ilinniarnertuunngorniarfimmik ajunngitsumik aallartinnerusoq, ilinniakkap sammivissaanik toqqaanissamut tunngavissiilluartoq aamma meeqqat atuarfianiit ilinniarnertuunngorniarfimmut ikaarsaarneq oqinnerulersillugu. Atuarfinni ataasiakkaani, soorlu NI Qaqortoq, tunngaviusumik ingerlatsinermi suna siunertaanersoq ilinniartitsisut ilinniartullu akornanni paatsuungassutigineqarpoq. Ukiup siulliup ingerlanerani atuarfiit ilinniartitsissutini sammivinnik assigiinngitsunik misilittagaqalersimapput tamannalu tunngavigalugu ukiumi atuarfiusumi 2013/2014-imi iluarsaassisimallutik. Nuummi assersuutigalugu ilinniakkami sammiviit iluarsaanneqarsimapput, taamaalilluni tamarmik tuluttoorneq B-mut inissinneqarluni. Ilinniartitaanerup sannaa ilusaalu Atuarfinnit paasissutissat malillugit ukiumi atuarfiusumi 2012/2013-imi ilinniakkami sammiviit uku pilersinneqarsimapput: GU Qaqortoq: • Pinngortitalerineq & peqqinnissamullu tunngasulerineq (atuaqatigiit katitikkat*) • Oqaatsit/humanismi • nalinginnaasoq/nutaaliorneq NI Qaqortoq: • Aningaasarsiorneq niuernerlu Aasiaat: • Nalinginnaasoq • Oqaatsit aamma humaniora • Pinngortitalerineq • Nutaaliorneq Nuuk: • Nalinginnaasoq • Nutaaliorneq • Oqaatsit humanismi • Inuiaqatigiilerineq • Pinngortitalerineq • Peqqinnissamut tunngasut Sisimiut: • Timersorneq qaqqami inuuneq • Oqaatsit nipilersornerlu • Sanaartorneq nukissiornerlu • Ujarassiorneq aatsitassallu • Pinngortitaq avatangiisillu *Klassi katitigaq tassaavoq ilinniakkanik sammiviit marluk katiterneri, tamarmik immikkut atuaqatigiittut naammattunik ilinniartoqanngitsut.

12. Atuartitsissutit taakku nutaat pingasut atulersinneranni atuarfiit qanoq misigisaqarnerat assigiinngitsorujussuuvoq. Arlallit science misigingaat unamminartuni annersaasoq, kulturilerineq allanut unamminartuuneruvoq, tamatumunnga pissutaavoq iluarsartuusseqqinneq sioqqullugu atuarfinni atuartitsissutit katitigaanerinut annertuumik atassuteqarnera. Pingaartumik kulturilerneq ilaatigullu science ilinniartunit pitsaasutut nalilerneqarput. Ilinniartut amerlanersaat aamma naliliipput ilinniarnermi periuseq pillugu isuma ajunngitsuusoq, sumiiffinnili tamani suli pitsaanerpaamik ingerlalernani. Ilinniartut arlalissuit kulturilerinerup isiginninnera immikkut pitsaasutut isigaat, kulturi pillugu taaguutinik paasinnillutik nunani allani kulturit assigiinngitsut assersuutigalugit. Taamaasilluni naliliineq tassaavoq ilinniarfinni amerlanerni science-ip kulturilerinerullu ingerlanerat ajunnginnerulerlutillu pilersaarusiorluagaalersut, ilinniarnermili periuseq sumiiffinni amerlanerni ilusissani suli nassaarinngikkaa. Taamaattorli – tupinnanngitsumik nalilersuinerup nalaani atuartitsissutit taakku pingasut nutaat 1½-mik ingerlanneqaannartut – arlalinnik unamminartoqarpoq, iluarsartuusseqqinnerup atulersinneranili atuarfinnit aaqqinniarlugit sulissutigineqartunik. Tamanna quppernerup matuma talerpiani takuneqarsinnaavoq. Unamminartut uku atuarfinni tamani atugaapput: Iluarsartuusseqqinnerup atuutilernerani atuartitsinermi atortunik peqannginneq imaluunniit killeqarneri. Sumiiffiit ilai atuartitsisinnaanermik piginnaasaqartunik aamma/imaluunniit atortunik amigaateqarsimapput, siusinnerusukkut atuartitsissummik eqqaanartumik ingerlatsisoqarsimanngippat. Atuartitsissutini siunertaq ilinniartitsisunut ilinniartunullu erseqqissarneqarsimanngippat ilinniartut atuartitsissummut soqutiginninngereersut kajumissuseqalersinnissaat sapernarsinnaavoq. Scienceimi tiimit aamma kulturilernermi ilinniartitsisut assigiinngisitaartumik agguarneri (upernaakkut atuarnermut naleqqiullugu ukiakkut atuarnermi tiimerpassuit) Science: Ilinniartitsisut sciencimut ilaasuni atuartitsissutini 1-2-ni taamaallaat ilinniagaqarsimapput. Ilinniarnermi periuseq: Atuartitsissutip aaqqissuunnissaa unamminarsinnaavoq, taamaalilluni ilisimasat sakkullu ilinniartunit pigineqalerlutik, atuartitsissutini allani atorneqarsinnaasunngorlugit. Kulturilerineq: Atuartitsissutini allani – ajunngitsumik ajortumillu – qaleriittoqarsinnaanera. Tamannali nukittussutsitut isigineqarpoq, ataqatigiissaarneqarpata. Atuartitsissutit nutaat pingasut - Science, kulturilerineq aamma ilinniarnermi periuseq

13. Ilinniartut akornanni immersugassatigut apersuilluni misissuinerup tikkuarpaa 2.g-imi ilinniartut tamarmiusut affangajaasa, 2.g-imi aallarteereenermi qaammatit marluk-pingasut kingorna piffissap ilaani ilinniarnermi sammiviup taarserneqarnissaa eqqarsaatigisimagaat. Taakkunaniittut GU Qaqortumit 30 %-imit GU Nuummi 56 %-imut allanngorarput. Taakku pingajorarterutaat misigisimapput tamanna sapernartoq, quliusuniit sisamat ilinniakkap sammivianik allanngortitsisimapput sisamararterutaasalu erseqqinnerusumik tamanna misissorsimanagu. Kingumut atuarfiit akornanni annertuumik assigiinngittoqarpoq, tassa assersuutigalugu Sisimiuni ilinniartut tallimararterutaanit ikinnerusut misigisimallutik allanngortitsinissaq ajornartoq, tamannalu GU Qaqortumi quliuppata sisamaasimallutik. Atuarfiit ilaasa misigisimavaat ilinniakkap sammivianik allanngortitsineq unamminartuusoq. Tamatumunnga ilaatigut pissutaavoq ilinniarnermi sammiviit tamaasa pilersinnissaannut ilinniartut naammannissaat atuarfinniit qularnaarneqarsinnaannginnera, ilaatigullu allamik toqqaanissamut atuarfiup taarsernissaanut piviusumik periarfissaqanngimmat. Kingullertut taaneqartoq ilinniartut ineqarfiinik naammattunik pisariaqartitsivoq kiisalu illoqarfinni allani ilinniakkap sammivianik kissaatigineqartumik inissaqarnersoq. Aqutsisut ilinniartitsisullu aamma misigisimapput tunngaviusumik ingerlataqarluni klassini inuttut atassuteqarnerit pilersinneqartut ilinniakkap sammiviata allanngortinnissaanut aporfiullutik, tassa ilinniartut atuaqatigiinnissartik kissaatigimmassuk. Ilinniartitaanerup sannaa ilusaalu Takussutissiaq 1. Ilinniakkavitsammiviataallanngortinnissaakissaatigisimaviuk (2.g-mi atuartutkisimik okt./nov.imiaperineqartut) Takussutissiaq2. Aapiuppatilinniakkapsammiviaallanngortippiuk?

14. Tigusineq, atugarissaarneq aalajangiussisima-nerlu

15. Nalinginnaasumik misigineqarpoq – pingaartumik ilinniartitsisut ilinniarnermilu siunnersortit akornanni – ukiuni kingullerni ilinniartuni allanngortoqarsimasoq. Misigineqarpoq atuarfiit ilinniartunik assigiinngisitaarnerusunik tigusisartut, ilinniartut atuartitsissutini piginnaasaat, ilinniakkani piginnaasaat kajumissusiallu il.il. annertunerusumik assigiinnginnerullutik. Tamatumunnga tunngavilersuutit assigiinngitsut atorneqarput: Ilinniarnertuunngorniarluni ilinniartitaanermik aallartinniartut ukioqatigiit nalinginnaasumik amerlanerulerlutik Tigusinissamut maleruagassat nutaat: Inatsisitigut piumasaqaat Tigusinissamut maleruagassat nutaat: Tigusinissamut misilitsinneq Rektorinit arlalinnit uparuarneqarpoq atuarfik/ilinniartitaaneq ilinniartut ilusaannut naleqqussarneqartariaqartoq paarlattuaniinngitsoq. Iluarsartuusseqqinnermi ilinniartitsinikkut sakkussat nutaat tamatumunnga naleqquttut tikkuarneqarput. Ilinniartitsisulli akornanni ilaatigut pakatsisoqarpoq, ilinniartut tamaasa kajumitsilerniarlugit unamminartoqartinniarlugillu ulluinnarni unamminartoqartut. Tigusinermi tunngavigisaq Takussutissiaq 3. 2013-imi isertutatuarfinnuttiguneqarnerinilutunngaviinutagguarlugit. Nunaniallaniaamma DK-mi ilinniartutilanngunnagit.

16. Tabellip talerpimmiittup takutippaa ukiuni 2009-miit 2013-mut ilinniarnertuunngorniarfinni sisamani naammassinnittut procentii. Naammassinnittut procentii ukiumi aalajangersimasumi isertut tunuliaqutaralugit naatsorsorneqarput. Tassani ersersinneqarpoq ilinniartunit qanoq amerlatigisut naammassinnisimanersut imaluunniit ilinniakkamik naammassinnissanersut naatsorsuutigineqarnersoq. Missiliuisoqarpoq siusinnerusukkut ilinniartut ilinniarfinni pissusaat tunuliaqutaralugu taamaattumillu allanngorartoqarneranik sunnertiasuulluni. Assersuutigalugu atuaqatigiit ataatsit taamaatittui atuarfimmi tamarmik naammassisaqartut procentianut sunniuteqarsinnaalluni. Tamatumunnga pissutaavoq missiliuinermi kisitsisit annikitsuinnaat tunuliaqutaanerat. Tabellip takutippaa naammassinnittut procentiat nalinginnaasumik allanngorpianngitsoq annikitsumik qaffattarluni imaluunniit annikitsumik appartarluni. Sisimiut immikkoorput naammassisaqartut procentiat annertunerusumik qaffakkiartorluni. Naammassinnittut procentiata appasissup takutippaa ilinniartorpassuit unitsitsiinnartartut. Oqaatigineqassaarli periuseq qangarnisaalaarmat. Ilinniartoq ataaseq 2012-mi anisoq kingumut 2013-mi aallarteqqittoq ilinniarnerminiit sivikitsumik unikaallattoq eqqarsaatigineqanngilaq, taannami unitsitsivinngimmat. Naammassinnittut procentii Takussutissiaq 4. Naammassinnittutprocentiatilimagisaq Naammassinnittutprocentiannutatatillugupingaaruteqartoqtassaavoqilinniarnermikaallartittutilinniartut 60 %-iisamissaannaatnaammassinissaatnaatsorsuutigineqarmat. Tamannaanguniakkanitilluatungilerneqarpoq, tassa 2012-mi anguniagaqtassaammatnaammassinnittutprocentiat 56, taannaaamma 2017-imi anguniagaavoq.

17. Atuarfinni atuanngitsoornernut procentit pillugit nalunaarsukkat atorneqarsinnaanngillat. Akerlianilli takussutissiami talerpimmiittumi oktobarip qaammataani atuanngitsoornerit agguaqatigiissinneri pillugit atuarfiit nammineq paasissutissaataat tunngavigineqarput. Aammattaaq malugineqassaaq ukioqatigiinni pingasuniit nalunaarsukkat ataatsikkoortillugit tiguneqarmata, taamaalilluni ukioqatigiit assigiinngitsut pingasut pineqarlutik. Assigiinngissummut taamaalilluni pissutaavoq ukioqatigiit pineqartut akornanni assigiinnginnerit ukioqatigiinni taakku ineriartorneq pineqarnani. Taamaattoqaraluartoq takussutissiami tikkuarneqarpoq: Oktobarip qaammataa 2013-mi atuanngitsoornerit 1.g-mi 11,6 %-it aamma 20,7 %-it akornanniippoq, 2.-mi 12,5 %-it aamma 21,6%-it akornanniilluni aamma 3.g-imi 11,3 %-it aamma 20,6 %-it akornanniilluni. Atuanngitsoortarnerit 1.g-mi ikinnerupput, 2.g-mi qaffasinnerulaarlutik sulilu 3.g-mi qaffasinnerulaarlutik. NI Qaqortoq atuarfinni kisiartaalluni 1.g-imut naleqqiullugu 2.g-mi aamma 3.g-mi atuanngitsoortunit appasinnerusumik procenteqarpoq Atuarfinnit allanit Aasiaat agguaqatigiisillugu qaffasinnerusumik atuanngitsoortut procenteqarput, tassanilu ukioqatigiinni tamani assigiilluni. Atuanngitsoornerit Takussutissiaq 5. Takkutinngitsoorneqpissutigaluguatuanngitsoornermiprocentiagguaqatigiissillugu, oktober 2013 Nassuiaat. Maluginiarneqassaaq nangaassuteqartoqarmat assersuussinermi, marlunnik peqqutertumik: Siullermik ilinniartitsisut nalunaarsueriaasiat assigiinngissinnaavoq – tassa ilinniartoq peqanngitsillugu. Aappaattut atuarfiit pingasut ukioqatigiinni paasissutissanik tigusisimapput, atuarfiillu marluk atuaqatigiinnit tigusisimallutik, kingornalu ukioqatigiinnut allanngortillugit.

18. Atuarfiit nalinginnaasumik atugarissaarneq, atuanngitsoornerit aalajangiussisimanerilu annertuumik isiginiarpaat, tassunga ilanngullugit ilinniartut aamma ilinniartut ineqarfii inuunerat. Atuanngitsoortarnerit akiorniarlugit unamminartoq nalinginnaasoq tassaarpasippoqatuanngitsoornerup erseqqissumik kinguneqartinnissaa kiisalu ataasiakkaat immikkut eqqarsaatiginissaannik oqimaaqatigiisitsinissamik nassaarnissaq. Ilinniartut namminneq atuanngitsoornermut tunngavilersuutaat ”inortuinermik”, ”kajumissuseqannginnermik” aamma ”sapernarpallaarneranik” annertuumik imaqarpoq. Tulliuvoq napparsimaneq taamaalillugu tunngavilersuutini atugaanerpaalluni. Atuarfiit amerlanertigut atuanngitsoorneq pillugu maleruagassaqaraluartut aamma atuanngitsoornernut kinguneqartitsisoqartaraluartoq ilinniartut amerlanerit misiginngillat maleruagassat erseqqissuusut aalajangersimasumillu malitaqanngitsut. Tulliuttumi atuarfinni atuanngitsoornermi aalajangiussisimaniarnermilu suliniutit ilai eqqaaneqarput: Aasianni ilinniartunut siunnersortitut atorfik pilersinneqarsimavoq, ilinniartitsisut pineqartut atuaqatigiinnut pingasunut akisussaallutik. Ilinniartunut siunnersortit atuanngitsoortarnerit immikkut isiginiassavaat aamma politiitut pinnatik sungiusaasutut sulinerussallutik. GU Qaqortup atuaqatigiinni inuusaaseq isiginiarneqarpoq, ilinniartut atugarissaarnerat atuaqatiminnullu pisussaaffimmik misigisaqarnerat siuarsarneqarluni. Sisimiuni atuagaqatigiinnut sungiusaasumik atorfinitsitsisoqarsimavoq, atuaqatigiinni inuusaaseq suliarissallugu. Sisimiuni atuarfimmi ilinniartut ineqarfiini inuuneq ilinniartut atuarfik qimallugu inuunerannik isiginninneq qimallugu annerusumik ilinniartut ilinniartut ineqarfiini atugarissaarnerannut akisussaaqataalernermut nikittoqarsimavoq, tassunga ilanngullugu ilinniartunut ilitsersuussisumik atorfinitsitsisoqarluni. Peqatigisaanik ilaqutariinnik katsorsaanissamut innersuussinissamut periarfissaqarluni. Aasianni qanittukkut ilinniartut ineqarfiini ilinniartitsisut ilinniartutineqarfiini perorsaasunik marlunnik oqaasilinnik taarserneqarput, ilaatigut ilinniartut ineqarfinni ilinniartut atugarissaarnerannik qaffassaassasut. Peqatigisaanik ilinniartut ineqarfianni imigassartoqqusaajunnaarneq eqqunneqarluni. Sisimiuni atuarfiup suliassanik tunniussinngitsoorneq atuanngitsoornertut isigalugu ilinniartunut piffissaqarneq atorneqalersimavoq. Nuummi aalajangiussisimanermik ataatsimiititaliamik pilersitsisoqarsimavoq, aalajangiussisimanermik suliniutinut akisussaasoq. Atugarissaarneq, atuanngitsoorneq aalajangiussisimanerlu isiginiarlugit

19. Periuseq nalunaarsukkanilu tunngavigisaq

20. Nalilersuineq sunniutinik nalilersuinertut aaqqissuunneqarpoq, suliniutit/iluarsartuusseqqinnerup qanoq sunniuteqarneranik – aamma sooq misissueqqissaarneq isiginiarneqarluni. Uku isiginiarneqarsimapput: • Atuutilersitsineq: Suliniut pilersaarutaasutut atulersinneqarpa? Atuutilersitsineq qanoq nukittunerulersinneqarsinnaava, suliniutini anguniagaq anguneqarsinnaalerluni? • Inernerit sunniutillu/anguniakkanik naammassinninneq: Inernerit sunniutillu suut suliniummi naatsorsuutigisatut kinguneqarpat? • Sunniut/pissutaasut ataqatigiinneri: Suliniummi immikkoortut suut inernernik sunniutinillu assigiinngitsunik kinguneqarpat, sunniutaallu qanoq nukittorsarneqarsinnaappat? Ilinniarnertuunngorniarfimmik iluarsaasseqqinnermik nalilersuineq piffissami ukiuni pingasuni ukiumoortumik uuttuinertut ingerlanneqarpoq. Uuttuineq 2013-mi ukiakkut aallartinneqarpoq, piffissap qiteqqunnerani 2014-mi uuttuisoqarluni ingerlatsinerullu siulliup kingorna naggataajusumik 2015-imi uuttuisoqarluni. Nalilersuinerup immikkoortuani siullermi pingaartinneqartoq tassaavoq atuutilersitsineq, annertusiartortumillu inernernut sunniutinillu sangujartuaassalluni, iluarsartuusseqqinnermik atulersitsilluni sulinerup siuariartornera malillugu. Oktober aamma november 2013-imi ilinniarnertuunngorniarfinni sisamani tamani misissuisoqarpoq. Ilinniarnertuunngorniarfinni sisamani tamani ilinniartut ilinniartitsisullu tamarmik akornanni immersugassatigut apersuinerit katersorneqarput, kiisalu aqutsisut, ilinniartitsisut, ilinniarnermi siunnersortit, ilinniartut ineqarfiini ilinniartitsisut/perorsaasut/nakkutilliisut ilinniartullu apersorneqarlutik. Nalilersuineq taamaalilluni iluarsartuusseqqinnerup atuarfinni atuutilersinnissaanik aqutsisut ilinniartitsisullu sulinerannik tapersersuissaaq. Nalilersuinermi periuseq

21. Nalunaarsukkat USF datamiitnalunaarsukkaniatortutilanngunneqarput. USF-imiittiguneqartutulloq 6. novembar 2013-imi Naalakkersusoqarfimmitisumagineqarput. 2012 pilluguatuanngitsoornerit, naammassinnittutunitsitsiinnartullupillugitkisitsisitulloq 31. decembar 2012-mi naatsorsorneqarput. Malinnaaviginnillunimisissuineq Atuarfiitilaanniallatigutnalunaarsukkanikkatersatassersuutigaluguatuartitsinernik, ilinniakkerisarfinnikassigisaanillumalinnaaviginnillunimisissuinernikilaneqarput. Malinnaaviginnillunilimisissuineritkilleqarput, taamaattumikallatigutnalunaarsukkanikkatersatpillugitataqatigiissitsinertutannerusumikatorneqarlutik. Immersugassatigutapersuillunimisissuinerit Ilinniartutkiisaluaqutsisutsulisulluakornanniimmersugassatigutapersuillunimisissuineqingerlanneqarsimavoq. Katillugitilinniartut 1018-it ilinniartitsisullu 76-it immersugassatigutapeqqutitakissuteqarfigisimavaat, tassaakissuteqartut 77 %-iullutikaamma 54 %-iullutik. Immersugassatigutapeqqutitannertuutigutpappiaranngorlugitagguaanneqarlutillukatersorneqarput, sumiiffimmiataatsimi web atorneqarluniilinniartitsisutakornanniakissuteqartutamerlatinniarlugit. Apersuinerit pitsaassusillit Ilinniarnertuunngorniarfinni sisamani tamani aqutsisunik, ilinniartitsisunik, ilitsersuisunik, ilinniartut ineqarfiini sulisunik apersuisoqarsimavoq. Siaruarsimasuunissaannik piumasaqarneq aallaavigalugu atuarfiit suleqatigalugit paasissutissiisussat toqqarneqarput – sapinngisamik assigiinngisitaarnernut arlalinnik sinniisoqartillugu. Apersuinerit ilarujussui immikkut isiginiarneqartunik ingerlanneqarput, tamannalu periutsikkut pissutsinillu peqquteqarluni. Nalunaarsukkat tunngavigineqartut