KẾ TOÁN TIỀN & CÁC KHOẢN TƯƠNG ĐƯƠNG TIỀN

1. KẾ TOÁN TIỀN & CÁC KHOẢN TƯƠNG ĐƯƠNG TIỀN Chöông 1

2. Mục tiêu • Khaùi nieäm Tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn? • Nguyeân taéc &ø phöông phaùp haïch toaùn.

3. 1.1. TỔNG QUAN VỀ TIỀN VÀ CÁC KHOẢN TƯƠNG ĐƯƠNG TIỀN 1.1.1 Các khái niệm • Tiền : Tiền tại quỹ (tiền Việt nam, kể cả ngân phiếu, ngoại tệ, vàng bạc, kim khí quý, đá quý), tiền đang chuyển và các khoản tiền gửi không kỳ hạn. • Các khoản tương đương tiền: Khoản đầu tư ngắn hạn (<= 3 tháng), có khă năng chuyển đổi dễ dàng thành một lượng tiền xác định và ít rủi ro để chuyển đổi thành tiền.

4. 1.1.2 Nhiệm vụ • Phaûn aùnh kòp thôøi caùc nghieäp vuï lieân quan • Toå chöùc thöïc hieän ñaày ñuû caùc quy ñònh veà chöùng töø, thuû tuïc haïch toaùn. • Kieåm soaùt vaø phaùt hieän kòp thôøi caùc sai soùt.

5. 1.1.3 Các nguyên tắc hạch toán (1) Kế toán tiền sử dụng đơn vị tiền tệ thống nhất là VND. (2) DN sử dụng ngoại tệ phải: • Quy đổi ra đồng Việt Nam theo tỷ giá bình quân liên ngân hàng. • Hạch toán chi tiết ngoại tệ trên TK 007.

6. 1.1.3 Các nguyên tắc hạch toán (tt) • Nguyên tắc 1: Ghi sổ theo TGTT lúc phát sinh nghiệp vụ đối với: - TK thuộc vật tư , hàng hóa, TSCĐ. - Doanh thu, chi phí. - Bên nợ các TK vốn bằng tiền. - Bên có các TK phải trả. - Các khoản thuế phải nộp.

7. 1.1.3 Các nguyên tắc hạch toán (tt) • Nguyên tắc 2: • Bên Có các TK vốn bằng tiền thì phải ghi sổ theo TGTT lúc xuất ngoại tệ. • TGTT xuất ngoại tệ có thể sử dụng 1 trong 4 phương pháp: • Bình quân gia quyền; • FIFO; • LIFO; • Thực tế đích danh.

8. 1.1.3 Các nguyên tắc hạch toán (tt) • Nguyên tắc 3:Ghi sổ theo TGTT lúc ghi sổ đối với: • Bên có TK phải thu; • Bên nợ các TK phải trả. (3) Vàng, bạc, đá quý (DN không có chức năng kinh doanh vàng, bạc, đá quý). • Khi tính giá xuất cũng áp dụng các phương pháp xuất kho

9. VD • Ví dụ 1: Mua 1 máy vi tính, giá mua là 1.000USD, tỉ giá thoả thuận 18.000 VND/USD, thanh toán bằng tiền mặt VND. • Ví dụ 2: Doanh nghiệp tồn quỹ TM USD đầu kỳ là 10.000 USD, với tỷ giá là 18.000 VND/USD. Doanh nghiệp bán 5.000 USD lấy tiền VND gửi vào ngân hàng, TG bán là 18.200 VND/USD.

10. VD Ñôn vò toàn tieàn göûi ngaân haøng laø 1.000 USD, tyû giaù giao dòch (TGGD) 17.000ñ/USD, tyû giaù xuaát ngoaïi teä theo phöông phaùp nhaäp tröôùc xuaát tröôùc. • Ngaøy 1: Mua 1.000 USD chuyeån khoaûn, TGGD laø 17.550ñ/USD. • Ngaøy 3: Baùn 1.500 USD chuyeån khoaûn, TGGD laø 17.400ñ/USD.

11. 1.2.1 Chứng từ kế toán Chứng từ gốc Chứng từ dùng để ghi sổ: Phiếu thu (01.TT), Phiếu chi (02.TT) 1.2 KẾ TOÁN TIỀN MẶT TẠI QUỸ

12. 111 Không sử dụng NK đặc biệt NKC Sổ cái 112 … Chứng từ gốc Phiếu thu NK thu tiền 111 Có sử dụng NK đặc biệt Sổ cái 112 … Phiếu chi NK chi tiền Sổ quỹ (thủ quỹ) 2.2.2 Sổ kế toán và quy trình ghi sổ * Sơ đồ quy trình ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký chung

13. TK 111 TK112 TK … Chöùng töø goác Nhaät kyù soå caùi Soå quyõ (Thuû quyõ) 1.2.2 Sổ kế toán và quy trình ghi sổ (tt) * Sơ đồ quy trình ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký Sổ cái

14. Baûng keâ soá 1 Phieáu thu TK 111 TK 112 TK … Chöùng töø goác Soå Caùi NKCT soá 1 Phieáu chi 2.2.2 Sổ kế toán và quy trình ghi sổ (tt) * Sơ đồ quy trình ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký Chứng từ

15. 111 Chứng từ gốc Chứng từ ghi sổ 112 Sổ cái … Sổ quỹ (thủ quỹ) 1.2.2 Sổ kế toán và quy trình ghi sổ (tt) * Sơ đồ quy trình ghi sổ kế toán theo hình thức Chứng từ ghi sổ

16. Phaàn meàm keá toaùn TK 111 Chöùng töø goác Soå caùi TK 112 TK ... Baûng toång hôïp chöùng töø keá toaùn cuøng loaïi Maùy vi tính 2.2.2 Sổ kế toán và quy trình ghi sổ (tt) * Sơ đồ quy trình ghi sổ kế toán theo hình thức kt trên máy tính

17. 1.2.3 Tài khoản sử dụng Tài khoản 111 - TK 1111: Tiền Việt Nam - TK 1112: Ngoại tệ - TK 1113: Vàng, bạc, đá quý, kim khí quý

18. 111 (1111) SDĐK 152, 153, 156 511 211, 241 (1) (8) 3331 133 621, 623, 627, 641 642, 635, 811 711, 515 (2) (9) 131, 138, 141 (3) 311, 315, 331, 333 334, 341, 342 112 (1121) (10) (4) 2.2.4 Phương pháp hạch toán 2.2.4.1 Phương pháp hạch toán tiền mặt Việt Nam (1)

19. 111 (1111) 338, 344 338, 344 (5) (11) 144, 244 144, 244 (6) (12) 121, 128, 221 222, 228 141, 138 (13) (7) 138 (1381) 338 (3381) (14b) (14a) SPSN SPSC SDCK 1.2.4.1 Phương pháp hạch toán tiền mặt Việt Nam (2)

20. 1.2.4 Phương pháp hạch toán 1.2.4.1 Phương pháp hạch toán tiền mặt Việt Nam (1) • VD: Tiền mặt tồn quỹ 01/01/20xx: 300.000. Trong tháng 01/20xx có nvụ (đvt: 1.000 đ): • Bán hàng giá bán 20.000, VAT 10%. Thu 50% tiền mặt, còn lại KH chưa thanh toán • Thanh lý TSCĐ với giá bán 10.000, VAT 10%, thu bằng tiền mặt • KH ở NV1 thanh toán tiền hàng còn lại cho DN bằng tiền mặt. • Rút tiền gởi ngân hàng về nhập quỹ tiền mặt 10.000 • Nhận ký cược ký quỹ 20.000, thời gian nhận ký quỹ 15 tháng • Chi tiền mặt ký quỹ để đấu thầu 10.000 • Thu hồi tiền ký quỹ từ công ty A nhập quỹ tiền mặt 15.000 • Thu hồi vốn đầu tư ngắn hạn khác 10.000 • Chi tiền mặt mua NVL trị giá 30.000, VAT 10%, thanh toán bằng tiền mặt 50%, còn lại chưa thanh toán người bán • Chi tiền điện sinh hoạt tháng 01/20xx 5.500 (đã bao gồm VAT 10%)

21. 1.2.4 Phương pháp hạch toán 1.2.4.1 Phương pháp hạch toán tiền mặt Việt Nam (1) VD: Trong tháng 01/20xx có nvụ (đvt: 1.000 đ) (tt) 11. Chi tiền mặt thanh toán nợ còn lại ở NV9 12. Tiền lương phát sinh trong tháng 50.000, thanh toán lương bằng tiền mặt cho Nviên, biết doanh nghiệp đã ứng lương giữa tháng 20.000 13. Chi tiền mặt nộp thuế GTGT 10.000 14. Chi tiền mặt hoàn trả ký cược ký quỹ ngắn hạn 5.000 15. Chi tiền mặt tạm ứng cho nhân viên đi công tác 10.000 16. Nhân viên bình toán tiền công tác phí 9.000, còn lại nộp về quỹ 17. Chủ doanh nghiệp góp vốn tăng vốn kinh doanh bằng tiền mặt 500.000 18. Kiểm kê phát hiện thiếu tiền mặt trong quỹ 5.000

22. Sô ñoà Haïch toaùn ngoaïi teä (TGTT)-( Mua chịu, bán chịu) 111 (1112),1122 152, 153 156, 211 511 131 331 (3) (4) (2) (1) T1 T1 T1 T’1 T’2 T2 T2 T2 515 635 515 635 T’1 > T1 T’1 < T1 T2 > T’2 T2 < T’2 1.2.4.2 Phương pháp hạch toán tiền mặt ngoại tệ SDĐK

23. 111 (1112),1122 SDĐK 511 152, 153, 156, 211 T’2 T’2 T’1 T1 515 635 Lời Lỗ 1.2.4.2 Phương pháp hạch toán tiền mặt ngoại tệ (tt) Sô ñoà Haïch toaùn ngoaïi teä (TGTT) - ( Mua bán hàng trả tiền ngay)

24. 1.2.4.2 Phương pháp hạch toán ngoại tệ VD: Số dư đầu kỳ: 1112: 10.000 USDx20.000 đ/USD, pp FIFO • 18/04/20xx, DN nhập khẩu NVL trị giá 500 USD, chưa thanh toán. TGTT 20.050 đ/USD • 20/04/20xx, DN xuất khẩu 500 SP, đơn giá 2 USD/SP, chưa thu tiền người mua, TGTT 20.055 đ/USD • 27/04/20xx, DN thu tiền bán hàng NV 2 bằng Tiền mặt ngoại tệ, TGTT 20.105 đ/USD • 29/04/20xx, DN thanh toán tiền mua NVL nv1 bằng tiền mặt ngoại tệ, TGTT 21.000 đ/USD

25. 111 (1112) 331 152, 153, 211 T’1 T1 T1 T1 413 Lỗ Lời 1.2.4.2 Phương pháp hạch toán tiền mặt ngoại tệ (tt) Neáu DN ñang trong quaù trình xaây döïng cô bản

26. 413 SDĐK 515 3387 242 635 (2b) (1b) (1a) (2a) 1.2.4.2 Phương pháp hạch toán tiền mặt ngoại tệ (tt) Khi keát thuùc giai ñoaïn ñaàu tö xaây döïng

27. 1.2.4.2 Phương pháp hạch toán ngoại tệ VD: Số dư đầu kỳ: 1112: 10.000 USDX 20.000 Đ/USD, pp FIFO, đang trong giai đoạn XDCB • 18/04/20xx, DN nhập khẩu NVL trị giá 500 USD, chưa thanh toán. TGTT 20.050 đ/USD • 29/04/20xx, DN thanh toán tiền mua NVL nv1 bằng tiền mặt ngoại tệ, TGTT 21.000 đ/USD • Kết thúc giai đoạn XDCB, DN phân bổ chênh lệch tỷ giá trong 3 năm

28. 1.2.4.2 Phương pháp hạch toán tiền mặt ngoại tệ (tt) • Tröôøng hôïp doanh nghieäp söû duïng tyû giaù haïch toaùn (TGHT) • Ghi chuù: Hieän nay Boä taøi chính khoâng ñeà caäp ñeán tyû giaù haïch toaùn, vì vaäy phöông phaùp haïch toaùn ôû phaàn naøy chæ ñeå tham khaûo.

29. 111 (1112) SDĐK 152, 153 156, 211 511 131 331 Ttt Tht Tht Tht Tht Tht Tht Ttt 515 635 515 635 Tht > Ttt Tht < Ttt Ttt > Tht Ttt < Tht Sô ñoà Haïch toaùn ngoaïi teä (TGHT) (Mua chịu, bán chịu)

30. 111 (1112) 152, 153 156, 211 SDĐK 511 Ttt Tht Tht Ttt 515 635 515 635 Tht > Ttt Tht < Ttt Ttt > Tht Ttt < Tht Sô ñoàHaïch toaùn ngoaïi teä (TGHT) (Mua bán trả tiền ngay)

31. Tröôøng hôïp doanh nghieäp söû duïng TGHT (tt) – XDCB 111 (1112) 331 152, 153, 211 Tht Tht Tht Ttt 413 Ttt > Tht Ttt < Tht Sơ đồ hạch toán

32. 1.2.4.3 Phöông phaùp haïch toaùn tieàn maët vaøng baïc, ñaù quyù • Giaù nhaäp ñöôïc ghi soå theo giaù mua thöïc teá. • Giaù xuaátù coù theå tính theo moät trong boán phöông phaùp: bình quaân gia quyeàn, nhaäp tröôùc - xuaát tröôùc, nhaäp sau - xuaát tröôùc, thöïc teá ñích danh). • Phöông phaùp haïch toaùn moät soá nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh chuû yeáu

33. 111 (1113) SDĐK 111, 112 338, 344 (1) (4) 338, 344 144, 244 (2) (5) 131 331 (3) (6) 515 635 515 635 SPSN SPSC SDCK Sơ đồ hạch toán tiền mặt tại quỹ là vàng bạc đá quý

34. 2.2.4.3 PP haïch toaùn tieàn maët vaøng baïc, ñaù quyù (tt) VD: Công ty ABC hạch toán tiền vàng theo pp thực tế đích danh, trong tháng có các nghiệp vụ: Mua 2 lượng tiền vàng SJC với giá mua 36.500.000 đ/lượng, thanh toán bằng tiền gởi ngân hàng. Nhận ký cược ký quỹ ngắn hạn bằng 1 lượng vàng, tỷ giá giao dịch 36.600.000 đ/lượng Khách hàng thanh toán 5 lượng vàng thanh toán cho lô hàng tháng trước, tỷ giá thời điểm ghi nhận nợ là 35.900.000 đ/ lượng, tỷ giá tại thời điểm thanh toán 36.400.000 đ/lượng Đem 2 lượng tiền vàng ở NV1 đi ký cược ký quỹ ngắn hạn, tỷ giá thực tế tại thời điểm giao dịch là 36.200.000 đ/lượng

35. 1.3 KẾ TOÁN TIỀN GỬI NGÂN HÀNG 2.3.1 Chứng từ kế toán 2.3.2 Sổ kế toán • Hình thức Nhật ký chung • Hình thức Nhật ký chứng từ gồm: Nhật ký chứng từ số 1, bảng kê số 1 • Hình thức Chứng từ ghi sổ • Hình thức kế toán trên máy vi tính

36. 1.3.2 Tài khoản sử dụng • TK 112 “Tiền gửi Ngân hàng” • TK 1121 - Tiền Việt Nam • TK 1122 - Ngoại tệ • TK 1123 - Vàng, bạc, kim khí quý, đá quý

37. 112 (1121) SDĐK 111 111 (1) (9) 121, 128 222, 228 113 (2) (10) 131 (3) 152, 153 156, 211 144, 244 (11) (4) 133 338, 344 (5) 627, 641 642, 635 411 (6) (12) 1.3.3 Phương pháp hạch toán

38. 112 (1121) 311, 331, 338 341, 342, 315 511 (7) (13) 3331 144, 244 (14) 515, 711 338, 344 (8) (15) 3381 (16a) 1381 (16b) SPSN SPSC SDCK Sơ đồ hạch toán tiền gửi ngân hàng (2)

39. 1.3.3 Phương pháp hạch toán VD: Đvt: 1.000 đ • Gửi tiền vào ngân hàng 200.000 • Khách hàng trả nợ cho DN 20.000 bằng chuyển khoản • Mua TSCĐ giá mua 100.000, VAT 10%, chi phí vận chuyển lắp đặt 10.000, VAT 10%, tất cả thanh toán bằng TGNH • Đầu tư vào công ty liên kết B 1.000.000 bằng TGNH • Mua hàng hóa giá mua 25.000, VAT 10%, thanh toán 50% bằng chuyển khoản, còn lại chưa thanh toán • Nhận được thông báo chia cổ tức 20.000 • Thanh toán tiền hàng còn lại ở nv 5 • Nhận giấy báo có tiền cổ tức ở nv 6 • Thanh lý khoản đầu tư 500.000 từ khoản đầu tư dài hạn khác, số tiền thu được 450.000 bằng chuyển khoản, chi phí thanh lý bằng tiền gởi ngân hàng 10.000

40. Xử lý chênh lệch TG chưa thực hiện • Khoản mục ngắn hạn • Khoản mục dài hạn

41. 1112, 1122, 131, 331 4131 (1a) Đánh giá CL lỗ (1b) Đánh giá CL lãi 1112, 1122, 131, 331 4131 xxx Đối với các khoản ngắn hạnTH: CLTG lỗ Năm n xxx Năm n + 1 (2) Xóa số dư đầu kỳ

42. 1112, 1122, 131, 331 4131 (1a) Đánh giá CL lỗ 1112, 1122, 131, 331 4131 xxx Đối với các khoản ngắn hạn (tt)TH: CLTG lãi Năm n xxx (1b) Đánh giá CL lãi Năm n + 1 (2) Xóa số dư đầu kỳ

43. 138, 341, 342 4131 (1a) Đánh giá CL lỗ 515 (2) Lãi Đối với các khoản dài hạn TH: CLTG lãi (1b) Đánh giá CL lãi

44. 138,341, 342 4131 635 (1a) K/C lỗ (2) K/C CP (1b) K/C lãi Đối với các khoản dài hạn (tt)TH: CLTG lỗ

45. LUYỆN TẬP NHANH 1/ Thu TM từ việc bán hàng, giá bán 20 trđ 2/ Thu TGNH do đòi được nợ của khách hàng 10 trđ 3/Chi TM 5 trđ và TGNH 3 trđ mua hàng nhập kho 4/ Thu TM do phát hành cổ phiếu tăng vốn 30 trđ 5/ Đem TM gởi vào ngân hàng 20 tr 6/ Chi TM trả phí vận chuyển hàng đi bán 0,2 trđ 7/ Thu TM thừa do nhân viên tạm ứng không chi hết, trả lại quỹ 0,5 tr

46. LUYỆN TẬP NHANH 8/ Nhận giấy báo nợ của NH trả tiền NCC 6 trđ 9/ Bán hàng 100 trđ, thu TM 60 trđ, còn lại thu bằng TGNH 10/ Thu TM do thanh lý TSCĐ 0,2 trđ, chi TM tháo gở TSCĐ 0,1 trđ 11/ Chi TM gởi qua bưu điện 2 tr để trả lương cho nhân viên ở chi nhánh, nhưng nhân viên chưa nhận được tiền 12/ Ngân hàng gởi giấy báo nợ nv nộp thuế 10 tr

47. LUYỆN TẬP NHANH 13/ Nhận giấy báo của bưu điện đã chuyển tiền ở NV 11 14/ Chi TM mua VPP 0,2 tr đem về sử dụng ngay 15/ Thu TM 3 trđ, TGNH 15 trđ từ đi vay ngắn hạn 16/ Rút TM 10 trđ gởi vào NH nhưng chưa nhận được giấy báo Có 17/ Nhận lãi chia từ hoạt động liên doanh 5 trđ, thu do bên mua bồi thường vi phạm hợp đồng 2 trđ, đã nhân giấy báo Có, đồng thời nhận giấy báo có NV 16

48. LUYỆN TẬP NHANH 18/ Chi TM 5 trđ, TGNH 15 tr ứng tiền cho NCC 19/ Chi tiền mặt khên thưởng nhân viên 6 tr 20/ Rút TGNH trả tiền điện dùng cho quản lý mà công ty đã nợ tháng trước 21/ Chi TM tạm ứng cho nhân viên 2 trđ, rút TGNH 20 trđđể ký quỹ ngắn hạn mua hàng 22/ Chi TM tạm ứng cho nhân viên 2 trđ, rút TGNH 20 trđđể ký quỹ ngắn hạn mua hàng

49. LUYỆN TẬP NHANH 23/ Thu TGNH từ khoản nợ khó đòi của 2 năm trước 30trđ 24/ Chi TGNH trả lải vay ngắn hạn 2 trđ 25/ Chi TGNH trả lại cho khách hàng vì hàng bán bị trả lại 5 trđ 26/ Chi TM cho hoa hồng môi giới bán hàng 0.1 trđ 27/ Công ty mua 1 kỳ phiếu 6 tháng trị giá 30 tr, lãi suất 2%/tháng, công ty rút TGNH để mua

50. LUYỆN TẬP NHANH 28/ Nhận TM từ đơn vị phụ thuộc trả nội bộ 10 trđ 29/ Mua công cụ trị giá 1 tr, chi phí vận chuyển công cụ về kho 0,05 trđ, tất cả chi TM 30/ Rút TGNH nhập quỹ TM 10 trđ 31/ Nhận giấy báo Nợ ngân hàng đã chuyển khoản nộp thuế TNDN 30 tr