1 / 63

AKCİĞER KANSERİNDE DESTEK TEDAVİSİ

AKCİĞER KANSERİNDE DESTEK TEDAVİSİ. Doç. Dr. Meral Gülhan Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara. 2005-Antalya. Destek tedavisinin önemi Destek tedavisinin kapsamı İntratorasik sorunlara yaklaşım ve sık görülen semptomların palyasyonu.

sai
Download Presentation

AKCİĞER KANSERİNDE DESTEK TEDAVİSİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. AKCİĞER KANSERİNDE DESTEK TEDAVİSİ Doç. Dr. Meral Gülhan Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara 2005-Antalya

  2. Destek tedavisinin önemi • Destek tedavisinin kapsamı • İntratorasik sorunlara yaklaşım ve sık görülen semptomların palyasyonu Destek tedavisinin önemi

  3. KHDAK  %86.7 evre III-IV KHAK  %62.1 yaygın hastalık* • 5 yıllık sağkalım %15 • Kür sağlanamayacak bu hastalarda semptomları rahatlatmak ve yaşam kalitesini düzeltmek büyük önem kazanmakta *Turkish Thoracic Society, Lung and Pleural Malignancies Study Group Patern of lung cancer in Turkey. Respiration 2002; 69: 207-210

  4. Kanser tedavisi Destek tedavisi Yanlış Tanı Ölüm Kanser tedavisi Doğru Destek tedavisi Tanı Ölüm Byock I. Completing the continium of cancer care: integrating life prolongation and palliation. CA Cancer J Clin 2000; 50: 123-132

  5. Destek tedavisinin önemi • Destek tedavisinin kapsamı • İntratorasik sorunlara yaklaşım ve sık görülen semptomların palyasyonu Destek tedavisinin kapsamı

  6. Ağrı, nefes darlığı, öksürük, hemoptizi Büyük hava yolu obstruksiyonu Malign plevral ve perikardiyal efüzyon Vena kava süperior sendromu • Akciğer kanserli hastalarda sık görülen semptomların giderilmesi • Lokal ilerlemiş hastalığa bağlı gelişen klinik sorunların tedavisi • Genel tümör etkisine bağlı sorunların çözümü • Uzak metastazlarla ilgili sorunlara yaklaşım • Tedavi yan etkilerinin giderilmesi Multidisipliner yaklaşım Anoreksi-kaşeksi, anksiyete-depresyon, metabolik sorunlar, halsizlik-anemi Kemik ve beyin metastazları Postoperatif morbidite RT  Pnömoni, fibrozis, özefajit KT  Bulantı kusma, nötropeni.....

  7. Göğüs hastalıkları Göğüs cerrahisi Radyasyon onkolojisi Medikal onkoloji Psikiyatri Anestezioloji Ortopedi Beyin cerrahisi Enfeksiyon hastalıkları Metabolizma hastalıkları Destek TedavisiMultidisipliner yaklaşım

  8. Destek tedavisinin önemi • Destek tedavisinin kapsamı • İntratorasik sorunlara yaklaşım ve sık görülen semptomların palyasyonu İntratorasik sorunlara yaklaşım ve sık görülen semptomların palyasyonu

  9. Büyük hava yolu obstruksiyonu • Büyük hava yolu obstruksiyonu • Malign plevral efüzyon • Vena kava süperior sendromu • Sık görülen semptomlar • Ağrı • Nefes darlığı • Öksürük • Hemoptizi

  10. Büyük hava yolu obstruksiyonu Girişimsel Bronkoskopi

  11. Büyük hava yolu obstruksiyonuGirişimsel Bronkoskopi • Rijit bronkoskopi ile mekanik temizleme • Balon dilatasyon • Stent yerleştirilmesi • Elektrokoter tedavisi • Lazer tedavisi • Argon plazma koagulasyon • Kriyoterapi • Fotodinamik tedavi • Brakiterapi

  12. Lazer tedavisi • Yüksek termal enerji sağlayarak vaporizasyon, koagulasyon nekrozu ve koagulatif hemostaz • Rijit ya da fleksibl bronkoskop ile • Major hava yollarındaki endoluminal lezyonlar (Lezyon 4 cm’den küçük, distaldeki lümen açık olmalı) • % 90’dan fazla hızlı düzelme • Komplikasyonları; perforasyon ve hipoksemi Pahalı ve özel eğitim gerektirir

  13. Elektrokoter tedavisi • Alterne elektrik akımı ile lezyonda koagulasyon ve vaporizasyon • Rijit ve fleksibl bronkoskop ile • Endoluminal lezyonlara • Hızlı etkili ve ucuz • Kolay uygulanabilir • Komplikasyonları; endobronşiyal yanık, hemoraji, perforasyon, bronkoskop hasarı ve elektrik şoku Lazer tedavisine iyi bir alternatif

  14. Argon plazma koagulasyon • Nonkontakt elektrokoagulasyon yöntemi • Endoluminal lezyonlara • Probun yan tarafında kalan, lazer tedavisinin kullanılamayacağı bölgelere de etkili • Ucuz, kolay taşınır ve kolay uygulanır • Lazer gibi vaporizasyona yol açmaz, nekrotik doku artıklarını temizlemek için 1-3 gün sonra tekrar bronkoskopi gerekebilir Tercih edilme sıklığı giderek artmakta

  15. Kriyoterapi • Tekrarlanan aşırı soğuk uygulaması ile tümör dokusunda viabilite kaybı

  16. Kriyoterapi • Rijit ya da fleksibl bronkoskop ile • Endoluminal tümörlere • Ucuz ve kolay uygulanır • Kartilaj rölatif olarak kriyorezistan, perforasyon komplikasyonu daha az • Büyük lezyonlarda düzelme zaman ister • Maksimal etkinlik için işlemin tekrarı gerekir Acil büyük hava yolu obstruksiyonu tedavisinde ideal terapotik yöntem değil American College of Chest Physicians. Lung Cancer. Palliative Care. Chest 2003; 123 (1 suppl): 284-311.

  17. Fotodinamik tedavi • Fotosensitif ajanlar ile hedef haline getirilen tümöre uygun dalga boyunda ışın uygulaması  kimyasal reaksiyon, toksik radikal üretimi ile sitotoksik etki • Etkisi geç oluştuğu için nekrotik materyalin temizlenmesi için tekrar bronkoskopi • Obstruksiyon yavaş düzelir • Kartilaja hasar vermez perforasyon riski daha az • Tutuşma ve elektrik ile ilgili risk yok • Komplikasyonları; fototoksisite, hemoptizi, nekrotik materyal ile hava yolunun tıkanması Daha ucuz ve kolay yöntemler varken palyatif tedavide tercih edilmemeli* *Sibilot DM, Brambilla C. Photodynamic therapy: where do we go from here? Eur Respir J 2003; 22: 399-400

  18. Stentler • Değişik yapı ve boyutta • Hem intra hem de ekstraluminal santral lezyonlara • İntraluminal lezyonlara kaplı stentler • Slikon stentler sadece rijit bronkoskop ile

  19. Başka girişimlerle birlikte uygulanabilir • Komplikasyonlar; silikon stentlerde yer değiştirme ve sekresyona bağlı tıkaç, metalik stentlerde granülasyon dokusu oluşumu

  20. Brakiterapi • Lümen içine radyoterapi uygulama yöntemi • Tek başına ya da kombine • Maksimum dozda eksternal radyoterapi almış hastada • %60’ın üstünde etkinlik • Major komplikasyonları fistül oluşumu, 15 Gy’in üzerinde artış gösteren masif hemoptizi Ernst A,et al. Central airway obstruction Am J Crit Care Med 2004; 169: 1278-1297

  21. Büyük hava yolu obstruksiyonuTedavi Yaklaşımı • Obstruksiyonun tipi • İntraluminal tümör büyümesi • Ekstraluminal kompresyon • İkisinin kombinasyonu • Acil olup olmaması

  22. Santral hava yolu obstruksiyonu Acil durum Evet İntraluminal ekzofitik lezyon Ekstraluminal submukozal lezyon Mekanik temizleme Laser Elektrokoter Argon plazma koagulasyon Balon dilatasyon Stent Balon dilatasyon Stent Ernst A et al. Central airway obstruction. Am J Crit Care Med 2004; 169: 1278-1297

  23. Santral hava yolu obstruksiyonu Acil durum Hayır Küratif rezeksiyon Evet Cerrahi Hayır İntraluminal ekzofitik lezyon Ekstraluminal submukozal lezyon Mekanik temizleme Lazer kriyoterapi Elektrokoter FDT Brakiterapi APK Balon dilatasyon Stent Eksternal radyoterapi Balon dilatasyon Stent Brakiterapi Eksternal radyoterapi Ernst A et al. Central airway obstruction. Am J Crit Care Med 2004; 169: 1278-1297

  24. Sağ ana bronşta endobronşial tümör Laser tedavisi sonrası stent uygulanmış

  25. Büyük hava yolu obstruksiyonu • Malign plevral efüzyon • Vena kava süperior sendromu • Sık görülen semptomlar • Ağrı • Nefes darlığı • Öksürük • Hemoptizi Malign plevral efüzyon

  26. Malign plevral efüzyon • Akciğer kanserli olgularda %7-15 oranında • Dispne semptomu olguların yarısından fazlasında

  27. Malign plevral efüzyonun kontrolü • Plörodez • Seri torasentez • Kronik kateter uygulaması • Plöroperitoneal şant Plörodez

  28. Plörodez Hangi hastaya? • Torasentez ile semptomatik düzelme olmalı • Sıkışmış akciğer olmamalı Tümörün büyük olup toraks içinde yer kaplaması Plevral tümör ve kalınlaşma Endobronşial lezyona bağlı distal atelektazi • Performans durumu iyi olmalı • Bir aydan uzun yaşam süresi beklenmeli

  29. Plörodez Ne zaman? • Tekrarlayan sıvı birikimi ve buna bağlı semptom gelişene kadar beklenmeli* • Hemen tanıdan sonra plörodez yapılmalı** *Chest 2003; 124: 2229-2238 **Respiration 1998; 65: 106-107

  30. Plörodez Hangi yöntem? • Göğüs tüpü • Video yardımlı torasik cerrahi (VATS) • Medikal torakoskopi • Küçük lümenli kataterler (pleurx vb)

  31. Plörodez Hangi ajan? • Talk en yüksek başarı oranına (%90) sahip ajan fakat daha toksik • Tetrasiklin etkili bir diğer ajan • Doksisiklin, tetrasikline alternatif • Bleomisin daha az toksik fakat daha az etkili ve pahalı  Üretimleri yok Respirology 2004; 9: 148-156

  32. Plörodez İlaç uygulaması ne zaman? • Genel inanış  plevral efüzyon tamamen boşalana ve sıvı drenajı 150 cc/gün’ün altına inene kadar beklenmesi gerektiği • Yeni yaklaşım  akciğer ekspanse olduktan sonra drenajın azalması beklenmeden uygulanması* • Başarı açısından iki uygulama eşit • Erken uygulama sayesinde göğüs tüpünün kalma süresi ve hastane yatış süresi kısalmakta *BTS guideline for the management of malignant pleural effusion. Thorax 2003; 58 (supll 2): 29-38

  33. Malign plevral efüzyon kontrolüÖzel durumlar • Endobronşiyal lezyona bağlı atelektazi Endobronşiyal tedavi sonrası plörodez • Plevral kalınlaşma nedeni ile sıkışmış akciğer Torakoskopik dekortikasyon • İzole büyük lokülasyon Radyoloji rehberliğinde katater takılması • Multiloküle sıvı VATS ile yapışıklıkların giderilmesi sonrası plörodez Lee YCG, Light RW. Management malignant pleural effusions Respirology 2004; 9: 148-156

  34. Malign efüzyon kontrolüKüçük hücreli akciğer kanseri • Kemoterapi • Düzelme sağlanana kadar terapotik torasentez

  35. Büyük hava yolu obstruksiyonu • Malign plevral efüzyon • Vena kava süperior sendromu • Sık görülen semptomlar • Ağrı • Nefes darlığı • Öksürük • Hemoptizi Vena kava süperior sendromu

  36. Vena kava süperior sendromu

  37. Vena kava süperior sendromu • Lenf nodu basısı veya direk tümör invazyonu sonucu • Tüm olgular içinde %3-5, sağ hemitoraks tümörlerinde %10-15 • Göğüs hastalıkları acilleri içinde geçmekle birlikte, bası nedeni ile ölüm oldukça az • Çoğu olguda tümör tipinin anlaşılmasına yönelik ileri inceleme yapılabilir

  38. Vena kava süperior sendromuKonservatif tedavi • Yatarken baş elevasyonu • Nasal oksijen • İstirahat • Dengeli sıvı alımı • Diüretik tedavi • Steroid tedavisi

  39. Vena kava süperior sendromuTedavi yaklaşımı • KHAK’li hastalarda kemoterapi ile büyük oranda semptomatik düzelme • Tedaviye radyoterapi eklenmeyen olgularda nüks oranları daha yüksek* • KHDAK’li hastalarda radyoterapi ile %82 oranında semptomatik düzelme *Chan RH, Dar AR, Yu E, et al. Superior vena cava syndrome in small cell lung cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 1997; 38(3): 513-520

  40. Vena kava süperior sendromuEndovasküler stentler • Daha hızlı palyasyon • Dıştan bası ile oluşmuşsa başarı oranı daha yüksek • Randomize olmayan bir çalışmada radyoterapi ile eşit etkinlikte* • KHDAK’li olgularda gelecekte standart tedavi olabileceği belirtilmekte** *Nicholson AA, et al. Treatment of malignant superior vena cava obstruction: metal stents or radiation therapy. J Vasc Interv Radiol 1997; 8: 781-788 **Greillier L, Barlesi F, Doddoli C, et al. Vasculer stenting for palliation of superior vena cava obstruction in non-small cell lung cancer patients: a future “standart” procedure? Respiration 2004; 71(2): 178-183

  41. Vena kava süperior sendromuEndovasküler stentler • Hızlı palyasyon için tekbaşına veya radyoterapi ya da kemoterapi ile kombine • Radyoterapi veya kemoterapiye yanıt alınamayan hastalarda • Komplikasyonları düşük oranda (kanama, stent içinde trombüs oluşumu)

  42. Vena kava süperior sendromuEndovasküler stentler-Yöntem • Floroskopi eşliğinde • Önce vena kava grafi ile değerlendirme • Trombolitik tedavi ve darlık fazla ise balon dilatasyon • Uygun darlık, uzunluk ve yapıda stent • İşlem bitiminde VKS’un açıklığını kontrol etmek için venografi tekrarı

  43. Stent öncesi Stent sonrası

  44. Stent yerleştirilmeden önce Stent yerleştirildikten 48 saat sonra

  45. Büyük hava yolu obstruksiyonu • Malign plevral efüzyon • Vena kava süperior sendromu • Sık görülen semptomlar • Ağrı • Nefes darlığı • Öksürük • Hemoptizi Sık görülen semptomlar Ağrı Nefes darlığı Öksürük Hemoptizi

  46. Akciğer Kanseri ve Ağrı • Tanı anında %27(%8-85), ileri dönemde %76 (%63-88) Nedenleri • Parietal plevra, kot, spinal kord veya brakiyal pleksusa lokal invazyon • Herhangi bir uzak metastaz • Posttorakotomi, radyoterapi veya kemoterapi sekelleri • Nosiseptif veya somatik ağrı  en sık • Visseral veya nöropatik ağrı  ikinci sıklıkla

  47. Akciğer Kanseri ve Ağrı • %90 olguda etkin tedavi mümkün • Çok küçük bir grubta yeterli ağrı kontrolü sağlanmakta Tedavinin çok yönlü düşünülmesi ve planlanması gerekli

  48. Kodein Tramadol Morfin Fentanyl NSAİ Parasetamol Analjezik ilaçlar Steroidler Antidepresanlar Anksiyolitikler Kas gevşeticiler Antikonvülzanlar Sinir blokajı Epidural morfin İntratekal fenol Kordotomi Hipofizektomi Anestezik nöroşirurijik yaklaşımlar Adjuvan analjezikler KANSER AĞRISI Psikososyal destek Palyatif radyoterapi Cerrahi uygulama Muers MF. Qulaty of life and symptom control. In: Lung Cancer, European Respiratory Monograph 6(17), 2001; 305-329

  49. Akciğer Kanseri ve AğrıAnaljezik tedavi-Temel ilkeler • Etkili yapılmalı • Uygulama yolu  Oral tedavi • Sıklığı  Belirli saatlerde düzenli, ihtiyaç olduğunda ek doz (yazılı plan) • Etkinlik ve yan etki kontrolü  Takip (ağrı skalası) • DSÖ’nün basamak tedavisi uygulanmalı

  50. DSÖ’nün 3’lü basamak sistemi Kanser ağrısında düzelme 3. Basamak Şiddetli ya da orta şiddette ağrı için opioid (morfin, fentanyl) ±nonopioid±adjuvan Artan ya da ısrar eden ağrı 2. Basamak Hafif ya da orta şiddette ağrı için opioid (kodein, tramadol) ±nonopioid±adjuvan Artan ya da ısrar eden ağrı • Basamak • nonopioid • (parasetamol, NSAİ) • ±adjuvan

More Related