DAMGA VERGİSİNE GENEL BAKIŞ:

1. DAMGA VERGİSİNE GENEL BAKIŞ: • 01.07.1964 tarih ve 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu ile düzenlenmiştir. • Mükellef sayısı en fazla olan vergi türlerindendir. • Tüketim vergisidir. • “Kağıt” üzerine oturtulmuş bir vergidir.

2. DAMGA VERGİSİNİN KONUSU: • Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtlar Damga Vergisine tabidir. • Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtlar ise Damga vergisinden istisnadır. • Kağıt olmadıkça, damga vergisi mükellefiyetinden söz edilemez.

3. VERGİYİ DOĞURAN OLAY • Kağıt düzenlenmiş olmalı • Bir hususu İSPAT ve BELLİ edecek şekilde yazılmalı • İmzalanmalı (veya imza yerine geçecek bir işaret konmalı) • Elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeler de vergiye tabidir. • Kağıt hukuki sonuç doğurmalı • Resmi yerlere ibraz edilmeli

4. Damga Vergisinde Zamanaşımı • Damga Vergisine tabi olup vergi ve cezası zamanaşımına uğrayan evrakın hükmünden tarh zamanaşımı süresi dolduktan sonra faydalanıldığı takdirde, söz konusu evraka ait vergi alacağı yeniden doğar.(V.U.K. Md.114)

5. KAĞITLARDA ŞÜMUL: • Damga Vergisi bir hukuki muamele dolayısı ile düzenlenen ve bir husus ispat ve belli etme niteliği taşıyan kağıtlar üzerinden alınır. • Vergileme için ayrıca kağıdın Kanuna ekli 1 Sayılı tabloya dahil olması gerekir.

6. KAĞITLARIN HÜKÜMLERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ ,DEVRİ VE UZATILMASI • Belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir.Bunların devri halinde aslından alınan verginin dörtte biri alınır. • Sözleşme sürelerinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi alınır. • Akreditif mektup ve telgraflarına süre uzatıldığı takdirde verginin dörtte biri alınır.

7. DAMGA VERGİSİNİN MÜKELLEFİ • Damga Vergisinin mükellefi kâğıtları imza edenlerdir. • Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kâğıtların Damga Vergisini kişiler öder. (D.V md.3)

8. Resmi Daire Nedir? • Genel bütçeli idareler • Özel bütçeli idareler, • İl özel idareleri, • Belediyeler • Ve köylerdir. -Bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmeler resmi daire sayılmaz.(D.V md.8)

9. DAMGA VERGİSİ UYGULAMASINDA RESMİ DAİRENİN ÖNEM VE ETKİSİ • 1-Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlerle ilgili damga vergisi, bütünüyle kişiler tarafından ödenir. • 2-Beyannameler; sadece resmi daireler dışında, başka kişi ve kuruluşlara (örneğin ihracatçılar birliğine) beyanname verilmesi, vergilemeyi gerektirmez. • 3-Bilanço, kar zarar ve işletme hesabı hülasası resmi dairelere(veya bankaya) ibraz edildiğinde vergilenir. • 4-Asılları 1.00 TL den fazla maktu veya nispi vergiye tabi kağıtların suretleri sadece resmi dairelere ibraz edildiğinde vergi kapsamına girer. • 5-Resmi dairelerle ilgili yapılacak mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemelerle ilgili makbuzlar, binde 7.5 nispi vergiye tabidir. • 6-İcra dairelerince resmi daireler namına şahıslara yapılan ödemelerle ilgili makbuzlar binde 6 nispi vergiye tabidir.

10. Yabancı Memleketlerde Düzenlenen Kağıtlar • Yabancı memleketlerle Türkiye`deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kâğıtların vergisini, Türkiye`de bu kâğıtları resmi dairelere ibraz eden, üzerlerinde devir veya ciro işlemleri yapanlar veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalananlar öder. • Ancak bunlardan ticari veya mütedavil kâğıt mahiyetinde bulunanların vergisini, bunları en evvel satan veya kabul veya başka suretle kullanan kişiler öder. (D.V md.3)

11. KAĞITLARIN MAHİYETİNİN TAYİNİ • Bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılır ve buna göre tabloda yazılı vergisi bulunur. (DVK:md.4) • Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda kağıtlar ismen sayılmıştır. • Bu maddedeki kağıtların tabi olacağı verginin mahiyetlerine göre tespit edileceği hükmü, kağıda farklı isimler konulup, (1) sayılı tabloda ismen yer almadığı ileri sürülmek suretiyle vergiden kaçınılmasını önleyen bir düzenlemeyi ifade etmektedir.

12. BAŞKA BİR KAĞIDA ATIFTA BULUNULMASI • Mahiyeti tayin edilmek istenen kağıtta, başka bir kağıda atıf yapılmış olan hallerde, değerleme atıf yapılan kağıdın hükümlerine göre yapılır.

13. KAĞIT NÜSHALARININ BİRDEN FAZLA OLMASI • Damga Vergisine tabi kağıt, birden fazla nüsha olarak düzenlendiğinde, genel ilke, her nüshanın ayrı ayrı aynı miktar ve nispette vergiye tabi tutulmasıdır.

14. NÜSHA-SURET AYRIMI • Aynı hüküm ve kuvveti haiz olmak üzere birden fazla düzenlenmiş olan kağıtlardan her biri nüshadır. • Nüshalarda, kağıdın vergiye tabi olmasını gerektiren imza veya imzalar ayrı ayrı vardır. • İmzanın her nüshaya ayrı ayrı atılmış olması veya araya karbon konarak hepsinin bir defada imza edilmiş olması sonucu etkilemez. • Suretlerde ise imza yoktur. • Nüshalardan her biri, ayrı ayrı aynı nispet ve miktarlarda vergiye tabi olduğu halde, suretler (1) sayılı tabloya göre, seyyanen 0.50 TL maktu vergiye tabi tutulur.

15. FOTOKOPİLER NÜSHA SAYILMAZ • Fotokopide, kağıttaki yazılı metinlerle birlikte, kağıdın vergiye tabi olmasını gerektiren imza veya imzalar da görünür. • Ancak, bu hal, fotokopilerin nüsha sayılarak, o şekilde vergilendirilmesi sonucunu doğurmaz.

16. NÜSHALARIN BİR HUSUSU İSPAT VE BELLİ ETME NİTELİĞİ TAŞIMASI • Damga vergisinde mükellefiyet, bir hukuki muamele dolayısıyla bir hususu ispat ve belli edecek kağıt düzenlenmesine bağlıdır. • Nüshaların durumu bu çerçevede ele alındığında, vergilendirilmeleri, aynı hukuki muameleyi içermekle beraber, her bir nüshanın ayrı ayrı ispat ve tevsik aracı kullanılabilecek, ibraz edilebilecek olması nedenine dayanır.

17. Kağıt nüshalarının ayrı ayrı vergilendirilmesi kuralının istisnaları • 1-Poliçe ve emre yazılı ticari senetlerin tedavüle çıkarılmayan nüshaları vergilendirilmez • 2-Noterlerce imza ve tarih tasdiki yapılan sözleşmeler

18. BİR KAĞITTA BİRDEN FAZLA AKİT VE İŞLEM BULUNMASI • Bir Kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınır. • Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde Damga Vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır. • Ancak bu akit ve işlemlere asıl işlemin akitlerinden başka bir şahsın eklenen akit ve işlemi de ayrıca vergiye tabidir.(D.V md.6 )

19. Durum İle İlgili Örnek • Örneğin; İstisna kapsamına girmeyen Kira sözleşmeleri binde 1,5 oranında damga vergisine tabidir.Aynı kira sözleşmesinde kefil de varsa ve kefil de sözleşmeyi imzalamışsa, kefalette damga vergisi oranı binde 7,5 olduğundan dolayı, bu kira sözleşmesine toplam binde 9 oranında damga vergisi uygulanması gerekmektedir.

20. Bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı akit ve işlem bulunması • Bu durumda bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınacaktır. • Damga Vergisi kağıt üzerine oturtulmuş olmakla beraber, hukuki muameleleri kapsayan bir mükellefiyet olduğundan, birden fazla akit ve işlemin aynı kağıtta toplanmış olması, ayrı ayrı vergilemeyi önlemez.

21. Bir kağıtta toplanan işlemlerin birbirine bağlı ve bir asıldan doğması • Bu durumda en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlemden vergi alınmakla yetinilir. • Akit ve işlemlere, asıl işlemin akitlerinden(taraflarından) başka bir şahsın eklenen akit ve işlemi aynı kağıtta toplanmış olsa bile ayrıca vergiye tabi tutulur.

22. BİRDEN FAZLA İMZALI KAĞITLAR • Kâğıtlara konulan imzanın birden fazla olması verginin tekerrürünü gerektirmez. (DV. md 7)

23. İMZANIN BİRDEN FAZLA OLMASINDA GENEL KURAL • Damga Vergisi kapsamına giren bir kağıda konan imzanın birden fazla olması, verginin tekerrürünü gerektirmez. • Kağıt vergiye tabi olma niteliğini zaten iki kişinin imzası ile kazanmaktadır. • Tek imza ile bir hususu ispat ve belli etmesi bakımından herhangi bir değer taşıması söz konusu değildir.

24. GENEL KURALIN İSTİSNASI • 1-Maktu vergiye tabi makbuzlar ve ibra senetleri: 7nci maddenin ikinci fıkrasında; maktu vergiye tabi olup müteaddit kişilerin imzasını taşıyan makbuz ve ibra senetlerinin damga vergisinin imza adedine göre alınacağı belirtilmiştir.Ancak 3239 sayılı kanunla bu durum kaldırılmıştır. • 2- Nispi vergiye tabi makbuz ve ibra senetlerinde; her imza sahibine ait hisse ayrıca belli edilmiş ise vergi hisselere göre ayrı ayrı alınacaktır.Bunun anlamı, hisselerin belli edilmediği durumlarda, nispi verginin de imza adedine göre alınacak olmasıdır.

25. DAMGA VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLEN KAĞITLAR • Bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kâğıtlar Damga Vergisinden müstesnadır. • Damga vergisinden istisna edilen kâğıtlar başlıklar halinde şunlardır: (DV. md. 9) • Resmi daireler arasında kullanılan kâğıtlar, • Resmi dairelerden kişilere verilen kâğıtlar, • Kişilerden resmi dairelere verilen kâğıtlar, • Öğrenciler ve askerlerle ilgili kâğıtlar, • İşçiler, çiftçiler ve göçmenlerle ilgili kâğıtlar, • Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar, • Kurumlarla ilgili kâğıtlar,

26. Ticari ve Medeni işlerle İlgili İstisna • Kira Sözleşmeleri: Dernek ve vakıflarca yerleşim yeri, gerçek kişilerce mesken olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadi işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin,(IV-31) • Gelir vergisinden muaf esnaf, muaf serbest meslek erbabı ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından işyeri olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadi işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin ,(IV-32) • Ticari, zirai veya mesleki faaliyetlere ilişkin olmamak şartıyla gerçek kişiler arasında düzenlenen akitlerle ilgili kağıtlar (Söz konusu kağıtlar, resmi dairelere veya noterlere ibraz edildikleri takdirde bu tarih itibariyle vergiye tabi tutulur ve ibraz edenlerce ödenir.) ile Gelir V.K.’nun 23 üncü maddesinde belirtilen ücretlere ilişkin kağıtlar.

27. VERGİLEME ÖLÇÜLERİ • Damga Vergisi nispi veya maktu olarak alınır. • Nispi vergide, kâğıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kâğıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kâğıtların mahiyetleri esastır. • Belli para terimi, kâğıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hâsıl edeceği parayı ifade eder.(DV. md 10)

28. BELLİ PARA GÖSTERME MECBURİYETE TABİ TUTULAN KAĞITLAR • 1-Cari Hesap şeklinde açılmış kredilere ilişkin kağıtlar. • 2-Her türlü ikrazata ait taahütname ve sözleşmeler • 3-Alacakların devir ve temlikine ilişkin kağıtlar ( DVK:md.11 )

29. YABANCI PARA CİNSİNDEN DÜZENLENECEK KAĞITLAR • Damga Vergisine tabi kağıtlarda yazılı yabancı paralar Maliye Bakanlığınca tayin ve ilan edilecek fiyat üzerinden Türk parasına çevrilerek ona göre Damga Vergisi alınır.

30. VERGİNİN HESAPLANMASINDA KESİRLER • Nispi verginin hesaplanmasında 50 kuruştan aşağı olan matrah kesirleri hesaba katılmaz, 50 kuruş ve daha yukarı olanlar 1 lira hesaplanır. • 5 kuruştan aşağı olan vergi kesirleri alınmaz, 5 kuruş ve daha yukarı olanlar 10 kuruş olarak alınır.

31. DAMGA VERGİSİNİN NİSPETİ • Kâğıtların Damga Vergisi kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı nispet veya miktarlarda alınır. (Şu kadar ki her bir kağıt için hesaplanacak vergi tutarı (1) sayılı tabloda yer alan sınırlamalar saklı kalmak üzere 1.161.915.90 Türk Lirasını aşamaz.) • Belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir. • Bunların devri halinde aslından alınan verginin dörtte biri alınır.

32. KAĞIT NÜSHALARININ BİRDEN FAZLA OLMASI VE 35 S.NOLU D.V.G.TEBLİĞİ • 35 seri no.lu damga vergisi genel tebliğinde; her nüshanın aslı ile aynı hüküm ve kuvvete sahip olduğu, her birinin müstakilen ve aynı zamanda farklı mekanlarda ibraz edilebilir mahiyette bulunduğu gerekçesiyle, üst sınırın her bir nüsha için ayrı ayrı aranacağı açıklamasını yapmıştır.

33. DAMGA VERGİSİNİN BEYANI VE ÖDENMESİ • Damga Vergisi • makbuz karşılığı, • istihkaktan kesinti yapılması • basılı damga konulması şekillerinden biriyle ödenir. (DV. md 15)

34. MAKBUZ KARŞILIĞI ÖDEME; • a) Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kâğıtların vergisi, ertesi ayın yirminci günü  akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve yirmi altıncı günü akşamına kadar ödenir. • b) (a) bendi dışındaki hallerde, kâğıdın düzenlendiği tarihi izleyen on beş gün içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde ödenir. (DV. md 22)

35. Makbuz Karşılığı Ödemenin Genel Ödeme Şeklini Almış Olması • 01.01.2005 tarihinden itibaren pul yapıştırma suretiyle ödemenin kaldırılmış olmasından sonra genel ödeme şekli haline gelmiştir. • Maliye Bakanlığı makbuz karşılığı ödeme ile ilgili olarak kanunen tanınmış yetkisi dahilindeki düzenlemeyi 43 Seri No.lu Damga Vergisi Genel Tebliği ile yapmıştır.

36. 43 SERİ NO.LU GENEL TEBLİĞLE YAPILAN DÜZENLEME • Sürekli Damga Vergisi Mükellefiyeti:16 Seri No.lu Genel Tebliğde sayılan kurum ve kuruluşlar, eskiden olduğu gibi sürekli damga vergisi mükellefiyeti içinde damga vergisi beyannamelerini izleyen ayın yirminci günü akşamına kadar gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı oldukları vergi dairesine vereceklerdir.

37. 16 Seri No.lu Genel Tebliğde Sayılanlar • Özel Bütçeli İdareler • İl Özel idareleri ve Belediyeler • Döner Sermayeli Kuruluşlar • Bankalar • Kamu İktisadi Teşebbüsleri • Devlet ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri İştirakleri, Bazı Özerk Kuruluşlar, Diğer Kamu Kurumları • Anonim Şirketler

38. İŞLEM VE KAĞIT BAZINDA ÖDEME YAPILMASI • 32 Seri no.lu Genel tebliğde sayılanlar ve bunlara 43 ve 44 Seri no.lu genel tebliğle(Serbest meslek erbabı) ilave edilen mükelleflerin sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirmelerinin ihtiyari olduğu belirtilmiştir.

39. 32, 43 ve 44 Seri No.lu Tebliğlerde Sayılanlar • Kurumlar Vergisi Mükellefleri • Kollektif ve Adi Komandit Şirketler • Bilanço Esasına Göre Defter Tutanlar ( 32 ) • İşletme Hesabı Esasında Defter Tutanlar (43) • Serbest Meslek Erbabı ( 44 Seri No.lu G.T.)

40. İLGİLİ VERGİ DAİRESİ • 44 Seri no.lu genel tebliğ ile; Uygulamayı kolaylaştırmak amacıyla, kanunun 22’nci maddesinin (a) bendi kapsamında sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunmayan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin düzenledikleri kağıtlara ilişkin damga vergisini, gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine,

41. İLGİLİ VERGİ DAİRESİ • Kanunun 22’nci maddesinin (b) bendi kapsamında olan gelir veya kurumlar vergisi yönünden mükellefiyeti bulunmayan mükelleflerin süreksiz mükellefiyet çerçevesinde düzenledikleri kağıtlara ilişkin damga vergisini, • Tek vergi dairesi bulunan il ve ilçelerde mevcut vergi dairelerine • Bağımsız vergi dairesi olmayan ilçelerde bağlı vergi dairesine, • Birden fazla vergi dairesi bulunan il ve ilçelerde bu vergi dairelerinden herhangi birine kağıdın düzenlendiği tarihi izleyen on beş gün içinde damga vergisi beyannamesi ile beyan edip aynı süre içinde ödenir.

42. İSTİHKAKTAN KESİNTİ ŞEKLİYLE ÖDEME: • Genel bütçeli daireler dışında kalan ve istihkaktan kesinti yapmak durumunda bulunan daire ve müesseseler tarafından bir ay içinde kesilen Damga Vergisi, ertesi ayın 20 üncügünü akşamına kadar ödemenin yapıldığı yer vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve 26 ncı günü akşamına kadar yatırılır. (DV. md 23)

43. BASILI DAMGA KONULMASI ŞEKLİYLE ÖDEME: • Basılı damga konulacak kâğıtların vergisi, yüzde beş noksanı ile peşin olarak ödenir. (DV. md.21) -Uygulamada İşlerliği bulunmamaktadır.

44. DAMGA VERGİSİNDE SORUMLULUK • Vergiye tabi kâğıtların Damga Vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması lazım gelen vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kâğıtları ibraz edenler sorumludur.

45. VERGİ VE CEZADA SORUMLULUK • 22’nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bulunanlar, taraf oldukları işlemlere ilişkin kâğıtlara ait verginin beyan ve ödenmesinden sorumludurlar. • Vergi ve ceza, vergi için mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kâğıtları düzenleyenlerden alınır. (DV. md 24) • Damga Vergisi ve Damga Resmi uygulamalarında gerek nispi, gerek maktu vergi ve resimlerle ilgili cezadan sorumlu olanlar birden fazla olduğu takdirde, yekdiğerine müracaat hakları mahfuz kalmak üzere, müteselsilen sorumlu tutulurlar. (VUK md.334)