Монгол улсын барилгын салбар дахь эрчим хүчний хэмнэлт : Ногоон эдийн засгийн боломж

1. Монгол улсын барилгын салбар дахь эрчим хүчний хэмнэлт: Ногоон эдийн засгийн боломж Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Хөгжлийн Хөтөлбөр 2013 оны 10 дугаар сарын 18

2. Агуулга • Барилгын салбарын эрчим хүч хэмнэлтийн өнөөгийн байдал: • Эрчим хүчний хэрэглээ ба алдагдал • Нүүрсхүчлийн хийн ялгарал ба агаарын бохирдол • Ногоон эдийн засгийн боломж, бололцоо: • Ногоон барилгын үзэл баримтлал • НҮБХХ-өөс хэрэгжүүлж буй санаачлагууд • Дүгнэлт, зөвлөмж

3. Барилгын салбар дахь эрчим хүчний хэрэглээ • Дулааны эрчим хүчний хэрэглээ цахилгаан эрчим хүчний хэрэглээнээс хоёр дахин их: • 7,235 сая. кВт.ц –ийг түгээсэн (2010) • Хотжилтоос хамааран барилгын эрчим хүчний хэрэгцээ эрс өсөн нэмэгдэж байна • Сүүлийн 3 жил шинээр баригдах орон сууцны талбай 30% нэмэгдсэн • Дулааны эрчим хүчний үйлдвэрлэл хязгаарлагдмал, нэн ялангуяа Улаанбаатар хотод: • Эрчим хүчний хэрэгцээ үйлдвэрлэлийн хүчин чадлаасаа давж гарсан • 2012 онд эрчим хүчний салбар дахь алдагдал урьд оныхоос 2 дахин өссөн • Мөнгөн дүнгээр 66 тэрбум төгрөг

4. Шинээр баригдаж буй барилгын тоо нэмэгдэх байдал Эх үүсвэр: БХТ

5. Жилийн халаалтын эрчим хүчний хувийн хэрэглээ, сууцны төрлөөр (кВт.ц/м2.жил) Пассив барилга <15кВт.ц/м2.жил

6. Халаалтын зардал ба эх үүсвэрийн ХХялгаруулах хэмжээ • Гэрт оршин суугч халаалтын нэгж эрчим хүчинд орон сууцныхаас 16 дахин илүү үнэ төлж байна • Халаалтын голлох эх үүсвэрийн үр ашиг бага, ХХ-нялгарал нь их байна. • Улаанбаатар хотын тоосонцорын (PM10) агууламж ДЭМБ-ийн стандартаас 30 дахин өндөр байна.

7. Ногоон эдийн засаг • Энгийн тодорхойлолт (НҮББOХ): • Нүүрсхүчлийн хий багаялгаруулах, нөөцийн хэмнэлттэй, нийгмийг хамарсан эдийн засаг • Монгол улсын барилгын салбар боломжөндөртэй: • Хотжилтын улмаасорон байрныэрэлт хэрэгцээ өсч байна • Халаалтын улирал удаан үргэлжилдэг (8 сар) • Эрчим хүчний алдагдал их (60% хүртэл) • Хамрах хүрээ: • Албан болон албан бус барилгын салбар • Орон сууц, олон нийтийн барилгууд • Хувийн болон улсын барилга байгууламжууд

8. Ногоон сууцны дундаж хэмнэлт • Хүний эрүүл мэнд болон байгаль орчинд үзүүлэх сөрөг нөлөө бага: • Эрчим хүч, ус, бусад байгалийн нөөцийг зүй зохистой ашиглах • Оршин суугчийн эрүүл мэндийг хамгаалж, үйлдвэрлэлийн бүтээмжийг дээшлүүлэх. • Хог хаягдал, бохирдлыг багасгаж, байгалийн доройтлыг бууруулах

9. Боломжит арга хэмжээ • Шинэ барилга- барилгын бүх шатыг харгалзах чиг хандлага: • Тогтвортой, оновчтой хийц, загвар • Дэвшилтэт шинэ технологи • Байгальд ээлтэй барилгын арга ажиллагаа • Барилгын материал, нөөцийг дахин боловсруулах/ашиглах • Одоо байгаа барилгууд – эрчим хүчний хэмнэлтийг сайжруулах: • Дулаалах(>30% эрчим хүч хэмнэлт) • Солих/суурилуулах: • Дулааны тохируулга болон дулааны тоолуур • Эрчим хүч болон ус хэмнэх тоноглолууд • Цонх

10. Олон улсын санаачлагаас хүртэх үр өгөөж • НҮБУАӨ-ийн Суурь Конвенцийн хүрээнд: • Цэвэр Хөгжлийн Механизм • Үндэсний онцлогт тохирсон хүлэмжийн хйн ялгарлыг бууруулах үйл ажиллагаа (NAMAs) • Барилгын эрчим хүч хэмнэлтийн чиглэлээр 4 хувилбарыг тодорхойлсон • Хоёр талт кредит олгох механизм • Хамтарсан кредит олгох механизм (JCM) - Япон • Тусгай зориулалтын сан: • Шинэ уур амьсгалын өөрчлөлтийн ногоон сан • Ногоон Эдийн Засгийн Төлөөх Түншлэл: • Монгол- анхны загвар улс

11. НҮБХХ-Монголд хэрэгжүүлж буй санаачлагууд • Эрчим хүч хэмнэлтийн тухай хуулийн төсөлд зөвлөмж өгсөн • Барилгын норм ба дүрэм боловсруулахад дэмжлэг үзүүлсэн • 6 барилгын норм ба дүрэм, >50 стандарт • Шинээр нэвтрүүлсэн арга хэмжээ: • Барилга болон барилгын материалд эрчим хүч хэмнэлтийн шошго • Барилгын эрчим хүчний үнэлгээ • Барилгын явц дахь хяналтын тогтолцоо • Cанхүүгийн дэмжлэг • Эрчим хүчний болон усны хэмнэлттэй бүтээгдэхүүний каталоги гаргасан

12. Дүгнэлт • Эрчим хүчний хангамжийн үнийн тэгш бус байдал : • Гэр хорооллын оршин суугч ба орон сууцанд амьдрагч • Барилгын салбарыг Ногоон болгох боломж өндөр: • Эрчим хүчний алдагдлыг бууруулах= агаарын бохирдол, ХХ-н ялгарлын бууралт • Эрчим хүч хэмнэлтийн богино болон уртхугацааны арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх: • Үйлдвэрлэлийн шатанд • Түгээлтийн шатанд • Эцсийн хэрэглэгчид • Бодлого, эрхзүйн орчныг сайжруулах

13. Зөвлөмж • Барилгын салбарыг Ногоон болгох бодлого: • Хууль эрхзүйн хүрээнд шинэчлэл хийх • Шинэ технологи нэвтрүүлэх • Санхүүгийн урамшууллын систем: • ХХ-н ялгарлын бууралтын түвшнээрурамшууллын хэмжээг тогтоох • Эрчим хүч хэмнэх сайн дурын санаачлагыг урамшуулах • ХХ-н ялгарлын бууралтыг хэмжих, баталгаажуулахчадавхи бий болгох • Салбарын мэргэжилтнүүдийн чадавхийг дээшлүүлэх • Дээд мэргэжлийн инженер, архитекторууд • Мэргэжлийн ажилчдад зориулсан сургалт • Хяналт, үнэлгээний байгууллагууд • Ногоон барилгын эрэлт хэрэгцээг бий болгох: • Бүхий л түвшинд мэдээллийг хүргэх • Анхдагч хөрөнгө оруулалт өндөр ч ашиглалтын зардал бага