Download
1 / 8
90 likes | 245 Views
به نام خدا آشنایی با الفهرست شیخ طوسی. ا الفهرست یکی از چهار کتاب اصلی رجالی و از جمله تالیفات سه گانه ی شیخ طوسی در رجال است.
E N D
االفهرست یکی از چهار کتاب اصلی رجالی و از جمله تالیفات سه گانه ی شیخ طوسی در رجال است. • نام کتاب: شیخ طوسی در خود کتاب ،الفهرست نامیده. نجاشی نام کتاب را کامل می آورد و آن را فهرست کتب الشیعه و اسماء المصنفین می خواند. نام اختصاری در جوامع رجالی ” ست“ است. انگیزه ی نگارش: • 1 . وجود نداشتن فهرستی جامع از تالیفات شیعه • الف)فهرست نگاری ، شیوه ای است که تاریخچه ای طولانی نزد شیعیان دارد. • ب)فهرست ها تا آن زمان تنها به ذکر کتابهایی که صاحب فهرست اجازه ی نقل آنها را داشته و یا در کتابخانه اش نگهداری می نموده است،اختصاص داشت. • ج) کتــاب های فهرســت جامـع در آن زمان، دو کتــاب ابن غضائری بود که نسخه اصلی آن از بین رفته بود. • 2 . در خواست و اصرار یکی از علمای معاصر شیخ طوسی
تاریخ تالیف کتاب:ظاهرا شیخ طوسی الفهرست و کتاب رجال را در عرض هم نگاشته است؛ زیرا در الفهرست به کتاب رجال ارجاع داده و برعکس.در مجموع ، تاریخ تالیف این دو کتاب معلوم نیست ، اما با توجه به اینکه این دو کتاب هم زمان نگاشته شده اند و نیز از قراین دیگر می توان نتیجه گرفت که این کتابها در حدود سالهای 330 تا 340 هجری نگارش یافته اند. خصوصیات ساختاری:
خصوصیات محتوایی:الف) موضوع کتاب: موضوع این کتاب ، معرفی صاحبان تصنیف و اصول؛به عبارت دیگر در این کتاب به سبک فهرست نویسی ، نام مولفان را گرد آورده است.ب)فراگیری کتاب نسبت به موضوع آن ج) میزان اطلاعات رجالی: شیخ طوسی در مقدمه ی کتابش متعهد شده که جرح و تعدیل راویان را بیان کند و مذهب آنان را متذکر شود. • ارزش طرق موجود در کتاب الفهرست طوسی: طرق موجود در الفهرست، از یک سو انتساب کتاب را به مولف اثبات می کند و از سوی دیگر در شناخت مشایخ و شاگردان و به عبارت دیگر طبقه ی راویان موثر است.
کتابهایی نگاشته شده بر محور الفهرست: الف) معالم العلما: نوشته ی رشیدالدین محمدبن علی بن شهر آشوب مازندرانی(م588ه) ب) الفهرست: نوشته ی شیخ منتجب الدین علی بن ابی قاسم عبیدالله بن بابویه قمی(م585ه). ج) تلخیص الفهرست: شیخ نجم الدین ، معروف به محقق حلی (م 676ه) د) ترتیب الفهرست: عنایت الله قهپایی ه) ترتیب الفهرست: شیخ علی بن عبدلله اصبحی بحرانی و) معراج اهل الکمال الی معرفه الرجال: شیخ سلیمان بن عبدلله بحرانی ما حوزی
چاپهای الفهرست قدیمی ترین نسخه ی این کتاب به خط مولف، نقل ابن داود حلی از آن است. کتاب الفهرست به سال 1271 هجری مطابق با 1853 میلادی در هند با تحقیق اسپرنجر و مولوی عبدالحق با ترتیب الفبایی در تمامی حروف نامها،نام پدر و جد چاپ شده است. بعد از آن اولین چاپ این کتاب به شکل و ترتیب ابتدایی خود در سال 1356 هجری در انتشارات حیدریه نجف به تصحیح و تحقیق سید محمد صادق بحرالعلوم انجام شد و همان چاپ در سال1380 هجری نیز تجدید شد. چاپ دیگر کتاب را نشر الفقاهه ی قم در سال 1417 هجری با تحقیق جواد قیومی در 343 صفحه منتشر کرد. و آخرین بار علامه محقق سید عبدالعزیز طباطبایی این کتاب را در سال 1420 هجری تحقیق کرد.
بررسی سند : جعفر بن محمد بن قولویهالقمی ، یکنی أبا القاسم ثقه ، له تصانیف کثیره علی عدد أبواب الفقه ، منها کتاب مداواة الجد لحیاة الأبد، کتاب الجمعة و الجماعة، کتاب الفطرة،کتاب الصرف،کتاب الوطاء بمک الیمین، کتاب الأضحی و له کتاب جامع الزیارات و ما روی فی ذلک من الفضل عن الأئمة علیهم السلام و غیر ذلک، و هی کثیرة ، و له فهرست ما رواه من الکتب و الأصول أخبرنا بروایة و فهرست کتبه جماعة عن أصحابنا منهم أبو عبدلله محمد بن محمد بن النعمان المفید والحسین بن عبدالله و أحمدبن عبدون و غیر هم عن جعفربن محمد بن قولویه القمی الشیخ ُ أَیدهُ اللهُ تعالی عَن أبی القَاسِمِ جعفربن محمد بنِ قولویه عَن محمد بن یعقوب عن محمد بن یحیی عن احمد بن محمدٍ عن مُعَمَّرِبن خَلّادٍ فال سألتُ أبا الحسن (ع) عن رجلٍ بهِ عیَّةٌ لا یقدرُ علی الاِضطجاعَ و الوُضوءُ یَشتَدُّ علیه و هو قاعِدٌ مستندٌ بِالوَسائِدِ فَرُ بَّمَا أغفی و هو قاعدٌ علی تلک الحال قال یَتَوَضَّوءُ قُلتُ لَهُ اِنَّ الوُضُوءُ یَشَدُّ علیه فَقالَ إذا خَفِیَ عنهُ الصُّوتُ فَقَد وَجَبَ الوُضُوءُ علیهِ تمامَ الحدیثِ التهذیب_ باب الأحادیث الموجبة للطهارة
بررسی سندمحمد بن یعقوب کلینی : یکنیابا جعفر ثقه عارف بالاخبار. له کتاب منها:کتابالکافیمحمد بن یحیی : له کتب منها کتاب الحج.احمد بن محمد بن محمد : ثقه . معمر بن خلاد : اخبرجماعه عن ابی المفضل عن ابن بطهعن احمد بن ابی عبدالله عن معمرتمامی افراد سند ثقه و قابل اعتماد هستند در نتیجه سند صحیح است.
