Temel işlevlerine göre PDR Hizmetleri

1. Temel işlevlerine göre PDR Hizmetleri • Uyum sağlayıcı rehberlik • Yöneltici rehberlik • Ayarlayıcı rehberlik • Önleyici rehberlik • Tamamlayıcı rehberlik • Gelişimsel rehberlik

2. 1- UYUM SAĞLAYICI REHBERLİK • Uyum; bireyin kendi iç dünyası ve ihtiyaçları ile dış çevresi arasında kurduğu bir dengedir. • Öğrencilerin okul ortamına, akademik yaşantılara, akran ilişkilerine ve gelişim süreçlerinde karşılaştıkları diğer belli başlı yaşantılara uyum sağlamlarına yardımcı olmaya yöneliktir. • Etkin dinleme, empati kurma, güven verme, gözlem, test uygulama gibi çeşitli teknikleri kullanarak çocuklardaki bireysel farklılıkların tanınması ve gerekli rehberliğin yapılması yoluyla gerçekleşir.

3. 2- YÖNELTİCİ REHBERLİK • PDR hizmetlerinin başlangıcından beri bilinen ve uygulanan temel işlevlerinden biridir. • PDR, gençlerin mesleğe yönelme gereksiniminden ortaya çıkmıştır. • Ancak günümüzde mesleki rehberlik ve kariyer gelişimi ile ilgili çalışmaların okulöncesine kadar uzanan erken yıllarda verilmeye başlanması görüşü kabul görmektedir.

4. Okul öncesinde yöneltici rehberlik • Amacı: • yetenek ve yaratıcı güçlerini, güzel sanat ilgilerini tanımak, • zengin ve çeşitli yaşantılar sunmak yoluyla çocuğun kendisini, potansiyellerini keşfetmesini sağlamaktır.

5. İlköğretimde yöneltici rehberlik • Amacı: Yakın çevrenin ve ülkenin ekonomik olanakları göz önünde bulundurularak, • Öğrencilere olabildiğince iş ve meslek alanlarını gözlemelerine, • Yaşantısal olarak çeşitli iş becerileri kazanmalarına yardımcı olmak • Orta öğretim düzeyindeki program seçenekleri (iş ve meslek programları) hakkında bilinçli hale getirmek (özellikle II.kademede)

6. Orta öğretimde yöneltici rehberlik • Amacı: • Öğrencilerin genel eğitim ve mesleki eğitimin çeşitli kol ve programlarına, yükseköğrenime, mesleğe ve hayata yöneltilmeleri • Çeşitli meslekleri ve mesleklerin niteliklerini tanıtılması • Birey olarak kendilerine tanımalarına, iş ve meslek programlarına hazırlanmalarına yardım etmek

7. 3- Ayarlayıcı rehberlik • Amacı: • Öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine en uygun düşecek eğitim faaliyetlerinin programlarda yer alması için program yapıcılarına ve eğitim planlamacılarına yardım etmektir. • PDR uzmanları bireyi tanıma hizmetleri yoluyla topladıkları bilgileri program yapıcıların ve geliştiricilerin hizmetine sunar.

8. 4- Önleyici rehberlik • Önleme yaklaşımı, genel olarak problemlerin ortaya çıkmasını önlemeye çalışır ve yaşamın erken dönemlerine odaklanmaya çalışır. • Önleme çalışmaları için en uygun dönemler; okulöncesi dönem ve ilköğretimin ilk kademesidir. • Bu yaklaşıma göre okul ve aile bireyin gelişimini etkileyen en önemli kurumlardır ve özellikle okullar önleme çalışmalarının yoğunlaştığı ortamlardır.

9. Okullarda uygulanan önleme programları, programların uygulandığı popülasyona göre 3 kategoride sınıflandırılır • Birincil/temel önleme: • Belli bir bozukluğu olmayan bireylere onları bu bozukluktan korumak amacıyla tasarlanır • İkincil önleme: • Belli bir bozukluğu olan bireyleri, bozukluğun henüz başlangıç aşamasında belirlemeye ve müdahale etmeye yönelik çabalar • Üçüncül önleme: • Bozukluğun ilerlemesini önlemeyi, etkilerini azaltmayı ve bireyi rehabilite etmeyi amaçlar

10. Önleme yaklaşımları • Koruyucu faktörleri (psikolojik dayanıklılığı arttıran bir özellik ya da çevresel bir destek) arttırmak • Risk faktörlerini (uyum sorunlarına neden olabilecek bir özellik ya da çevresel bir stresör) azaltmak

11. Önleyici çalışma alanları • İlköğretimde; • Saldırganlık • Madde kullanımı • İntihar • Ortaöğretimde • Madde kullanımı • Saldırganlık • Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar • İntihar

12. 5-Tamamlayıcı rehberlik • Rehberliğin öğretim etkinliklerini tamamlayıcı yönünü vurgulamaktadır. • Eğitim kurumlarında verilen öğretim etkinliklerinin rehberlik etkinlikleriyle birlikte sürdürülmesi, eğitimde istenilen kaliteye ve verimliliğe ulaşılabilmesi için önemlidir

13. 6- Gelişimsel rehberlik • Gelişimsel yaklaşıma dayanır. • Toplumsal ve duygusal öğrenmelerle akademik başarı arasında karşılıklı bir ilişki olduğu bilgisine dayanır. • Bu yaklaşım; • İnsan gelişim evreleri ve gelişim görevlerini temel alır • Olumlu benlik kavramı gelişimi ve bu gelişimi etkileyen yaşantı ve ortamlara odaklanır. • İlköğretim düzeyinde gelişimsel PDR hizmetlerinin temelini oluşturan öğrenci gelişim alanları 5 başlık altında toplanmaktadır.

14. Öğrencilere yönelik olanlar • Uyum sağlayıcı • Yöneltici • Gelişimsel • Önleyici • Öğretmenler, okul yöneticileri ve eğitim programları • Ayarlayıcı • Tamamlayıcı