Автордук укуктар

1. Автордук укуктар Даярдаган: Жазгүл Арыкбаева программалык координатор Кыргызстандагы АЙРЕКС өкүлчүлүгү

2. Чыгармалар: aдабият чыгармалары (роман, ыр, ангеме, пьеса ж.б.) исскуство чыгармалары (картина, скульптура, спектакль ж.б.) илимий публикациялар (диссертация, диплом, илимий статья ж.б.) географиялык чыгармалар (карта, эскиздер ж.б.) аудиовизуалдык чыгармалар (кино-теле, видео тасмалар, слайд жана диафильмдер ж.б.) Чыгармаларды алып баруучу каражаттар Автордук укуктар

3. «Ак-Кеме» чыгармасы Чынгыз Айтматов, жазуучу Автордук укуктар Автор- чыгармачыл эмгеги аркылуу чыгарма чыгарган жеке адам. Жаш курагына жана кесибине карабай, каалагандай адам автор боло алат. (Иманалиева Э.С., Бекбоев И.Б., Дейчман В., 2006) Автордук укук- автордук укуктар боюнча корголуучу чыгармаларды пайдаланууга бирден бир мүлкттүк укук. (Иманалиева Э.С., Бекбоев И.Б., Дейчман В., 2006)

4. Автордук укуктарды бузуу Плагиат- бөлөк бирөөнүн илимий, адабий же көркөм өнөр чыгармасынын айрым бир бөлүгүнө же бүт бойдон автордук укугун атайлап ээлеп алуучулук. (Иманалиева Э.С., Бекбоев И.Б., Дейчман В., 2006) Мисалы: Дүйнө жүзүнө белгилүү Канада ырчысы, Аврил Лавин 2007 ж. The Rubinoos группасына тийиштүү «I Wanna Be Your Boyfriend» деген ырды уруксатсыз «Girfriend» деп атап ырдап чыккандыгы үчүн айыпталган. (Новости ТВ и Шоу Бизнеса, 2007)

5. Башка бирөө жазган ишти өз атынан мугалимге тапшырып, баа алуу. Ѳз алдынча иштебестен башкалардан көчүрүү. Окулган материалды анализдебестен, китептен толук көчүрүү. Окуучулар автордук укуктарды бузушабы?

6. Плагиаттын алдын алуу жолдору Рефератты же докладды жазууда эске алуу эрежелери: • бир гана адабият менен чектелбестен бир нече адабияттарды колдонуп, окулган материалды талдап, анализдеп өз сөз менен жазуу абзел. • колдонулган адабияттардын авторлорун атап кетуу керек. Мисалы: китеп- - Айтматов, Ч.Т. (1993). Ак-Кеме. Бишкек: Адабият. - (Айтматов, 1993) гезит- - Аттокуров , Б.А. (2003, апрель 15). Чынгыздын Ак-Кемеси. Кут-Билим, №25, б. 12-13. текст ичинде- - (Аттокуров, 2003)

7. Аракет кылса-берекет! Аталган эрежелерди сактасаӊар: • сынчыл ойлуу, анализдөө жана майнаптуу сүйлөө жондөмүнө ээ болуп, ар-кыл темадагы талкуулоолорду алып баруу менен маалыматтын жана билимдин кенине жетесиӊер

8. Натыйжада силер келечекте... • Кыргызстандын жакшы адистеринин катарын ээлеп, өлкөнүн өсүшүнөөз салымыӊарды кошо аласыӊар • алган билим жана жөндөмүӊөр үчүн эл арасында урмат-сыйга бөлөнөсүӊөр

9. Эске тутуп алгыла... • Плагиат- терс көрүнүш, кайбир мезгилде кылмыштуулукка барабар. • Плагиат- сабатсыздык менен деградацияга алып келет. • Плагиатка кабылган жаштер чала-адис болуп калышы далил. Мындай адистер менен өлкөөз конкуренттик жөндөмүн жоготот.

10. Колдонулган материалдар Адабияттар • Иманалиева Э.С., Бекбоев И.Б., Дейчман В. жб, Initials. (2006). Жаӊы муундагы окуу китебинин мазмуну менен ички түзүлүшүн балоо боюнча Жобо жана Практикалык колдонмо. Алынды http://www.soros.kg/uploads/education/publications/Practical_guidance_on_evaluation.pdf • Новости ТВ и Шоу Бизнеса, Initials. (2007, 07 04).Аврил Лавин обвинили в плагиате. Retrieved from http://www.tvcenter.ru/news-tv/showbiz/Avril-Lavin-obvinili-v-plagiate/ Суроттор • http://prochtenie.ru/i/photos/aitmatov.jpg • http://oil.otago.ac.nz/oil/centraltafe/module1/Use-information/Cite-and-reference-your-information/Plagiarism/Types-of-Plagiarism/mainParagraphs/0/image/plagiarism%20doctored.jpg • http://bittenandbound.com/wp-content/uploads/2008/07/avril-lavigne-is-hot.jpg • http://3.bp.blogspot.com/_BE-bA2rMB2A/TJsN2UKAPEI/AAAAAAAACzs/VnhvKdn58ZA/s1600/plagiarism.jpg • http://dekatop.com/wp-content/uploads/2009/10/gazeta.gif • http://img1.liveinternet.ru/images/attach/c/1//55/782/55782266_open_book.jpg • http://disc.globalshop.ua/images_user/useful-info/1226919582_disc_1.jpg • http://blogs.multcolib.org/readers/resource/cassette.jpg • http://2.bp.blogspot.com/_nu4LECHADDg/SfXMZ05nfWI/AAAAAAAAAUk/7Mm7nt3Zx2k/s400/attention.png • http://www.istockphoto.com/file_thumbview_approve/8629809/2/istockphoto_8629809-young-successful-business-people.jpg • http://www.octavian.biz/files/imce/growth.jpg • http://static2.businessinsider.com/image/4b4cbbdc0000000000da930b/man-suit-angry-pointing-istock.jpg