Gegevens verzamelen door waarneming

1. Hoofdstuk 8 Primaire kwalitatieve gegevens verzamelen door middel van waarnemen en interviewenMethoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

2. Gegevens verzamelen door waarneming ‘Het systematisch observeren, vastleggen, beschrijven, analyseren en interpreteren van het gedrag van mensen’ Saunders et al. (2011) Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

3. Vormen van waarneming De voornaamste vormen van waarneming: • Participerende waarneming: gericht op het ontdekken van de betekenis van handelingen (kwalitatief) • Gestructureerde waarneming: gericht op defrequentie van handelingen (kwantitatief) Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

4. Participerende waarneming (1) Definitie ‘Wanneer de onderzoeker volledig opgaat in het leven en de handelingen van de deelnemers, zodat hij of zij niet enkel ziet wat er gebeurt, maar dit ook zelf aan den lijve ondervindt’ Overgenomen uit Gill en Johnson (2002) Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

5. Participerende waarneming (2) Aandachtspunten: • Wordt gebruikt als primaire onderzoeksmethode en in combinatie met andere methoden • Onderzoekers dompelen zich onder in de onderzoeksetting • Onderzoekers proberen te begrijpen hoe identiteit wordt opgebouwd (symbolisch interactionisme) Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

6. Voorbeelden van participerende waarneming • Maatschappij van de straathoek (Whyte, 1955) • Stukloonsysteem in de machinewerkplaats (Roy, 1952) • Reclamebureau (Rosen, 1991) Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

7. De rollen van de onderzoeker in participerende waarneming Typologie van de rol als participerend waarnemer Bron: Gill en Johnson (2002) Schema 8.1 Typologie van de rol als participerend waarnemer

8. Keuze van de rol van de onderzoeker Bepalende factoren • Het doel van het onderzoek en de beschikbare tijd • De geschiktheid van de participerende waarnemer • Toegang tot de organisatie • Ethische overwegingen Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

9. Gegevens verzamelen en analyseren (1) De gegevens die worden verzameld door participerende waarneming: • Primaire waarnemingen • Secundaire waarnemingen • Ervaringsgegevens Delbridge en Kirkpatrick (1994) Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

10. Gegevens verzamelen en analyseren (2) Aandachtspunten: • Gegevens kunnen geclassificeerd worden als ‘beschrijvende waarneming’ of ‘verhalend verslag’ (Robson, 2002) • Verzamelmethodes zijn afhankelijk van de rol • Verzamelen en analyseren kunnen gelijktijdig plaatsvinden • Analytische inductie leidt tot een herdefiniëring van de oorspronkelijke hypothese Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

11. Gegevens verzamelen en analyseren (3) Aandachtspunten: • Mogelijk mindere validiteit • Het perspectief van de deelnemer; niet van de onderzoeker • De voor- en nadelen van participerende waarneming zijn samengevat in schema 8.2 Saunders et al. (2009) Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

12. Interviews Definitie ‘Een interview is een doelgericht gesprek tussen twee of meer personen’ Kahn en Cannell (1957) Soorten interviews in onderzoek: Semigestructureerd Gestructureerd Diepte Groep Saunders et al. (2009) Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

13. Onderzoeksdoel en strategie (1) Soorten interviews Saunders et al. (2011) Figuur 8.3 Soorten interviews

14. Onderzoeksdoel en strategie (2) Gebruik van verschillende soorten interviews in elk van de belangrijkste onderzoekscategorieën Saunders et al. (2011) Model 8.4 Gebruik van verschillende soorten interviews in elk van de belangrijkste onderzoekscategorieën

15. Niet-gestandaardiseerde (kwalitatieve) interviews Vier aspecten: • Doel van het onderzoek • Belang van persoonlijk contact • De aard van de vragen • Benodigde tijd en volledigheid van het proces Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

16. Kwaliteit van de gegevens (1) Aandachtspunten: • Betrouwbaarheid • Vormen van bias • Validiteit en generaliseerbaarheid Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

17. Kwaliteit van de gegevens (2) Het belang van voorbereiding: de 5 P’s ‘prior planning prevents poor performance’ ‘Planning vooraf voorkomt een slecht optreden Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens Saunders et al. (2011)

18. Voorbereiding op het interview (1) Kwesties: • Kennis van de interviewer • De hoeveelheid informatie die aan respondenten wordt verstrekt • De interviewgids • Geschiktheid van de locatie Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

19. Voorbereiding op het interview (2) Kwesties: • Uiterlijk en voorkomen van de interviewer • De eerste zinnen • Manier van vragen stellen: helderheid om bias te verminderen • Kritieke incidenten Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

20. Voorbereiding op het interview (3) Kwesties: • Passend gedrag van de interviewer, verbaal en non-verbaal • Aandachtig luisteren en samenvatten • Gegevens vastleggen, met notities of opname • Culturele verschillen en bias Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

21. Voorbereiding op het interview (4) Checklist kader 8.14 Neem de checklist in kader 8.14 door om je goed voor te bereiden op een semigestructureerd of diepte-interview Saunders et al. (2011) Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

22. De vaardigheden van de interviewer (1) De gekozen benadering Open vragen Uitdiepende vragen Specifieke en gesloten vragen Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

23. De vaardigheden van de interviewer (2) Voor- en nadelen van het opnemen van het gesprek Saunders et al. (2011) Kader 8.15 Checklist voor- en nadelen van het opnemen van het interview

24. De vaardigheden van de interviewer (3) Overige aandachtspunten: • Omgaan met lastige respondenten (schema 8.5) • Het managen van logistiek en tijd • Toestemming verkrijgen om het interview vast te leggen (schriftelijk of elektronisch) Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

25. De vaardigheden van de interviewer (4) Andere interviewvormen: • Groepsinterviews • Focusgroepen • Telefonische interviews • Interviews via internet of intranet Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

26. De vaardigheden van de interviewer (5) Elektronische interviews Saunders et al. (2011) Model 8.6 Verschillende vormen van elektronische interviews

27. Samenvatting: hoofdstuk 8 • Participerende waarneming kan in diverse sociale settings plaatsvinden • Voor participerende waarneming kun je verschillende rollen spelen • Deze rollen verschillen wat betreft de mate waarin je identiteit verborgen blijft en de mate waarin je deelneemt aan de gebeurtenissen • Het doel van participerende waarneming is om theorieën te ontwikkelen; voorkom verhaaltjes vertellen Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

28. Samenvatting: hoofdstuk 8 • Niet-gestandaardiseerde (kwalitatieve) interviews zouden veel gedetailleerde gegevens moeten opleveren • Verschillende soorten interviews zijn geschikt voor verschillende doeleinden • Kwalitatieve interviews worden meestal geclassificeerd als diepte-interview (gestructureerd) of semigestructureerd • Het onderzoek kan verschillende interviewsoorten omvatten Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens

29. Samenvatting: hoofdstuk 8 • Het al dan niet gebruiken van kwalitatieve interviews heeft te maken met de onderzoeksmethode en de manier van gegevens verzamelen • Persoonlijk contact met respondenten en de duur van het interview zijn belangrijke factoren • De kwaliteit van de gegevens, je vaardigheden als interviewer en logistieke aspecten zijn belangrijke factoren • Persoonlijke (individueel, groep en focusgroep) en elektronische interviews kunnen beide zinvol zijn Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens