Dojrzałość szkolna dziecka 6-letniego- leworęcznego

1. Dojrzałość szkolna dziecka6-letniego- leworęcznego

2. Wraz z postępem cywilizacji wzrasta wiedza dziecka, ale emocje, rozwój psychiczny niewiele się zmieniają... To szkoła powinna się przystosować do potrzeb dzieci 6-letnich, które ma uczyć poprzez odpowiednie: • pomieszczenia, • wymagania programowe, • metodykę pracy, • podejście nauczycieli nauczania zintegrowanego.

3. I.Definicja dojrzałości szkolnej dziecka wg Stefana Szumana to: „Dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, psychicznego, społecznego, które czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie w pierwszej klasie szkoły podstawowej”

4. a) wrażliwość to zainteresowania dziecka treściami szkolnymi:pisanie, czytanie, pytanie b) podatność to podporządkowanie się uwagom i poleceniom dorosłym i nauczycielom Dziecko powinno mieć: • odpowiednią, poprawną mowę, • powinno rozumieć znaczenie wyrazów jako graficznych odpowiedników słów. • powinno posiadać orientację przestrzenną • powinno mieć dobrą koordynację wzrokowo-przestrzenną

5. Aby stwierdzić odpowiednią dojrzałość szkolną musi nastąpić ponadto odpowiedni: - Rozwój fizyczny - to odpowiedni stan zdrowia, waga, wzrost, rozwój układu kostnego, sprawność ruchów ręki przy pisaniu i rysowaniu - Rozwój psychiczny– to rozwój procesów poznawczych (gromadzenie informacji o rzeczywistości) i procesów regulacyjnych (emocje, uczucia, wytrwałość) - Rozwój społeczny – to umiejętność współżycia w grupie, dziecko przestaje być egocentrykiem, potrafi się podzielić

6. Na dojrzałość szkolną mają wpływ pewne czynniki, do których należą m. in.: Czynniki indywidualne – są to przekazane drogą genetyczną lub wrodzone właściwości organizmu, a przede wszystkim ośrodkowego układu nerwowego, podłoża wyższych czynności psychicznych. Należą tu również potrzeby, skłonności i dążenia dziecka. Czynniki środowiskowe – chodzi tutaj głównie o wpływy rodziny i przedszkola. Literatura podaje 3 główne grupy czynników rodzinnych mających wpływ na dojrzałość szkolną dziecka. Są to:

7. a) warunki materialne - od poziomu dochodów, sytuacji mieszkaniowej, wyposażenia gospodarstwa domowego zależy jak rodzina będzie zaspokajała potrzeby dziecka, a więc czy będzie ono racjonalnie odżywiane, zaopatrzone w potrzebną odzież, czy będzie miało warunki do nauki, odpoczynku i zabawy.

8. b) warunki kulturalne jest to poziom wykształcenia rodziców, kultura językowa rodziny, zasady wychowania dzieci, sposób spędzania czasu wolnego. Poziom wykształcenia rodziców w istotny sposób wpływa na rozwój intelektualny i osiągnięcia szkolne uczniów. Rodzice wykształceni wykazują na ogół duże zainteresowanie problemami szkolnymi swoich dzieci, mają większe wymagania w stosunku do ich przyszłości i bardziej pobudzają je do osiągnięć -

9. c) warunki społeczno– psychologiczne to: osobowość rodziców, postawy rodziców wobec dzieci oraz atmosfera panująca w domu. Dla osiągnięcia dojrzałości szkolnej istotne jest, czy dziecko wychowuje się w rodzinie pełnej, mało- czy wielodzietnej, dwu- czy trzypokoleniowej. Z reguły rodzina wielodzietna stwarza korzystne warunki dla rozwoju osobowości dziecka, gdyż zmusza do liczenia się z innymi, rozwija postawy opiekuńcze. Dzieci z rodzin wielodzietnych szybciej się usamodzielniają, osiągają wyższy poziom dojrzałości emocjonalnej, lepiej potrafią współdziałać z innymi. Jeśli jednak rodzina jest bardzo liczna a warunki materialne bardzo skromne, to rodzice obarczeni nadmiarem obowiązków mają mało czasu dla dzieci, pozostawiają je same sobie, nie zaspakajając wszystkich ich potrzeb.

10. Istotnym czynnikiem wpływającym na dojrzałość szkolną dzieci jest fakt uczęszczania do przedszkola. Dzieci o długiej karierze przedszkolnej wyróżniają się lepszym uspołecznieniem niż inne dzieci oraz lepszym przygotowaniem do szkoły.

11. II. Różnice między 6 a 7 - latkiem • 1 rok w życiu dziecka to cała epoka w jego rozwoju. • Dziecko 6-letnie jest innym jakościowo dzieckiem od 7-latka • 6-latek jest przed lub w trakcie zmian i jest wciąż dzieckiem • 7-latek jest już „po zmianach” i dorasta do roli ucznia

12. U dziecka ok.5.5 – 6.5 r. życia w przeciągu roku dokonują się istotne zmiany rozwojowe spowodowane uaktywnieniem układu hormonalnego co wpływa na dojrzewanie układu nerwowego.

13. Zmiany fizyczne: - szybko rosną stopy, zanika płaskostopie - twardnieją kości - rosną zęby stałe - zmieniają się proporcje ciała - jest większa odporność na zmęczenie -następuje kostnienie nadgarstka ( ruchy dłoni są odporniejsze na zmęczenie. Dziecko łatwiej uczy sie pisania w linijkach i łączenia liter. Lepiej rysuje, wycina, wiąże kokardkę • w wieku 10 lat następuje całkowity etap kostnienia nadgarstka przez co dziecko może pisać w zeszycie w 1 linię • wzrasta siła zwieraczy ( dziecko nie musi już tak często załatwiać fizjologicznych potrzeb)

14. Zmiany związane z płcią • U chłopców rozwija sie pas barkowy a u dziewcząt – miednicowy • U chłopców występuje „głód ruchu”, rywalizacji, bicia się. • Dziewczynki preferują aktywność wymagającą prezycji (taniec, skakanie przez gumę, rysowanie, wycinanie). Ich zeszyty są schludniejsze • Włosy chłopców stają się grubsze, a rysy wyostrzone • Włosy dziewczynek stają się miękkie, a twarz nabiera kobiecości • Wzrasta antagonizm między nimi: „My dziewczyny” i „my chłopaki” – przez co nie można za karę sadzać chłopca z dziewczynką w jednej ławce!

15. Zmiany w układzie nerwowym • Zanikają współruchy np.”pomoc języka” przy pisaniu . Wzrasta ilość połączeń nerwowych ( lepsza koordynacja ruchów). Poprawia się ostrość wzroku i wrażliwość na barwy, smaki. Dziecko zaczyna rozumień, że dodawanie jest odwrotnością odejmowania i odwrotnie. Pojawia się znolność do zapamiętywania. Dziecko potrafi wytrzymać do przerwy lekcyjnej aby coś przekąsić.

16. III. Ciekawostki- dziecko 6-letnie jako uczeń • Dziecko 6-letnie poproszone o sprzątnięcie zabawek najczęściej nie chce tego robić. Jeżeli zaś w zabawie tematycznej będzie „mamą”, która sprząta pokój po swym ukochanym dziecku to nie dość, że posprząta to jeszcze poukłada zabawki i wytrze kurze! • Nagrody powinny być „materialne” ( uśmiechnięte lub smutne słoneczka, stempelki). Nie można wpisywać złych uwag bo zniechęci to dziecko do robienia czegokolwiek • Dziecko 6-letnie musi jeszcze częściej od 7-latka zmieniać pozycję – kładąc się na ławce, klęcząc na niej • Dzieci 6-letnie poprzez silniejsze napięcie mięśni nadgarstka „geometryzują”- przez co następuje brak prezyzji w ich pracach – „łuki” i koła są kwadratami • Dzieci 6- letnie mają problemy z odpowiednimi nazwami ”lewo” bądź „prawo”, spod, nas, za itd. • Dziecko 6-letnie potrafi podzielić zdanie na wyrazy i na sylaby lecz lepiej aby następowało to w formie zabawy!

17. Największa różnica między sześcio a siedmiolatkiem to: • Różnica w sferze emocjonalnej i motywacyjnej. Należy poczekać aż dojrzeje układ nerwowy, ponieważ dziecko 6 – letnie jest bardziej płaczliwe i drażliwe. W takich wypadkach niezbędne okazać się może podanie magnezu i glukozy a także relaksacja...

18. Dziecko 6-letnie,leworęczne • Dziecko ,które przestąpiło próg szkolny mając lat 6 i będąc w dodatku leworęczne może sprawiać dodatkowe wyzwanie dla nauczycieli • wystąpi u niego pogłębiona geometryzacja. Litery „O”, „a” będą bardziej kwadratowe aniżeli u przeciętnego 6-latka praworęcznego. • może wystąpić tzw.”lustrzanka”- czyli odwrócone litery np. - odwrócona duża litera E, - odwrócona cyfra 6. • może wystąpić zamazywanie pisma dopiero co „napisanego” – tutaj skutecznym lekiem może być odpowiednie pióro dla dzieci „leworęcznych” . Utrzymujące sie zwierciadlane odbicia podczas pisania mogą być powodem do niepokoju i należy to skonsultować z najbliższą poradnią psychologiczną. • zdarza się, że całe słupki działań matematycznych zapisują w odwrotnym kierunku

19. Zdaniem wielu autorów, jedną z najbardziej niekorzystnych pozycji ręki jest silne wygięcie w stawie nadgarstkowym, które powoduje ograniczenie zakresu ruchów i szybsze męczenie się ręki oraz kurczowe zaciskanie się palców na piórze, a przez to napinanie mięśni dłoni i przedramienia. To jeszcze bardziej ogranicza swobodę ruchów ręki i powoduje szybkie męczenie. Czasem pisanie w taki sposób sprawia wręcz ból, spowodowany nadmiernym napięciem mięśniowym, aich pismo jest nieczytelne i nieestetyczne • dzieci leworęczne piszą wolno, leworęczne -sześcioletnie- bardzo wolno! • rolą rodzica, a następnie nauczyciela przedszkola i szkoły powinna być pomoc w utrwaleniu postawy dostosowanej do możliwości dziecka. Nieprawidłowa postawa ciała podczas pisania i rysowania często doprowadza do wad postawy i skrzywienia kręgosłupa.

20. Jak pomagać dzieciom leworęcznym? • Najlepiej gdy światło pada na zeszyt dziecka z przodu lub od strony prawej. Takie dziecko należy posadzić w klasie najlepiej w środkowym rzędzie, gdzie światło nie daje zbyt widocznego cienia. • Powinno mieć sąsiada w ławce po swojej prawej stronie /by nie było konfliktu łokci kolegów/. • Dziecko siedząc przy stole powinno mieć obie stopy oparte o podłogę, a przedramiona o stół, plecy zaś wyprostowane tak, aby linia kręgosłupa była pionowa.

21. Zeszyt w czasie pisania powinien znajdowaćsię w pewnej odległości od ciała osoby piszącej: nieco na lewo w stosunku do osi ciała, a lewy górny róg do góry/ zeszyt ułożony jest na ławce ukośnie – stopień nachylenia zeszytu wyeksperymentować przez samo dziecko, nawet w pionie/. • Chwytpowinien być poprawny, tak jak dziecko praworęczne, to i leworęczne trzyma długopis w trzech palcach: pomiędzy kciukiem i lekko zgiętym palcem wskazującym, opierając go na palcu środkowym. Koniec długopisu skierowany do ramienia. • *Ręka trzymająca długopis powinna znajdowaćsię w odległości około 2 cm od powierzchni papieru.

22. Bibliografia: 1. Bożena Janiszewska: ”Sześcioletni uczeń” z serii : Otwórzmy dziecku drzwi; Wsip 2009. 2. Szczyrba D.: „Czynniki wpływające na poziom dojrzałości szkolnej”, Tychy, 2003. 3.Wipedia.onet.pl

23. Dziękuję za uwagę • Aleksadra Hyla