ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

1. ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ International Consortium for the Advancement of Academic Publication (ICAAP) http://www.icaap.org Μάθημα: Ηλεκτρονική Δημοσίευση Ματθαίος Στρατής

2. Λίγα λόγια για την ακαδημαϊκή δημοσίευση • 1665: Δημοσιεύεται τοJournal des Scavans που θεωρείται το πρώτο επιστημονικό περιοδικό • 19ος-20ός αιώνας: Τεράστια αύξηση των επιστημονικών περιοδικών • Οι εκδότες θέτουν κριτήρια αξιολόγησης για τη δημοσίευση των άρθρων σε κάποια περιοδικά, δίνοντας φήμη και κύρος στα περιοδικά αυτά • Η δημοσίευση άρθρου σε έγκριτο περιοδικό γίνεται βασικό κριτήριο για την επιστημονική αξία κάποιου ερευνητή (Publish or Perish)

3. Προβλήματα που ανέκυψαν • Δυσκινησία του εκδοτικού συστήματος (Μεσολαβούν 6-18 μήνες μεταξύ της υποβολής και δημοσίευσης των άρθρων) • Έλλειψη δυνατότητας ευρετηριασμού και αναζήτησης των άρθρων • Αμφιβολία για την αξιοπιστία του συστήματος αξιολόγησης • Πληροφορίες που απεικονίζονταν μόνο με στατικό ή έντυπο τρόπο • Αύξηση του κόστους δημιουργίας, διανομής και αποθήκευσης

4. Ηλεκτρονική δημοσίευση • Η ανάπτυξη της ηλεκτρονικής δημοσίευσης και η εμφάνιση των ηλεκτρονικών περιοδικών μείωσε το χρόνο δημοσίευσης και έδωσε δυνατότητες ευρετηρίασης και αναζήτησης • Αλλά… • Οι τιμές αυξήθηκαν κατακόρυφα

5. Κρίση στην ακαδημαϊκή δημοσίευση (1/2) • Κατά τις 2 τελευταίες δεκαετίες υπήρξε μια δραματική αύξηση στις τιμές των περιοδικών (online και εντύπων) από πλευράς των εκδοτών • 1986-2000: Αύξηση κατά 200% (Association of Research Libraries) • Αποτέλεσμα: Ακύρωση συνδρομών από πλευράς βιβλιοθηκών και περικοπές στον προϋπολογισμό για αγορά βιβλίων

6. Κρίση στην ακαδημαϊκή δημοσίευση (2/2) • Αντίδραση: • Αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων δημοσίευσης με παράκαμψη των εκδοτών • Ανάπτυξη πρωτοβουλιών και μεθόδων για ελεύθερη πρόσβαση στα άρθρα ( Open Access Initiative) • Δημιουργία κοινοπραξιών μεταξύ ιδρυμάτων, βιβλιοθηκών και ερευνητών για την προώθηση της ανεξάρτητης ηλεκτρονικής ακαδημαϊκής δημοσίευσης

7. International Consortium for the Advancement of Academic Publication (ICAAP) • Κοινοπραξία με αποστολή την ανάπτυξη και προώθηση της ανεξάρτητης ακαδημαϊκής δημοσίευσης • Στοχεύει στη μείωση των φραγμών στην ανεξάρτητη ακαδημαϊκή δημοσίευση φέρνοντας κοντά ιδρύματα και ερευνητές απ’ όλο τον κόσμο • Ιδρύθηκε το 1999 στον Καναδά και στεγάζεται στο Athabasca University στην ίδια χώρα • Μέχρι στιγμής αριθμεί πάνω από 90 μέλη

8. Εισαγωγική σελίδα του ICAAP

9. Δεσμεύσεις του ICAAP • Παροχή εκδοτικής βοήθειας • Διεύρυνση του κύρους της εκδοτικής εργασίας • Διεύρυνση του κύρους της ανεξάρτητης ακαδημαϊκής ηλεκτρονικής δημοσίευσης • Παροχή εκπαίδευσης στους νέους ερευνητές για την εκμάθηση της τέχνης της ακαδημαϊκής επικοινωνίας • Παροχή τεχνικής εμπειρίας και προτύπων με στόχο τη μεγαλύτερη προτυποποίηση των ανεξάρτητων προσπαθειών

10. Βάση περιοδικών του ICAAP Η βάση του ICAAP περιλαμβάνει αυτή τη στιγμή 107 τίτλους ηλεκτρονικών περιοδικών που ανήκουν σε τρεις κατηγορίες: • Περιοδικά που παράγονται από το ICAAP • Περιοδικά που φιλοξενούνται από το ICAAP • Περιοδικά ιδρυμάτων-μελών της κοινοπραξίας που δεν φιλοξενούνται από το ICAAP

11. Βάση περιοδικών του ICAAP

12. Προϋποθέσεις ένταξης στη βάση των περιοδικών και πολιτική συνεργασίας • Το περιοδικό πρέπει να παρέχει δωρεάν πρόσβαση στο περιεχόμενο και στις υπηρεσίες του (ευρετήρια, μηχανές αναζήτησης κ.λπ.) • Το περιοδικό πρέπει να χρησιμοποιεί κάποιον τρόπο για την αξιολόγηση των άρθρων του (Peer review, editorial review, κ.λπ.) • Το ICAAP συνεργάζεται με Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς που δεσμεύονται να παρέχουν τ’ αποτελέσματα κάποιας επίσημα αναγνωρισμένης επιστημονικής δραστηριότητας

13. My ICAAP • Το My ICAAP αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του συστήματος για την εκμετάλλευση των υπηρεσιών που προσφέρει το ICAAP • Ο χρήστης εγγράφεται δωρεάν στο ICAAP και δημιουργεί την προσωπική του σελίδα • Απ’ τη σελίδα αυτή έχει διάφορες δυνατότητες ανάλογα με την ιδιότητά του ως ερευνητή ή εκδότη

14. My ICAAP: Δυνατότητες για τον ερευνητή • Αξιολόγηση άρθρων • Εγγραφή σε περιοδικά • Υποβολή άρθρων στα περιοδικά που έχει εγγραφεί

15. My ICAAP: Η προσωπική σελίδα

16. My ICAAP: Φόρμα υποβολής άρθρου

17. My ICAAP: Δυνατότητες για τον εκδότη • Δημιουργία ενός νέου περιοδικού • Πλήρης εκδοτική διαχείριση • Τήρηση στατιστικών • κ.λπ.

18. Φόρμα δημιουργίας νέουπεριοδικού

19. Υπηρεσίες προς τον εκδότη (1) • Online εφαρμογή του περιοδικού • Web design / Visual design • Συντήρηση και φιλοξενία του site • Υπηρεσίες αρχειοθέτησης • Μετατροπή των άρθρων (Παραγωγή σε SGML, μετατροπή σε HTML και PDF) • Υπηρεσίες ευρετηριασμού και αναζήτησης • Παραμετροποιήσιμη εξαγωγή των τεκμηρίων

20. Υπηρεσίες προς τον εκδότη (2) • Στατιστικά χρήσης του site • Εκδοτικό λογισμικό ( Online Peer Review) • Σύστημα συνδιασκέψεων • Ανάπτυξη παραμετροποιημένης βάσης δεδομένων • Σύνδεση με παρόμοια περιοδικά και αναφορά απ’ αυτά • Υπηρεσίες εκτύπωσης και διανομής • Εκπαίδευση και παροχή συμβουλών • Mailing Lists

21. Χρεώσεις Οι χρεώσεις ποικίλλουν ανάλογα με τις παρεχόμενες υπηρεσίες. • Κάποιες ενδεικτικές τιμές: • Για τη δημιουργία και τον ηλεκτρονικό σχεδιασμό ενός περιοδικού, την φιλοξενία και συντήρηση για 1 χρόνο και την μετατροπή των άρθρων του πρώτου τεύχους, η χρέωση ξεκινά από $3600 CAD • Η ετήσια χρέωση για φιλοξενία περιοδικού, συντήρηση και μετατροπή των άρθρων ξεκινά από $2000 CAD. Στην τιμή περιλαμβάνεται και η δημιουργία ενός τεύχους ανά έτος

22. IXML • Το ICAAP έχει αναπτύξει μια εξειδικευμένη εφαρμογή της XML με στόχο την καλύτερη απεικόνιση της δομής των επιστημονικών εργασιών και την καλύτερη δόμηση των μεταδεδομένων • Βασική δομή ενός IXML τεκμηρίου: IXML |_(head, |_body, |_endnotes?, |_references?)

23. IXML • Βασική δομή του στοιχείου Head: HEAD |_(resourcegroup, |_publicationgroup, |_seriesgroup, |_indexinggroup)

24. IXML: Πλεονεκτήματα • Ένταξη των μεταδεδομένων περιγραφής του άρθρου στο Head • Εύκολη ανάλυση και ευρετηρίαση των IXML τεκμηρίων • Ανάλυση και μορφοποίηση των τεκμηρίων με τυποποιημένο και ελεγχόμενο τρόπο • Εύκολη μετατροπή των IXML τεκμηρίων σε άλλο σχήμα απεικόνισης μεταδεδομένων ΠΡΟΒΛΗΜΑ:Δεν υπάρχει λογισμικό βάσης που να την υποστηρίζει σαν γλώσσα

25. Κάποιοι προβληματισμοί • Ποιο θα είναι το μέλλον των κοινοπραξιών; • Υπάρχει κι εδώ κίνδυνος αύξησης των τιμολογήσεων; • Η κατάργηση μιας κοινοπραξίας τι επιπτώσεις θα έχει στα περιοδικά των συνεργαζόμενων ιδρυμάτων;

26. Τέλος παρουσίασης