Obim, dinamika i struktura stanovništva

1. Obim, dinamika i struktura stanovništva Julija Sekulić

2. Obim stanovništva • Poslednji popis stanovništva u Srbiji sproveden je oktobra 2011. godine i poznati su rezultati (http://popis2011.stat.rs/). • Popisom su obuhvaćeni stanovnici, domaćinstva i stanovi u Srbiji. • Popis je urađen samo na teritoriji centralne Srbije i Vojvodine. U našoj južnoj pokrajni KIM nije bilo uslova da se sprovede popis. • U Srbiji se popis stanovništva sprovodi redovno svakih 10 godina (izuzetak su 1948. i 1953 god). • U svim popisima tokom 20. veka obuhvat stanovništva je bio potpun, osim 1991. god (bojkot od strane albanskog stanovništva na KIM).

3. Stanovništvo Srbije (bez KIM)

4. Dinamika stanovništva • U Srbiji je zabeleženo smanjenje broja stanovnika za oko 377.000 ljudi (za period 2002-2011). • Kao razlozi za smanjenje broja stanovnika navedeni su negativan priraštaj i odlazak građana u inostranstvo. • Srbija ima negativan prirodni priraštaj. • U Srbiji je stopa prirodnog priraštaja zadnjih godina -4,6 promila na 1000 stanovnika. • Istraživanja pokazuju da svake godine Srbija gubi po jednu varošicu od 30.000 stanovnika, jer umre oko 100.000 ljudi, a rodi se oko 68.000 beba. • Kakav je tempo rasta stanovništva pokazuje stopa rasta stanovništva koja se od II sv. rata smanjuje sa 1,32% godišnje na 0,22% (period 1991-2002). • Statistički, ukoliko se nastaviovimtempom, 2050.godine biće 1.5 miliona ljudi manje u Srbiji (kao 1950.).

5. Gustina naseljenosti • Veličinu stanovništva treba posmatrati i u odnosu na obim teritorije (Srbija ima površinu od 88.361 km2). • Na 1km2 u Srbiji (bez KIM) živi u proseku 93 stanovnika (popis2011.), a najgušćesunaseljeneniškaopštinaMedijanainekolikobeogradskihopština. • Po ovome, Srbija spada u gušće naseljene zemlje.

6. Struktura stanovništva • Da bi se sagledala struktura stanovništva potrebno je uzeti u obzir: • Radne sposobnosti stanovništva • Stepen aktivnosti stanovništva • Obrazovnu strukturu stanovništva • Nacionalnost stanovništva

7. Radne sposobnosti stanovništva • Starosne grupe stanovništva: • Stanovništvo do 14 godina • Stanovništvo od 15 do 64 godina (radno sposobno stanovništvo) • Stanovništvo preko 65 godina • Prema podacima popisa iz 2011, udeo starijih od 65 godina u ukupnoj populaciji je 17,4% a mlađih od 15 godina 14,3%. • U zadnjih 50 godina udeo mlade starosne grupe u ukupnom stanovništvu se smanjio za pola, dok se udeo starijeg stanovništva povećao 2,5 puta.

8. Učešće starosnih grupa u ukupnom stanovništvu Srbije – 2011. god

9. Stepen aktivnosti stanovništva • Po ekonomskoj aktivnosti stanovništvo se deli: • Aktivno stanovništvo – je kreator DP i ND i čini ponudu radne snage jedne zemlje. Čine ga svi zaposleni i nezaposleni. • Neaktivno stanovništvo – učestvuje u potrošnji DP i ND, bez doprinosa. Čine ga: lica sa ličnim primanjima (penzija, prihod od imovine, socijalna pomoć) i izdržavana lica (domaćice, deca, učenici, studenti i nesposobni za rad). Udeo aktivnog stanovništva u ukupnom stanovništvu, po popisu iz 2002. bio je 45%, a 1991. 48%, a u 2010. godini iznosi 2,9 miliona ljudi ili 46,9% (izvor: RZS, mart 2012)). To znači da je kod nas gotovo svaki drugi radno sposoban građanin radno neaktivan. Poređenja radi, u Evropskoj uniji 28% populacije nije radno aktivno.

10. Stepen aktivnosti stanovništva

11. Stepen aktivnosti stanovništva • Nezaposlenost je ozbiljan problem u našoj zemlji. • Broj nezaposlenih u novembru 2012. godini bio je 823.000 ljudi. • Prema podacima RZS stopa nezaposlenosti u oktobru 2012. godine bila je 22,4%, dok je u aprilu 2012. bila 25,5%. • Broj nezaposlenih od 15-64 godina je 23,1%. • Prognoze su da će se nastaviti trend povećanja nezaposlenosti i u ovoj 2013. godini. • Ovo znači da svaka 5 osoba u Srbiji nema posao.

12. Obrazovna struktura stanovništva • Obrazovna struktura u Srbiji je nezadovoljavajuća. • Prema popisu iz 2002. godine obrazovna struktura za lica preko 15 godina starosti je sledeća: • 7,7% nema završenu osnovnu školu, • 23,9% ima osnovnu školu (oko 1 milion ljudi), • 41,1% ima srednju skolu, • 11% ima više i visoko obrazovanje. • Izvor: www.naslovi.net

13. ObrazovnastrukturastanovništvaSrbijestarijegod 15 godina

14. Obrazovna struktura u Srbiji – popis 2002.

15. Obrazovna struktura prema polu

16. Zaposleni i nezaposleni prema stručnoj spremi Septembar 2007.

17. Obrazovna struktura stanovništva • Po broju visoko obrazovanih naša zemlja je na kraju evropske lestvice. Poređenja radi, u Hrvatskoj je 15% odraslih sa diplomom fakulteta, a u Makedoniji 7,5%. • Najrazvijenije zemlje sveta su one koje u dobi 25-34 godina imaju najviše visoko obrazovanih (SAD 40%, Japan 50%). • Svaki treći Finac i svaki četvrti Nemac ima diplomu fakulteta, a svaki 16. Srbin. • I pored toga, u našoj zemlji veliki je broj onih koji su visoko obrazovani a nezaposleni (oko 37.000 ljudi). • Kandidatura za EU, unaprediće obrazovni sistem Srbije. Cilj je da do 2020. godine Srbija ima 30% visoko obrazovanih.

18. Nacionalna struktura Srbije • Naša zemlja je višenacionalna zemlja. • Prema popisu iz 2002. u Srbiji živi: Srbi – 82,9% Mađari – 3,9% Bošnjaci – 1,82% Romi – 1,4% Hrvati – 0,94 Crnogorci – 0,92% Albanci – 0,82% Ostale manjine – 8%