pnec.pl

1. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Omówienie badań ilościowych ankiet Tomasz Śliwa Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

2. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Celem Pilotażowego projektu realizowanego przez Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités” w Raciechowicach jest stworzenie i przetestowanie partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego jako modelu dla małych gmin wiejskich.

3. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl CEL BADAŃ Celem badań ankietowych było: określenie poziomu zainteresowania odnawialnymi źródłami energii w zakresie gotowości do inwestowania w tego rodzaju źródła energii we własnych gospodarstwach, określenie poziomu zainteresowania odnawialnymi źródłami energii w zakresie działalności gospodarczej dla potrzeb odnawialnych źródeł energii (uprawa roślin energetycznych), określenie energetyczno-ekonomicznych uwarunkowań gospodarstw na obszarze Gminy Raciechowice, ocena wpływu wybranych charakterystyk gospodarstw i mieszkańców gminy na parametry ekonomiczno-energetyczne ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień zrównoważonego rozwoju energetycznego.

4. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl ZAKRES PRACY 1. Przygotowanie ankiety. 2. Opracowanie formy ankiety. 3. Szkolenie ankieterów. 4. Opracowanie formy arkusza kalkulacyjnego dostosowanego do ankiety. 5. Częściowa weryfikacja wyników ankiet podczas procesu zbierania danych. 6. Weryfikacja całości danych. 7. Ocena pracy ankieterów. 8. Analiza pojedynczej zmiennej dla wszystkich danych. 9. Analiza współzależności zmiennych dla wybranych parametrów. 10. Wnioskowanie statystyczne.

5. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl *Według danych z roku 2004 **Według danych z roku 2002

6. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl PYTANIA ANKIETOWE 1 Jakie jest Pani/Pana wykształcenie? 2 Jaki jest Pani/Pana wiek? 3 Jaka jest liczba osób w Pani/Pana gospodarstwie domowym? 4 Jeżeli posiada Pani/Pan gospodarstwo rolne to jaka jest jego specjalność (co stanowi główne źródło dochodów z działalności)? 5 Jeżeli posiada Pani/Pan gospodarstwo rolne to jaka jest jego powierzchnia w ha? 6 Jak ogrzewa Pani/Pan swój dom? 7 Jakim paliwem ogrzewa Pani/Pan swoje gospodarstwo (dom)? 8 W którym roku wybudowany był dom (zakończyła się budowa)? 9 Czy zimą dom jest dobrze dogrzany (czy w całej ogrzewanej przestrzeni domu panuje odpowiednia temperatura)? 10 Jaka jest ogrzewana powierzchnia domu?

7. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl PYTANIA ANKIETOWE 11 W jaki sposób ogrzewana jest woda użytkowa? 12 Czy wykonano termomodernizację? 13 Ile średnio miesięcznie płacisz za prąd elektryczny? 14 Czy byłaby Pani/Pan zainteresowana(y) uprawą rzepaku? 15 Czy byłaby Pani/Pan zainteresowana(y) uprawą roślin energetycznych (np. wierzba energetyczna)? 16 Jakie wsparcie by Pani/Panu najbardziej odpowiadało, aby zdecydować się na inwestycję proekologiczną? 17 Czy zainstalowałaby Pani/Pan własne przydomowe źródło energii elektrycznej? 18 Jakie źródło ciepła by Panią/Pana najbardziej interesowało? 19 Ile wynoszą roczne koszty ciepła do ogrzewanie domu i wody oraz ewentualnie budynków gospodarczych? Czy byłaby Pani/Pan zainteresowana(y): a) przystąpieniem do gminnego programu wymiany kotłów c.o. b) przystąpieniem do gminnego programu montażu kolektorów słonecznych do podgrzewania wody, c) podłączeniem do sieci gazowej.

8. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl PYTANIA ANKIETOWE 21 Ile byłaby Pani/Pan skłonna(y) zainwestować w nowe (lub dodatkowe) źródło ciepła, aby obniżyć koszty ogrzewania? 22 Czy byłaby Pani/Pan skłonna(y) zainwestować aby mniej zanieczyszczać środowisko naturalne? 23 Przy jakim dofinansowaniu byłaby Pani/Pan zainteresowana(y) przystąpieniem do gminnego programu wspierającego koszty inwestycyjne? 24 Czy ciepło poza ogrzewaniem domu i ciepłej wody jest jeszcze potrzebne do innych celów? 25 Czy w Pani/Pana gospodarstwie byłoby sensowne zastosowanie pompy ciepła? 26 Które z rozwiązań w zakresie ścieków posiada Pani/Pan w swoim domu? 27 Przy jakim dofinansowaniu jest Pani/Pan zainteresowana(y) zakupem małej oczyszczalni lub szczelnego szamba w ramach programu gminnego? 28 Czy wie Pani/Pan, z jakiego rodzaju usług można skorzystać w Gminnym Centrum Informacji? 29 Czy korzystał(a) Pani/Pan kiedykolwiek z usług Gminnego Centrum Informacji 30 Jakie usługi i z jakiego zakresu pomocy chciałaby Pani/Pan otrzymywać w Gminnym Centrum Informacji?

9. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl PYTANIA ANKIETOWE 31 Jakie zadania inwestycyjne uważa Pani/Pan za najważniejsze w rozwoju gminy? 32 Czego brakuje Pani/Panu w twoim sołectwie? 33 Czy chciałaby Pani/Pan prowadzić gospodarstwo agroturystyczne? 34 Jeżeli chciałaby Pani/Pan prowadzić gospodarstwo agroturystyczne, to jakie są przeszkody? 35 Czy posiada Pani/Pan w swoim gospodarstwie nowoczesne rozwiązaniaw zakresie oświetlenia? 36 Czy posiada Pani/Pan w swoim gospodarstwie nowoczesne rozwiązaniaw zakresie ogrzewania? 37 Czy jest Pani/Pan zadowolony z nowoczesnych rozwiązań w zakresie wytwarzania lub oszczędzania prądu i/lub ciepła o ile takie się w gospodarstwie domowym znajdują?

10. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl • ODPOWIEDZI: • NA PYTANIA OTWARTE • NA PYTANIA ZAMKNIĘTE • NA PYTANIA CZĘŚCIOWO ZAMKNIĘTE • JAKOŚCIOWE • ILOŚCIOWE

11. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl OCENA DANYCH Liczba wszystkich ankiet wynosiła 1422. Wypełnionych zostało 951 z nich, co stanowi 66,88%. Przyczynami braku wypełnienia ankiety były głównie nieobecność respondentów (254 ankiety, 17,86%) oraz odmowa udzielania odpowiedzi (208 ankiet, 14,63%).Ponadto 4 ankiety zostały przez ankieterów oddane puste, bez podania przyczyny braku ich wypełnienia, a 4 obiekty (gospodarstwa domowe) były niezamieszkane (po 0,28%).

12. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl PRACA ANKIETERÓW Średnio na jednego ankietera przypadało 142,2 ankiety. Rozkład liczby ankiet na poszczególnych ankieterów. liczbę wypełnionych ankiet przypadającą na poszczególnych ankieterów w ujęciu procentowym (liczba wypełnionych ankiet/całkowita liczba ankiet ankietera)

13. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl WERYFIKACJA DANYCH Ogólna powierzchnia gminy 61 km2. Wg 783 ankiet (52,2 % z 1500) sumarycznapowierzchnia gruntów wynosi 26,95 km2, co stanowi 44,18 % z 61 km2. Ludność gminy 6 tys. osób. Wg 948 ankiet (63,2% z 1500) liczba mieszkańców 4194,co stanowi 69,9% z 6 tys.

14. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl GŁÓWNA SPECJALNOŚĆ GOSPODARSTWA ROLNEGO

15. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Sposób ogrzewania Jak ogrzewa Pani/Pan swój dom? Odpowiedzi: A - ogrzewanie indywidualne B - kotłem (piecem) c.o. C - kominkiem z rozprowadzaniem ciepła D – inaczej Odpowiedzi „X” - 6 Wśród odpowiedzi „D” udzielono 21 odpowiedzi szczegółowych z wyspecyfikowaniem „innego sposobu ogrzewania”. Weryfikacja danych wykazała, że wszystkie z 21 odpowiedzi zaliczało się do kategorii „A” (10 ankiet), „B” (8 ankiet) lub „brak ogrzewania” (3 ankiety). Można na tej podstawie sądzić, że pozostałe 47 odpowiedzi „D”, które nie zostały przez respondentów doprecyzowane również należy zaliczyć do jednej z tych kategorii. Monowalentne źródło ciepła: 924 gospodarstwa z 945 (97,8 %) Biwalentne źródło ciepła: 19 gospodarstw z 945 (2 %) Więcej niż dwa źródła ciepła: 2 gospodarstwa z 945 (0,2 %)

16. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Paliwo Pytanie 7: Jakim paliwem ogrzewa Pani/Pan swoje gospodarstwo (dom)? Odpowiedzi: A - węgiel B - miał C – drewno D - olej opałowy E - gaz płynny F - gaz ziemny G - inne ekologiczne H - inne Dodano: do odpowiedzi C wszystkie, w których respondenci udzielili odpowiedzi H lub G z wyjaśnieniem „trot” (12 odpowiedzi). do odpowiedzi A zaliczono koks (1 odpowiedź) odpowiedzi „prąd” oznaczono jako „J”. Odpowiedzi „X” - 7

17. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Węgiel i/lub miał spalany jest w 811 gospodarstwach, co stanowi 85,9 % wszystkich w przebadanej grupie. Suma % różna od 100 i liczebność różna od 944 ponieważ w 641 (67,9%) gospodarstwach wykorzystuje się do celów energetycznych więcej niż jeden rodzaj paliwa.

18. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Rok budowy Jakość energetyczna budynków wg roku oddania ich do użytkowana.

19. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Komfort cieplny Pytanie 9: Czy zimą dom jest dobrze dogrzany (czy w całej ogrzewanej przestrzeni domu panuje odpowiednia temperatura)? Odpowiedzi: A – Tak B - Nie

20. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Ciepła woda użytkowa Pytanie 11: W jaki sposób ogrzewana jestwoda użytkowa? Odpowiedzi: A - elektrycznie przepływowo B - elektrycznie pojemnościowo C - kotłem dwufunkcyjnym wspólnie z c.o. D - oddzielnym kotłem olejowym E - oddzielnym kotłem gazowym F - oddzielnym kotłem węglowym G - przy piecu kuchennym H - inaczej Struktura źródeł ciepła dla ogrzewania w.u.

21. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Zainteresowanie uprawą rzepaku Pytanie 14: Czy byłaby Pani/Pan zainteresowana(y) uprawą rzepaku? Odpowiedź: A - nie B - tak, dla własnych potrzeb energetycznych C - tak, tylko przy zakontraktowaniu produkcji X – 48 O - 14

22. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Wsparcie inwestycji proekologicznej Pytanie 16:Jakie wsparcie by Pani/Panu najbardziej odpowiadało, aby zdecydować się na inwestycję proekologiczną? Odpowiedzi: A - częściowa bezzwrotna dotacja B - dopłata do odsetek od zaciągniętego kredytu C - wsparcie organizacyjne (załatwienie formalności: projekt, kredyt, wymagane pozwolenia, itp.) D - ulga podatkowa (odpis inwestycyjny) E - obniżenie opłat za energię F - inne X – 178 O - 33 „żadne“ – 1 „dopłata do upraw“ – 1

23. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Nowe źródło ciepła Pytanie 18: Jakie źródło ciepła by Panią/Pana najbardziej interesowało? Odpowiedzi: A - takie jakie posiadam bez wymiany (modernizacji) B - takie jakie posiadam z renowacją C - kolektory słoneczne D - kocioł na biomasę E - kocioł na olej pochodzenia roślinnego F - pompa ciepła G - kocioł gazowy/olejowy/węglowy H - inne X – 73 O – 18 Brak wpisu - 1 Z 74 odpowiedzi na pytanie G doprecyzowało swój wybór 11 ankietowanych. Z nich większość (8) wybrało odpowiedź „węglowy”.

24. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Gminny program energetyczny Pytanie 20: Czy byłaby Pani/Pan zainteresowana(y): Odpowiedzi: A - przystąpieniem do gminnego programu wymiany kotłów c.o. B - przystąpieniem do gminnego programu montażu kolektorów słonecznych do podgrzewania wody C - podłączeniem do sieci gazowej Wykres zainteresowania wg kolumny „Razem” tabeli

25. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Świadomość ekologiczna Pytanie 22: Czy byłaby Pani/Pan skłonna(y) zainwestować aby mniej zanieczyszczać środowisko naturalne? Odpowiedzi: A - tak B - nie C - tak, jeśli inni też tak uczynią D - tak, jeśli będzie z tym związane jakieś wsparcie finansowe

26. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Wielkość dofinansowania Pytanie 23: Przy jakim dofinansowaniu byłaby Pani/Pan zainteresowana(y) przystąpieniem do gminnego programu wspierającego koszty inwestycyjne? Odpowiedzi: a) 30% kosztów kolektorów słonecznych do podgrzewania wody b) 50% kosztów kolektorów słonecznych do podgrzewania wody c) 70% kosztów kolektorów słonecznych do podgrzewania wody d) 30% kosztów wymiany kotłów c.o. e) 50% kosztów wymiany kotłów c.o. f) 70% kosztów wymiany kotłów c.o. X – 216, O – 39

27. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Jednostkowy koszt ogrzewania Wartość ta utworzona została poprzez podzielenie zmiennej P19(Roczne koszty ciepła) przez zmienną P10 (Ogrzewana powierzchnia domu). Średnio 29,22 PLN/m2/rok Przykład Aktualny, średni jednostkowy koszt ogrzewania (2002 rok) 32,11 PLN/m2/rok Jednostkowy koszt ogrzewania po zrealizowaniu termorenowacji 18,85 PLN/m2/rok

28. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Wkład własny na nowe źródło ciepła a aktualne roczne koszty ogrzewania Wartość ta utworzona została poprzez podzielenie zmiennej P21 (Wkład własny na nowe źródło ciepła) przez zmienną P19 (Roczne koszty ciepła). Zakładając, że nowe źródło ciepła generować będzie energię bez kosztów, można stwierdzić, iż wartość określona poprzez podzielenie zmiennej P21 przez P19 jest prostym czasem zwrotu nakładów inwestycyjnych (SPBT).

29. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl

30. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl WNIOSKI 1 Badania ankietowe i statystyczne dają dobry obraz sytuacji w zakresie wykorzystywania energii i zainteresowania jej oszczędzaniem na terenie Gminy Raciechowice 2 Przeprowadzona weryfikacja danych daje podstawy do stwierdzenia dobrej ich jakości 3 Ze względu na pilotażowy charakter projektu oraz ankiety brak jest informacji odnośnie sytuacji w innych gminach. Stąd nie jest możliwa analiza porównawcza. Niezbędne jest przeprowadzenie podobnych projektów w innych gminach o podobnym charakterze w celu dokonania porównań. 4 Badania ankietowe w zakresie zrównoważonego rozwoju powinny być przeprowadzane również w gminach o innym charakterze (przemysłowym) i w miastach 5 Pełny obraz sytuacji oraz zakres podejmowanych działań na rzecz wzrostu zainteresowania zrównoważonym rozwojem można osiągnąć poprzez socjologiczną analizę wyników badań ankietowych

31. Wzorcowe partnerstwo lokalne na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego Raciechowice 24.08.2006 www.pnec.org.pl Omówienie badań ilościowych ankiet Tomasz Śliwa Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie