Capability Maturity Model (CMM)

Capability Maturity Model (CMM)

CMM เป็นมาตรฐานระดับโลกในเรื่องของซอฟต์แวร์ที่บริษัทพัฒนาซอฟต์แวร์ (Software House) สามารถนำไปใช้ เพื่อเป็นแนวทางในการปรับปรุงกระบวนการพัฒนาซอฟต์แวร์ โดยมาตรฐาน CMM ถือกำเนิดขึ้นจาก Software Engineering Institute (SEI) ของมหาวิทยาลัย Carnegie Mellon ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล ว่ามีชื่อเสียงด้านวิศวกรรมคอมพิวเตอร์ระดับโลกดังนั้นมาตรฐาน CMM จึงเป็นมาตรฐานที่ดีที่สุดและเป็นที่ยอมรับมากที่สุดสำหรับการพัฒนาซอฟต์แวร์ในระดับสากล

มาตรฐาน CMM จะแบ่งการพัฒนาซอฟต์แวร์ออกเป็น 5 ระดับ คือ ระดับที่ 1 ระดับตั้งต้น (Initial level) ระดับที่ 2 ระดับทำซ้ำได้ (Repeatable level) ระดับที่ 3 ระดับชัดเจน (Defined Level) ระดับที่ 4 ระดับจัดการ (Managed Level) ระดับที่ 5 ระดับเหมาะที่สุด (Optimizing Level)

ระดับที่ 1 ระดับตั้งต้น (Initial level) จะมุ่งเน้นไปที่การพัฒนางานให้ลุล่วงเพียงอย่างเดียว หน่วยงานยังมีความยากลำบากในการจัดกระบวนการซอฟต์แวร์ที่เป็นระบบ ส่งผลให้เกิดวิกฤติการณ์ในการทำงานอยู่เสมอ ความสำเร็จของการพัฒนาซอฟตแวร์ในระดับนี้ขึ้นอยู่กับประสบการณ์และความ สามารถของหัวหน้าโครงการแต่มักจะประสบกับปัญหายุ่งเหยิง และการพัฒนาซอฟต์แวร์มักจะใช้เวลาและงบประมาณเกินที่กำหนดไว้ อาจกล่าวได้ว่าความสามารถที่ระดับนี้เป็นความสามารถของบุคคลมากกว่าของ องค์การ

CMM Level 1 มีลักษณะการพัฒนาซอฟต์แวร์ ดังนี้ มี Process ที่ระบุไม่ได้ (ไม่มีกระบวนการพัฒนาซอฟต์แวร์ที่เป็นระบบ) มีแค่ Input และ Output เท่านั้น ขอให้งานออกมาก็พอ ขึ้นอยู่กับหัวหน้างานอย่างเดียว มีแนวคิดแค่ว่า เงินมาก งานดี งานไม่รู้ว่าจะออกมาดีหรือไม่ ต้องรอผลที่เสร็จแล้วเท่านั้น

ระดับที่ 2 ระดับทำซ้ำได้ (Repeatable level) มีการกำหนดขั้นตอนการนำนโยบายไปใช้มีการนำการบริหารการจัดการโครงการเบื้องต้น (Basic Project Management) จะมีการจัดทำเอกสารอย่างเป็นขั้นตอน และจะสามารถตรวจสอบได้ กระบวนการที่ได้ผลมีลักษณะเป็นงานที่มีการจัดทำเอกสาร ควบคุม มีการฝึกอบรม มีการวัดผล และ สามารถปรับปรุงให้ดีขึ้นได้ เราอาจกล่าวได้ว่าลักษณะของระดับนี้ก็คือใช้ผลสำเร็จของโครงการที่ผ่านมา เป็นตัวอย่าง มีการกำหนดมาตรฐานโครงการ และมีการจัดรูปแบบองค์กรให้งานโครงการดำเนินไปได้ดี

CMM Level 2 มีลักษณะการพัฒนาซอฟต์แวร์ ดังนี้ มี Process ที่ระบุได้ (มีกระบวนการพัฒนาซอฟต์แวร์ที่เป็นระบบ) มีวิธีการตรวจสอบการพัฒนาซอฟต์แวร์ มีหน่วยงานอิสระที่ควบคุมคุณภาพ มีมาตรฐานในการจัดเก็บซอฟต์แวร์ มีการทำเอกสารต่าง ๆ มีการวางแผนการพัฒนาซอฟต์แวร์

ระดับที่ 3 ระดับชัดเจน (Defined Level) จะมีการบันทึกทำเอกสารเกี่ยวกับกระบวนการมาตรฐานในการพัฒนาและบำรุงรักษา ซอฟต์แวร์เอาไว้ อีกทั้งยังมีการทำเอกสารเกี่ยวกับงานวิศวกรรมซอฟต์แวร์และกระบวนการจัดการ ต่าง ๆโครงการต่าง ๆ ที่ทำในระดับนี้จะช่วยให้หน่วยงานปรับเปลี่ยนกระบวนการซอฟต์แวร์ของตนตาม ลักษณะพิเศษของโครงการได้ กระบวนการซอฟต์แวร์ที่ปรับเปลี่ยนแล้วนี้ ทาง CMM เรียกว่ากระบวนการซอฟต์แวร์ที่ชัดเจน (Defined software process)

กระบวนการซอฟต์แวร์ที่ชัดเจนจะต้องมีกระบวนการทางวิศวกรรมซอฟต์แวร์และ กระบวนการจัดการที่แจ่มชัดด้วย และจะแสดงได้ด้วยการมีเงื่อนไขที่ชัดเจน มีมาตรฐานและวิธีการสำหรับทำงานต่าง ๆ มีกลไกในการตรวจสอบ มีการกำหนดผลลัพธ์ และ เงื่อนไขการจบโครงการ

ระดับที่ 4 ระดับจัดการ (Managed Level) หน่วยงานที่สามารถวัดผลและพยากรณ์ผลที่จะเกิดในการทำงานโครงการซอฟต์แวร์ได้ อย่างแม่นยำ สามารถพยากรณ์แนวโน้มและคุณภาพของซอฟต์แวร์ได้ดี ในเมื่อสภาวะการทำงานค่อนข้างลงตัว เมื่อมีโครงการแปลกๆเข้ามาให้ทำ หน่วยงานก็สามารถปรับกระบวนการได้เป็นอย่างดี

ระดับที่ 5 ระดับเหมาะที่สุด (Optimizing Level) หน่วยงานที่อยู่ในระดับนี้เป็นหน่วยงานที่เน้นในด้านการปรับปรุงกระบวนการอยู่ตลอดเวลา โดยมีเป้าหมายในการป้องกันไม่ให้เกิดข้อบกพร่องขึ้น หน่วยงานใช้ข้อมูลเกี่ยวกับประสิทธิผลของกระบวนการซอฟต์แวร์ในเชิงวิเคราะห์ ต้นทุนและกำไรของเทคโนโลยีใหม่ๆ เพื่อใช้เสนอการเปลี่ยนแปลงกระบวนการซอฟต์แวร์ของหน่วยงาน มีการกำหนดว่าวัตกรรมใดเหมาะที่สุดสำหรับหน่วยงานทีมงานซอฟต์แวร์ในระดับนี้ทำหน้าที่วิเคราะห์ข้อบกพร่องเพื่อหาสาเหตุ มีการประเมินกระบวนการซอฟต์แวร์เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดข้อบกพร่องซ้ำอีก

กลุ่มกระบวนการหลัก (Key Process Area หรือ KPA) สถาบัน SEI ได้กำหนดกลุ่มกระบวนการหลัก (Key Process Area หรือ KPA) สำหรับระดับความสามารถแต่ละระดับเอาไว้ด้วย กลุ่มกระบวนการหลักเหล่านี้ใช้อธิบายฟังก์ชันต่าง ๆ ทางด้านวิศวกรรมซอฟต์แวร์ที่จะต้องมีในแต่ละระดับ การกำหนดกลุ่มกระบวนการหลักแต่ละรายการจะต้องจำแนกตามสมบัติต่อไปนี้

เป้าหมาย วัตถุประสงค์หลักที่ KPA แต่ละรายการจะต้องบรรลุให้ได้ ข้อตกลง ข้อกำหนดที่ระบุให้หน่วยงานต้องดำเนินงานให้บรรลุเป้าหมาย และเป็นการยืนยันว่าจะพยายามทำตามเป้าหมาย ความสามารถ สมบัติที่จำเป็นจะต้องมีทั้งทางด้านองค์กรและในเชิงเทคโนโลยีเพื่อให้หน่วยงานดำเนินงานตามข้อตกลง กิจกรรม ภารกิจที่จำต้องทำเพื่อให้บรรลุ KPA วิธีการตรวจการดำเนินงาน แนวทางในการตรวจกิจกรรมว่าดำเนินไปเช่นใด วิธีการตรวจสอบผลการดำเนินงาน แนวทางในการตรวจสอบการดำเนินงาน KPA ว่าดำเนินการได้ถูกต้องเหมาะสม

กลุ่มกระบวนการหลักที่ได้กำหนดขึ้นสำหรับการดำเนินงานเกี่ยวกับซอฟต์แวร์ในแต่ละระดับความสามารถมีดังต่อไปนี้กลุ่มกระบวนการหลักที่ได้กำหนดขึ้นสำหรับการดำเนินงานเกี่ยวกับซอฟต์แวร์ในแต่ละระดับความสามารถมีดังต่อไปนี้ ระดับที่ 1ไม่มี KPA ระดับที่ 2มี KPA ทั้งหมด 6 KPA ดังนี้ Requirements Management (RM) Software Project Planning (SPP) Software Project Tracking and Oversight (SPTO) Software Subcontract Management (SSM) Software Quality Assurance (SQA) Software Configuration Management (SCM)

Requirements Management: RM (การบริหารความต้องการของลูกค้า) การสร้างความเข้าใจของลูกค้ากับ Team Project ให้ตรงกัน การทำเอกสาร (Document)และควบคุม (Control) ความต้องการของลูกค้า ถ้ามีการเปลี่ยนแปลงของลูกค้า Team Project ต้องรับทราบ ทำ Document Team ใหม่ ทำแผน(Plan) , โครงการ(Product) , ระยะเวลา(Time) , รายละเอียดโครงการ(Detail) ให้ตรงกับ Requirement RM จะควบคุมการใช้ Tool , Module , Component ให้ตรงกัน อุปสรรคที่จะทำให้ RM ไม่เกิด คนที่ไปเก็บ Requirement ไม่เข้าใจวิธีการเก็บ การเก็บเอกสารของลูกค้ามาไม่ครบ

อุปสรรคที่จะทำให้ SPP ไม่เกิด ไม่มีเวลา ไม่มีการสื่อสาร (Commit) ในแผนนั้น ๆ ข้อมูลที่ใช้รองรับ (Support) ไม่เพียงพอ

Software Project Tracking and Oversight (SPTO) การติดตาม ดูแลและตรวจสอบแผนงานที่วางไว้ ตรวจสอบการทำงานจริงที่ทำ กับ แผน ว่า ตรงกันไหม สิ่งที่เข้าไปตรวจสอบ - Product Size - Project Effort - Cost - Schedule - Activities ที่ทำ - Risk

2. เมื่อมีการเบี่ยงเบนไปจากแผนเดิม ต้องทำการบันทึกลงในเอกสาร Corrective Action แล้วทำการเปลี่ยนวิธีการทำงาน หรือ เปลี่ยนแผนให้เหมาะสมกับงาน

อุปสรรคที่จะทำให้ SPTO ไม่เกิด คนติดตาม (Tracker) ไม่ได้เทรนมาอย่างดี ไม่มีเวลาว่างที่จะทำ (No Time Tracking)

Software Subcontract Management: SSM (การเลือกและควบคุมผู้รับช่วงต่อในการทำงาน) เลือกบริษัทผู้รับงานรายย่อย โดยการตรวจสอบบริษัทรายย่อย (Subcontract) โดยดูที่ - Process Capability เช่น ถ้าบริษัทได้ CMM ก็ควรเลือกบริษัทที่มี CMM เหมือนกัน - เคยทำงานด้านไหน มีความรู้ด้านไหน บอกรายละเอียดให้บริษัทผู้รับงานรายย่อย มีอะไรบ้างในงาน (Statements of Work) - Requirement - Standards - Procedures - Products to be delivered

การตรวจการทำงานของบริษัทผู้รับงานรายย่อย เช่น ใช้สีอะไร File เก็บเป็นระเบียบหรือไม่ โดยวิธี ดังนี้ - การสัมภาษณ์ - การดูที่ SQA ของบริษัทรายย่อย - การดูที่ SCM ของบริษัทรายย่อย = การเก็บ Control อุปสรรคที่จะทำให้ SSM ไม่เกิด ความแตกต่างของบริษัทหลักและบริษัทผู้รับงานรายย่อย เช่น ภาษา การสื่อสารของบริษัทหลักกับบริษัทผู้รับงานรายย่อยน้อยเกินไป

Software Quality Assurance: SQA (การตรวจสอบคุณภาพของซอฟต์แวร์) ช่วยดูว่าผิดหรือถูกขั้นตอนอะไรบ้าง การทำงานและซอฟต์แวร์ ตรงตามที่กำหนดไว้หรือเปล่า ทำรายงาน SQA ส่งตรงต่อผู้บริหาร SQA เป็นหน่วยงานอิสระ แยกในผังองค์กร SQA ต้องเริ่มตั้งแต่แรก และต้องเข้าใจแผน , มาตรฐาน(Standards)

อุปสรรคที่จะทำให้ SQA ไม่เกิด SQA ต้องทำเพื่อคุณภาพ (Quality) จริง ๆ SQA จับไม่ได้ ไล่ไม่ทัน Project Leader

Software Configuration Management: SCM (การพิจารณาทุกส่วนของการทำงานซอฟต์แวร์) มีระบบจัดเก็บ ComProgramและเอกสาร ดูแลการเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นระบบ Baseline = พื้นฐานของงานที่ทำอยู่ ซอฟต์แวร์เวอร์ชันล่าสุด ตกลงกันว่า Baseline ควรเก็บอะไรบ้าง เช่น SourceCode Baseline สามารถเปลี่ยนได้ ถ้า Requirement เปลี่ยน

การเปลี่ยนแปลงแต่ละ Version ต้องเขียนลงในเอกสาร การสร้าง Directory ต้องตกลงกันให้เป็นมาตรฐานเดียวกันหมดทั้งบริษัท เช่น File ที่เก็บโครงการ ใช้ชื่อตามรหัสโครงการ มีการจัดทำที่เก็บเอกสารทั้งหมดของบริษัท หรือเรียกว่าLibraly System

ประโยชน์ของ CMM 1.ด้านกระบวนการ- ทำให้องค์กรมีมาตรฐานสากลในการพัฒนาระบบงานให้กับลูกค้า- องค์กรสามารถควบคุมโครงการของลูกค้าทั้ง Size Effort Cost Schedule- ผลิตภันฑ์ที่ส่งมอบให้ลูกค้ามีความถูกต้องและตรงตามความต้องการของลูกค้าที่ได้ตกลงกันไว้- นำข้อผิดพลาดจากโครงการมาพัฒนากระบวนการขององค์กรให้ดียิ่งขึ้น 2.ด้านการตลาด - สามารถขยายฐานลูกค้าไปยังต่างประเทศ- CMM จะเป็นModelที่สร้างความเชื่อมั่นให้ลูกค้า ซึ่งถือว่าเป็นข้อได้เปรียบในการตลาดเมื่อเปรียบเทียบกับองค์กรอื่น

สมาชิกในกลุ่ม CMM วคพ.501 นางสาวสุมณฑา ดุมลักษณ์ เลขที่ 29 นายอรรถพล นาคปาน เลขที่ 32 นายเอกพจน์ หนูช่วย เลขที่ 36

Capability Maturity Model (CMM)