Зошто управување со енергијата?

1. Имплементација на енергетскиот менаџмент преку средствата од Европските грантовиБоштјан Крајнц, Агенцијата за енергетика за Савињска, Шалешка и Корошка - KSSENA,

2. Зошто управување со енергијата? Nenadzorovana raba energije povzroča negativne učinke na okolje in na gospodarstvo UTJECAJ NA OKOLIŠ

3. Како да се решаваат енергетските проблеми?Пример за лоша пракса: изготвување на санитарна (домашна) топла вода

4. Како да се пристапи кон намалување на користењето на енергијата и трошоците? Најважни се две области: • ефикасно користење на енергијатаin • искористуванје на обновливите извори на енергија

5. Ефикасното користење на енергијата е основа на енергетскиот менаџмент Енергијата денес е ретка и стратешки многу важен ресурс. Ефикасното користење на енергијата денес не значи само еколошка освестеност, но сè повеќе и трошковна ефикасност како и економска конкурентност на секоја фирма или организација. Енергетскиот менаџмент претставува целосно управување со процесите на набавка и користење на енергијата и вообичаено вклучува : • Определување на енергетските цели во снабдувањето и потрошувачката на енергијата; • Стратегија за енергетско управување; • Промоција и рекламирање на енергетската ефикасност меѓу персоналот и • Изработка на детална енергетска стратегија • Подготовка и спроведување на URE in OVE.

6. Позицијата на енергетскиот менаџер е многу важна позиција, затоа е важно да има директен контакт и пристап до клучните носители на одлуки во една компанија или организација. Организацијата на енергетскиот систем за управување се темели врз основа на следниве алатки: собирање на податоци за снабдувањето, трошоци за користење на енергија, анализа на податоците, еваулација на податоците имплементација на енергетски ревизии, Подготовка на план за непредвидени работи URE, контрола на набавувањето и употребата на енергијата и трошоците за неа. Организациона структура на управување со енергијата

7. Управување со енергијата во Општина Велење • 2004: Изработка на новелација за енергискиот дизајн на MO Велење и усвојување во Градскиот совет во почетокот на 2005 година; • 2006: Определување на менаџер за енергија за MO Велење - Воспоставување на заводот KSSENA; • 2007 - 2009: Активна изведба и ажурно осовременување на акциониот план за намалување на користењето на енергијата и имплементација на обновливите извори на енергија - програма за енергетскиот менаџмент: • Оперативен план: Стратегијата за развој на јавното осветлување во општина Велење; • Спроведување на енергетски анализи: енергетски ревизии, воведување на енергетско сметководство во повеќе од 50 јавни објекти во Општина Велење, Цеље, Словен Градец, Жалец и Шоштањ, изработка на извештаи и анализи на состојбата, користењето на енергија и трошоците за неа; • Подготовка на акциони планови за намалување на користењето на енергија и трошоците за неа; • Водење на процесите на производството и финансирањето на OVE и URE.

8. Завод KSSENA - Енергетски Менаџер на Општина Велење Основана во 2006 година во рамките на програмата Интелигентна енергија на Европа (Intelligent Energy Europe – IEE) Основачи: Општина Велење, Цеље, Словењ Градец и комунала Велење Вработени: 6 Стручна институција од областа на перманентен енергетски развој, развој со акцент на OVE in URE како и на проектниот менаџмент и стручен мост помеѓу енергетски линии на Европската комисија и локалната средина.

9. Главни области на спроведувањето на енергетскиот менаџмент

10. Eнергетски менаџмент за локалните заедници • Енергетски ревизии, • Енергиско сметководство • Анализа на користењето и трошоците за енергија • Термовизиски прегледи на надворешните и внатрешните ??завиткувања??, котлите, цевките, топловодите, итн, • Подготовка на акциони планови, намалување на користењето на енергијата (јавно осветлување, јавни згради, ...); • Консалтинг за претставниците на локалните самоуправи, • Координација, ажурирање, и помош при подготовките и спроведувањето на локалните енергетски концепти

11. Вредност на предвидените инвестиции во акција URE по објектите и општините

12. Работа на проекти на локално и европско ниво • Развој и имплементација на проекти URE, OVE и одржлив урбан транспорт (проект ‘’Lokalc’’) • Анализа и соработка при развојот на правилниците, прописите, законите кои се однесуваат на локалните заедници во областа на URE in OVE • Интеграција во националните и европските мрежи (Nalas) • Анализирање на тековната енергетска ситуација на национално ниво

13. Учество во национални и ЕУ програми за придобивање на грантови • Концептуална основа и развој на идеи во проект за специфични потреби на локалните заедници • Анализа и примена на програма за предлог проект на постоечката апликација на проект • Пронаоѓање на соодветни партнери • Интеграцијата на словенечки партнери во проектот • Подготовката и пријавување на предлог проектот • Техничко, административно и финансиско водење и советување при спроведувањето на проектот

14. Информирање, обука, освестување • Организација на конференции, работилници, советувања, семинари и др • Издавање на брошури, за подигање на свеста и промотивен материјал • Издавање на е-вести KSSENA • Издавање на сопствено списание Sinenergija • Објавување на научни трудови • Информативен портал www.kssena.si

15. Финансиски механизми на ЕУ за промоција и имплементација на URE in OVE THE COMPETITIVENESS AND INNOVATION FRAMEWORK PROGRAMME (CIP): • Програма за претприемништво и иновации (The Entrepreneurship and Innovation Programme - EIP); • Програма за поддршка на ИКТ (Information Communication Technologies Policy support Programme - ICT PSP); • Програма на Интелигентна енергија-Европа (Intelligent Energy Europe - IEE). Структурни фондови: • Европскиот фонд за регионален развој - ESRR (European Regional Development Fund - ERDF); • Европски социјален фонд - ESS (– European Social Fund - ESF ); • Кохезиски фонд (Cohesion Fund) 7. Рамковна програма • Специфична програма ‘Cooperation’ – ‘Colaborative projects’ (Заеднички Проекти) LIFE + (2007 - 2013) • LIFE+ Nature and Biodiversity - на ниво на ко-финансирање до 75%, обично 50% • LIFE+ Environment Policy and Governance - ниво на ко-финансирање до 50% • LIFE+ Information and Communication - ниво на ко-финансирање до 50%

16. ИПА Во периодот од 2007-2013 година, Европската кохезиска Политиката има три цели: 1: конвергенција Цел 2: регионална конкурентност и вработување; Цел 3: Европска територијална соработка (INTERREG до сега). Македонија има право да учествува во една програмите на транснационалната територијална соработка • Југоисточна Европа и 2 програми на прекугранична соработка 2007 - 2013 (Инструмент за Претпристапна помош (ИПА) / Instrument for Pre-Accession Assistance (IPA)): • Македонија - Грција (Грција-Македонија Програма, ко-финансирана од ИПА со буџет од 24.810.005 евра) Македонија - Бугарија и (Бугарија-Македонија Програма, ко-финансирана од ИПА со буџет од 7.8 милиони евра)

17. Извори на финансирање: Договорено намалување на енергетските трошоци Метод на финансирање, каде што на трето лице, на т.н. Компанија ЕСКО (Energy Service Company) инвестира во опрематa и меркитe за намалување на употребата на енергијата и трошоците за неа. Оваа инвестиција, ваквата компанија си ја враќа преку заштедите во енергија: корисникот обично плаќа иста сума на енергија како што плаќал пред реконструкцијата. Договорено намалување на трошоците за енергија од страна на ЕСКО опфаќа проектирање и инсталација на опремата, финансирање, оперативна контрола, одржување и сервисирање и грижа за непречено одвивање.

18. Договорно намалување на енергетските трошоци Постојат два начина за намалување на енергетските трошоци: • Договорно обезбедување на набавка на енергија (анг: Energy Delivery Contracting – EDC), кое е наменето за нова или резервна опрема за снабдување со енергија и • Договорно обезбедување на заштеда на енергија (анг, Energy Performance Contracting), кое е наменето за инвестиции во мерките за енергетска ефикасност во зградите

19. Договорно снабдувањето со енергија Слика 1: Принцип на договорно снабдување со енергија (Извор: Seefeldt Friedrich et al.: Leitfaden für Energiespar-Contracting in öffentlichen Liegenschaften, 2003; Blaženka Pospiš Perpar, Eurem, 2009) Slika 2: Stroški za dobavo energije pri pogodbenem zagotavljanju oskrbe z energijo; (Vir: Blaženka Pospiš Perpar, Eurem, 2009)

20. Договорно обезбедување на заштеди на енергија Слика 3: Принцип на договорно обезбедување на заштеда на енергија (Извор: Seefeldt Friedrich et al.: Leitfaden für Energiespar-Contracting in öffentlichen Liegenschaften, 2003; Blaženka Pospiš Perpar, Eurem 2009) Slika 4: Princip modela udeležbe pri prihranku (Vir: Seefeldt Friedrich et al.: Leitfaden für Energiespar-Contracting in öffentlichen Liegenschaften, 2003; Blaženka Pospiš Perpar, Eurem 2009)

21. Договорно обезбедување на заштеди на енергија Основни податоци - почетна точка Пример - Основно училиште

22. Избор на основното училиште • Извршен енергетски преглед на зградата; • Воспоставено е енергетско сметководство; • Енергетската борјка од 144 kWh/m2/годишно во 2007 година се намали на 120 kWh/m2/година во 2008 година • Зградата е во добра состојба и редовно е одржувана; • о минатото, биле изведени поголеми инвестиции во енергетската санација на зградите

23. Систем за греење Во котларницата, два котла од марка Viessmann со моќ Pn1 = 285 kw, кој е стар 8 години и се користи како дополнитен котел за многу ладните денови, вториот, главен котел работи со моќ Pn2 = 345 kw, Tmax = 1050C и е стар 5 години. Котларницата е поделена на два сектори: • стар дел (од училиштето) и • нов дел (библиотека). Котларницата е обновена со нови проточни пумпи. Во неа е можна целосна автоматизација на регулацијата на системот за греење. Цевките во котелот се изолирани.

24. Пресметка • Основното училиште во 2008 година конзумирало 37.473 литри екстра лесна нафта (Elko) односно 374 мегават часови топлинска енергија. Ефикасноста на двата котла е 85%. • По препорака од снабдувачот, за греење на објект од 4.152 м2 доволен е Turbomatic котел со 320 kW чија моќ е 320 kW и има степен на искористување од 95%. • За пресметка ја земавме основната година 2008 година (и двата котли заеднички работеле 928 часа), ова е година по изведбата на сите реновирања на фасадата на зградата, замената на мебелот во зградата и други мерки; Предвидена употреба на енергија во 2010 година: [1] Stroški obratovanja in vzdrževanja niso upoštevani

25. Инвестиции

26. ЗаштедиГодишната заштеда на трошоците за греење и одржување изнесува 13.896€ (над 50%), употребата на топлинската енергија ќе се намали од 62.141 kWh (или 16,6%) емисијата на СО2 гасови на 99,9 тони (100% ). Проектот ќе трае 15 години, стапката на внатрешен приход е 13,65%. Периодот за враќање на инвестицијата е 6,25 години. Енергетскиот број по реконструкцијата ќе изнесува 104 kWh/m2/година.

27. Заклучок • Проектот ги следи енергетските цели на Словенија и Европа, запишани во Протоколот од Кјото, Зелената книга, резолуцијата на националната енергетска програма (ReNEP) и Акциониот план за енергетска ефикасност за периодот од 2008 до 2016 (АН - URE) како и на оперативната програма за развој на животната средина и транспортна инфраструктура 2007-2013 , • Интерната стапка на добивка е 13,65%, периодот за враќање на инвестицијата е 6,25 години - проектот е рентабилен и не е ризичен; • Корисникот на котларницата нема трошоци за котел и неговото поставување; • Нема потреба за дополнително вработување; • Проектот нема да има негативни ефекти врз животната средина, туку ќе помогне за намалување на СО2 гасовите; • Проектот има големо промотивно и едукативно влијание; • Проектот може да се дополни така што корисникот може веднаш да почне да плаќа пониски износи на енергија, но во тој случај треба да се редефинираат одредени параметри од договорот; • Проектот може да се надогради и на соседните згради односно другите јавни објекти во сопственост на локалните заедници

28. Tel.: +386 3 8961 520 Fax.: +386 3 8961522 info@kssena.velenje.eu www.kssena.si Ви благодариме за вниманието bostjan.krajnc@kssena.velenje.eu