حوادث عروقی مغز Cerebral V ascular Accident ( CVA ) Stroke ) سکته مغزی)

1. حوادث عروقی مغزCerebral Vascular Accident (CVA)Stroke)سکته مغزی)

2. مغز توسط 2جفت شریان موسوم به شریان های کاروتید ومهره ای خونرسانی میگردد. به انسداد شریان های تغذیه کننده ی مغز وبه عبارتی محرومیت سلول های مغزی از اکسيژن و مواد مغذی سکته مغزی اطلاق میگردد.

4. سلول های مغز نسبت به محرومیت از اکسیژن بسیار حساس بوده وظرف 10-5 دقیقه پس از قطع جریان خون دچار مرگ می شوند. • قطع جریان خون مغزی برای چند ثانیه هم باعث Faint غش کردن شخص می گردد • کاهش حاد جریان خون مغزی باعث گیجی و سیاهی رفتن چشمها می شود. Dizziness

5. انواع سکته • ایسکمیک ( ISCHEMIC) : با انسداد شریان ها توسط پلاک چربی یا آمبولی ایجاد می گردد • هموراژیک ( (HEMORRHAGIC : سکته ای است که با خونریزی همراه است

7. Ischemic Stroke • سکته مغزی ایسکمیک ، حادثه مغزی عروقی(CVA) یا حمله مغزی : از بین رفتن ناگهانی عملکرد در اثر اختلال در خونرسانی به بخشی از مغز است

8. علل سکته های ایسکمی • ترومبوز شریان های بزرگ Large artery thrombosis(20%) • ترومبوز شریان های کوچک نفوذ کننده (25%) Small penetrating artery thrombosis • آمبولی کاردیوژنیک Cardiogenic emboli (20%) • آمبولی کریپتوژنیک (با علت نامشخص) Cryptogenic emboli (30%) • سایر علل (5%)

10. Large Artery Thrombotic Stroke • به علت پلاک های آترواسکلروتیک در عروق خونی بزرگ مغز ایجاد می شود • تشکیل ترومبوز وانسداد در محل آترواسکلروز منجر به ایسکمی وانفارکتوس می شود

12. Small Penetrating Artery Strokes • معمولا یک رگ ریز نفوذ کننده به داخل مغز و یا بیشتر درگیر می شود و این نوع سکته شایعترین نوع سکته های ایسکمیک می باشد. • سکته های ناشی از ترومبوز شریان های کوچکبه نام سکته های لاکونارlacunar strokes) ) نیز معروفند. این نامگذاری به دلیل تشکیل حفره ای است که حین از بین رفتن بافت مغزی دچار سکته یا انفارکته ایجاد می شود.

14. سکته لاکونار

15. Cardiogenic Embolic Stroke • معمولا با انواع آریتمی های قلبی به خصوص فیبریلاسیون دهلیزی(atrial fibrillation ) همراه می باشند • سکته های مغزی آمبولیک می توانند به دنبال بیماری های دریچه ای قلب و ترومبوز(لخته) در بطن چپ پدید آیند • آمبولی(Emboli )از قلب نشات گرفته و در سیستم عروقی مغز((cerebral vasculature به گردش در می آید و در نتیجه منجر به بروز سکته می گردد.

17. سایرعلل سکته ها می توانند: • در اثر مصرف مواد مخدر • اختلالات انعقادی coagulopathies)) • دیسکسیون خود به خودی ((spontaneous dissection کاروتید ((carotid یا شریان های مهره ای (vertebral arteries) ایجاد شوند.

18. تظاهرات بالینی • بی حسی((numbnessیا ضعف عضلات در صورت ٬ دست و یا پا به ویژه در یک طرف بدن • گیجی (confusion) یا تغییر در وضعیت ذهنی(mental (status • اشکال در تکلم یا درک تکلم • اختلالات بینایی (Visual disturbances )

19. تظاهرات بالینی (ادامه) • اشکال در راه رفتن ٬ سرگیجه ٬ و یا از دست دادن هماهنگی و تعادل • سردردهای شدید ناگهانی • فعالیت ها و عملکردهای حرکتی((motor٬ حسی((sensory ٬ شناختی((cognitive ٬ اعصاب جمجمه ای((cranial nerve و یا سایر عملکردهای فرد ممکن است دچار اختلالشوند.

20. تظاهرات بالینی (ادامه) نقایص حرکتی شامل: • همی پارزی(Hemiparesis ): ضعف عضلانی(صورت ، دست وپا) یک طرف بدن • همی پلژی (hemiplegia) : فلج یک طرف بدن به علت ضایعه در نیمکره مقابل • آتاکسی (عدم تعادل) :تلوتلو خوردن ، ناتوانی در نگهداشتن پاها در کنارهم • دیزآرتری Dysarthria : اشکال در ساختن کلمات • دیسفاژی Dysphasia : اشکال در بلع

21. تظاهرات بالینی (ادامه) نقایص حسی: • پارستزی : بی حسی یا گزگز اندام ، اشکال در درک وضعیت وموقعیت

22. تظاهرات بالینی (ادامه) نقایص میدان بینایی نظیر: • همومونیموس همی آنوپسی Homonymous hemianopsia : ازدست دادن نیمی از میدان بینایی ،عدم آگاهی از افراد یا اشیا در سمت فاقد بینایی، غفلت از یک سمت بدن • کاهش دید محیطی :اشکال در تخمین فاصله ها ،اشکال دید در شب،عدم آگاهی از اشیا یا حاشیه اشیا • دو بینی Diplopia

23. تظاهرات بالینی (ادامه) نقایص کلامی شامل: • آفازی بیانی : فرد مبتلا می داند که چه می خواهد بگوید اما قادر نیست که کلمات را بیان کند • آفازی درکی : می توانند صداها را بشنوند و لغات نوشتاری را ببینند اما نمی توانند آنها را درک کنند • آفازی گلوبال : ترکیبی از هردو آفازی درکی وبیانی است

24. تظاهرات بالینی (ادامه) نقایص شناختی نظیر: • ازبین رفتن حافظه کوتاه و بلند مدت • کاهش محدوده توجه • اختلال در تمرکز • تضعیف استدلال انتزاعی • اختلال در قضاوت • از دست دادن کنترل فرد • بی ثباتی عاطفی • کاهش تحمل موقعیت های تنش زا • افسردگی • انزوا • ترس ، خشونت ، عصبانیت

25. مقایسه عوارض سکته مغزی نیمکره راست وچپ سکته مغزی نیمکره راست سکته مغزی نیمکره چپ فلج یا ضعف سمت راست بدن نقص میدان بینایی راست آفازی بیانی (درکی یا گلوبال) تغییر در توانایی ذهنی رفتار کند محتاطانه • فلج یا ضعف سمت چپ بدن • نقص میدان بینایی چپ • نقایص درکی-فضایی • افزایش حواس پرتی • رفتار واکنشی و تنشی • قضاوت ضعیف • عدم آگاهی از نقایص

27. سکته های مغزی بر اساس دوره زمانی(time course ) معمولا به صورت زیر طبقه بندی می شوند : • حمله ایسکمیک زودگذر transient ischemic attack (TIA) • نقص عصبی ایسکمیک برگشت پذیر reversible ischemic neurologic deficit • سکته مغزی در حال تکامل stroke in evolution • سکته مغزی کامل completed stroke

28. Transient Ischemic Attack=TIA • علائم در کمتر از یک ساعت از بین می رود • فقدان ناگهانی عملکردهای حسی ٬ حرکتی و بینایی بصورت موقت • علت TIA: ایسکمی موقت(اختلال موقت جریان خون) ناحیه ی خاصی از مغز است. • می تواند علامت هشداردهنده ای مبنی بر قریب الوقوع بودن سکته مغزی باشد. • عدم ارزیابی و درمان بیماری که قبلا TIA را تجربه کرده ممکن است باعث سکته مغزی و نقائص غیر قابل برگشت شود.

29. ارزیابی وتشخیص • معاینه فیزیکی وتست های آزمایشگاهی : فشارخون بالا ,سطح بالای کلسترول ،دیابت ،معاینه شریان های بزرگ سطحی به وسیله گوشی پزشکی و... • سی تی اسکن (computed tomography یا CT ) • الکتروکاردیوگرام با 12 لید (12-lead electrocardiogram • EEGنوار مغزی: Electro Encephalography • اولتراسوند کاروتید ((carotid ultrasonography: برای شناسایی منبع ترومبوز یا آمبولی • آنژیوگرافی عروق مغزی • سی تی آنژیوگرافی

30. ارزیابی وتشخیص (ادامه) • MRI و آنژیوگرافی عروق مغز(cerebral angiography) و گردن • سی تی گزنون (xenon CT ) و سی تی با انتشار فوتون منفرد (single photon emission CT یا (SPECT • داپلر ترانس کرانیالtranscranial Doppler flow) ) • اکوکاردیوگرافی از راه قفسه سینه یا از راه مری transthoracic or transesophageal echocardiography

31. CT

32. ECG

33. EEG

34. Carotid ultrasonography

35. Angiography

37. CT Angiography

38. MRI

39. Xenon CT of brain

40. Transcranial Doppler flow

42. transthoracic or transesophaegal echocardiography

43. عوامل خطرزای سکته مغزی • بالا بودن فشار خون hypertension)) اصلی ترین عامل است. کنترل فشار خون های بالا ٬ کلید پیشگیری از بروز سکته است • بیماری قلبی عروقی cardiovascular disease نظیر: • فیبریلاسیون دهلیزی arterial fibrillaation • نارسایی قلبی heart failure

44. عوامل خطرزای سکته مغزی (ادامه) • کلسترول بالا high cholesterol levels • دیابت ملیتوس (که سبب تسریع در به وجود آمدن ضایعات آترومی می شود) • استعمال دخانیات • تنگی بدون نشانه کاروتید • چاقی

45. عوامل خطرزای سکته مغزی (ادامه) • مصرف زیاد الکل • سن بالای 55 سال • سابقه خانوادگی • سابقه حمله ایسکمیک گذرا • افزایش تعداد گلبول های قرمز خون • جنسیت(مرد بیش از زن)

46. درمان سکته ایسکمیک • درمان دارویی : تزریق داروهای حل کننده لخته خون (ترومبولیتیک هانظیر استرپتوکیناز) • در بیماران دچار فیبریلاسیون دهلیزی که خطر تشکیل شدن آمبولی بالا است ٬ مصرف وارفارین Warfarin (کومادین) که از تشکیل لخته جلوگیری به عمل می آورد می تواند از سکته های ترومبوتیک(thrombotic) و آمبولیک (embolic) پیشگیری نماید. • CAROTID ENDARTERECTOMY در این عمل جراحی گردن شکافته شده وانسداد شریان کاروتید(با برداشتن پلاک) برطرف و مجددا شریان بخیه زده می شود این عمل در بیمارانی که به تنگی متوسط تا شدید کاروتید دچار می باشند انجام می شود. • آنژیوپلاستی

49. آنژیوپلاستی

50. سکته هموراژیک • سکته ای که باخونریزی همراه است. سکته های هموراژیک در نتیجه خونریزی به داخل بافت مغزی ٬ بطن ها و یا فضای زیر عنکبوتیه ایجاد می شوند