Βιολογικοί Παράγοντες στο Χώρο Εργασίας

1. Βιολογικοί Παράγοντες στο Χώρο Εργασίας Δρ. Αθανάσιος Αθανασίου Σύμβουλος Ιατρός Εργασίας Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας www.mlsi.gov.cy/dli

2. Τι είναι ένας Βιολογικός Παράγοντας; Σύμφωνα με τους περί Ασφάλειας και Υγείας Στην Εργασία ( Βιολογικοί Παράγοντες) Κανονισμούς του 2001, βιολογικός παράγοντας είναι οποιοσδήποτε μικροοργανισμός, κυτταρική καλλιέργεια ή παράσιτο θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβη στην υγεία, με τη μορφή: • λοίμωξης • τοξικότητας • αλλεργίας • ερεθισμού • καρκινογένεσης www.mlsi.gov.cy/dli

3. Τι περιλαμβάνουν οι Βιολογικοί Παράγοντες ; www.mlsi.gov.cy/dli

4. Τι περιλαμβάνουν οι Βιολογικοί Παράγοντες ; • Βακτήρια: Μονοκύτταροι μικροοργανισμοί που δεν διαθέτουν πραγματικό πυρήνα (προκαρυωτικά). • Ιοί: μικροσκοπικοί, απλοί οργανισμοί οι οποίοι δεν διαθέτουν ανεξάρτητο μεταβολισμό αλλά αναπαράγονται μόνο μέσα σε ξένα ζωντανά κύτταρα (ξενιστές). • Μύκητες: Μονοκύτταροι ή πολυκύτταροι μικροοργανισμοί (ευκαρυωτικοί) φυτικού τύπου οι οποίοι δεν έχουν την ικανότητα να φωτοσυνθέτουν ή και να κινούνται. • Παράσιτα: Μονοκύτταροι ή πολυκύτταροι οργανισμοί οι οποίοι προσωρινά ή μονίμως διαβιούν στο σώμα άλλων έμβιων όντων (ξενιστών) και τρέφονται απ’ αυτά. • Κυτταροκαλλιέργειες: in vitro ανάπτυξη κυττάρων που προέρχονται από πολυκύτταρους οργανισμούς. www.mlsi.gov.cy/dli

5. Μικροοργανισμοί και ασθένειες • Το μεγαλύτερο ποσοστό των μικροοργανισμών είναι ωφέλιμο ή αβλαβές. • Λιγότερο από το 1% μπορεί να προκαλέσει ασθένειες (παθογόνα μικρόβια). • Οιμικροοργανισμοί ευθύνονται για το μισό των 50 εκατομμυρίων θανάτων που επιβεβαιώνονται κάθε χρόνο στον κόσμο. • Εκτιμάται ότι 320.000 εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν κάθε χρόνο από μολυσματικές ασθένειες. • Περίπου 5.000 εργαζόμενοι είναι θύματα στην ΕΕ • Οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τους άνδρες. www.mlsi.gov.cy/dli

6. Κατάταξη Βιολογικών Παραγόντων Ομάδα 1 • Περιλαμβάνει τους βιολογικούς παράγοντες που είναι απίθανο να προκαλέσουν ασθένεια στον άνθρωπο • Χαμηλός κίνδυνος νόσησης για το κοινωνικό σύνολο και για το άτομο • Παραδείγματα: Lactobacillus spp., Bacillus subtilis, Naegleria gruberi, Micrococcus spp., E. coli K12 www.mlsi.gov.cy/dli

7. Κατάταξη Βιολογικών Παραγόντων Ομάδα 2 Περιλαμβάνει τους παράγοντες : • που μπορεί να προκαλέσουν ασθένεια στον άνθρωπο • που μπορεί να προκαλέσουν κίνδυνο για τους εργαζόμενους • δεν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εξαπλωθούν στο κοινωνικό σύνολο Χαμηλός κίνδυνος νόσησης για το κοινωνικό σύνολο και μέτριος για το άτομο Γενικά, υπάρχει αποτελεσματική προληπτική ή θεραπευτική αγωγή. Παραδείγματα :S. Aureus, C. Tetani, B. Pertussis,N.Meningitidis, E. Coli, K12, HHelicobacter pylori,C.diphteriae, Legionella spp, Staphylococcusaureus www.mlsi.gov.cy/dli

8. Κατάταξη Βιολογικών Παραγόντων Ομάδα 3 Περιλαμβάνει τους παράγοντες: • που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή ασθένεια στον άνθρωπο • συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για τους εργαζόμενους • ενδέχεται υπάρχει κίνδυνος να διαδοθούν στο κοινωνικό σύνολο Χαμηλός κίνδυνος νόσησης για το κοινωνικό σύνολο και υψηλός για το άτομο Γενικά, υπάρχει αποτελεσματική προληπτική ή θεραπευτική αγωγή Παραδείγματα: Yersinia pestis, Bacillus anthracis, Mycobacterium tuberculosis, HBV, HCV, HIV, S.Typhi, Creutzfeldt-Jakob www.mlsi.gov.cy/dli

9. Κατάταξη Βιολογικών Παραγόντων Ομάδα 4 Περιλαμβάνει τους παράγοντες: • που προκαλούν σοβαρή ασθένεια στον άνθρωπο • συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για τους εργαζόμενους, • ενδέχεται να παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο διάδοσης στο κοινωνικό σύνολο Εξαιρετικά υψηλός κίνδυνος νόσησης για το κοινωνικό σύνολο και για το άτομο Δεν υπάρχει αποτελεσματική προληπτική ή θεραπευτική αγωγή Παραδείγματα: ιοί Marburg, Ebola και αιμορραγικού πυρετού Κονγκό/Κριμαίας www.mlsi.gov.cy/dli

10. www.mlsi.gov.cy/dli

11. Ταξινόμηση των Βιολογικών Παραγόντων • Λοιμώξεις που μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο • Λοιμώξεις που μεταδίδονται από ζωά σε άνθρωπο (ζωονόσοι) • Λοιμώξεις από μικροοργανισμούς που υπάρχουν στο περιβάλλον εργασίας • Λοιμώξεις σε ταξιδιώτες σε ενδημικές περιοχές www.mlsi.gov.cy/dli

12. Λοιμώξεις που μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο Α. Λοιμώξεις που μεταδίδονται κυρίως με τον αέρα. Η Φυματίωση, η ιλαρά , η παρωτίτιδα, η ερυθρά, η ανεμευλογιά, η πνευμονία από από πνευμονιόκοκκο και αιμόφιλο της ινφλουένζας, η μηνιγγίτιδα λόγω Neisseria meningitidis, o κοκκύτης, πνευμονίες από ιούς (ιοί γρίπης, αδενοϊοί, ιοί coxcackie, SARS) κ.ά. Βρίσκονται σε κίνδυνο εργαζόμενοι σε χώρους με μεγάλο συγχρωτισμό ανθρώπων (νηπιαγωγοί, δασκάλοι, σώματα ασφαλείας, εργαζόμενοι σε ιδρύματα και το υγειονομικό προσωπικό. www.mlsi.gov.cy/dli

13. Λοιμώξεις που μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο Β. Λοιμώξεις που μεταδίδονται με την κατάποση. Μικροοργανισμοί που προκαλούν διαρροϊκά σύνδρομα ( Shigella, Clostiridium, ιοί Rotavirus), η ηπατίτιδα Α και η πολιομυελίτιδα. Βρίσκονται σε κίνδυνο εργαζόμενοι στο χώρο τηςυγείας και χειριστές τροφίμων. Γ. Λοιμώξεις που μεταδίδονται κυρίως με την παρεντερική οδό. HBV, HCV, HIV Βρίσκονται σε κίνδυνο εργαζόμενοιστον τομέα της υγείας, αστυνομικοί, εργαζόμενοι σε ιδρύματα και στον τομέα της καθαριότητας. www.mlsi.gov.cy/dli

14. Λοιμώξεις που μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο Δ. Λοιμώξεις που μεταδίδονται συνήθως με την άμεση επαφή. Ιογενής επιπεφυκίτιδα από αδενοϊό , ο ιός του απλού έρπητα HSV, ψώρα. Κινδυνεύουν περισσότερο εργαζόμενοι στο χώρο της υγείας, όπως σε ΜΕΘ, οι οδοντίατροι και εργαζόμενοι σε ιδρύματα. www.mlsi.gov.cy/dli

15. Λοιμώξεις που μεταδίδονται από ζωά σε άνθρωπο (ζωονόσοι) Α. Νόσοι που μεταδίδονται συνήθως με άμεση επαφή με ζώα ή με βιολογικά τους προϊόντα. Άνθρακας (κτηνοτρόφοι, κτηνίατροι, κρεοπώλες, εργαζόμενοι σε σφαγεία και βυρσοδεψεία) Λεπτοσπείρωση ( εργαζόμενοι σε αγροτικές εργασίες, σε υπονόμους και ορυχεία) Βρουκέλλωση (εργαζόμενοι στην κτηνοτροφία, μικρότερος κίνδυνος σε εργαζόμενους σε σφαγεία) Erysibeloid από το βακτήριο erysibelothrix rhusiopathie (εργαζόμενοι σε σφαγεία, επαφή με ψάρια) Στρεπτόκοκκος suis από επαφή με χοίρους. www.mlsi.gov.cy/dli

16. Λοιμώξεις που μεταδίδονται από ζωά σε άνθρωπο (ζωονόσοι) Β. Νόσοι που μεταδίδονται με κατάποση βιολογικών υλικών ζώων. Σαλμονέλλα, εχινόκοκκος, campylobacter jejuni (πουλερικά), toxoplasma gondi (τοξοπλάσμωση από κατανάλωση ατελώς ψημένου κρέατος από άπλυτα φρούτα και λαχανικά). Γ. Νόσοι που μεταδίδονται συνήθως με δάγκωμα ζώων. Τουλαραιμία από οικόσιτα ζωά και μέσω μολυσμένων ξενιστών όπως είναι τα τσιμπούρια, λύσσα, σταφυλόκοκκοι και στρεπτόκοκκοι που υπάρχουν στο στόμα των περισσότερων ζώων. www.mlsi.gov.cy/dli

17. Λοιμώξεις που μεταδίδονται από ζωά σε άνθρωπο (ζωονόσοι) Δ. Νόσοι που μεταδίδονται αερογενώς με εισπνοή βιολογικών προϊόντων ζώων. Ψιττάκωση από πτηνά και αιγοπρόβατα, νόσος του Newcastle από πουλερικά. Πυρετός Q από αιγοπρόβατα και βοοειδή σε εργαζόμενους σε κτηνοτροφικές εργασίες. Διάφοροι ιοί από τρωκτικά γάτες και άγρια ζώα(monkeybox, vaccinia cowbox). Ε. Νόσοι που μεταδίδονται κυρίως μέσω ξενιστών. Νόσος του Lyme από τσιμπήματα κουνουπιών μυγών και τσιμπουριών. Επιδημικός πυρετικός τύφος από τσιμπούρια, ψύλλους και ακάρεα. Σπάνιοι ιοί όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, οι ιοί των αιμορραγικών πυρετών, ο ιός της εγκεφαλίτιδας της Κεντρικής Ευρώπης. www.mlsi.gov.cy/dli

18. Λοιμώξεις από μικροοργανισμούς που υπάρχουν στο περιβάλλον εργασίας Μικροοργανισμοί που υπάρχουν σε στάσιμα σε στάσιμα νερά, σε θερμό και υγρό έδαφος. Α. Μεταδίδονται κυρίως με την άμεση επαφή. Τέτανος, άτυπο mycobacterium marinum (νερό), σποροτρίχωση από μύκητα στο έδαφος , αγκυλοστομίαση από παράσιτο στο έδαφος (Εργαζόμενοι σε ορυχεία και οικοδομικές εργασίες). Β. μεταδίδονται κυρίως με την εισπνοή. Λεγεωνέλλα, ιστοπλάσμωση,ασπέργιλλος κ.ά. (βρίσκονται στο χώμα και κυρίως σεεργασίες εκσκαφής). www.mlsi.gov.cy/dli

19. Κίνδυνος Βιολογικών Παραγόντων Ο κίνδυνος ενός βιολογικού παράγοντα καθορίζεται από • την μολυσματικότητα, δηλαδή την ικανότητα εισόδου και πολλαπλασιασμού ενός μικροοργανισμού, • την παθογονικότητα, δηλαδή την ικανότητα πρόκλησης νόσου ως συνέπεια της λοίμωξης, • την λοιμοτοξικότητα, δηλαδή τη σοβαρότητα μιας έκδηλης νόσου, • την ανοσοποιητική ικανότητα, δηλαδή την ικανότητα του λοιμογόνου παράγοντα να δημιουργεί ειδική, ισχυρή και διαρκή ανοσία. Άλλα χαρακτηριστικά του είναι η αλλεργιογόνος και τοξική του ικανότητα. www.mlsi.gov.cy/dli

21. Βιολογικοί Παράγοντες και Επαγγελματικές Δραστηριότητες • στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών, • στη φαρμακοβιομηχανία, • στις υγειονομικές και κτηνιατρικές υπηρεσίες, • στα μικροβιολογικά και κυτταρολογικά εργαστήρια, • στον οικοδομικό και κατασκευαστικό τομέα, • στη βιομηχανία κατεργασίας μετάλλου, • στη ξυλουργική βιομηχανία, • σε γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες, • στη δασοκομία και φυτοκομία. • στα κλωστοϋφαντουργεία • σε εργασιακούς χώρους με συστήματα κλιματισμού και μεγάλη υγρασία www.mlsi.gov.cy/dli

22. www.mlsi.gov.cy/dli

23. www.mlsi.gov.cy/dli

24. 10 Σημαντικότεροι Αναδυόμενοι Βιολογικοί κίνδυνοι www.mlsi.gov.cy/dli

25. Μέτρα Πρόληψης των Βιολογικών Κινδύνων • Τεχνικά μέτρα: κατάλληλος σχεδιασμός των μεθόδων εργασίας, συστήματα καθαρισμού του αέρα, συντήρηση των συστημάτων κλιματισμού και υδροδότησης. • Οργανωτικά μέτρα: μείωση στον ελάχιστο δυνατό βαθμό του αριθμού των προσώπων που εκτίθενται ή ενδέχεται να εκτεθούν. • Προληπτικά μέτρα στο περιβάλλον εργασίας: καθαρισμός και απολύμανση των χώρων εργασίας, μέτρα διαχείρισης των μολυσματικών αποβλήτων • Μέτρα υγιεινής και ατομικής προστασίας (βασικές προφυλάξεις). • Ιατρική παρακολούθηση της υγείας των εργαζομένων πριν και μετά την έκθεση. www.mlsi.gov.cy/dli

26. Βασικές Προφυλάξεις Έχουν σκοπό την πρόληψη ή την μείωση του κινδύνου και είναι: • η ατομική υγιεινή των χεριών. • η χρήση των μέσων ατομικής προστασίας: • γάντια • στολές εργασίας, υποδήματα • μάσκες και γυαλιά • σκούφο • Η χρήση ειδικών μασκών με φίλτρα για κατακράτηση σωματιδίων εκεί όπου χρειάζονται. www.mlsi.gov.cy/dli 26

27. Δειγματοληψία και Προσδιορισμός Βιολογικών Παραγόντων στο Χώρο Εργασίας Για τον προσδιορισμό των βιολογικών παραγόντων στους χώρους εργασίας χρησιμοποιείται ειδική δειγματοληπτική συσκευή αναρρόφησης του εργασιακού αέρα, η οποία βασίζεται στο σύστημα συλλογής αερόφερτων σωματιδίων σύμφωνα με την αρχή του Anderson παγκοσμίως αποδεκτή και σύμφωνα με το πρότυπο ISO 14698-1. www.mlsi.gov.cy/dli

28. Δειγματοληψία και Προσδιορισμός Βιολογικών Παραγόντων στο Χώρο Εργασίας • Η συσκευή βασίζεται στην αρχή της πρόσκρουσης του αέρα, ο οποίος περνά μέσω ενός διάτρητου δίσκου πάνω σε αποστειρωμένα τρυβλία με θρεπτικά υλικά. • όλα τα σωματίδια διαμέτρου >1μm συλλέγονται επάνω στο τρυβλίο. • Μετά το πέρας των δειγματοληψιών ακολουθεί το στάδιο επώασης των τρυβλίων σε επωαστικό θάλαμο σε δεδομένη θερμοκρασία και για δεδομένο χρονικό διάστημα για κάθε κατηγορία βιολογικών παραγόντων. www.mlsi.gov.cy/dli

29. Δειγματοληψία και Προσδιορισμός Αερομεταφερόμενων Βιολογικών Παραγόντων • Μετά το τέλος της επώασης γίνεται η αναγνώριση των αποικιών και η αρίθμηση αυτών. • Τα αποτελέσματα εκφράζονται σε αποικίες / m3 • Προσδιορίζεται η ολική μικροβιακή χλωρίδα, και το ολικό φορτίο μυκήτων. www.mlsi.gov.cy/dli

30. Ταξινόμηση του Βιολογικού Φορτίου Με βάση τον αριθμό των αποικιών (CFU) ανά κυβικό μέτρο (m3) αέρα, το ολικό βακτηριακό φορτίο και το ολικό φορτίο μυκήτων ταξινομείται στη διεθνή βιβλιογραφία στις εξής κατηγορίες: • πολύ χαμηλό, • χαμηλό, • μεσαίο, • ψηλό και • πολύ ψηλό www.mlsi.gov.cy/dli

31. Ταξινόμηση και Ενδεικτικές Τιμές του Βιολογικού Φορτίου www.mlsi.gov.cy/dli

32. Ενδεικτικά όρια και Κατευθυντήριες Οδηγίες www.mlsi.gov.cy/dli

33. Εκτίμηση του Βιολογικού Φορτίου και Κατευθυντήριες Οδηγίες • Για μείωση του ολικού βακτηριακού φορτίου και ολικού φορτίου μυκήτων στην περιοχή τιμών 500 - 2000 CFU/m3 μπορεί να χρησιμοποιηθεί, σύστημα καθαρισμού αέρα εσωτερικού χώρου με φίλτρα ψηλής αποδόσεως δυναμικότητας 5-8 αλλαγών αέρα ανά ώρα. • Σε χώρους στους οποίους εμφανίζονται τιμές ολικού βακτηριακού φορτίου και ολικού φορτίου μυκήτων πάνω από 2000 CFU/m3 πρέπει να λαμβάνονται άμεσα διορθωτικά μέτρα καθαρισμού και απολύμανσης για μείωση των πιο πάνω φορτίων.

34. Ιατρική Παρακολούθηση της Υγείας Η ιατρική παρακολούθηση της υγείας των εργαζομένων περιλαμβάνει ενέργειεςπριν κάποιο συμβάν όπως: • η λήψη στοχευμένου αναμνηστικού ιατρικού και επαγγελματικού ιστορικού και κατάρτιση ατομικού ιατρικού φακέλου. • ηδιενέργεια κλινικών και εργαστηριακών εξετάσεων για εκτίμηση της κατάστασηςτης υγείας κατά τη πρόσληψη αλλά και σε τακτά χρονικά διαστήματα έκθεσης σε βιολογικούς παράγοντες. • ο εντοπισμός των ατόμων που είναι ανεμβολίαστοι και ενδείκνυται να εμβολιαστούν καθώς επίσης καιαυτών που δεν ανταποκρίνονται στον εμβολιασμό. • η πραγματοποίηση του ενδεικνυόμενου εμβολιασμού αναλόγως του βιολογικού παράγοντα. www.mlsi.gov.cy/dli

35. Ιατρική Παρακολούθηση της Υγείας Μετά απόκάποιο συμβάν (ασυνήθη έκθεση σε βιολογικό παράγοντα ή κάποιο ατύχημα,ή εκδήλωση μιας ασθένειας) η ιατρική παρακολούθηση της υγείας περιλαμβάνει: • την εξέταση αντισωμάτων για την εκτίμηση της ανοσολογικής κατάστασης μετά την έκθεση από ατύχημα. • την χορήγηση προφυλακτικής θεραπείας (χημειοπροφύλαξης) μετά την έκθεση ανενδείκνυται. • την κλινικοεργαστηριακή επιβεβαίωση πιθανής προσβολής ως αποτέλεσμα επαγγελματικής μόλυνσης ή παθολογικών καταστάσεων που μπορεί να περιορίσουν την καταλληλότητα για εργασία. • παρακολούθηση της υγείας μετά την έκθεση ή την εκδήλωσητηςνόσου καιεφαρμογή κατάλληλης θεραπείας. www.mlsi.gov.cy/dli

36. Ατύχημα με Αιχμηρό Αντικείμενο στον Νοσοκομειακό Τομέα • Κίνδυνος μετάδοσης αιματογενώς μεταδιδόμενων νοσημάτων από τραυματισμούς από αιχμηρά αντικείμενα. • Εκτίμηση του κινδύνου. • Εφαρμογή των βασικών προφυλάξεων. • Ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και κατάρτιση. • Καταγραφή και αναφορά συμβάντος. • Διερεύνηση των αιτιών και περιστάσεων του συμβάντος. • Διαδικασίες ιατρικής παρακολούθησης του εκτεθέντος εργαζόμενου. www.mlsi.gov.cy/dli

37. Εμβολιασμοί Εργαζομένων Εμβόλιο Γρίππης • προσωπικό ιδρυμάτων χρόνιων πασχόντων • νοσηλευτικό, ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό • εμβολιασμός σε μονάδες πουλερικών • εργαζόμενοι με αναπνευστικά προβλήματα, καρδιοπάθειες, παθήσεις νεφρών, σακχαρώδη διαβήτη, ή άλλα μεταβολικά νοσήματα • εργαζόμενοι άνω των 65 ετών Εμβόλιο Πμευμονιόκοκκου • Εργαζομένους σε ορυχεία και λατομεία • Εργαζόμενοι σε περιβάλλον με τοξικές σκόνες και με υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του αναπνευστικού. • Εργαζόμενοι που έχουν υποστεί σπληνεκτομή • Εργαζόμενοι με παθήσεις νεφρών, καρδιοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη www.mlsi.gov.cy/dli

38. Εμβολιασμοί Εργαζομένων Εμβόλιο της Ηπατίτιδας Α • Εργαζόμενοι στον τομέα της καθαριότητας • Εργαζόμενοι στον τομέα της αποχέτευσης • Εργαζόμενοι σε νεκροταφεία • Χειριστές τροφίμων • Προσωπικό παιδικών σταθμών και ιδρυμάτων • Ιατρονοσηλευτικό προσωπικό μονάδων λοιμωδών νοσημάτων και παιδιατρικών τμημάτων Εμβόλιο της Ηπατίτιδας Β • ιατρικό, νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό • τραυματιοφορείς • σώματα ασφαλείας • αστυνομικοί • προσωπικό φυλακών • μετανάστες εργαζόμενοι και άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου www.mlsi.gov.cy/dli

39. Εμβολιασμοί Εργαζομένων Εμβόλιο Τετάνου • εργαζόμενοι στον τομέα της καθαριότητας • εργαζόμενοι στον τομέα της αποχέτευσης • εργαζόμενοι σε νεκροταφεία • εργαζόμενοι σε σφαγεία, βυρδοδεψεία • γεωργοί • κτηνοτρόφοι • τραυματιοφορείς • Οικοδόμοι Εμβόλιο Λύσσας • Εργαζόμενοι με άγρια ζώα • Σπηλαιολόγοι • Κτηνίατροι • Εργαζόμενοι σε εργαστήρια με καλλιέργειες ιού λύσσας • Ταχυδρόμοι Εμβόλιο κατά του άνθρακα • Εργαζόμενοι σε μονάδες επεξεργασίας δέρματος και σε εργαστήρια www.mlsi.gov.cy/dli

40. www.mlsi.gov.cy/dli

41. Γνωστοποίηση Επαγγελματικών Ασθενειών www.mlsi.gov.cy/dli 41

42. Κριτήρια Διάγνωσης Επαγγελματικών Ασθενειών Κλινικά κριτήρια (εξέταση από τον ιατρό εργασίας) • Ιστορικό έκθεσης σε βιολογικό παράγοντα • Παρουσία συμπτωμάτων συμβατών με την κλινική παθολογία της υπό διερεύνηση νόσου • Ευρήματα κλινικής εξέτασης από τον ιατρό εργασίας Εργαστηριακά κριτήρια (επιβεβαίωση της έκθεσης και των κλινικών κριτηρίων) • Εξετάσεις αίματος, ούρων, πτύελα, κόπρανα. • Ακτινογραφία θώρακος Κριτήρια επαγγελματικής έκθεσης • Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης • Μέγιστος χρόνος επώασης www.mlsi.gov.cy/dli

43. Ευχαριστώ για την Προσοχή σας www.mlsi.gov.cy/dli