TÜKETİCİNİN KORUNMASI, PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİ

1. T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI TEKİRDAĞ TİCARET İL MÜDÜRLÜĞÜ TÜKETİCİNİN KORUNMASI, PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ FAALİYETLERİ Hazırlayan : Alper GÖÇMENOĞLU GÜMRÜK VE TİCARET DENETMEN YRD. 2013 TEKİRDAĞ

2. T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Sanayi ve Ticaret Bakanlığından İç Ticaret ile ilgili genel müdürlüklerinin ve Gümrük Müsteşarlığının birleştirilmesiyle 2011 yılında KHK ile kuruldu.

3. T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Bakanlığımızda 14 756 personel görev almaktadır. 16 Bölge Müdürlüğü 81 İl Müdürlüğü ile Faaliyetlerini sürdürmektedir.

4. T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı 61.hükümet Rize milletvekilliği ve bakanlık görevlerini yürütmektedir.

5. T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI • Bakanlığımızın asli görevi gümrük ve ticaret alanında; • * rekabeti, girişimciliği ve ekonomik büyümeyi teşvik eden, • * piyasa aktörlerinin kurumsal yapılarını güçlendiren, • * üreticileri ve tüketicileri koruyan, • * etkin, hızlı ve insan odaklı hizmet sunan, • politika ve uygulamaları geliştirmek, yürütmek ve denetlemektir.

6. T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI – TEŞKİLAT ŞEMASI

7. TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE PİYASA GÖZETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ a ) Tüketicinin korunmasına ilişkin politikalar oluşturmak, bu politikaların belirlenmesinde yurtiçi ve yurtdışındaki kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak ve gerekli koordinasyonu sağlamak. b) Tüketicilerin, sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, kayıplarını giderici tedbirleri almak ve gerekli düzenlemeleri yapmak.

8. TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE PİYASA GÖZETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ c) Tüketicilerin tüketim maddeleri yönünden çevresel tehlikelerden korunabilmesi amacıyla alınacak tedbirlerin belirlenmesinde ilgili bakanlık ve kuruluşlarla işbirliği yapmak. ç) Piyasaya sunulan mal ve hizmetlerin kalitesinin yükseltilmesi amacına yönelik olarak kalite denetimi yapmak, yaptırmak, kalite kontrol sistemleri kurmak, ilgili kurum ve kuruluşlara standart tespitine ilişkin görüş ve önerilerde bulunmak.

9. TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE PİYASA GÖZETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ d) Tüketicileri aydınlatıcı ve eğitici tedbirleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve tüketicinin korunması konusundaki politikaların oluşturulmasında bunların gönüllü örgütlenmeleri yoluyla temsil edilmelerini sağlamak. e) Tüketici sorunlarının çözümüne ilişkin olarak diğer kanunlarla verilen görevleri yapmak.

10. TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE PİYASA GÖZETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ i) Teknik mevzuatı bulunmayan ve doğrudan tüketiciye sunulan ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimini yapmak, bu ürünlerde ihtiyaç halinde gerekli düzenlemeleri yapmak veya Bakan onayı ile standartları zorunlu uygulamaya koymak, ülke ekonomisinin gerektirdiği özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmak.

11. TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE PİYASA GÖZETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ • - 131 denetmen yardımcısı 2013 yılında istihdam edilmiştir. • Denetmenler 4077 sayılı kanun Tüketicinin korunması Hakkında Kanun ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Uygulanması Hakkında Kanun kapsamında 23 ilde ve diğer illerde denetim faaliyetlerini sürdürmektedir.

12. GÜMRÜK VE TİCARET DENETMENLERİNİN GÖREVLERİ a) Bakanlığın sorumluluğunda bulunan ürün güvenliği mevzuatı hükümlerine uygun olarak Bakanlıkça belirlenen il veya illerde denetim görevini yapmak, gerekli tutanak ve raporları hazırlayarak ilgili yerlere sunmak, her denetim işlemi için denetim sürecinin başından sonuna kadar gerekli bilgi ve belgeleri düzenli bir şekilde hazırlayarak il müdürlüğüne teslim etmek,

13. GÜMRÜK VE TİCARET DENETMENLERİNİN GÖREVLERİ b) Kanunda belirtilen ceza ve önlemler hariç olmak üzere, denetim faaliyeti sırasında, ilgililerin cezai sorumluluğunu gerektiren eylemleri saptadığında, durumu ilgili makamlara iletilmek üzere il müdürlüğüne bildirmek, c) Görev alanına giren konularda ve ilgili mevzuatın uygulanmasında ortaya çıkan ihtiyaçlar çerçevesinde görüş ve öneri geliştirmek ve bunları il müdürlüğüne sunmak,

14. GÜMRÜK VE TİCARET DENETMENLERİNİN GÖREVLERİ ç) Yürüttüğü denetim görevi için gerekli gördüğü dosya ve belgeleri, denetim yaptığı kuruluş ve kişilerden istemek, bunları incelemek, bunların yetkili merciler tarafından onaylanmış örneklerini almak, fabrika, mağaza, dükkân, ticarethane, pazar yeri, depo ve ambar gibi yerler ile denetime konu olan diğer yerlerde inceleme ve sayım yapmak, görüntülemek, araştırmak, bunları mühürlemek, bu konularda yetkili ve ilgililerden her türlü yardım ve bilgi talep etmek,

15. GÜMRÜK VE TİCARET DENETMENLERİNİN GÖREVLERİ d) Test ve muayeneye tabi tutulacak ürünlerden numune almak, e) Denetim faaliyetinin engellenmesi durumunda, kolluk kuvvetlerinden yardım istemek ve onların nezaretinde denetim yapmak, f) Bakanlığın görev ve sorumluluk alanında bulunan konularla ilgili, mevzuat ve Bakanlığın talimatları doğrultusunda işlemleri yürütmek,

16. T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI TEKİRDAĞ TİCARET İL MÜDÜRLÜĞÜ TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN Hazırlayan : Alper GÖÇMENOĞLU GÜMRÜK VE TİCARET DENETMEN YRD. 2013 TEKİRDAĞ

17. SUNUM İÇERİĞİ • Fiyat etiketleri ile ilgili mevzuat, örnek fiyat etiketi, denetimi ve idari yaptırımlar hakkında bilgilendirme • Garanti belgesi nedir ? Kimler Sorumludur ? • Garanti Belgesinde aranılan şartlar nelerdir ? Örnek garanti belgesi ve idari yaptırımlar. • Hangi ürünlerde garanti belgesi düzenlenir ? • Türkçe kullanma kılavuzu bulundurma zorunluluğu • Ayıplı mal ve hizmet nedir ? Satıcı firmanın sorumlulukları nelerdir ?

18. FİYAT ETİKETLERİ • İlgili Mevzuatlar : • 4077 sayılı kanunun 12. maddesi • 6502 sayılı kanunun 54. maddesi • Etiket, Tarife ve Fiyat Listeleri Yönetmeliği

19. FİYAT ETİKETLERİ 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 12. maddesi kapsamında perakende satışa arz edilen malların veya ambalajların yahut kapların üzerinde kolaylıkla görülebilir, okunabilir şekilde o malla ilgili tüm vergiler dahil fiyat, üretim yeri ve ayırıcı özelliklerini içeren etiket konulması, etiket konulması mümkün olmayan hallerde aynı bilgileri kapsayan listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur. (12. madde 1.fıkra)

20. FİYAT ETİKETLERİ Etiket, fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatı arasında fark olması durumunda tüketici lehine olan fiyat üzerinden satış yapılır (12. madde 3 .fıkra) Fiyatı; Bakanlar Kurulu, kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları tarafından belirlenen mal veya hizmetlerin, belirlenen bu fiyatın üzerinde bir fiyatla satışa sunulması yasaktır. (12. madde 4 .fıkra)

21. FİYAT ETİKETLERİ Üretici veya satıcılar tarafından yapılarak; cam, naylon, karton, kağıt ve bunlara benzer maddelerden oluşan kutu, kova, şişe, poşet, torba ve benzeri ambalajlar içinde tüketicilere satılan her türlü malın etiketinde ayrıca, satışa arz edilen malın net ağırlığı veya hacmi ile birim fiyatının da okunabilir şekilde yazılması zorunludur.

22. FİYAT ETİKETLERİ Satışa sunulmadan önce paketlenmeyen ve tüketicinin hazır bulduğu bir ortamda açık halde satılan mallara ilişkin satış fiyatı yerine sadece birim fiyatının yer alması yeterlidir. (İlgili Yönetmelik 5.Madde Değişiklik:05.03.2011/ 27865 Sayılı R.G.)

23. FİYAT ETİKETLERİ • ETİKET ZORUNLULUĞU OLMAYAN MALLAR : • DEĞERİ SÜREKLİ DEĞİŞEN KIYMETLİ TAŞ VE MADENLERDEN YAPILMIŞ MALLAR (ALTIN, GÜMÜŞ VS.) • KİTAP, DERGİ, GAZETE GİBİ FİYATI BELİRLENMİŞ MALLAR • NOT : Ancak değerli madenin birim fiyatı satışa arz edildikleri yerde görülebilir ve okunabilir bir şekilde gösterilir. İşçilik bedelinin dahil olup olmadığı ayrıca belirtilir. (İlgili Yönetmelik – Madde 6)

24. FİYAT ETİKETLERİ FİYAT ETİKETİNDE ARANILAN NİTELİKLER : 1- Malın ayırt edici özelliği, modeli (Ör : Siyah Baskılı T-shirt) 2- Malın tüm vergiler dahil satış fiyatı Not : Eğer taksitli fiyatı peşin fiyatından farklıysa taksit tutarına göre değişen fiyatların belirtilmesi zorunludur. Not : İndirimdeki ürünlerde indirimden önceki fiyatın da fiyat etiketi üzerinde bulundurulması zorunludur Not : Döviz ile satış yapılıyorsa uygulanan döviz kurunun görülebilecek ve okunabilecek şekilde işletmede bulunması zorunludur. 3- Malın Üretim Yeri ( Ör: Menşei : Türkiye, Üretim Yeri ÇİN ) 4- Satış Fiyatının yanında ‘Türk Lirası’ ,‘TL’ ibareleri veya sembolün bulunması zorunludur. (İlgili Yönetmelik 9.Madde)

25. FİYAT ETİKETLERİ

26. FİYAT ETİKETLERİ DENETİM : 4077 Sayılı kanunun uygulamasında, Bakanlık müfettişleri ve kontrolörleri ile Bakanlıkça ve belediyelerce görevlendirilecek personel; fabrika, mağaza, dükkan, ticarethane, depo, ambar gibi her türlü mal konulan ve/veya satılan veya hizmet sunulan yerlerde denetleme, inceleme ve araştırmaya yetkilidir. (İlgili Kanun Madde 27)

27. FİYAT ETİKETLERİ • Satıştan Kaçınma • Üzerinde “”numunedir” veya “satılık değildir” ibaresi bulunmayan bir malın; ticari bir kuruluşun vitrininde, rafında veya açıkça görülebilir herhangi bir yerinde teşhir edilmesi halinde satıcı bu malların satışından kaçınamaz. • (İlgili Kanun Madde 5) • Numune veya hediye olarak sunulan mallarda fiyat etiketi aranmaz.

28. FİYAT ETİKETLERİ 4077 sayılı kanunun 25. maddesine göre 2013 yılında uygulanacak olan idari para cezalarına ilişkin tebliğde; Fiyat etiketlerinin eksik olması veya uygulanan fiyat etiketlerinin mevzuata uygun olmaması veya tüketiciyi yanıltacak şekilde düzenlenmesi sonucu, tespit edilen ürün başına 291 TL idari para cezası uygulanır.

29. FİYAT ETİKETLERİ İdari para cezaları Ticaret İl Müdürlüğünün ve Valiliğin onayı sonrasında tespitin yapıldığı işletmeye tebligatla bildirilir, vergi dairelerince tahsil edilir.

30. GARANTİ BELGESİ • İlgili mevzuat : • 4077 sayılı kanunun 13. maddesi • 6502 sayılı kanunun 56. maddesi • Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik

31. GARANTİ BELGESİ • İmalatçı veya ithalatçılar ithal ettikleri veya ürettikleri ilgili yönetmelikte ekli listede belirtilen mallar için garanti belgesi düzenlemek zorundadır. • Mala ilişkin faturanın tarih ve sayısını içeren garanti belgesini tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu satıcı, bayi ve acenteye aittir. (İlgili Kanun Madde 13 ) • Garanti malın teslim tarihinden itibaren başlar ve 2 yıldır. Bazı mallar bakanlıkça başka ölçü birimleriyle belirlenebilir. • (Ör: Araç Lastikleri 2 yıl garanti veya 1,6 mm diş derinliği (hangisi önce dolarsa) )

32. GARANTİ BELGESİ • Garanti Belgesi Düzenleme Zorunluluğu olan bazı ürünler : • Elektrikli aletler (tansiyon aleti, cep telefonu ve araç kitleri, bilgisayar ve çevre birimleri vs. ) • Sıhhi tesisat alet ve cihazları (vana, lavabo, hidrofor vs. ) • Gözlükler • Saatler • Motorlu taşıtlar ve bisikletler, motor parçaları • Müzik aletleri • Mobilyalar

33. GARANTİ BELGESİ • Tüketici satıcıdan aldığı ürünle ilgili onarım değiştirme gibi garanti işlemlerinin uygulanmasını istediğinde satıcı talebi reddedemez. Tüketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.

34. GARANTİ BELGESİ • GARANTİ BELGESİNDE ARANILAN ŞARTLAR : • 1- İmalatçı-üretici ve ithalatçı firmanın ünvanı, merkez adresi yetkilinin imza ve kaşesi • 2- Fatura tarihi ve sayısı • 3- Malın cinsi, markası, modeli ile varsa bandrol ve seri numarası • 4- Malın tüketiciye teslim tarihi • 5- Garanti süresi (2 yıl) • 6- Azami tamir süresi (20-30 gün) • 7- Malın bütün parçalarıyla beraber tamamının garanti kapsamında olduğu • 8- Malın ücretsiz tamir,değiştirme,bedel iadesi ve bedel indirimi yükümlüklerine ilişkin şartlar • 9- Kullanım hataları, tüketici lehine kullanılabilecek haklar • 10- Bakanlık izin tarihi ve sayısı (KALDIRILDI)

35. GARANTİ BELGESİ - ÖRNEK

36. GARANTİ BELGESİ • 4077 sayılı kanunun 25. maddesine göre 2013 yılında uygulanacak olan idari para cezalarına ilişkin tebliğde; • Garanti belgesi bulundurması zorunlu olan bir malı garanti belgesi düzenlemeden satan işletmeye ürün başına 291 TL idari para cezası uygulanır. • İdari para cezaları Ticaret İl Müdürlüğünün ve Valiliğin onayı sonrasında tespitin yapıldığı işletmeye tebligatla bildirilir, vergi dairelerince tahsil edilir.

37. TÜRKÇE KULLANMA KILAVUZU • İlgili Mevzuat: • 4077 sayılı kanun 14. maddesi • 6502 sayılı kanunun 55. maddesi • Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik

38. TÜRKÇE KULLANMA KILAVUZU Üretilen veya ithal edilen sanayi mallarının tanıtım, kullanım, bakım ve basit onarımına ilişkin Türkçe kılavuzla ve gerektiğinde uluslararası sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satılması zorunludur.

39. TÜRKÇE KULLANMA KILAVUZU Bakanlık, sanayi mallarından hangilerinin tanıtma ve kullanım kılavuzu ve etiket ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bunlarda bulunması gereken asgari unsurları Türk Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilânla görevlidir. Kullanma kılavuzu bulundurması zorunlu ürünler “Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik” te verilmiştir.

40. TÜRKÇE KULLANMA KILAVUZU a) İmalatçı – üretici veya ithalatçı firmanın unvanı, adres ve telefon numarası,b) Bakım, onarım ve kullanımda uyulması gereken kurallar,c) Taşıma ve nakliye sırasında dikkat edilecek hususlar,d) Kullanım sırasında insan veya çevre sağlığına tehlikeli veya zararlı olabilecek durumlara ilişkin uyarılar,e) Kullanım hatalarına ilişkin bilgiler,f) Özellikleri ile ilgili tanıtıcı ve temel bilgiler,

41. TÜRKÇE KULLANMA KILAVUZU g) Tüketicinin kendi yapabileceği bakım, onarım veya ürünün temizliğine ilişkin bilgiler,h) Periyodik bakım gerektirmesi durumunda, periyodik bakımın yapılacağı zaman aralıkları ile kimin tarafından yapılması gerektiğine ilişkin bilgiler,ı) Bağlantı veya montajının nasıl yapılacağını gösterir şema ile bağlantı veya montajının kimin tarafından yapılacağına ( tüketici, yetkili servis ) ilişkin bilgiler,

42. TÜRKÇE KULLANMA KILAVUZU i) Bakanlıkça tespit ve ilan edilen kullanım ömrü,j) (Mülga: 31/5/2004-25478 RG; Yön., m. 1)k) Servis istasyonları ile yedek parça malzemelerinin temin edilebileceği yerlerin isim, adres ve telefon numaraları veya çağrı merkezleri gibi diğer erişim bilgileri,l) (Ek: 24/2/2004-25383 RG; Yön., m. 1) İthal edilmiş mallarda, yurt dışındaki üretici firmanın unvanı ve açık adresi ile diğer erişim bilgileri (telefon, telefaks ve e-mail vb.),m) mülga

43. TÜRKÇE KULLANMA KILAVUZU n) (Ek: 8/10/2007-26667 RG; Yön., m. 1) Enerji tüketen mallarda, kullanma kılavuzunun ayrı bir bölümünde yer alacak şekilde düzenlenmiş, malın enerji tüketimi açısından verimli kullanımına ilişkin bilgiler. Malın teknik özelliği ve/veya tüketicinin kullanımında karşılaşacağı kolaylıklar da dikkate alınarak, belirtilen bilgilerin işaret ve/veya şekil çizmek suretiyle açık olarak anlatılabilmesi halinde, ayrıca yazılı bir metin aranmaz

45. AYIPLI MAL VE HİZMET Tüketicinin mal veya hizmetten beklediği faydayı maddi, ekonomik ve hukuki olarak azaltan bir durum varsa o mal veya hizmet ayıplı olarak nitelendirilir. Tüketici ilgili ayıbı 30 gün içerisinde sağlayıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda; 1- Bedel iadesi 2- Malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi 3- Ayıp oranında indirim 4- Ücretsiz onarım Haklarından istediğini kullanabilir.

47. Maddi Hukuki Ekonomik

48. Maddi Ayıp: Eşyada bulunan fiziki eksiklikle ilgili ayıp. Ör: Malın yırtık, kırık, lekeli olması.

49. Hukuki Ayıp: Alıcının maldan yararlanmasını engelleyen, azaltan ya da ortadan kaldıran hukuki yasaklar ve sınırlamalar. Ör:satılan malın hacizli olması

50. Ekonomik Ayıp: Alıcının Maldan beklediği yararlanma ve kullanma olanağını azaltan, kullanma olanağı bulunsa da malın değerini düşüren özelliklerdir. Ör:Aracın tanıtma veya kullanma kılavuzunda belirtilenden daha fazla yakıt harcaması