1 / 25

Hrišćanstvo u srednjem veku

Hrišćanstvo u srednjem veku. Pojava monaštva. Hrišćanstvo je bitno doprinelo očuvanju kulturnih vrednosti antičkog sveta Propadanje sistema vrednosti antičkog doba dovelo je do toga da mnogi hrišćani odgovor na novo vreme nalaze u monaškom pokretu

papina
Download Presentation

Hrišćanstvo u srednjem veku

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Hrišćanstvo u srednjem veku

  2. Pojava monaštva • Hrišćanstvo je bitno doprinelo očuvanju kulturnih vrednosti antičkog sveta • Propadanje sistema vrednosti antičkog doba dovelo je do toga da mnogi hrišćani odgovor na novo vreme nalaze u monaškom pokretu • Monaški pokret je začet u pustinjama Egipta i Palestine, u 3.veku • Ocem istočnog monaštva smatra se Sveti Vasilije Veliki

  3. Tvorac zapadnog monaštva bio je Sveti Benedikt iz Nursije • On je 529.god. osnovao manastir Monte Kasino i osnovao prvi monaški red-benediktinski • On je napisao i prvo pravilo, po kojem se ustrojava život u manastiru • Manastirsko pravilo se na istoku naziva tipik a na zapadu regula

  4. Monte Kasino • Model za budući razvoj monaštva • Na važnom strateškom mestu, pa je uništavan nekoliko puta, poslednji put u II svetskom ratu 1944.god.

  5. Delatnost misionara • Krajem 6. i početkom 7.veka na čelu rimske crkve nalazio se papa Grgur I, zaslužan za širenje hrišćanstva • Svojim osnovnim zadatkom smatrao je širenje hrišćanstva izvan granica Rimskog carstva • Najpoznatija misija bila je misija 40 benediktinskih kaludjera u Britaniju, krajem 6.veka

  6. Još u 5.veku su sa istoka krenule prema zapadu monaške misije • Jedna od takvih misija bila je misija Sv.Patrika, koji je u Irskoj organizovao prve monaške naseobine i proglašen je nacionalnim svetiteljem • Irski monasi su širili hrišćanstvo, najpre u Škotskoj i Engleskoj, a zatim i na čitavom kontinentu

  7. Najpoznatiji učeni irski monah bio je Sv. Kolumban, koji je osnovao nekoliko važnih centara pismenosti, sa monaškim školama • U manastirima su osnivani skriptorijumi, u kojima su prepisivana dela crkvenih otaca i antičkih pisaca • Manastiri su bili jedini centri pismenosti, sve do Karolinške obnove • Zato se čitava kultura ranog srednjeg veka može nazvati “monaškom kulturom

  8. Odnos duhovne i svetovne vlasti • Slom carstva Karla Velikog doveo je do političke i ekonomske nestabilnosti u Evropi • Najezde Normana, Madjara i Saracena dovele su do slabljenja centralne vlasti kraljeva i jačanja vlasti lokalnih gospodara, grofova i vojvoda • Lokalni gospodari počinju da prisvajaju crkvene posede i položaje u crkvenoj hijerarhiji, ne poštujući pravila crkve

  9. Klinijevska reforma • Početkom 10.veka dolazi do svesti da je neophodna obnova manastira, monaške discipline i vraćanja izvornom hrišćanstvu • Reforma crkve počela je u manastiru Klini, u kojem je osnovan klinijevski monaški red, koji se odlikovao čvrstom disciplinom • Zalagao se za: poštovanje celibata, borba protiv prodaje crkvenih položaja, zalaganjem za ukidanje uticaja svetovnih vlasti na crkvu

  10. Manastir Klini • Osnovan 910. u Burgundiji • Bio je benediktinski manastir • Papa Urban II, inicijator I krstaškog rata bio je iz Klinija • Kasnije je bio pod jakom uticajem francuskih kraljeva • Iz njega su poticali kardinali Rišelje i Mazaren • Definitivna propast manastira usledila je u vreme francuske revolucije,

  11. Opati manastira Klini bili su uticajni, kada su u 11.veku za pape birani prvi klinijevci to je dovelo do zaoštravanja sukoba: • Sa nemačkim carevima • Sa Carigradom, kao crkvenim centrom

  12. Borba za investituru • Nemački carevi su koristili slabost crkve, oni su presudno uticali na izbor vodećih crkvenih velikodostojnika, uključujući i papu • Osim toga raširena je bila simonija-kupoprodaja crkvenih položaja • Ovi problemi su pretili da dovedu do raspada zapadnog hrišćanstva

  13. Pokret za reformu crkve krenuo je iz manastira Klini • Taj pokret se naročito proširio sredinom 11.veka • To je dovelo do velikog sukoba izmedju duhovne vlasti (papa) i svetovne vlasti (nemački car) oko toga ko postavlja visoke crkvene velikodostojnike • Taj sukob je poznat kao “borba za investituru” • Vrhunac sukoba je usledio kada je za papu izabran papa Grgur VII • On je zahtevao da papu mogu birati samo kardinali, da papa isključivo postavlja biskupe i da crkveni prihodi pripadaju samo papi • On se tada sukobio sa nemačkih carom Henrihom IV

  14. Na državnom saboru 1076.god. car je pokušao da svrgne papu, na šta ga je papa isključio iz crkve i njegove podanike oslobodio zakletve vernosti • Nemačko plemstvo se odmetnulo od cara i on je morao da traži oproštaj od pape (“pokajanje u Kanosi”

  15. Pokajanje u Kanosi

  16. Borba za investituru je nastavljena i za vreme njihovih naslednika • Spor je rešen kompromisom, tzv. Vormskim konkordatom 1122.god. • Tim sporazumom uvedena je dvostruka investitura: crkva je postavljala biskupe i sveštenike (duhovna investitura) a nemački car ih je uvodio u posed (svetovna investitura)

  17. Raskol crkava • Ideja o univerzalnom carstvu Romeja na čelu sa vizantijskim carem i carigradskim patrijarhom postala je neodrživa usled sve veće moći zapadnih sila • Sa druge strane širenje uticaja vizantijske crkve na istočne slovenske narode dovelo je u pitanje načelo o prevlasti rimskog pape u jedinstvenom hrišćanskom svetu

  18. Raskol u hrišćanstvu bio je olakšan jačanjem uticaja klinijevaca na zapadu i slabljenjem carske vlasti u odnosu na carigradskog patrijarha • Do podele hrišćanstva došlo je 1054.god., crkva je podeljena na istočnu (pravoslavnu) i zapadnu (katoličku)

  19. Pojava jeretika • Moralnom slabljenju crkve papa Grgur VII suprotstavljao se jačanjem crkvenih dogmi • Sukob oko investiture doveo je do pojačanog interesa za pravnu nauku, bio je u središtu interesovanja pravnika • Isto tako doveo je i do formiranja teologije kao naučne discipline

  20. Direktno povezana sa jačanjem uticaja crkve je i pojava jeretičkih pokreta • Jeretička učenja su sva učenja koja su bila suprotna zvaničnom tumačenju crkve • Jeretička učenja su imala dosta zajedničkog sa reformatorima crkve, bili su odani moralnim načelima crkve i insistirali su na vraćanju izvornom hrišćanstvu

  21. Prva jeretička učenja imala su dualistički karakter, po kojem postoji stalna borba dveju suprotstavljenih sila: dobra i zla • Najrasprostranjenije jeretičko učenje u zapadnoj Evropi bili su katari (čisti), insistiraju na čistoti pred Bogom • U severnoj Italiji se zovu patareni, a na jugu Francuske albižani

  22. Posebno mnogo pristalica stekli su na jugu Francuske, koja je u to vreme bila poznata po razvijenoj kulturi, književnosti, toleranciji • Papa Inoćentije III je protiv njih 1209.god. proglasio krstaški rat, nakon čega je sproveden pokolj albižana

  23. Inkvizicija • Inkvizicija je posebna ustanova za borbu protiv jeretika, neka vrsta crkvenog suda • Osnovana je još 1184.god. kao biskupska inkvizicija, pošto je svaki biskup na svom području imenovao sveštenika za borbu protiv jeretika, otkrivene jeretike crkva je prepuštala svetovnim vlastima • Rimsku ili papsku inkviziciju osnovao je papa Grgur IX, u prvoj polovini 13.veka • Najpouzdaniji papin oslonac u borbi protiv jeretika bio je crkveni red dominikanaca, koji je imao status službenih inkvizitora od 1235.god.

  24. Osnivač tog reda bio je Dominik Guzman • Dominikanci su spadali u red tzv.”prosjačkih” monaških redova • Osim dominikanaca u prosjačke redove spadali su i franjevci, čiji je osnivač bio Sv.Franjo Asiški • Inkvizicija je otkrivala jeretika, vršila isledjivanje i iznudjivala priznanje, nakon čega su jeretici predavani svetovnim vlastima

  25. Pošto crkva nije dozvoljavala prolivanje krvi, jeretici su kažnjavani spaljivanjem na lomači

More Related