Vít Richter Národní knihovna ČR vit.richter@nkp.cz

1. Standardyzacjausług bibliotecznych świadczonych przezbiblioteki publiczne w Republice Czeskiej Vít Richter Národní knihovna ČR vit.richter@nkp.cz

2. Tematy wiodące • Organizacja bibliotek publicznych w Republice Czeskiej (CR). • Standardyzacjai rozwój usług świadczonych przez biblioteki publiczne na poziomie regionalnym (usługi regionalne) • Standardy usług bibliotecznych i udostępniania informacji w bibliotekach publicznych

3. Biblioteki publiczne w CR • 10,2mln mieszkańców • 14 regionów = 14 bibliotek regionalnych • 102 okręgów bibliotecznych • liczba gmin 6000 = 5562bibliotek publicznych

4. Z jakich bibliotek składa się system biblioteczny? inne (5 546 + 869) 102 okręgowe 14 regionalnych

5. Ustawy biblioteczne

6. Programy finansowania Ministerstwo kultury

7. 2 standardy dla bibliotek publicznych • Standard rozwoju usług bibliotek publicznych na poziomie regionalnym (usługi regionalne). • Standard usług bibliotecznych i udostępniania informacji w bibliotekach publicznych

8. Standard rozwoju usług bibliotek publicznych na poziomie regionalnym (usługi regionalne)

9. Cel rozwijania usług regionalnych • Wyrównanie różnic poziomu usług bibliotecznych dla mieszkańców miast i małych gmin • Udostępnienie multimediów • Zakres i zróżnicowanie oferty • Jakość usług bibliotecznych • Efektywne wykorzystanie środków publicznych • Podział pracy, koordynacja pracy bibliotecznej w regionach • Zapewnienie ustawicznego kształcenia zawodowego bibliotekarzy

10. System bibliotek publicznych 14 systemów regionalnych = 14 bibliotek regionalnych 120 bibliotek okręgowych 5546 bibliotek publicznych • Biblioteka narodowa CR • koordynacja, analiza • standardy • centralne usługi

11. Standard definiuje 7 usług • Doradztwo i konsultacje • min. 1 wizyta rocznie • Kształcenie zawodowe bibliotekarzy • Każdy zawodowy bibliotekarz powinien rocznie odbyć 30 godzin szkoleń zawodowych • Wolontariusze – 8 godzin • Regularne konferencje specjalistyczne 2 - 4 razy w roku, w zależności od wielkosci biblioteki • Tworzenie zbiorów do wymiany, obieg, dystrubucja • Minimalny roczny wzrost zasobów do wymiany • Każda biblioteka może rocznie otrzymać 2 zestawy po 30 tomów.

12. Standard definiuje 7 usług 4.Zakup i opracowanie zbiorów bibliotecznych nabytych ze środków gminnych oraz ich dystrybucja • Środki na opracowanie 1 tomu: 30 koron (1,1 EUR / 4,1 Zl). 5. Prace pomocnicze przy rewizji i aktualizacji zbiorów • Przysługują raz na 5 lat 6. Statystyki pracy bibliotek • Opracowanie dokumentacji statystycznej biblioteki, oraz danych na poziomie regionalnym. 7. Usługi automatycznego systemu bibliotecznego • Zakres zmienny, dobierany indywidualnie.

13. Z czego składa sie standard? • Nazwa usługi • Strategiczne cele rozwojowe • Charakterystyka działalności • Kto zapewnia usługę • Kto korzysta z usługi • Jaka jest dostępność (częstość) usługi • Inne wskaźniki, zmienne, terminy itd.

14. Stan zbiorów przeznaczonych do wymiany

15. Standard usług bibliotecznych bibliotek publicznych oraz udostępniania informacji

16. Dlaczego opracowaliśmy standard? • Biblioteka Narodowa – analiza porównawcza działania bibliotek. • Co to znaczy „dobra biblioteka “? • Jaki wskaźniki charakteryzują dobrą i wartościową bibliotekę? • Initcjatywy rządu socjaldemokratycznego: • Standardyzacja usług publicznych • Przyjęcie ustaw dotyczących standardyzacji usług publicznych • Definicja poziomu minimalnego usług publicznych gwarantowanych dla każdego mieszkańca

17. Wymagania dla wskaźników tworzących standard • Wybór wskaźników • mierzalnych • dostępnych • modyfikowalnych na poziomie biblioteki ew. jednostki założycielskiej/finansującej • odzwierciedlających procedury i usługi • zgodnych z wiodącymi wymiarami i założeniem projektu. • Dokładne, zrozumiałe i powszechnie przyjete definicje wskaźników • Godziny pracy biblioteki, miejsca w czytelni, nakłady na uzupełnianie zbiorów bibliotecznych • Określenie sposobu obliczania wskaźnika

18. Podział gmin (bibliotek) według wielkości w odniesieniu do liczby mieszkańców

19. Przedmiot standardu • Cel rozwojowy i działanie standardu usług i udostępniania informacjibibliotek publicznych (VKIS) • Przedmiot standardu VKIS • Przyjete wskaźniki • Godziny otwarcia • Struktura zbiorów • Stanowiska pracy i pomieszczenia dla użytkowników • Liczba stanowisk dla użytkowników z dostępem do internetu • Ogólne kryteria spełnienia VKIS • Ocena zgodności ze standardem VKIS.

20. Ogólne zasady świadczenia usług bibliotecznych • Należy zapewnić równy dostęp do usług biblioteki wszystkim zainteresowanym. • Bibliotekainformuje o swoich usługach na stronie internetowej. • Bibliotekapowinna działać w miarę możliwości w centrum gminy. • Zapewnione pomieszczenia i inwestycje w nowe obiekty lub w związku z rewitalizacją biblioteki powinny być zgodne z wytycznymi ministerstwa kultury. • Biblioteka i podmioty założycielskie/finansujące powinny przestrzegać zasad IFLA/UNESCO zawartych w deklaracji „Biblioteki publiczne”.

21. Öffnungsstunden Wskaźnik: liczba godzin w tygodniu, przez które biblioteka jest dostępna dla publiczności. • Godziny pracy wyznacza dział najdłużej dostępny

22. Tygodniowa dostępność biblioteki dla użytkowników w godzinach

23. Struktura zbiorów

24. Zwiększenie zbiorów bibliotecznych Wskaźnik: wzrost liczbyjednostek multimedialnych w zbiorach bibliotecznych w roku kalendarzowym

25. Wydatki na nowe pozycje w zbiorach bibliotecznych Wskaźnik:wydatki na zakup książek i innych nośników informacji na mieszkańca w roku kalendarzowym

26. Miejsca w czytelni i pomieszczenia dla użytkowników biblioteki

27. Liczba stanowisk z dostępem do Internetu

28. Ocena standardu http://www.nipos-mk.cz/vkis/

29. Standardyzacja usług bibliotecznych świadczonych przez biblioteki publiczne w Republice Czeskiej Vít Richter Národní knihovna ČR vit.richter@nkp.cz