SİLAH BİLGİSİ VE ATIŞ

1. SİLAH BİLGİSİ VE ATIŞ FİŞEKLER

2. 1- Çekirdekli Fişekler A- Normal Fişekler B- Gömleksiz Fişekler C- Gömlekli Fişekler D- İzli Fişekler 3- Çekirdeksiz Fişekler A- Sevk Fişekleri B- Manevra Fişekleri C- Aydınlatma Fişekleri D- İşaret Fişekleri 2- Gaz Fişekleri A- 12 cal Gaz Fişekleri B- 37/38 Gaz Fişekleri 4- Av Fişekleri A- Şavrotin B- Tek Kurşun C- Saçma FİŞEKLERİN SINIFLANDIRILMASI

3. FİŞEK ÇEŞİTLERİ • SEVK FİŞEGİ: İçi Barut Dolu özel çekirdeksiz bir fişek türüdür Daha Çok Tüfek Bombalarının atılması için itici bir güç olarak kullanılır. Ağzı büzgülüdür. • MANEVRA FİŞEĞİ: Genellikle eğitim ve tatbikatlarda kullanılan ses itibari ile gerçeği ile aynı ölçüde ses çıkaran çekirdeksiz bir fişek türüdür. • EGİTİM FİŞEĞİ: Silahın çalışmasını öğrenmek ve silah eğitimi yapmak için kullanılan fişek türüdür. Bu tür fişeklerde sevk barutu yoktur ve kapsül faal değildir. Genellikle gömlek üzeri delik veya olukludur. • ŞAVROTİN: İçerisinde 9 adet yuvarlak bilye bulanan ve barut gazının itmesi sonucunda çalışan avcılıkta kullanılan bir tür av fişeğidir.

4. FİŞEGİN TANIMI VE PARÇALARI • FİŞEKLER : Ateşli silahlarda kullanılan, canlı ve cansız hedefler üzerinde tahribat yapan, itici madde (barut), çekirdek, kovan ve kapsülden oluşan malzemeye fişek (mermi) denir. • İTİCİ MADDE Fişeğin içerisindeki itici madde (barut) kapsül tarafından ateşlendiğinde, hacmi genişleyerek çekirdeğin fırlamasını ve hedefe gönderilmesini sağlar. İtici madde miktarının artırılıp azaltılmasıyla çekirdeğin hızı ayarlanır. • ÇEKİRDEK Genel olarak kurşundan yapılan, ateşlemeyle birlikte namludan çıkarak hedefi tahrip eden parçadır. Kesik uçlu, küt, sivri, metal gömlekli çeşitleri vardır. • KOVAN Fişeğin diğer parçalarını bir arada tutmaya yarayan itici madde, çekirdek ve kapsülü dış etkilerden koruyan ve fişeğin dış çevresini oluşturan parçadır. Genellikle pirinçten yapılır. Dip tablasının ortası, kapsül takılması için deliktir. Otomatik tabancaların fişeklerinde dip tablasının kenarında girinti vardır. Toplu tabanca fişeklerinde dip tablasının kenarı çıkıntılıdır. Bu girinti ve çıkıntılar tırnağın takılmasına yarar.KAPSÜL Kovan dip tablasına yerleştirilen ve ateşlendiğinde itici maddeyi ateşleyen parçadır. Kapsül; dış kabı, örs ve yanıcı maddeden oluşur. Kapsüle darbe yapıldığında örs yanıcı maddeyi sıkıştırır ve sıkışan yanıcı madde ateşlenir.

5. İTİCİ MADDE ( BARUT ) ÇEŞİTLERİ • 1- Sevk Barutu: Yanma ısısı ve hızının kontrolü için bir takım kimyasal maddeler ilave edilmiş nitroselülozdan oluşur. • 2- Dumansız Barut: Yandığında is çıkarmayan ve hacmi 900 katına kadar büyüyebilen hafif silah fişeklerinde kullanılan barut türüdür. • 3- Kara Barut: Çok ince toz haline getirilmiş maddelerin karışımı isle oluşan barut türüdür yandığında alev ve yoğun bir is çıkarır.

6. ÇEKİRDEK ÇEŞİTLERİ • 1- Sert Kurşun Çekirdek: genellikle toplu tabancalarda kullanılır çekirdeğin yapısı normal fişeklere göre daha serttir. • 2- Metal Gömlekli Çekirdekler: dip kısımları hariç diğer yerleri sert bir metal tabaka ile kaplanmış çekirdeklerdir. • 3- Yumuşak Uçlu Çekirdek: Uç kısmı hariç diğer yerleri sert metal bir gömlekle kaplanan fişek türüdür. • 4- Ucu Çapraz Yarık Çekirdek: Metal gömlekli çekirdeklerin değişik bir türüdür. Uç kısmındaki çapraz yarık veya yarıklar çarpma anında uç kısmın genişlemesini ve parçalanmasını arttırır. • 5- Yandan Yarıklı Çekirdekler: Çizgi halindeki yarıklar çekirdeğin yan tarafında bulunur. Çarpma anında kontrollü bir parçalanma sağlar. • 6- Metal Gömlekli Ve Oyuk Uçlu Çekirdekler: Metal gömleğin uç kısmı açıktır ve nüvenin bu kısmında küçük bir oyuk bulunur. Çapma anında çekirdeğin dağılmaksızın azami genişlemesini sağlar. • 7- Çok parçalı Çekirdek: iki veya daha fazla parçanın bir araya getirilmesi ile gömlekli veya gömleksiz olarak yapılabilen namluyu terk ettikten sonra hedef mesafesine göre birbirinden ayrılabilen çekirdeklerdir. • 8- Zırh Delici Çekirdek: bu tip çekirdeklerin üzerlerinde metal gömlekler olduğu gibi içerisinde delicilik gücünü arttıran çelik veya titanyum nüveler bulunmaktadır. Çarpma anında nüveyi saran yumuşak kurşun parçalanmakta nüvedeki sert metal ise zırhı delmektedir. • 9- İzli Çekirdek: Kurşun Nüvenin gerisinde ve içerisinde havada gittiği zaman gittiği yeri gösterir iz çıkarmasını sağlayan kimyasal bir madde bulunan çekirdeklerdir.

7. 1- Merkez Vuruşlu Fişekler: Kapsül ve yanıcı maddenin fişeğin dip tablasının tam ortasında bulunduğu fişeklerdir. Günümüzde en yaygın kullanılan fişek türüdür. • 2- Kenar Vuruşlu Fişekler: Ateşlemeyi sağlayan kapsülün fişeğin dip tablasının kenar bölgesinde bulunduğu fişek türüdür. • Toplu Tabanca Fişekleri: Kovan dip tablalarının geniş veya girintili oluşuna göre sınıflandırılır. Kovan dip tablaları geniş ise toplu tabanca fişeği kovan dip tablaları girintili ise otomatik tabanca fişeğidir. • Browning veya parebellum Tipi Fişekler: Çekirdeğin uç kısmının kütlüğüne veya sivriliğine göre ayrılır. Eğer bir fişek çekirdeğinin ucu küt veya yuvarlak ise browning tipi fişek, çekirdeğin ucu sivri ise buna da parebellum veya Luger tipi fişek denir.

8. FİŞEK TÜRLERİ ( BOYUTLARINA GÖRE ) • Bir fişeğin boyutu çekirdeğin çapı ve kovan boyutunun rakamsal değerleri ile anlaşılır. Yani ilk rakam çekirdeğin çapını ikinci rakam ise kovan boyutunu gösterir. • Fişek türleri: • 1- 5.45X18 8- 9x18 • 2- 7.63X25 9- 9x19 • 3- 7.65x21 10- 6.35x15.5 • 4- 7.65x17 11- 7.62x39 ( AK47-AKM Uzun namlulu) • 5- 7.65x19.5 12- 7.62x51 ( G3-MG3 Uzun Namlulu ) • 6- 9x17 13- 56X45 (M16-FN-HK23-G41 Uzun namlulu) • 7- 9x20 14- 7.62X25 • Hafif ateşli silahlarda en yaygın 9x19, 7.62X25, 9X17 mm. lik fişekler kullanılmaktadır.

9. FİŞEKLERDE MEYDANA GELEN ARIZALAR • 1- Atış Sırasında Kovanın Yarılması: atıştan önce kovanın üzerinde çizgiler bulunması veya kovanın hatalı imal edilmesi, atış sırasında oluşan basınç nedeni ile fişek yatağı içerisinde şişer ve sıkışan kovan mekanizmanın hareketini engelleyeceğinden tutukluğa da neden olur. Yarılmış kovan gövdesi barut gazının kaçmasına , dolayısıyla ilk hızın düşmesine neden olur. Kovan gövdesi çatlama anında dışarıya doğru açılacağından fişek yatağını çizerek zamanla aşınmasına neden olur. • 2- Fişeğin Ateşlenmemesi: Atış sırasında fişek ateşlenmediği takdirde panik yapmadan sürgüyü geri çekip arızalı fişeğin dışarı çıkmasını ve fişek yatağına yeni fişek sürülmesini sağlamalıyız.

10. 3- Fişeğin ateş almamasının nedenleri: • A- iğne kapsüle istenilen sertlikte vurmuş ve buna rağmen ateşleme gerçekleşmemişse; fişek fazla nemli ortamda bırakılmıştı, kapsülde alev kanalı yoktur, kapsülde örs yoktur, kapsülün içinde barut yoktur veya kapsül yüksüğünün dip kısmı fazla kalındır. • B- İğne kapsüle çok hafif vurmuşsa veya hiç çarpmamışsa; tabancada mekanik bir hata vardır iğne kısa, kırık, iğnenin metali zayıf, mekanizma tam kilitlenmemiş, veya iğne yuvası içinde yağ veya pislik birikmiş olabilir. • 4- İğnenin kapsüle kuvvetli çarpması: Tetiğin düşürülmesi esnasında iğnenin kapsüle çok şiddetli çarpması sonucunda kapsül delinebilir, hatta kapsül iğneye takılı kalarak tabancanın tutukluk yapmasına neden olabilir. Bunun nedenleri kapsülün yuvasının yüksekte bulunması iğnenin standartlardan uzun olması ve horoz mesnet yayının sert olması ile horozun iğneyi çok kuvvetli itmesi sayılabilir.

11. 5- Sevk Barutunun Kısmen Yanması: Ateşleme sonucunda sevk barutunun normal yanmaması sebebiyle oluşan gaz basıncı mermi çekirdeğini namludan dışarıya fırlatmaya yeterli gelmez. Bu olay hemen fark edilemezse namludaki bu tıkanıklıktan dolayı bir sonraki latışta oluşan basınç ve ikinci merminin etkisi ile namlunun şişmesine veya parçalanmasına neden olur. Sevk barutunun kısmen yanmasının nedenleri ise; kapsül içindeki barutun az oluşu ve sevk barutunun nemlenmesidir. Böyle bir durumda tabanca emniyete alınır şarjör çıkartılır fişek yatağındaki fişek çıkartılır toplu tabanca ise top yuvaları boşaltılır. Namlu ucundan bir harbi le bastırılarak namlu içinde kalmış olan mermi çekirdeği çıkartılarak namluda kalan barut artıkları temizlenir.

12. 6- Fişeğin Geç Ateş Alması: Bu arıza rutubetli baruttan, tabancadaki bir arıza veya iğnenin hafif vuruşundan ileri gelir. Bu arızanın ateş almadan ayırt edilmesi zordur. Bu nedenle fişeğin ateş almamasından daha tehlikelidir. Bu durumda silah kesinlikle nişan hattından en az 25-30 sn. ayrılmamalı daha sonra kontrollü bir şekilde şarjör çıkarılarak sürgü geriye çekilip fişek yatağı boşaltılmalıdır. Bu işlemler yapılırken silah ölü noktaya çevrilmeli kesinlikle namludan içeriye bakılmamalıdır.

13. 7- Kapsülün Gaz Kaçırması: Ateşleme sonucunda oluşan barut gazı kapsül yüksüğü ile yuvası arasından kaçar. Bu sırada kapsül etrafında bir kararma meydana gelir. Kararmanın fazla olması gaz kaçağının fazla olduğunu gösterir. Bu arızanın nedenleri; Kapsül yuvası çapının kapsül yüksüğü çapından büyük olması, barut gazı basıncının fazla olması ve kapsülün hatalı imal edilmesidir.

14. 8- Kovanın Geri Çekilmemesi: Fişek çekirdeği namlu ağzını terk ettikten sonra boş kovan geri çekilmediği takdirde ikinci fişeğin namluya sürülmesine engel olur. Bunun neden ise; tırnağın arızalı olması, kovan dip tablasının çekmeğe müsait olmaması, fişek yatağındaki barut artıkları ve tozun bakımsızlıktan dolayı yapışkan etkisi yaparak kovanı bırakmamasıdır. • 9- Kovanın Deforme Olması: Atıştan sonra kovan deforme olabilir yani boyu uzayabilir, boğaz kısmı kısalabilir, kovanda dışa doğru bir şişkinlik olabilir. Bunların nedenleri haznenin arızalı olması ve ayarsızlıktır. Kovandaki şişkinlik ise yüksek basınçtan ileri gelir.