1 / 14

Agnieszka Miśkiewicz

Biomarkery uszkodzenia mózgu Studenckie Koło Naukowe Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK im. WAM - CSW w Łodzi Opiekun Prof. dr hab. n. med. Waldemar Machała. Agnieszka Miśkiewicz. Dlaczego biomarkery?.

opal
Download Presentation

Agnieszka Miśkiewicz

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Biomarkery uszkodzenia mózguStudenckie Koło Naukowe Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Medycyny RatunkowejKlinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK im. WAM - CSW w ŁodziOpiekun Prof. dr hab. n. med. Waldemar Machała Agnieszka Miśkiewicz

  2. Dlaczego biomarkery? • Skala Glasgow przy przyjęciu: • Słaba korelacja GSC i GOS w ciągu 6 miesięcy • Tomografia komputerowa • Niska czułość badania i słaba specyficzność wobec rozsianych uszkodzeń • Słaby czynnik rokowniczy • Skala Marshalla • Rezonans magnetyczny • Metoda DWI • Wysoki koszt • Metoda czasochłonna • Pomiar ciśnienia wewnątrzczaszkowego (ICP) • Najlepszy wskaźnik ciężkości urazu i przeżywalności

  3. Czym są biomarkery? • Wskaźnikami stanu fizjologicznego lub patologicznego, które mogą być zmierzone przy użyciu próbek pobranych zarówno z zajętych tkanek, jak i płynów ustrojowych • Możliwa jest interpretacja: • Od przyczyn do skutków: poszukiwanie oznak znanych procesów, np. produktów degradacji białek • Od skutków do przyczyn: badanie zmian w układzie i szukanie powiązań pomiędzy jego składnikami

  4. Kawałek historii • Kreatynina – niewydolność nerek (1926, lata 40ste i 50te XXw.) • Amylaza i lipaza – zapalenie trzustki (1947) • Troponiny – zawał serca (1989) • Uszkodzenie mózgu ??? • SBDP145 • SBDP120 • UCH L-1 • MAP-2

  5. Jakiego markera szukamy? • Specyficznego dla urazowego uszkodzenia mózgu (TBI) • Uwalnianego natychmiast po zaistnieniu urazu • Jego wzrost jest skorelowany z ciężkością urazu i może być czynnikiem rokowniczym

  6. Białko S100B • Białko wiążące wapń o niskiej masie cząsteczkowej • Marker uszkodzenia gleju i osłonek Schwanna • Wykrywane we krwi i płynie m-r • Wysoka czułość przy niskich stężeniach podstawowych • Wykazano jego wzrost w osoczu i płynie m-r po uszkodzeniu mózgu, udarze niedokrwiennym, krwawieniu podpajęczynówkowym i infekcjach OUN • Zmiany stężenia skorelowane z ciężkością urazu, przeżywalnością i rokowaniem • Nie przenika przez barierę krew-mózg – nie wiadomo, czy jest wskaźnikiem dla uszkodzenia neuronów, czy samej bariery • Niespecyficzne dla OUN, podwyższony poziom wykazano w uszkodzeniach wątroby, nerek, jelit, złamaniach kości długich i po operacjach wszczepienia by-passów

  7. Kwaśne włókienkowe białko uszkodzenia gleju(GFAP) • Filament pośredni astrocytów • Bardziej specyficzne dla mózgu niż S100B - normalny poziom u pacjentów z urazem wielonarządowym, ale bez uszkodzenia mózgu • Uwalniane wkrótce po urazie • Niska czułość, zwłaszcza w łagodnych uszkodzeniach mózgu • Wzrost jest skorelowany z podwyższonym ICP, niską perfuzją, niekorzystnym wynikiem GOS i zwiększoną śmiertelnością • Wynik prawidłowy w osoczu: 0.03-0.3 μg/L

  8. Enolaza neuronalna NSE • Cytoplazmatyczny enzym glikolityczny – 1 z 5 izoenzymów wykrytych w neuronach ośrodkowych i obwodowych • Marker uszkodzenia neuronów • Okres półtrwania w osoczu: 24h • Wykrywalna po 6h od urazu • Znaleziona również w płytkach krwi i erytrocytach • Używana jako marker nowotworowy raka drobnokomórkowego płuc i chłoniaków • Wzrost poziomu skorelowany z ciężkością urazu • Poziom w osoczu osoby zdrowej: <12,5ng/ml • Daje nadzieję na zastąpienie klinicznej oceny rokowniczej ustalanej na podstawie udzielonej pomocy na miejscu zdrzenia, czasu niedotlenienia i skali Glasgow

  9. C-końcowa hydrolaza ubikwityny (UCH-L1) • Wykrywana w niemal wszystkich neuronach, forma L1 reprezentuje 1-5% wszystkich rozpuszczalnych białek mózgu • Odgrywa rolę w usuwaniu uszkodzonych białek • Wykrywana wcześnie po urazie (do 6h) i pozostaje podwyższona do 168h po nim • Oznaczalna jedynie w płynie m-r • Brak istotnego statystycznie powiązania z ciężkością urazu • Istnieje związek jej poziomu ze stopniem powikłań po urazie (podwyższony poziom w 4 i 8 dobie skorelowany z niekorzystnym rokowaniem) oraz śmiertelnością

  10. Białko tau • Marker uszkodzenia aksonalnego – białko stabilizujące mikrotubule • U ludzi jego poziom wzrasta w ciągu 60 minut po urazie • Stężenie wyższe u pacjentów z uszkodzeniem ogniskowym/mieszanym niż z DAI • Poziom skorelowany z oceną w skali GOS (10x wyższy u pacjentów z oceną 1-3), wysokością ciśnienia wewnątrzczaszkowego oraz z ciężkością urazu • Wskaźnik bardzo czuły i specyficzny w ciężkich urazach mózgu, mało czuły w łagodnych

  11. Beta-amyloid • Tworzony po proteolizie z białka prekursorowego, które jest składnikiem błon komórkowych, w tym błony synaptycznej • Powiązany z chorobą Alzeheimera jako składnik blaszek amyloidu • Jego stężenie wzrasta bardziej w rozsianym uszkodzeniu aksonalnym niż w uszkodzeniu ogniskowym • Zauważono gwałtowny wzrost ilości blaszek amyloidowych w mózgu osób po TBI – badana jest hipoteza, że za ten wzrost odpowiada zaburzenie katabolizmu B-amyloidu po urazie oraz wzrost stężenia prekursorów amyloidu • Udowodniono, że TBI jest ważnym czynnikiem środowiskowym w patogenezie choroby Alzeheimera

  12. Transglutaminaza tkankowa • Przypisuje się jej rolę w apoptozie, chorobach neurodegeneracyjnych oraz odkładaniu białek w nich • Badania prowadzone na modelu szczurzym • Jej dwie formy – tTG-L i tTG-S – wzrastają po uszkodzeniu mózgu • Późny wskaźnik – tTG-L wzrasta 5 dni po uszkodzeniu i pozostaje na tym poziomie przez 2 tygodnie, a tTG-S wzrasta po 3 dniach • Jej aktywność w chorobie Alzeheimera i TBI skłania ku hipotezie, że osoby po przebytym TBI mogą być w grupie ryzyka chorób neurodegeneracyjnych (wpływ na wzrost prekursora amyloidu)

  13. Tauryna • Aminokwas – udział w tworzeniu żółci, stabilizowaniu błon komórkowych i regulacji gospodarki wapniowej komórek • Uwalniana z obrzękniętych komórek w celu wyrównania ich objętości • Opisywany wspólny wpływ z kwasem glutaminowym na patogenezę obrzęku mózgu • W uszkodzeniu mózgu jej poziom wrastał 1,8-krotnie, aby powrócić do normalnych wartości po 67h, a następnie spaść poniżej normy i pozostać na tym poziomie do końca badania

  14. Bibliografia • Guy, Biomarkers of TBI, Physical Medicine and Rehabilitation Grand Rounds, 2011 • Tolentino, DeFord, Notterpek, Up-regulation of tissue-type transglutaminase after traumatic brain injury, Journal of Neurochemistry, 2002 • Seki, Kimura, Mizutami, Cerebrospinal fluid taurine after traumatic brain injury, Neurochemical Research Vol. 30, 2005 • Johnson, Stewart, Smith, Traumatic brain injury and amyloid-β pathology: a link to Alzheimer's disease?, 2010 • Marklund, Blennow, Zetterberg, Monitoring of brain interstitial total tau and betaamyloid proteins by microdialysis in patients with traumatic brain injury, 2009

More Related