NÜKLEER ENERJİ ENDÜSTRİSİ’NİN YERLİLEŞTİRİLMESİ’NDE

1. NÜKLEER ENERJİ ENDÜSTRİSİ’NİN YERLİLEŞTİRİLMESİ’NDE ÜNİVERSİTELERİN VE TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSLERİNİN ROLÜ Prof. Dr. H. Mehmet ŞAHİN Gazi Üniversitesi TTO Yönetisici Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölüm Başkanı 22 Nisan 2014, Kocaeli

2. İÇERİK • Dünya Refah Ligi ve TT Ofisleri • Gazi TTO • NGS Projelerinde Yerli Katkıyı Arttırmaya Yönelik Gazi TTO Çalışmaları

3. Dünya Refah Ligi

4. Kişibaşına GSYH (1960-2010) Kaynak: Dünya Bankası verilerinden Güngör Uras tarafından oluşturulmuştur, Milliyet, 26.06.2012.

5. Türkiye-G. Kore ihracat Gelişimi • Güney Kore

6. ORTA GELİR TUZAĞI • Sermaye istikrarlı yönetim sergileyen gelişmekte olan ülkeye girerken ileri teknoloji ile ucuz iş gücünü buluşturuyor. İhracat patlıyor, milli gelir 5-6 yılda 2-3 katı oluyor. Eğer ülke kendi teknolojisini geliştirmez ise dışarıdan giren yeni teknoloji 15-20 yılda eskiyor, ucuz işçilik artıyor ve ülke orta gelir tuzağına düşüyor. Yani kişi başına milli gelir duraklıyor ve önlem alınmasa geri gidebiliyor. Orta gelir ABD’de kişi başına milli gelirinin yüzde 20’nin altı olarak tarif ediliyor. • Orta gelir tuzağından kurtulmanın yolu ise üretimi çeşitlendirmek, kaliteli eğitim ve inovasyon yani yenilikçigirişimci fikirlerdir.

7. Buluş-Yayın Kıyaslamaları (G20-Eylül 2013) • Buluş/Yayın 1978/1000 • Buluş/Yayın 517/1000 • Buluş/Yayın 95/1000 • Buluş/Yayın 3355/1000

8. Türkiye ihracatının Teknolojik Düzeyi

9. Gelişmiş Üniversitelerden Teknoloji Transfer Örnekleri • MIT (Massachusetts Institute of Technology) - ABD

10. Gelişmiş Üniversitelerden Teknoloji Transfer Örnekleri • Cambridge University– İngiltere • 2012 verileri: • 476 buluş bildirimi • 167 patent başvurusu • 140 M$ gelir • 222 lisans anlaşması

11. Technology Transfer Gelişmiş Üniversitelerden Teknoloji Transfer Örnekleri KAIST UNIVERSITY – Güney Kore

12. Büyük Üniversite Eğitimden iletişime, güzel sanatlardan mühendisliğe, spordan turizime, tıptan eczacılığa, diş hekimliğinden edebiyata, iktisat'tan bankacılığa, hukuktan mimarlığa kadar birçok alanda eğitim veren, Türkiye'nin en çok fakülte ve yüksekokula sahip üniversitesi • 21 Fakülte • 7 Enstitü • 1 Konservatuar • 5 Yüksekokul • 11 Meslek Yüksek Okulu • 56 Merkez

13. Bilimsel Üretkenlikte Başarılı Üniversite • SCI, SSCI, AHCI'te yayımlanan yayınların yayın sayısına göre oluşturulan sıralamada ilk 5’te yer alan üniversite

14. GAZİ TTO Gazi TTO; • 2012 yılının sonunda yayınlanan TÜBİTAK 1513 TTO Destek Programı kapsamında, sunulan proje önerimizle destek almaya hak kazanan ilk 10 Üniversite TTO’su arasına girmiş ve 2013 yılı Nisan ayı itibariyle faaliyetlerine başlamıştır.

15. GAZİ TTO • Gazi Üniversitesi bünyesindeki bilimsel ve teknolojik bilginin toplumsal faydaya ve ekonomik değere dönüşümünü ve üniversite-sanayi işbirliğini temin etmek amacıyla faaliyet gösteren bir arayüzdür. • Üniversitedeki bilginin toplumun yararına sunulurken Patentlerin ticarileşmesi en önemli konudur. (Buluşlar patentleşmezse yayına gönderiliyor ve yurtdışında kullanılıyor). • Fen, Mühendislik ve Sosyal Bilimler alanında, üniversitedeki bilginin topluma fayda sağlaması amaçlanmaktadır. • USİ ile güçlü projeler üretmek

16. Gazi TTO Yapısı (Teknoloji Ekosistemi) • Gazi TTO’ya Üniversite bünyesinde bir Uygulama ve Araştırma Merkezi olarak tüzel kişilik kazandırılmıştır. • 2008 yılından beri faaliyette olan, akademisyen destekli projeler, kuluçka faaliyetleri ve akademik spin-off’lar konusunda oldukça başarılı uygulamaları olan Gazi Teknopark tüm TTO faaliyetlerinin yürütülmesine doğrudan katkı vermektedir ve TÜBİTAK 1513 projesi yürütücüsüdür. • 2010 yılından beri faaliyette olan, proje destek programları konusunda oldukça tecrübeli olan Proje Koordinasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi (Proje Merkezi) ayrı bir merkez yapısını şuan için korumakla birlikte eğitime yönelik AB ve ajans projelerine odaklı olarak faaliyetlerine devam etmekte ve TTO ile organik bağı bulunmaktadır. • 2007 yılından beri faaliyette olan Türk Patent Enstitüsü (TPE) destekli Patent Destek Birimi TTO bünyesine alınmıştır. • Gazi KOSGEB TEKMER’le işbirlikleri artarak devam etmektedir.

17. İlk Yıl Yapılanma Faaliyetleri Ofis Kurulumu • Merkez kampüste akademisyenlerin ve paydaşların rahat ulaşım sağlayacağı yeni TTO ofisi (200 m2) • Teknopark irtibat birimi

18. İlk Yıl Yapılanma Faaliyetleri Kurumsal Kimlik Oluşturma • Kalıcı ve güven duyulan bir marka oluşturma • Gazi TTO’nun hem üniversite bünyesinde hem de sanayide tanınırlığının arttırılması için kurumsal kimlik çalışmaları (logo, broşür, afişler, v.b.)

19. Modül Faaliyetleri 1-Tanıtım, Bilgilendirme ve Eğitim Üniversite ve iş dünyasını; Ar-Ge, üniversite sanayi işbirliği, yürütülebilecek faaliyetler ve teknolojik konularda bilgilendirmek; • Tanıtım Toplantısı • Bölümler bazında TTO Bilgilendirme Toplantıları ve Mevcut Durum Analizi çalışmaları • Teknopark, OSB firmaları ağırlıklı olmak üzere yaklaşık 300’ün üzerinde firma ziyareti • Üniversite-Sanayi Buluşması Etkinlikleri • Ar-Ge destekleri konusunda çeşitli seminer ve eğitimler (SAN-TEZ, KOSGEB, TÜBİTAK destekleri gibi) • Yurtiçi ve yurtdışı personel eğitimleri

20. Modül Faaliyetleri 2- Destek Programları Üniversitelerin ve iş dünyasının çeşitli hibe destek programlarından yararlanması için bilgilendirme, projelendirme ve idari destekler; • TTO tarafından yürütülen yoğun farkındalık etkinlikleri, destek programları tanıtımları ve eğitimler sayesinde üniversite içerisinde proje sayısında artış • 70’in üzerinde TÜBİTAK ve diğer kamu destekli projenin geliştirilmesine çeşitli aşamalarda destek • Proje konusuna uygun programa yönlendirme • TÜBİTAK, SAN-TEZ gibi projelerde gerekli eşleştirmeler • Yazılmış projelerin kontrolü, revizyonu, bütçe, içerik ve diğer konularda destek • Projeye doğrudan yazım desteği gibi

21. Modül Faaliyetleri 3- Üniversite-Sanayi İşbirliği Üniversite sanayi arasında sözleşmeli Ar-Ge faaliyetleri yürütülmesi • Savunma sanayi atağı • SAYP programı kapsamında SSM, Tusaş, Roketsan işbirliği) • Roketsan ve Tusaş Ar-Ge merkezleri ziyareti • Ar-Ge Merkezlerine odaklanma • OSB’leri ile işbirliği

22. Modül Faaliyetleri 3- Üniversite-Sanayi İşbirliği

23. Modül Faaliyetleri 3- Üniversite-Sanayi İşbirliği

24. Modül Faaliyetleri 4- Fikri Sınai Haklar (FSH) Üniversitelerde patent işlemleri ve patentlerin ticarileştirilmesi • 40’ın üzerinde akademisyen ve öğrenciye FSH danışmanlığı • 22 buluş ifşası ve patent araştırması • 20 ulusal patent başvurusu • 1 endüstriyel tasarım başvurusu • 1 faydalı model başvurusu • Patent vekili ücretlerine (harçlar ve TÜBİTAK desteği hariç kısmına) maddi destek • Ticarileşme konusunda çeşitli kuruluşlarla işbirliği görüşmeleri (Inventram, Grup Ofis, ABD’li CRW Inc.)

25. Modül Faaliyetleri 5- Şirketleşme ve Girişimcilik Yeni ürün ve teknolojilerin ekonomiye kazandırılmasına yönelik olarak akademisyen ve üniversite öğrencileri tarafından kurulacak firmaların desteklenmesi; • Gazi Teknopark Kuluçka Merkezinde desteklenen 40’ın üzerinde Akademisyen ve Teknogirişim firması • Teknopark kapsamındaki firmalarda öğrencilere yönelik staj/yarı zamanlı çalışma imkanları yaratılması • Diğer destekler • Üniversite çıkışlı firma (spin-off) kuruluş desteği • Mali, idari ve hukuksal konularda danışmanlık • “Mentor havuzu” yoluyla koçluk desteği • Finansman kaynaklarına erişim konusunda destek

26. Modül Faaliyetleri 5- Şirketleşme ve Girişimcilik

27. Modül Faaliyetleri 5- Şirketleşme ve Girişimcilik • TÜBİTAK 1601 programı desteği ile tüm üniversitede girişimcilik sertifika programı organizasyonu • 2014’te 6 sınıfa 150’şer saatlik uygulamalı girişimcilik eğitimi (iş fikri yarışması finalistleri sınıfı ve 1512 hazırlık sınıfı dahil) • (Girişimcilik Ekosistemi)

28. Nükleer Güç Santrali (NGS) Projelerinde Yerli Katkıyı Arttırmaya Yönelik Yürütülen Çalışmalar

29. ENERJİ BAKANLIĞI’NIN ÇALIŞMALARI • Hedef: NGS projelerinde yerli katkıyı mümkün olduğunca arttırmak • Bakanlık tarafından Bakanlık İnternet Sitesi aracılığıyla Firma Envanter Anketiuygulanmış ve firmalara ilişkin belirli bilgiler toplanmıştır • Çeşitli illerden 400 den fazla firma ankete katılmıştır.

30. ENERJİ BAKANLIĞI’NIN ÇALIŞMALARI • Eylül 2013 itibariyle Bakanlık-Gazi TTO ve Hacettepe TTM ile irtibata geçmiş ve söz konusu firmalara daha derinlemesine bir analiz yapmak ve ne gibi desteklere ihtiyaç duyduklarını belirlemek amacıyla TTO’ların desteğini istemiştir.

31. TTO ÇALIŞMALARI • 25 Eylül 2013 tarihinde anketi dolduran firmaların davet edildiği bir çalıştay düzenlenmiştir. Bakanlık yetkililerinin yanı sıra KOSGEB, TÜBİTAK, Ekonomi Bakanlığı gibi kurum temsilcilerinin de katılımı ile • Ar-Ge’ nin önemi, • Üniversite-sanayi işbirliği, • Teknoloji transfer faaliyetleri, • Kümelenme, • Ülkemizdeki Ar-Ge teşviklerigibi konular hakkında bilgi verilmiş ve firmalarda farkındalık ve ilgi sağlanmaya çalışılmıştır.

32. TTO ÇALIŞMALARI • Bakanlık tarafından yapılan anket sonuçlar ve nükleer sektörle ilgili malzeme ve alan bilgileri incelenmiştir. • Firma yetenekleri ve nükleer sektöre yönelik ilgi ve yetkinliklerinin tespitine yönelik ayrı bir firma görüşme formuoluşturulmuştur.

33. TTO ÇALIŞMALARI- Ankara • Anketi dolduran firmalardan Ankara’da yer alan 70’in üzerinde firma belirlenerek Gazi TTO ve Hacettepe TTM uzmanları tarafından birebir ziyaret edilmiş ve üst düzey yetkilileriyle yüz yüze görüşmeler yapılarak söz konusu görüşme formları doldurulmuştur.

34. TTO ÇALIŞMALARI- Ankara • Yapılan görüşmelerin sonucu Bakanlığa raporlanmıştır. Raporda: • NGS ihalesine doğrudan teklif verebilecek olan firmalar • Altyüklenici olarak hizmet sağlayabilecek firmalar, belirlenmeye çalışılmış, • Sürecin devamında neler yapılması gerektiğine yönelik Bakanlığa bazı görüş ve öneriler sunulmuştur.

35. TTO ÇALIŞMALARI-Diğer İller • Söz konusu firma ve mevcut durum tespiti çalışmalarının kısa sürede diğer illerde de sağlıklı olarak uygulanabilmesi diğer TTO’ların desteğinin sağlanması gerekliliği ortaya çıkmıştır. • Bu amaçla Bakanlık tarafından diğer illerin TTO, Üniversite, Sanayi ve Ticaret Odaları gibi ilgili kurum yetkililerinin davet edildiği etkinlikte Ankara’da yürütülen çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir.

36. TTO ÇALIŞMALARI-Diğer İller • Gazi TTO, Bursa Uludağ TTO ve Bursa Sanayi Ticaret Odasına destek vererek süreci anlatmış ve Bursa’da yer alan 16 civarı firma görüşmesini birlikte gerçekleştirmiş, buradan öne çıkanları da raporlamıştır.

37. Ankara İli Kümelenme Çalışması • Ankara’da öne çıkan 20’nin üzerinde firmanın bu sektörde kapasitesini geliştirmeye yönelik çalışmalara kaynak sağlamak amacıyla Ekonomi Bakanlığı Uluslararası Rekabetçiliği Geliştirme (URGE) programı kapsamında çalışma başlatılmıştır. • Ankara Sanayi Odası (ASO) çatı kuruluş olarak belirlenmiştir. • URGE proje hazırlıkları sürmektedir.

38. Ankara İli Kümelenme Çalışması • Söz konusu URGE çalışması kapsamında hedefler: • Firmalara NGS konusunda eğitim ve danışmanlık sağlanması (yurtiçi ve yurtdışı danışmanlarca) • İlgili uluslararası standartlar konusunda bilgilendirilmeleri • Yurtdışı santrallere teknik eğitici geziler düzenlenmesi • İlgili fuar ve etkinliklere katılmaları, v.b. • Benzer kümelenme ve kapasite geliştirme çalışmalarını diğer illerde de devamı

39. TEŞEKKÜRLER