Mjetet xhiruese dhe burimet e tyre

1. Mjetet xhiruese dhe burimet e tyre Mr.sc Driton Sylqa maj, 2012

2. Mjetet xhiruese • Mjetet xhiruese janë pjesë e mjeteve afariste të ndërmarrjes, të nevojshme në aktivitetin prodhues dhe qarkullues. • Karakteristikë, është se mj.xh.në pjesën më të madhe harxhohen në një cikël të riprodhimit, duke e bartur kështu vlerën totale të tyre në produktin e gatshëm.

3. Mjetet xhiruese Në mjetet xhiruese bëjnë pjesë: • Lënda e parë • Materiali kryesor • Materiali ndihmës • Prodhimtaria e pakryer dhe gjysmëproduktet • Prodhimet e gatshme • Mjetet në para, etj.

4. Llojet e mjeteve xhiruese Ndarja e mj.xh.bëhet në bazë të këtyrekritereve: • N ë bazë të gjendjes në të cilën gjenden • Sipas karakterit të tyre • Sipas angazhimeve në riprodhim • Sipas burimeve dhe shfrytëzimit të tyre

5. Sipas gjendjes në të cilën gjenden • Mjete xhiruese në gjendje materiale (lënda e parë, prodhimtaria e pakryer, gjysmëprod., ambalazhi,etj) • Mjete xhiruese në gjendjen monetare (paratë në arkë, në bankë, në xhiroll.,dhe në pagesa tjera) • Mjete xhiruese në gjendje të të drejtave (kërkesat për mallin ende të papaguar, avanset, depozitat në bankë, letrat me vlerë,etj)

6. - Mjetet xhiruese sipas karakterit të tyre: • Mj.xh. të karakterit monetar (paratë e gatshme, mjetet tjera në pra, kërkesat në para) dhe • Mj.xh.të karakterit material (materiali, prodhimet e gatshme, prodhimet e pakryera, gjysmëproduktet) - Sipas angazhimit në procesin e riprodhimit: • Mj.xh. në sferen e prodhimit (lënda e parë, materiali ndihmës, energjia, inventari iimët,etj) • Mj.xh. në sferen e qarkullimit (materiali, prodhimet e gatshme, prodhimi i shitur i painkasuar, etj) - Sipas burimit dhe shfrytëzimit të tyre: • Mjetet e përhershme për kryerjen normale të aktivitetit afarist dhe • Mjetet xhiruese dedikuar investimeve

7. Madhësia dhe struktura e mjeteve xhiruese • Madhësia dhe struktura e nevojshme e mjeteve xhiruese varet nga veprimtaria dhe nga kushtet në të cilat ndërmarrjazhvillon aktivitetet. • Vlerën e mjeteve të nevojshme xhiruese e përcaktojnë këta faktorë: • Madhësia e prodhimit • Mundësitë e furnizimit me material dhe lëndë të parë • Kushtet e pagesës ndaj furnitorëve • Mënyra e të organizuarit të procesit të riprodhimit • Dinamika e realizimit të prodhimeve të gatshme • Kushtet e inkasimit të borxheve nga blerësit • Çmimet e shitjes dhe blerjes,etj

8. Optimizimi i mjeteve xhiruese • Optimizimi krijon mundësinë e realizimit të rezultatit maksimal me angazhimin minimal të mjeteve xhiruese. • “Kombinimi i madhësisë dhe i strukturës së mjeteve xhiruese, i cili mundëson fitim maksimal në ndërmarrje, mund të jetë optimal” • Shkalla optimale e mjeteve xhiruese llogaritet: Shomjxh = Mxhd / Mnxh Koeficienti: = 1; Mxhd – mjetet xhiruese ne dispozicion Koeficienti: > 1; Mnxh – mjetet e nevojshme xhiruese Koeficienti: < 1;

9. Optimizimi i mjeteve xhiruese • Përcaktimi i mjetevexhiruesebëhet sipas metodave: • Metoda e numrittëditëvesazgjatëprocesiteknologjik • Metoda e numravetëkamatës • Metoda e bilancit material • Mjetet e nevojshmexhiruese (Mnxh) fitohen duke pjesëtuarmadhësinë e tëhyravetëtërësishme (TT) me koeficientin e qarkullimit (Kq) Mnxh = TT / Kq • Koeficienti i qarkullimit: Kq = TT / mj.xh. të angazhuara • Rëndësia e informacionitpërmjetetxhiruese: • Informatanëpërmbajtjendryshonvarësishtngaaktivitetiafaristtëcilin eushtronndërmarrja. • Informatat(të dhënat)tëcilatmerrenkrahasohen, për të fituar njohurimbisasinëdheshpejtësinë e qarkullimitnëafarizëm.

10. Mjetet për qëllime të posacme • Mjetet rezervë (mj.në para, shërbejnë për ta rritur nivelin e sigurisë, mbulimin e ndonjë rreziku në afarizëm apo për rikualifikimin e punëtorëve). Këto mjete formohen nga ndarja e të ardhurave. • Mjetet e konsumit të përbashkët: formohen nga ndarja e fitimit,përdoren me qëllim të përmirësimit tëkushteve jetësore të punonjësve. • Mjetet për qëllime të tjera: (mjete për nevoja sociale, etj), formohen nga fitimi apo mjetet e marra në formë kredie nga të tjerët.

11. Burimet e mjeteve apo prejardhja e mjeteve • Mjetet vetjake (ndarja e fitimit, deponimet, mjetet nga amortizimi, etj) • Mjetet e huaja (kreditëe ndryshme, letrat me vlerë) • Burimet e mjeteve vetjake dhe të huajandahen: • Për nga qëllimi (burimet e mj.kryesore dhe burimet tjera) • Për nga prejardhja (mj.të cilat i krijon vet nderm.dhe mj.e nderm.tjera,si bankat,etj) • Për nga kohëzgjatja e shfrytëzimit, (burime të përhershme dhe përkohshme të mj.) Burimet e mjeteve të përhershme / përkohshme: • Fondi punonjës • Fondi i deponuesve • Rezervat

12. Rëndësia e informatës për burimet e mjeteve • Informatat mund të jenë: • Të rregullta dhe • Speciale • Informata duhet të jetë gjithëpërfshirëse, e saktë, e marrë me kohë, e përshtatshme për manipulim dhe ekonomike. • Informatat për mj.e ndërmarrjes përfshijnë të dhëna: • Lloji i mjeteve dhe forma e tyre • Mjetet afariste dhe joafariste • Struktura dhe ndryshimi i mjeteve • Shfrytëzimi mjeteve • Teprica dhe mungesa e tyre • Burimet e mjeteve vetjake dhe të huaja,etj.

13. FALEMINDERIT PËR VËMENDJEN!