110 likes | 347 Views
Industrializacja i urbanizacja…. …a bezpieczeństwo społeczności lokalnych Ćwiczenia 4. Proszę odpowiedzieć na poniższe kwestie. Czym jest industrializacja? Co ją cechuje pod wzgl.: codziennej aktywności ludzi (edukacyjnej, zawodowej, pozazawodowej)?
E N D
Industrializacja i urbanizacja… …a bezpieczeństwo społeczności lokalnych Ćwiczenia 4
Proszę odpowiedzieć na poniższe kwestie • Czym jest industrializacja? • Co ją cechuje pod wzgl.: • codziennej aktywności ludzi (edukacyjnej, zawodowej, pozazawodowej)? • mobilności ludzi w sensie geograficznym i klasowym? • relacji międzyludzkich (rodzinnych, pozarodzin.)? • zjawisk towarzyszących (urbanizm, ruralizm, struktura gospodarki – proporcje jej dziedzin)? • Jakie są konsekwencje tych zjawisk w sferze zagrożeń dla bezpieczeństwa? • Czym jest urbanizacja? • Co ją cechuje pod wzgl.: • codziennej aktywności ludzi (edukacyjnej, zawodowej, pozazawodowej)? • mobilności ludzi w sensie geograficznym i klasowym? • relacji międzyludzkich (rodzinnych, pozarodzin.)? • zjawisk towarzyszących (urbanizm, ruralizm, struktura gospodarki – proporcje jej dziedzin)? • Jakie są konsekwencje tych zjawisk w sferze zagrożeń dla bezpieczeństwa?
1. Co przyniosła industrializacja • Nowe formy, sposoby, techniki/technologie wyrobu produktów, świadczenia usług (tzw. metody przemysłowe, wykorzystujące energię niezwierzęcą) • Idące w parze z powyższym nowe/inne formy organizacji i zarządzania (system fabryczny) • Nowe regulacje administracyjne, pracownicze, zdrowotne, ubezpieczeniowe • Nowe, rozwinięte formy motywowania ludzi do pracy (np. prowizje, powszechne kredyty, możliwość wspinania się po szczeblach kariery i osiągania wyższych pozycji społecznych)
2. Co towarzyszyło industrializacji • Zmniejszanie się zatrudnienia w rolnictwie, zwiększanie w przemyśle i usługach • Większa ruchliwość pozioma i pionowa (społeczno-zawodowa) • Zmiany w szkolnictwie (na rzecz technicznego); zainteresowanie techniką • Zmiany w charakterze, strukturze, funkcjach rodziny (i innych zbiorowości, np. sąsiedzkich) • Urbanizacja • UWAGA: urbanizm (sposób życia – kompleks reguł, idei i urządzeń – swoisty dla mieszkańców miast); ruralizm – sposób życia charakterystyczny dla mieszkańców wsi
3. Konsekwencje industrializacji dla bezpieczeństwa społeczności lokalnych – industrializacja jako zmienna niezależna – przykłADY
3. Konsekwencje industrializacji dla bezpieczeństwa społeczności lokalnych – industrializacja jako zmienna niezależna – przykłADy • Inaczej – trzeba szukać konsekwencji (plusów, minusów) industrializacji w: • Strukturalnym zróżnicowaniu: technologii, procesów produkcji, infrastruktury, rodziny, idei, oświaty/edukacji itp., itd. • Stratyfikacji społecznej (uwarstwieniu) • Instytucjach koordynacji życia społecznego (prawie, polityce, państwie/samorządzie, szkołach, instytucjach kontroli formalnej) • Programach socjalnych, ubezpieczeniowych • Porządku społecznym, wzorach zachowań…
Industrializacja jako zmienna zależna… • Np. może być pochodną decyzji politycznej: • wypaczającej proces uprzemysłowienia, organizacji przemysłu, skazującej społeczność na trwanie w monokulturze (zob. przykład Świdnika z WSK/PZL (Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego/Polskie Zakłady Lotnicze)i podobnych miejscowości) lub… • …przywracającej, przedłużającej szansę istnienia zbiorowości terytorialnej, a nawet… • …wręcz kreującej taką zbiorowość, w konsekwencji może nawet społeczność (zob. przynajmniej osiedla takich miejscowości, jak Kraśnik z Fabryką Łożysk Tocznych i dzielnicą „Fabryczną”)
Urbanizacja – definicje geograficzne (demograficzne) oraz socjologiczne • Urbanizacja (w kontekście industrializacji) to: • Rozwój dotychczasowego ośrodka miejskiego wraz z rozwijającym się w jego obrębie przemysłem • Powstawanie zupełnie nowych ośrodków miejskich (w związku z lokalizacją inwestycji o charakterze przemysłowym): St. Wola, Gdynia, Nowa Huta, Nowe Tychy, Świdnik… • Proces napływu i koncentracji ludności na stosunkowo niewielkim obszarze • Proces ekspansji kultury specyficznie miejskiej, miejskiego stylu życia (urbanizmu)
Urbanizacja i jej wpływ na bezpieczeństwo społeczności lokalnej, zbiorowości terytorialnej – modelowe ujęcie!!! • Kryteria opisu miasta według Louisa Wirtha: • wielkość • gęstość • heterogeniczność • Dodatkowe charakterystyki odnoszą się do zjawiska miejskości i miejskiego stylu życia: • Razem, ale [często] osobno • Dominują stosunki przedmiotowe • Złożoność struktury społecznej • Poczucie zagrożenia i osamotnienia
Urbanizacja i jej wpływ na bezpieczeństwo zbiorowości terytorialnej – modelowe ujęcie • Zjawisko anomii (raczej nie jest cechą immanentną zbiorowości miejskich, ale lubi występować w czasach gwałtownych zmian, a takimi bywają lata industrializacji, migracji, urbanizacji właśnie… • Później już tylko jednostki, może nieco większe grupy, mogą popaść (i popadają) w stan dezorientacji aksjonormatywnej • Współczesne procesy decentralizacji (dezurbanizacji, suburbanizacji), kryzysu stref centralnych (zob. publikacje Jane Jacobs, Andrzeja Majera), gdzie dochodzi do koncentracji ludności zmarginalizowanej, koncentracji aktów przemocy, patologii; nie są od tego wolne także przedmieścia zasiedlane przez ludność napływową (z zewnątrz) • Miasto sprzyja przestępczości – z różnych powodów