PERSOONLIJK LEIDERSCHAP

1. PERSOONLIJK LEIDERSCHAP in de BASISSCHOOL

2. leiderschap management communicatie actie reflectie administratie regelgeving financieel beheer maatschappelijke, pedagogische onderwijskundige ontwikkelingen

3. Kennismaken - Voor jezelf :in één woord: hoe zit je er nu bij in deze groep? • Vorm groepjes op basis van – - - • Verjaardagcirkel: • Ik ben uniek in: groep zit, iedereen die dit uniek kenmerk herkent staat mee recht • Groepjes per drie, vier, tien, twintig: op zoek naar iets gemeenschappelijk • Groepjes per twee:- elkaar voorstellen/1 minuut/onderwerp/wie begint/van rol verwisselen/afscheid nemen • Jezelf voorstellen in de grote groep aan de hand van vb. naam, woonplaats, werkterein, leuke gebeurtenis (verleden/toekomst). Volgende persoon wordt aangeduid door de bal door te geven. • Wat wens je jezelf toe het komende werkjaar? Loop rond en ontmoet zoveel mogelijk groepsleden, stel jezelf voor en deel je wens, motiveer kort

4. Tips bij Kennismaken • gebruiken bij nieuwe groep, maar ook bij een bestaande groep; nodig in veel teams : nieuwelingen/vestigingsplaatsen/ks-ls • onderlinge communicatie bevorderen • langzaam proces: regelmatig oppakken en verdiepen. • gebruik je eigen creativiteit maar steeds in functie van - de groep - het risiconiveau: progressief opbouwen

5. afspraken • Praktisch • Communicatief

6. samenhang Taakproces---------------groepsproces • Oriëntatie • Afspraken • Productiviteit • Erbij horen (integratie) • Invloed (controle) • Persoonlijk contact • (affectiviteit) Afronden

7. organisatie • Zicht krijgen op mezelf • als dynamisch produkt van mijn • ontwikkelingsgeschiedenis en contextfactoren • in interactie met mijn ‘lerende organisatie’ • als dynamisch produkt van • de ontwikkelinggeschiedenis en contextfactoren van • de organisatie en haar samenstellende delen • in het licht van mijn taak als leider. Lerende organisatie leiderschapsstijl PERSOONLIJK LEIDERSCHAP

8. Een blik op mezelf als leider in mijn School • -individueel: associeer vrij en maak een webschema • -in groep: maak samen een nieuw webschema • doe dit zonder te praten • neem de tijd om van gedachten te wisselen over wat • je leest • In plenum: wat viel op, welke gemeenschappelijke punten, verschillen? • Individueel: wat neem je mee voor jezelf?

9. Context -factoren Context -factoren Een blik op mezelf als leider in mijn School Ontwikkelings-geschiedenis Ontwikkelings-geschiedenis

10. Ontwikkelingsgeschiedenis school - Hoelang bestaat de school al ? - Wie heeft de school opgericht? - Waarom? - Welke hoogtepunten, dieptepunten, crisissen - Netwerken die historisch zijn gegroeid (gemeente, parochie, families,…..) - Welke cultuurinvloeden spelen mee? - Welke machtsinvloeden zijn er gegroeid? - Hoe werden taken ingevuld ? (directie, leerkrachten,….)

11. Contextfactoren school • Inplanting, • gebouwen • Net • breed maatschappelijke context • Overheid • betrokkenen: • directe: kinderen, ouders, personeel • indirecte: begeleiding • politie, gemeentebestuur

12. School als organisatie • Primaire processen: onderwijs-leerproces • Secundaire processen: beheersmatige • structuur:regelingen, bevoegdheden, procedures • cultuur: geheel van waarden, normen, communicatiewijzen, ‘zo doen wij het hier’

13. og x cf jouw school nu als dynamisch produkt Omgeving onderwijsbeleid schoolleiding Organisatie structuur Organisatie cultuur Veranderings capaciteiten team leerlingen Schoolwerk plan Innovatie- beleid onderwijsbegeleiders randvoorwaarden

14. Context -factoren Context -factoren Een blik op mezelf als leider in mijn School Ontwikkelings-geschiedenis Ontwikkelings-geschiedenis

16. Contextfactoren Leider • School: kinderen, collegae, ouders,schoolbestuur, net….. • familie • vrienden • andere engagementen • situationele crisissen • breder maatschappelijke context • ………

17. Ontwikkelingsgeschiedenis leider Basismodussen van omgang (ccrt) Kernconflicten krijgen-geven vertrouwen-wantrouwen vasthouden-loslaten autonomie-twijfel/schaamte zich (waar) maken initiatief-schuldgevoelens omgaan met autoriteit: overdracht, tegenoverdracht onze kijk op leren de invloed van de volksaard, cultuur, maatschappij bewust- onbewust (johari) ontwikkelingscrisissen

18. Johari-venster anderen gekend ongekend Gekend dr mezelf Ongekend vr anderen Gekend dr mezelf En de anderen gekend mezelf Gekend dr anderen Ongekend vr mezelf Ongekend dr mezelf Ongekend vr anderen ongekend

19. Ontwikkelingsgeschiedenis leider: CCRT (Luborsky:core conflictual relationship theme) • -Innerlijk script voor het theater van ons innerlijk leven • -Het kleurt alles wat we op het werk doen • -Voor leiders zijn de effecten verstrekkend: het bepaalt • in belangrijke mate de cultuur en het besluitvormingsproces • in de organisatie • Drie componenten: • De wens in verband met een relatie • Onze anticipatie op hoe anderen in de context van deze • wens op ons zullen reageren. • 3. Onze reactie daarop, of die zich nu uit in gedrag of • in gevoelens.

20. IEMAND ZIJN ER ZIJN JONGEN/MEISJE ZIJN ONTWIKKELINGSGESCHIEDENIS LEIDER Generativiteit-stagnatie Intimiteit-isolement Identiteit-rolverwarring Vlijt -minderwaardigheid Initiatief-schuldgevoel Autonomie- twijfel/schaamte Vertrouwen- wantrouwen

21. 0verdracht-tegenoverdracht(Manfred Kets Devries) • -Alle relaties worden gekleurd door voorgaande relaties/ • De krachtigste hiervan zijn die met onze vroegste verzorgers • Het gaat om een onbewust proces • We identificeren,idealiseren en internaliseren met de • emotioneel belangrijke mensen in ons leven • -Dit proces wordt gespiegeld door die mensen • -hoe we in het gezin met macht en autoriteit omgingen • bepaalt onze latere relaties met mensen die macht en • autoriteit hebben

22. Identiteitsontwikkeling : E. Erikson zone modus kernconflict kernthema Symbiose-separatie Lichamelijk zelf Spec. Angsten Vertrouwen-- wantrouwen Er zijn krijgen nemen oraal Grenzen/ambivalentie/ van almachtig naar realistisch zelfbeeld/ eigen producten/ bezit/ Spec. Angsten/ beginnend geweten Vasthouden loslaten Autonomie--- twijfel-schaamte Iemand zijn anaal Zich maken indringend innemend Initiatief --- schuldgevoel Jongen- meisje zijn Zich laten zien / wedijveren/ geweten/ normen/ verbeelding-realiteit/ sexualiteit/oedipaliteit/ jaloersheid/ spec. angsten/ intergenerationele genitaal

23. Communicatie is het belangrijkste instrument Ontwikkelings geschiedenis actief luisteren Ontwikkelings geschiedenis empathie feitelijk eigenlijk eigenlijk Context factoren feitelijk Context factoren echtheid zelfexpressie Personeelslid leerling ouders schoolbestuur externen schoolleider

24. Op zoek naar een balanstussen WAT VIND IK ALS DIRECTEUR • BELANGRIJK • NODIG WAT VINDEN DE LEERKRACHTEN LEERLINGEN OUDERS ANDEREN…. • BELANGRIJK • NODIG GRENZEN, AFSPRAKEN, CONFLICT

25. kernkwaliteit valkuil Te veel van het goede Te veel van het goede Te veel van het goede + - Wat anderen in mij waarderen. Wat ik bij anderen vanzelfsprekend verwacht Wat ik in mezelf heel gewoon vind. Negatief tegen- over- gestelde Wat anderen mij verwijten. Wat ik mezelf geneigd ben te rechtvaardigen. Wat ik in anderen bereid ben door de vingers te zien. Positief tegen- over- gestelde - + allergie uitdaging Te veel van het goede Wat ik in mijzelf zou verafschuwen. Wat ik in anderen minacht. Wat anderen mij aanraden te relativeren. Wat ik in mijzelf mis. Wat anderen mij toewensen. Wat ik in anderen bewonder.

26. Context -factoren Context -factoren Een blik op mezelf als leider in mijn School Ontwikkelings-geschiedenis Ontwikkelings-geschiedenis

27. Kwaliteiten als leider kernkwaliteit valkuil Te veel van het goede Te veel van het goede Te veel van het goede + - Wat anderen in mij waarderen. Wat ik bij anderen vanzelfsprekend verwacht Wat ik in mezelf heel gewoon vind. Negatief tegen- over- gestelde Wat anderen mij verwijten. Wat ik mezelf geneigd ben te rechtvaardigen. Wat ik in anderen bereid ben door de vingers te zien. Positief tegen- over- gestelde - + allergie uitdaging Te veel van het goede Wat ik in mijzelf zou verafschuwen. Wat ik in anderen minacht. Wat anderen mij aanraden te relativeren. Wat ik in mijzelf mis. Wat anderen mij toewensen. Wat ik in anderen bewonder.

28. Leiderschapsstijl-competentieniveau team leiderschapstijl 3 Participerende stijl 2 Overtuigende stijl 4 Delegerende stijl 1 Directieve stijl 4 hoog 3 ruim 2 matig 1 laag competentieniveau

29. Differentiëren i.f.v. houding t.o.v. veranderingen • De vernieuwers 8% • De leiders 17% • Vroege volgers 29% • Late volgers 29% • Afwijzers 17%

30. Differentiëren i.f.v. groeifasen FASEN VAN BETROKKENHEID GEBRUIKSNIVEAUS VAN INNOVATIE STADIA IN BEKOMMERNISSEN • Bewustwording • Persoonlijke betrokkenheid/informatie • Consequenties voor de leerlingen • Beheersing • Samenwerking • Herziening op basis van ervaringen met leerlingen • Herziening • Geen gebruik • Oriëntatie • Voorbereiding • Mechanisch gebruik • Routine • Verfijning • Integratie • Herziening • Zelfbekommernissen • Taakbekommernissen • Impactbekommernissen

31. ONRUST & FAALANGST BETROKKENHEID VERVELING & DEPRESSIE de smalle zone waarin zich de ‘state of flow’ kan voordoen( vrij naar Csiksentmihaily) MOEILIJK- HEIDGRAAD ACTIVITEIT COMPETENTIENIVEAU PERSOON

32. Leider van een lerende organisatie (Senge) • Het volstaat niet langer om één iemand te hebben die leert voor de organisatie. Iemand aan de top die het allemaal uitdenkt en de rest die de bevelen van de grote strateeg opvolgt, dat werkt gewoon niet meer. • Hij of zij is de onderzoeker, de ontwerper, de beheerder, de leermeester. Hij of zij is verantwoordelijk voor het opbouwen van een organisatie, waar de mensen steeds beter in slagen om dat tot stand te brengen wat ze echt willen. Mensen kunnen continu hun vermogen vergroten om complexe zaken te bevatten en duidelijke visies te ontwikkelen. De organisatie is een voedingsbodem voor nieuwe steeds meeromvattende ideëen-kortom, waar de mensen voortdurend leren hoe ze samen kunnen leren.

33. dysfunctionele patronen in leiderschap • Conflicten vermijden • Ondergeschikten tiranniseren • Micromanagement (details) • Manisch gedrag • Ontoegankelijkheid • Spelletjes spelen • Wantrouwen • Malaise

34. Inspirerend leiderschap Wat is je missie/visie? Ontwerp je wapenschild/spreuk:

35. 2 fundamentele & tegengestelde organisatievoorwaarden • Arbeidsverdeling: verdeling van het werk in verschillende taken • De coördinatie van deze taken

36. 5 coördinatiemechanismen • Onderlinge aanpassing via informele communicatie • Direct toezicht door 1 persoon • Standaardiseren van werkprocessen via procedures, geprogrammeerde instructie • Standaardiseren van output via specificatie van resultaten • Standaardiseren van vaardigheden en kennis door training

37. Onderlinge aanpassing vaardigheden output werkprocessen Direct toezicht Standaar-disatie 5 coördinatiemechanismen • Naarmate het werk van organisaties complexer wordt krijgt men een verschuiving van : Alle mechanismen blijven belangrijk!

38. Vinden van een goede balans tussen taakproces---groepsproces - operationeel maken - hulpbronnen -procedures, regels -coördinatie -gespreksleiding -besluitvorming -compromis -taakverdeling -structuur -ordenen -bijsturen -bewaken - behoeften peilen - waardering -aanvaarding -vertrouwen/respect -ingrijpen bij dominantie - opvangen -kwetsbaarheid -bespreekbaar maken van groepsklimaat -communicatie afspraken maken • Oriëntatie • Afspraken • Productiviteit • Erbij horen • (integratie) • Invloed • (controle) • Persoonlijk • contact • (affectiviteit) Afronden Andere functies: - public relations-functie: image/contacten buiten - monitor-functie:evalueren/ feedback -innovatie-functie

39. Met verschillende betrokkenen individueel of in groep: collega’s , leerlingen, ouders, schoolbestuur en externen. • In verschillende functies: • Taakgericht: operationaliseren, hulpbronnen verstrekken, regels en procedures bewaken, coördineren, gesprek leiden, compromissen sluiten, onderhandelen. • Sociaal-emotioneel: ontwikkelingsbevorderend klimaat creëren, kennismaking en groepsintegratie, aandacht voor normen en waarden, conflicthantering, aandacht voor de kwaliteit van de communicatie… • Public-relations: image, contacten buiten • Monitor: evalueren, feedback geven • Innovatie: aanbrengen, invoeren, ankeren • In verschillende rollen:voorzitter, deelnemer, chef, begeleider.

40. Leiderschapsfacetten vanuit EFQM • Visie op kwaliteit • Onderwijskundig leiderschap • Team leiderschap • Beheer • Ondernemerschap • Extern optreden • Reflectie op eigen handelen

41. Didactische principes 1ste jaar • Persoonlijk leiderschap • Communicatie • Tijdbeheer • Diocesaan aanbod 2de jaar • Leiden van een lerende organisatie • Communicatie • Diocesaan aanbod 3de jaar • Leiden van innovatieprocessen • Communicatie: conflicthantering • Zorgbeleid • Diocesaan aanbod 1ste jaar Rgroep 2de jaar Rgroep 3de jaar Rgroep Ontwikkelings- geschiedenis Contextfactoren praktijk info lectuur dialoog presentatie reflectie Uitwisseling training • Accent op • het eigen leerproces • interne sturing • Reflectie • als basis voor het handelen in de praktijk