BÀI 8. KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH BỀN VỮNG

1. BÀI 8. KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH BỀN VỮNG

2. Tómtắtbàihọc Mụctiêu Saukhihoànthànhbàinàyhọcviênsẽcóthể: • Giảithíchcáchápdụngcáckỹnăngnghiêncứuvàphântíchcácdữliệucóđược • Giảithíchcáchthiếtkếcáctiêuchíthànhcôngvàcácchỉsốhoạtđộngđểkiểmsoátvàđánhgiácácsảnphẩmvàdịchvụ tour • Giảithíchcách diễn giải các kếtquảnghiêncứuvềtácđộngcủacácdịchvụvàsảnphẩm du lịch • Giảithíchcáchthựchiệncácnguyêntắc cải thiệnliêntụctrongviệckiểmsoátvàpháttriểnsảnphẩm. Các chủ đề • Tổngquankiểmsoáttácđộng du lịchcótráchnhiệm vì tínhbềnvững • Lậpkếhoạchvàtổchứcchươngtrìnhkiểmsoát • Pháttriểncácchỉsốkiểmsoát • Thựchiện, điềuchỉnhvàcảithiệncácchươngtrìnhkiểmsoát

3. BÀI 8. KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH BỀN VỮNG CHỦ ĐỀ 1. tỔNG QUAN KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH BỀN VỮNG Nguồnảnh: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Group_discussion_at_GLAM-Wiki_2013.JPG

4. Vaitròvàtầmquantrọngcủaviệckiểmsoáttácđộngcủa du lịch • Các thị trườngvàđiểmđến du lịchliêntụcthayđổi • Kiểmsoátlà thiết yếu trong việcđánhgiávàquảnlý thay đổi • Việckiểmsoátsẽ giúp: • Cảithiệnhiểubiếtvềhiệuquảcủa hoạt động du lịch • Xácđịnhcácvấnđềcầncảithiện và nơi nhữngthay đổi đang diễn ra • Giúpchocácđiểmđếnvàdoanhnghiệp duy trì khảnăngcạnhtranh

5. Thếgiới du lịchkhôngkiểmsoátsẽ … • Khôngcódữliệuvề các điều kiệnvàxuhướng du lịch để kiểm soát các nhà cung ứng, cácnhàlậpkếhoạchvàquảnlý: • Khôngthểđảmbảovớicácbênliênquanvềtính tin cậycủacácquyếtđịnhhọđưara • Khôngthểxửlýđượccácmối lo ngạivàcácchỉtríchcủamọingười; và • Khôngthểhoànthànhđầyđủnhiệmvụ hay đánhgiátínhhiệuquảcủacáchoạtđộnghọ làm • Hơn nữa, nếu các nhà lập kế hoạch hoặc quản lý không thực hiện việc kiểm soát, ai đó khác sẽ làm – và việc kiểm soát sẽ trở lên lộn xộn. Adapted from: Eagles, P., McCool, S. & Haynes, C. 2002, Sustainable Tourism in Protected Areas: Guidelines for Planning and Management, IUCN Gland, Switzerland and Cambridge, UK Nguồnảnh: http://www.flickr.com/photos/stevendepolo/4605621230/

6. Cácđặcđiểmcởbảncủaviệckiểmsoáttácđộng du lịchcótráchnhiệm vì tínhbềnvững 1. Đảmbảopháttriển du lịch có chiến lược 2. Sửdụngcácmụctiêu du lịchcótráchnhiệm 4. Cósựthamgiacủatấtcảcácbênliênquan chính 3. YêucầuđặtmụctiêutheotiêuchíSMART

7. 1. Kiểmsoáttácđộng du lịchcótráchnhiệmđảm bảophát triểndu lịch có chiếnlược

8. 2. Kiểmsoáttácđộng du lịchcótráchnhiệmđảmbảođạtđượccácmụctiêuvề du lịchbềnvững

9. 3. Kiểmsoáttácđộng du lịchcótráchnhiệmđảmbảocácmụctiêuđặtraphải SMART

10. 4. Kiểmsoáttácđộng du lịchcótráchnhiệm cần xem xét các mốiquantâmcủacácbênliên quan chính Cácbênkhác

11. Những mục tiêukhácnhaucủacácbênliênquantrongkiểmsoát du lịch

12. Thảoluận: Tạisaoviệckiểmsoátvàđánhgiápháttriển du lịchtheohướngbềnvữnglạiquantrọng. Nhữnglợiíchkhithực hiện và cáchậuquả khi không thựchiệnlàgì?

13. Các lợi íchcủaviệckiểmsoáttácđộng du lịchcótráchnhiệm

14. Kiểmsoáttácđộng du lịchvìphòng ngừa và can thiệpsớmvẫntốthơn khắc phục! “Tôiđãnghĩlàchúngtacóthểxửlýđượclượngkhách du lịchchotớikhitôithấybọntrẻ con cóhànhđộngnhưngườinướcngoài , tôimớithấynênvănhóacủachúngtađãthayđổibiếtbaonhiêu!” “Ta đúnglàđãchoquánhiềukháchvàođâynhưngquánhiềudoanhnghiệphiện nay đangphụthuộcvàohọnênhọsẽkhôngthểủnghộviệcgiảmlượng du kháchđi.” “Trờiđất, khách du lịchđếntừđâumàđôngthế? Vàinămtrướctôiđâucóthấyđôngnhưvậyđâunhỉ?” “Khichúngtôibắtđầuchochạy tour đếnđộnggầnđâymộtvàikháchđãpháhoạinhữngđáthạchnhũđẹp. Bâygiờthìchúngtamấthẳnnhữngthứđórồi”

15. Thựchiệnchươngtrìnhkiểmsoáttácđộng du lịchcótráchnhiệm về tínhbềnvững CHỦ ĐỀ 2 CHỦ ĐỀ 3 CHỦ ĐỀ 4

16. BÀI 8. KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH BỀN VỮNG CHỦ ĐỀ 2. LẬP KẾ HoẠCH VÀ TỔ CHỨC CHƯƠNG TRÌNH KiỂM SOÁT

17. Chuẩnbịchochươngtrìnhkiểmsoáttácđộng du lịchvềtínhbềnvững

18. 1. ThiếtlậpnhómhoặcBan chỉ đạokiểmsoát Ai cókiếnthức xây dựng mụctiêuvàlĩnhvựctrọngtâmchochươngtrình? Ai cónguồnlựcđểthựchiệnchươngtrình? Ai có mạng lưới để phổbiếnkếtquả? Ai cókhảnănglãnhđạo để định hướng và điều phối chươngtrình? Ai cókỹnăngđểxemxétvàđiềuchỉnhchươngtrình? Nguồnảnh: Pixabay, http://pixabay.com/

19. Đưa các bên liên quan tham gia vào vị trí phù hợp nhất trong quá trình kiểm soát

20. Nhóm các bên liênquan để cân nhắc tham gia chươngtrìnhkiểmsoát du lịch Nguồn: Miller, G & Twining Ward L. 2005, Montioring for a sustainable tourism transition: The Challenge of developing and using indicators, CabiPublishing

21. 2. Lênkếhoạchchươngtrìnhkiểmsoáttácđộng du lịchvềtínhbềnvững • Quantrọnglàchươngtrìnhkiểmsoátphảihiểurõnhucầu, mụcđíchvàphạm vi trướckhibắtđầuthựchiệncôngviệc • Các yêucầuchínhbaogồm:

22. A. Thống nhất vềnhucầuchochươngtrìnhkiểmsoáttácđộng du lịchvềbềnvững

23. B. Thiếtlậpsự điều phối hiệu quả chương trìnhkiểmsoáttácđộng du lịch

24. C. Thiết lập cácmụctiêuchochươngtrìnhkiểmsoáttácđộng du lịch • Mụctiêuxácđịnhtầm nhìn về pháttriểnbềnvữngvà sự đónggópcủa du lịchtrongviệcđạtđược điều đó • Quátrìnhpháttriểnchophépcácbênliênquanxácđịnhmong đợi của họp đối với du lịch và xemxétcáchđạtđượcnhữngmongđợiđó. • Tấtcảcácmụctiêu phải tuân theonguyêntắc SMART

25. Vídụvề mục đích và mục tiêu du lịchbềnvững Làmthếnàođểđạtđược (SMART) Mục đích của chúng ta Nguồn: SNV Vietnam & the University of Hawaii, School of Travel Industry Management 2007, A Toolkit for Monitoring and Managing Community-based Tourism, SNV Vietnam & the University of Hawaii, USA

26. D. Xácđịnhphạm vi chươngtrìnhkiểmsoát du lịchbềnvững • Phạm vi nhằm để chỉ các “đườngbiên” trongchươngtrìnhkiểmsoát • Cóthểmangtínhđịalý (vịtrí) cũngnhưlĩnhvựcliênquan (cácvấnđềhoặc/vàcáctàisản) • Cácđườngbiêncóthểđượcxácđịnhsẵnhoặcchưabiết Nếucácđườngbiênchưađượcxácđịnh, sẽcầnphảixemxét: • Lấymẫuđịalýrộng • Cácvùngưutiên • Cảvùngthamquannhiềuvàít

27. Vídụvềphạm vi nghiêncứutrongchươngtrìnhkiểmsoát du lịchbềnvững Cácvấnđềmôitrường Cácvấnđềvănhóa-xãhội Cácvấnđềkinhtế Cácvấnđềmôitrường Cácvấnđềkinhtế LÀNG Cácvấnđềmôitrường Cácvấnđềkinhtế Cácvấnđềvănhóaxãhội Phạm vi các lĩnh vực liên quan Cácvấnđềvănhóaxãhội THỊ TRẤN VÙNG Phạm vi địalý

28. Vídụvề các vấn đề chính cần xem xét khi tiếp cận tính bền vững của du lịch

29. BÀI 8. KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH BỀN VỮNG CHỦ ĐỀ 3. XÂY DỰNG CÁC CHỈ SỐ KiỂM SOÁT Nguồnảnh: Pixabay, http://pixabay.com/

30. Vaitròvàtầmquantrọngcủacácchỉsốbềnvữngtrongkiểmsoátcáctácđộng du lịch • Một “chỉ số” là tình trạngcủamộtvấnđềcụthể • Đượclựachọnvàsửdụngchínhthứcthườngxuyênđểđosựthayđổi • Cácchỉsố du lịch thường dùng baogồmlượtkhách, độ dài lưu trúvà chi tiêu • Cácchỉsố du lịchbềnvữngchútrọngvàomốiliênhệgiữa du lịchvàcácvấnđềbềnvững TRỌNG TÂM CỦACÁC CHỈ SỐ KIỂM SOÁT DU LỊCH BỀN VỮNG • Cácvấnđề cần cân nhắc tới nguồn tàinguyênthiênnhiênvàmôitrườngcủamộtđiểmđến • Các cân nhắc liên quantớikinhtếbềnvững • Cácvấnđềliênquantớicáctàisảnvănhóavàgiátrịxãhội • Cácvấnđềquảnlývàtổchứctrongngành du lịchvàcácđiểmđếnrộnghơn

31. Trọngtâm của các chỉsố ở các cấp độkhác nhautrongngành du lịch Nguồn: World Tourism Organization 2004, Indicators of Sustainable Development for Tourism Destinations: A Guidebook, World Tourism Organisation, Madrid, Spain

32. Cácloạichỉsố • Cácchỉsốcảnhbáosớm • Cácchỉsố áp lực trên hệthống • Thướcđovềtìnhtrạngngànhhiện nay • Thướcđovềcáctácđộngcủa du lịchpháttriểnbềnvững • Thướcđovềnỗlựcquảnlý • Thướcđovềhiệuquảquảnlý

33. LoạitácđộngvớiLoạichỉsố Chỉsốđịnhlượng • DữliệuthôTỉsố • Phầntrăm Tácđộngmôitrường Tácđộngxãhội Chỉsốđịnhtính Tácđộngkinhtế • Chỉsốphânloại • Chỉsốquyphạm • Chỉsốdanhnghĩa • Chỉsốdựatrên ý kiến TÁC ĐỘNG LOẠI CHỈ SỐ LOẠI THƯỚC ĐO

34. Lợiíchcủacácchỉsốthựchiệntốt

35. Lựa chọn cácchỉsố du lịchbềnvữngmột cách hiệu quả

36. Phânchiavấnđềbềnvữngthànhcácchỉsố VẤN ĐỀ THÀNH PHẦN C VẤN ĐỀ THÀNH PHẦN B VẤN ĐỀ THÀNH PHẦN VẤN ĐỀ THÀNHPHẦN D VẤN ĐỀ BỀN VỮNG VẤN ĐỀ THÀNH PHẦN A VẤN ĐỀ THÀNH PHẦNE VẤN ĐỀ THÀNH PHẦN H VẤN ĐỀ THÀNH PHẦN F VẤN ĐỀ THÀNH PHẦN G CHỈ SỐ VẤN ĐỀ THÀNH PHẦN E1 CHỈ SỐ VẤN ĐỀ THÀNH PHẦN E2 CHỈ SỐ VẤN ĐỀ THÀNH PHẦN E3 ….

37. Vídụvềquátrình xây dựng chỉ sốdu lịchbềnvững

38. Đừngphát minh lạibánhxe! Sửdụnghoặc/ vàđiềuchỉnhnhữngchỉsốđãcósẵn Nhiềutổchứcđãpháttriểnvàđiềuchỉnhtốthơncácchỉsốhữuíchchoviệckiểmsoáttácđộng du lịchbềnvững

39. Vídụvềcácchỉ số bền vững về môi trườngvàkinhtế trong du lịch

40. Ví dụ về các chỉ số bền vững về xã hội và của doanh nghiệp/dự án trong ngành du lịch

41. Các điển hình tốt vềviệc thiết lập các chỉsố du lịchhiệuquả

42. Lờikhuyênkhichọnlựacácchỉsố • Trongviệcthuthậpvàphântíchthông tin • SO SÁNH ĐƯỢC • ĐỘ TIN CẬY • LÀM RÕ • KHẢ THI • CÓ LIÊN QUAN • theo thời gian, chế độ pháp lý và các vùngkhác nhau • Của chỉ số đối với các vấnđềđãxácđịnh • Của thông tin và của người sửdụng dữ liệu • Và hiểu khả năng của người sửdụng

43. Vídụvềphươngpháplựachọncácchỉsố

44. Bàitậpnhóm: Lấymộtđiểmđến du lịchnổitiếng ở Việt Nam rồi xây dựng một bộcácchỉsốđểkiểmsoátcáctácđộngcủa du lịchvềtínhbềnvữngtạiđiểm. Theo các thông lệ tốt nhất và: (1) Xácđịnhcácvấnđềbềnvữngtrọngyếutạiđiểmđến; (2) Xácđịnhcácthànhphầncủacácvấnđề; (3) Pháttriểnbộchỉsốchomộtthànhphầncủavấnđề; (4) Tiếnhànhchọnlọctrongbộchỉsốkiểmsoátđó.

45. BÀI 8. KiỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH BỀN VỮNG CHỦ ĐỀ 4. THỰC HiỆN, ĐiỀU CHỈNH & CẢI THIỆN CHƯƠNG TRÌNH KiỂM SOÁT Nguồnảnh: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:AN_LAC_CAVES_ROWING_BOATS_NORTHERN_VIETNAM_FEB_2012_(6973865371).jpg

46. 4 bướcchínhtrongviệcthựchiệnchươngtrìnhkiểmsoát tính bền vững của du lịch Nguồnảnh: Pixabay, http://pixabay.com/

47. 1. Đánhgiátínhkhảthicủachươngtrìnhvàphươngphápthuthậpdữliệu

48. Phântáchcácchỉsốđểxácđịnhcác cấu phầndữliệucầnthiết cho việc thu thập Xácđịnhphạm vicácbộdữliệucầnthiếtđểđánhgiácácchỉsố Vídụ: • Dữliệuvềtổngsốkháchsạntạiđiểmđến % kháchsạntạiđiểmtuyểndụngphầnlớnnhânviênlàngườiđịaphương • Dữliệutuyểndụngchomỗikháchsạnchỉra % ngườiđịaphươngvà % ngườiđếntừcácvùngkhác CHỈ SỐ XÃ HỘI CÁC BỘ DỮ LIỆU CẦN CÓ

49. Cáchlựachọn các nguồn dữliệuphùhợp • Xác định nguồn dữ liệu để theo dõitiến độ từ đâu? • Cungcấpcơhộiđểxemxéttínhsẵncóvàdễtiếpcậncủacácthông tin DỮ LiỆU THỨ CẤP DỮ LiỆU SƠ CẤP • Phỏngvấn • Khảosát • Quansát • Báocáo • Tàiliệu Tiếpcậnđược ? Chi phíthuthập ? ? ? Sẵncó Cậpnhật

50. Lờikhuyênkhiđánhgiágiátrịcủacácnguồn thông tin thứ cấp Tổchứcđólàai? Cótuântheocácquyluậtvềchọnmẫu? Dữliệucóchínhxáckhông? Cóđảmbảotínhkháchquan? Cóthíchhợpchovấnđềnày? Đãđượcchấpthuậnchưa? Cácđơnvịđođạcđượcxácđịnhrõ? Nguồn: Goeldner, C. & Brent Ritchie, J. 2009, Tourism: Principles, Practices, Philosophies, John Wiley & Sons, USA