Konvasiyonel Akciğer Grafisi

1. Konvasiyonel Akciğer Grafisi

2. Bu ders konvansiyonel akciğer grafilerine genel bir bakış olarak hazırlanmıştır. Akciğer grafilerini doğru olarak değerlendirebilmek için toraks anatomisini, varyasyonlarını iyi bilmeli; ayrıca toraksı ilgilendiren hastalıklar ve radyolojik görünümleri hakkında tecrübeli olunmalıdır.

3. İki yönlü akciğer grafisi: • Posteroanterior (PA) veya arka ön grafi • Sol yan akciğer grafisi • İnspiryum sonu çekim yapılır. X-ışın tüpü ile film uzaklığı 180-185cm olmalıdır.

4. Posteroanterior (PA) akciğer grafisi X-ışın tüpü

5. Lateral (sol yan) akciğer grafisi X-ışın tüpü • Sol yan akciğer grafisinde x-ışınları sağ taraftan girip sol taraftan çıkar. • Kalbin yaklaşık 2/3’ü orta hattın solunda yer alır

6. Akciğer grafilerinin değerlendirilmesi • Akciğer grafileri değerlendirilirken ilk olarak hastanın adı, soyadı kontrol edilmelidir. • Filmler çekim tarihlerine göre sıralanmalıdır. • Filmlerin uygun teknik ile çekilmiş olmaları gerekmektedir. Uygun teknik ile çekilmemiş olan grafiler yanıltıcı olabilir. • Hastaların yaşı, cinsiyeti ve hikayesinin bilinmesi filmlerin doğru olarak değerlendirilmesine yardımcı olur.

7. Teknik olarak kabul edilebilir PA akciğer grafisi • Simetri: T3 ün spinöz çıkıntısı sternoklaviküler eklemlere eşit mesafede olmalı • Skapulalar akciğer alanlarını örtmemeli • İnspiryum sonu çekim: 9-10. kostaların arka kısımı diafragma kubbesi üzerinde kalmalı) • Damar gölgeleri akciğerlerin periferinde görülmeli (x-ışın dozunun fazla olmadığının göstergesi • Alt lobların büyük damarları damarları ve torakal vertebralar kalp arkasında görülebilmeli (x-ışın dozunun az olmadığının göstergesi)

8. Teknik olarak kabul edilebilir PA akciğer grafisi Simetri: klaviküla medial uçları sipinöz çıkıntılardan (kırmızı oklar) eşit mesafede olmalı

9. Teknik olarak kabul edilebilir PA akciğer grafisi Alt lobların büyük damarları ve torakal vertebralar kalp arkasında görülebilmeli (x-ışın dozunun az olmadığının göstergesi)

10. Teknik olarak kabul edilebilir PA akciğer grafisi Her iki akciğerde yaygın metastazlar. Sağ diafragma kubbesi arkasında gizlenen metastaz (kırmızı oklar)

11. Sağ skapula medial kenarı akciğer alanı içinde yer alıyor Skapulalar akciğer alanı dışında olmalı

12. 8 8 8 8 9 9 9 10 9 10 10 10 Yetersiz inspiryum: Diafragma üzerinde 8. kostanın arka kısımı görülüyor. 9. ve 10. kosta arka kenarları diafragma kubbesi altında kalıyor

13. Uygun teknikle olmayan çekimler(Acil servislerde veya devamlı bakım ünitelerinde yapılan çekimler) • Yakın mesafe • Ön-arka pozisyon • Ekspiryum • Yatar pozisyon *Kardiomegali gibi görünüme neden olabilir *Mediasten ve hilus değerlendirmeleri hatalı olabilir

14. Bazı durumlarda inspiryum grafisine ilave olarak ekspiryum sonu grafi de çekilebilir

15. İnspiryum grafisi sonrası ekspiryum fazında da grafi çekilmesi gereken durumlar: • Hava hapsi • Pnömotoraks (az miktarda olan pnömotoraksı göstermek için)

16. Kalbin ağırlığı nedeniyle sol diafragma sağ diafragmadan daha aşağıda yer alır

17. Yan akciğer grafisinde normal anatomi

18. Sağ üst lob bronşu Sol üst lob bronşu Arkus aorta Sol pulmoner arter Sol pulmoner arter Sağ pulmoner arter Sağ pulmoner arter

19. Sağ üst lob bronşu Sağ üst lob bronşu Sol pulmoner arter Sol üst lob bronşu Sol üst lob bronşu Sol üst lob bronşu sol pulmoner arter gölgesi altında yer alır

20. Arkus aorta Arkus aorta, sağ ve sol pulmoner artere ait opasiteler dışında inferiyor pulmoner venler de yan grafide opasite oluşturur Sol pulmoner arter Sağ pulmoner arter İNFERİYOR PULMONER VENLER

21. Yan akciğer grafisi: trakea lümeni

22. Skapulalar (siyah ve yeşil oklar)

23. Yan grafide sağ ve sol diafragma ayırımı nasıl yapılır? Genellikle bu ayrımı yapmak çok önemli değildir. Kalp solda olduğundan yan grafide sol diafragmanın ön kısımı çoğunlukla silinir . Sağ diafragma ise arkadan öne doğru rahatça görülebilir. Mide fundus gazı sol diafragma altında yer alır (mide fundus gazı situs inversus totalis anomalisinde sağ diafragma altındadır). Mide fundus gazı Sol diafragma Sağ diafragma

24. Vena kava inferiyor arka duvarı

25. Yan akciğer grafisinde grafiye dahil olan akciğer dışı oluşumlar: Humerus başı (sarı oklar) ve kolların alt kenarı (kırmızı oklar)

26. Hiluslar • Radyolojik olarak hilusları esas olarak pulmoner arterler oluşturur ve süperiyor pulmoner venlerde bu opasitelere katkıda bulunur

27. Sol pulmoner arter daha yukarıda olduğundan sol hilus daha yukarıda yer alır. Sağ hilusun sol hilusdan daha yukarıda oluşu patolojiktir

28. HiluslarNormal Anatomi • Sol hilus yaklaşık olarak sağ hilustan 25 mm daha yukarda yer alır • Hilusların dansitesi aynı olmalı • Hilusların dış konturu konkav veya düz olmalıdır

30. normal patolojik Konveks dış kenar

31. Dansiteleri aynı ancak konveks dış kenar

32. Normal grafi Sarkoidoz: Hiler lenfadenopatiler. Dansiteleri aynı ancak konveks dış kenar

33. Birinci kostlara ait kosto-kondral birleşim yeri kalsifiye olabilir ve nodül gibi görünüm oluşturabilir

36. Kostokondral kalsifikasyonlar. Kostokondral kalsifikasyonlar çoğunlukla fizyolojik kalsifikasyonlardır. Bu grafide görülen diğer radylojik bulgular: mitral kapak replasmanı, mitral yetmezliği, kardiyomegali. Üst kısım damarlarının çapı artmış, bazallerde damar çapları incelmiş (vasküler redistribüsyon) .

37. Sağda sekizinci kosta sarı renkte, kalsifiye kıkırdak kısmı ise beyaz olarak gösterilmiştir.

38. Yan grafide kostokondral kalsifikasyonlar 3 ayrı hastada değişen miktarlarda kalsifikasyonlar görülmektedir

39. Apikolordotik akciğer grafisi • Arka ön grafilerde klavikülalar arkasında gizlenen lezyonları görmek için istenebilir. • Bilgisayarlı tomografi de bu amaçla kullanılabilir ancak düz grafiler daha ucuz ve kolay yöntemlerdir.

40. Posteroanterior (PA) akciğer grafisi X-ışın tüpü Apikolordotik akciğer grafisinin çekim tekniği arka ön akciğer grafisinin çekim tekniğinden farklıdır.

41. Apikolordotik grafi çekim tekniği • Ön-arka projeksiyon • Tüpe açı verilir • Vücut açılı durur (omuzlar geri doğru) • Bu klasik pozisyon olup, apikolordotik grafinin çekiminde başka pozisyonlar da kullanılmaktadır.

42. klaviküla Klaviküladan uzak olan lezyonlar daha iyi görülür. Klavikülalara yakın olanlar iyi görülmeyebilir.

43. Arka ön akciğer grafisi

44. Apikolordotik grafi

45. Akciğer grafisinde bazı temel anatomik yapılar ve çizgiler

46. Sağ paratrakeal çizgi Vena azigoz

47. Ön plevral bileşke

48. Arka plevral bileşke

49. Azigos lobu ve veni

50. Azigo-özofagial çizgi Paravertebral çizgi Paraaortik çizgi