Programma 2007 leer en kennisagenda

1. Programma 2007leer en kennisagenda Community of practice Regionale strategieën Habiforum Nirov de Stad bv ABF research Netwerkstad Twente Drechtsteden Parkstad Limburg SRE BrabantStad Stedendriehoek Stadsregio Arnhem-Nijmegen Groningen- Assen BRU Tripool Zuid Limburg Met medewerking van de ministeries VROM , V&W, BZK en LNV

2. Inhoudsopgave • Thema’s en leeragenda 2006 • Vervagende grenzen en regionale strategieën • Domeinen van strategisch handelen • Wie heeft dit besteld? • Governance: grensoverschrijdend besturen • Resultaten per thema • Nieuwe governance vraagstukken • Programma 2007

3. Leeragenda conferentie 2006 • Economische concurrentiekracht (vitaliteit, transactiekosten, catchment area) • Vermenging van stad en land (Tussenland, inversie, metropolitaan landschap) • Stedelijkheid en infrastructuur (knopen, stedelijkheid, hiërarchie) • Bestuurlijke lichtheid

4. Veranderingen in de ruimtelijke context • Centrifugale krachten in verstedelijking • Sectorale markten/zelfstandige patronen • Ruimtelijke expansie en nieuwe centra • Overlappende agglomeraties (conurbaties, archipel) • Grensoverschrijdende agglomeraties en metropoolvorming

5. Stadsregio’s en netwerken • Regio: aaneengesloten agglomeraties met bestuurlijke coördinatie intern en extern en gezamenlijke optreden voor gebundelde investeringen • Stedelijke netwerken: vervangen in Nota Ruimte stadsgewesten, ander schaalniveau, nationaal ruimtelijk beleid, economische zwaartepunten

6. Netwerk ≠ begrensd gebied • Netwerk is onbegrensd • Netwerk is niet hiërarchisch • Gaat niet over dagelijkse relaties • Wel relaties op alle schaalniveaus • Complementair of concurrerend Ergo: Nota Ruimte is verwarrend Stedelijk netwerk is bestuurlijke constructie voor lobby en bundeling investeringen

7. Domeinen van strategisch handelen

8. Maakbaarheid in tijden van de ongekende samenlevingWillem Salet • Wederopbouw plannen • Verzorgingsstaat • Centrale sturing: rijksnota’s • Concepten regeerden de ruimtelijke ordening: gebundelde deconcentratie, compacte stad Wat ging er mis?

9. Wie heeft dit besteld?Adriaan Geuze • Wie heeft er voor gezorgd dat niemand meer op de fiets Rotterdam uit kan? • Wie heeft de hoge inkomens de stad uitgejaagd? • Wie heeft de Chinese muur van 200 km door de Betuwe besteld? • Wie heeft het in zijn hoofd gehaald op het diepste punt van Nederland te bouwen? • Waarom zijn Arnhem en Nijmegen het rivierenland ingetrokken in plaats van de Veluwerand en de hoge oevers bij Nijmegen?

10. Expansie van stedelijke regio’s • centrale sturing werkt niet • sturende concepten ontbreken • Concurrentie vs samenwerking Opdrachtgeverschap in nieuwe context Governance • Is gebaseerd op co-productie • Is bundeling kwaliteit? • Grensoverschrijdend: schaal/markt

11. Governance in tijden van Co-productie Vereist strategische competentie • Intraregionaal (DailyUrbanSystem): vorm een regionale eenheid met operationele daadkracht 2. Transregionaal (NonDUS): strategische positionering 3. Particuliere domein: genereren van nieuwe vormen van co-productie

12. Economische concurrentiekracht Intraregionaal • Interne efficiency; vermindering transactiekosten, vergroting van het DUS, versterking clusters, vestigingsmilieu • Marktregulering wonen, bedrijfsterreinen • Uitbreiding DUS over grenzen, euregio’s • Vitalisering ondernemerschap Welke verbindingen intern vergroten de vitaliteit en voegen waarde toe? Prioriteitstelling: meer bedrijfsterreinen of transformatie bestaande? Vraagt: overwinnen van institutionele waarden partners en versterking operationaliteit op regioschaal Kennis: afwegingskader, clusters, waardeketens Voorbeeld: Triple Helix, Innovatieplatform Twente,

13. Economische concurrentiekracht Transregionaal • Vergroting van de catchment area: Eurodelta • Strategische acties: • Regionale vliegvelden • Versnelling mobiliteit tussen DUS A1, A2, A4, A12 door aansluiting op ICE • Opdrachtgeverschap OV • Ruimtelijke investeringen Vraagt: door de schalen opereren, coalities met binnen- en buitenlandse particulieren en regio’s. VB: Maastricht Kennis: internationale vergelijking

14. Economische concurrentiekracht Particulier • Triple Helix, Kenniskring, EDB Drechtsteden • Territoriaal integrerend netwerk • Strategische communicatie naar buiten Onderzoek: bestaat de Eurodelta? Is op deze schaal economische winst te boeken door sterkere marktorganisatie?

15. Vermenging van stad en land Intraregionaal/Particulier • Identiteit: versterking groen-blauwe kwaliteit ten behoeve van het vestigingsklimaat • Gebruik van agrarische grond: recreatie Voorbeeld: Meerstad en kwaliteitsteam Vraagt: competent opdrachtgeverschap, ontwerpkwaliteit en marktstructurering/stimulering i.p.v. regulering Onderzoek: conceptueel naar stad-land, metropolitaan landschap, Tussenland etc. Financiële constructies met groenfondsen Nieuwe concepten: Bètastad, Supervillage, kastelen en landgoederen, creatieve stad

16. Vermenging van stad en land 2 Transregionaal • Nieuwe recreatieve formules voor bovenregionale markten • Grootschalige ontwerpacties: Internationale Bau-Ausstellung • Strategische samenwerking: Groene Hart en de stadsregio’s • Strategie in herontwikkeling identiteit van grote eenheid • Ontwerpkwaliteit Voorbeelden: Groene woud in BrabantStad, stedendriehoek Onderzoek: buitenlandse voorbeelden, andere ontwikkelingsmodellen met marktwerking gericht op eigenaren

17. Infrastructuur en stedelijkheid Intraregionaal/particulier • Lightrail netwerk • Regionale knooppunten herontwikkelen, bundelen ruimtevraag aan netwerken Vraagt: beleidsvrijheid, decentralisatie geld en bevoegdheden, splitsing nationale en regionale bevoegdheden Onderzoek: voorbeelden elders, regionale belastingheffing voor infrastructuur

18. Infrastructuur en stedelijkheid Transregionaal en particulier • Ontwikkeling Eurodeltaperspectief • Verbinding tussen DUS’sen langs A1, A2, A4, A12 • Knooppunten weg/rail opwaarden, verblijfsplekken • Regionale vliegvelden: zakelijke luchttaxi + tourisme Vraagt: initiatief vanuit de stedelijke regio’s voor > 200 km railnet langs aansluitend bij ICE Eurodelta netwerk opbouwen Kennis: Europese hazenpaden, effect van hogesnelheidsverbindingen op middellange afstand

19. Governance = grensoverschrijdende competentie Intraregionaal • Mobilisatie coproducenten • Besef van identiteit en versterking • Contractkennis: intermediairs, juridificatie, risicoreductie, verdelende rechtvaardigheid, vermarkting • Risico: expertocratie • Legimiteitsvraag bij vertegenwoordiging en besluitvorming: res publica • Provincie wel/geen alternatief? • legitiem bestuur, maar …schaal klopt niet met netwerken en regio’s • Bestuurscultuur: van wikken en wegen naar ontwikkelen en uitvoeren?

20. Governance Transregionaal Adressering geopolitieke en strategische vraagstukken • Wanneer zijn functionele oplossingen te prefereren boven integrale? • Voorbeelden: Randstad urgentieprogramma BrabantStad cultuuromslag bij provincie Arnhem/Nijmegen grotere geografische eenheid • Wat voor bestuurders? extern gericht, strategen, netwerkers Kennis: voor en nadelen van functionele modellen, Cultuuromslag provincies/departementen(FR), Kopenhagen/Malmö: grensoverschrijdende govern.

21. Programma 2007 Maastricht 30/31 maart Infrastructuur en stedelijkheid • Aansluiting HSL (NonDUS) transregionaal de strategie van tripool • Aansluiting op regionaal netwerk DUS • Kwaliteit regio/concurrentiekracht

22. Programma 2007 Eindhoven SRE 31 mei/1juni Economische concurrentiekracht • Versterking waardeketens • Cluster versterken? Welk dan? Of juist nog meer differentiëren? • Noordvleugel: één markt binnen de Eurodelta?

23. Programma 2007 Stedendriehoek 6/7 september Vermenging van stad en land • Groen-blauwe vestigingskwaliteit in de regio • Wie gaat er over de landschappelijke verbindingen tussen regio’s? • Particulier: groenfondsen en ontwikkelingsstrategieën

24. Conferentie 2007 • Samenwerking met Rosta • Conferentieboek ‘Kunnen netwerken leren?’ • Voorbereid middels een CoP sessie van anderhalve dag (3 dagdelen) intensief • Doelgroepen: - medewerkers op managent/strategieniveau van deelnemende overheden - adviseurs/consultants - ministeries - kennisinstellingen - Europese lobbyisten - bestuurders regio’s; grote steden, ministers

25. eurodelta@regiostrategie.nl • Launching Eurodeltastrategie op congres • De schaal waarop Noordwest-Europa concurreert • Gespreide stedelijkheid vereist eigen oplossingen • Eurodelta versnelt, te beginnen met de NL regio’s • Programma: Eurodelta ICE, regionale vliegvelden en intensivering van de kennisuitwisseling • Verlenging van de bandsteden naar noorden, oosten en zuiden • CoP goes international: website en intensivering informatieuitwisseling met Eurodelta regio’s Vraag aan het kabinet: bent u van de partij in Eurodelta?