Di(ver) sability Awareness Omgaan met diversiteit in het hoger onderwijs

1. Di(ver)sabilityAwarenessOmgaan met diversiteit in het hoger onderwijs

2. Een opwarmertje • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info • Wat zien jullie? • Wat kunnen we hieruit leren? • Hoe zou je dit filmpje verbinden met de titel van de workshop: “Di(ver)sabilityAwareness “

3. Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs. • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info • Ondersteuning alle Vlaamse universiteiten en hogescholen. • Realiseren van inclusief hogeronderwijs. • Gelijke kansen in het hoger onderwijs. • Volwaardige participatie in het hoger onderwijs. • ‘Bottum-up’. • ‘In dialoog’.

4. Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs. • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info www.siho.be

5. Doelstellingen van de workshop • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info • Bewust worden van verschillende visies over personen met een beperking en de implicaties van deze visies • Vanuit een reflectieve houding kijken naar diversiteit en beperking • Bewust worden van de werking en consequenties van de constructie van categorieën. • Op een respectvolle manier kunnen omgaan met diversiteit

6. Opbouw workshop. • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info

7. Verschillende visies • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Oefening: Schrijf op 3 post it’s een antwoord op de volgende vraag: • Post it 1: Wat betekent ‘beperking’ of ‘handicap’ voor jou? Waarom? • Post it 2: Wat is de oorzaak van een ‘beperking’ of ‘handicap’? Waarom? • Post it 3: Hoe moeten we omgaan met een ‘beperking’ of ‘handicap’? Waarom?

8. Modellen van beperking • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Modellen • Religieus-moreel model • Medisch model • Sociaal model Kaders van de workshop • Disability Studies • De constructie van verschil

9. Modellen van beperking • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Religieus-moreel model

10. Modellen van beperking • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Medisch model

11. Modellen van beperking • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Sociaal model Nog een lange weg naar gelijke rechten

12. De visie van het SIHO • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Disability Studies • Beperking als een construct • Participatie staat centraal • Participatie als een recht • Kijken naar talenten en dromen • Luisteren naar het individu

13. De visie van het SIHO • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Disability Studies

14. De visie van het SIHO • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info De constructie van verschil • We maken kaders die onze omgang structureren. • Tegelijk is er steeds een proces bezig tussen de mens en zijn omgeving om hieraan te ontsnappen

15. De visie van het SIHO • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info De constructie van verschil

16. De visie van het SIHO • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info De constructie van verschil Kaders: Anders-zijn Proces: Anders-worden

17. Diversiteit OEFENING: In welke concrete situaties heb je ooit nood gehad aan ondersteuning. Ken je concrete situaties van kennissen, collega’s waarin deze kennis nood had aan ondersteuning? Dit mogen kleine situaties zijn Bijv. Er wordt een nieuw computerprogramma geïntroduceerd op je werk en je zit vast in iets. OPDRACHT: Schrijf minimaal 2 eigen situaties en minimaal 2 situaties van kennissen, collega’s op de rode post its. • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info 17

18. Diversiteit OPDRACHT: Schrijf nu op de gele post its: • Hoe hebben jij of je kennis/collega dit opgelost? • Wat was er nodig van ondersteuning uit de omgeving? Welke post it waar? • Plak de rode post its waar je wel een oplossing voor hebt samen met de gele post it (de oplossing) op poster 1 • Plak de rode post its waar je nog geen oplossing voor hebt op poster 2 • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info 18

19. Diversiteit Conclusies: • Iedereen wordt in sommige contexten beperkt door de omgeving Beperking als een sociaal construct • Nood aan nieuwe manieren van handelen • Nood aan FLEXIBILITEIT • Ondersteuning moet vaak komen uit deze omgeving • We zijn INTERAFHANKELIJK • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info 19

20. Diversiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Diverse studentenpopulatie • Ook studenten hebben verschillende mogelijkheden en beperkingen. • Dit is niet altijd zichtbaar

21. Diversiteit Diverse studentenpopulatie Zoeken naar beperking of talent…of allebei? • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info 21

22. Diversiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Diverse studentenpopulatie Zoeken naar beperking of talent… Of allebei?

23. Diversiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Diverse studentenpopulatie Waar zit de student met een beperking?

24. Groepen en identiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Opdracht: • Schrijf alle groepen op tot welke jullie jezelf rekenen? • Welke rol heb je in elke groep? • Ben je hetzelfde in al die groepen?

25. Groepen en identiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info

26. Groepen en identiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Verschillende en veranderende identiteiten

27. Groepen en identiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Disability Identity • Disability Identity is zeer afhankelijk van de omgeving en het moment. “The association (for softenonvictems) combines the possibility to learn, to get information and especially the possibility to return your own knowledge to others. Next to that, it is also a place where his children can see that Bart is not the only one with this disability. (van Trigt & Grimonprez, p.20) PORTRET BART

28. Groepen en identiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Opdracht: • Bekijk het blad: ‘Tot welke groepen behoor ik?’ • Vul op de stippellijn enkele momenten in, waarop je spanning voelde tussen verschillende rollen • Bijv. Moeder – Werknemer tijdens ziekte kinderen

29. Groepen en identiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Conclusies: • We behoren tot verschillende groepen • Deze connectie met groepen verandert • Onze rollen verschillen in de groepen Link met de continue diversiteit • Groepen zijn vaste kaders • Mensen zijn niet zomaar onder te verdelen tot bepaalde groepen of in categorieën • In de groepen zijn ook mogelijkheden om anders te worden.

30. Groepen en identiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Toch worden er vaste groepen gemaakt

31. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info In- en uitsluiting door vaste groepen

32. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Labelling Autisme Zwakbegaafd Wij-zij Afgebakende rechten en plichten Buiten de boot vallen ADHD Stereotypen Dyslexie Dysmelie Ableism Lange traditie van verdelen van mensen in categorieën en subcategorieën Cfr. Het Medisch model De keerzijde van labels: mensen niet meer als anders-worden maar als anders-zijn beschouwen

33. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Ableism

34. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Attest, bewijs van beperking Redelijke aanpassingen • “Elke concrete maatregel, van materiële of immateriële aard, die de beperkende invloed van een onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met een handicap neutraliseert”. Afgebakende rechten en plichten

35. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Buiten de boot vallen Stoornis

36. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Wij-zij Voordelen Nadelen

37. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info “Ze zijn allemaal hetzelfde” • Zijn alle mannen hetzelfde? • Zijn alle Nederlanders hetzelfde? • Zijn alle Moslims hetzelfde? • Zijn alle personen met een beperking hetzelfde? Wij-zij

38. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info • Definitie: “Verzameling vaststaande, simplistische en sterk veralgemeende opvattingen over een groep mensen”. (Brysbaert, 2006). Stereotypen

39. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Voorbeelden van bezorgdheid over toekomstige verpleegkundigen en leraren “Iemand met autisme kan toch geen leerkracht worden?” “Kan een persoon met een fysieke beperking een infuus aanbrengen? “ “Kan een vroedvrouw met één arm voor de veiligheid van een baby instaan? “ Stereotypen

40. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Mythes: • Ze zijn hulpeloos en afhankelijk van ons. • Ze zijn slachtoffer van het lot, hebben een verdoemd leven en nood aan medelijden. • Een beperking is altijd zichtbaar. • Ze staan achter op verstandelijke vlak. • Ze kunnen geen kinderen hebben, ze kunnen geen kinderen opvoeden. • Ze spelen slachtoffer voor een tegemoetkoming en extra ondersteuning. • Ze hebben extra zintuigen, kunnen in de toekomst zien of hebben magische krachten. Stereotypen

41. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info

42. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Toegankelijkheid van de instelling • Vaste kaders in het hoger onderwijs zorgen voor potentiële barrières in: • Bereikbaarheid • Bruikbaarheid • Begrijpbaarheid • Betaalbaarheid • Beschikbaarheid

43. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Bereikbaarheid

44. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Bruikbaarheid

45. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Begrijpbaarheid

46. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Betaalbaarheid €12.000 €12.000 €12.000 €12.000 €300

47. In- en uitsluiting • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Beschikbaarheid

48. Hoe inzetten op diversiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Diverse studentenpopulatie Nood aan: • Formele en informele ondersteuning • Luisteren naar persoonlijke verhalen • Samen zoeken naar creatieve oplossingen • Een flexibel hoger onderwijs • Kritisch kijken naar de toegankelijkheid van de lessen

49. Hoe inzetten op diversiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Formele ondersteuning • Ondersteuning vanuit de structuur • Wetgeving (Redelijke aanpassing) • Politieke besluiten • Diensten • Organisatiestructuur Link met kaders • Hiervoor zijn de vaste kaders nodig! • Hiervoor zijn labels nodig

50. Hoe inzetten op diversiteit • Een opwarmertje • Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs • Doelstellingen van de workshop • Opbouw workshop. • Verschillende visies • Diversiteit • Groepen en identiteit • In- en uitsluiting • Hoe inzetten op diversiteit • Vragen • Meer info Informele ondersteuning • Ondersteuning vanuit de cultuur van de organisatie • Welke visie is er rond diversiteit en inclusie? • Omgang tussen collega’s en tussen docenten en studenten • Door dialoog en persoonlijke interactie worden er snel oplossingen gevonden