نقش جامعه شناسی در بلایای جمعی

1. نقش جامعه شناسی در بلایای جمعی

2. تعریف بحران بحران بر اساس تعریف سیستم های بین المللی عبارت است از اختلال جدی در عملكردها و وظایف اجتماعی یا وجودخسارات گسترده (انسانی، مادی، اقتصادی یا محیط زیستی) در جامعه که جبران آن فراتر از توانایی جامعه بوده یا نتواند ازمنابع خود جهت حل مشكل استفاده کند.

3. ویژگی های یک بحران • نمی توان پیش بینی کرد چه زمانی و در کجا اتفاق خواهد افتاد. • معمولا آثار مخربی را به دنبال دارد و مردمی که تا قبل از بحران نیازمند کمک نبودند به محض وقوع آن جزء نیازمندان تلقی می شوند . • محدودیت و فشردگی زمان، غافلگیری، استرس و مخدوش شدن اطلاعات را به دنبال دارد.

4. حادثه ای که دارای یكی از شرایط زیر باشد بحران تعریف می شو د: • 10 نفر یا بیشتر کشته شده باشند. • 100 نفر یا بیشتر صدمه دیده باشند. • از سو ی مسو لین وضعیت فوق العاده اعلام شو د. • درخو است کمک های بین المللی صو رت گیرد.

5. عو امل گو ناگو نی به بازگشت اجتماع حادثه دیده به شرائط طبیعی کمک می کند: • ساز و کارهای دفاعی اجتماعات انسانی • جمعی بو دن حادثه

6. نقش جامعه شناسی مصائب جمعی در مدیریت باران • اولین گامی که جامعه شناسی مصائب جمعی در یاری رساندن به مدیریت بحران می تواند بردارد، کمک به شناخت کامل مصائب جمعی است. • غیر عقلانی بودن جامعه، بر رفتار مصیبت زدگان و انواع واکنش آنان نیز سخت موثر است. • روابط عاطفی گرچه بر شدت مصیبت پس از وقوع می افزاید، لیكن در بازگشت اجتماع مصیبت زده به وضع عادی نیز تاثیری مثبت دارد. • آگاه شدن از اجتماع حادثه دیده و دست یافتن به ویژگی های آن از جهات گوناگون مهمترین کمكی است که جامعه شناسی مصائب جمعی به مدیریت بحران ارائه می دهد.

7. آمادگی های قبل از زلزله مردم باید : • ایمن زیستن در برابر زلزله را بخشی از ضروریات زندگی تلقی کنند. • از وضعیت آسیب پذیری محل زندگی و کار خود آگاهی داشته باشند. • محل های امن و نا امن محل زندگی و کار خود را شناسایی کنند. • بداننداهمیت کیف ایمنی در برابر زلزله و محتوای آن چیست و در تهیه آن اقدام نمایند. • از اقدامات لازم قبل از زلزله آگاهی داشته باشند. • آموزش های خود امدادی و دگرامدادی (کمك های اولیه و امداد و نجات) را فرا گیرند. • از امكانات محله ای خود آگاهی داشته باشند. • مراکز امدادی و مدیریت بحران منطقه خود را شناسایی کنند.

8. توصیه های مراکز قبل از وقوع زلزله مسولین مراکز باید : • وضعیت زلزله خیزی محل را ارزیابی نمایند. • آمادگی های لازم را در میان اعضاء با برگزاری کلاس های آموزشی فراهم نمایند. • براساس نوع کاربری محل نسبت به تهیه دستورالعمل اقدام نمایند. • نسبت به تجهیز امكانات ضروری قبل از زلزله اقدام نمایند. • نسبت به ایمن سازی غیرسازه ای اقدام نمایند. • برای آماده سازی اعضاء خود به صورت دوره ای اقدام به تمرین ایمنی در برابر زلزله نمایند.

9. تدابیر لازم برای ایمنی قبل از زلزله در ساختمان هر فضایی علیرغم نوع کاربری آن نیازمند برنامه ریزی قبل از وقوع زلزله می باشد، این ساماندهی می تواند توسط یكی از منتخبان با عنوان مدیر یا با تشكیل گروه HSE در آن سازمان انجام پذیرد.

10. جایگاه مدیریت نسبت به نوع کاربری متفاوت خواهد بود.. • تكمیل فرم ارزیابی ساختمان • تهیه نقشه محله • تهیه نقشه داخلی ساختمان • تقسیم بندی افراد در گروه های مختلف ایمنی و امداد • شناسایی مكان های مناسب و نامناسب • انجام نكات ایمنی غیر سازه ای • تهیه وسایل و لوازم ضروری • شرکت در کلاس های آمادگی

11. اقدامات مناسب حین و بعد زلزله • توصیه هایی که در مورد اقدامات مناسب زمان زلزله ارائه می شود، بر فرض ایمن بودن ساختمان می باشد. • حفظ آرامش و خونسردی یكی از مهم ترین موارد حین وقوع زلزله می باشد. • اول خود امدادی و بعد دگر امدادی. • محدوده پناهگیری در فاصله 3 تا 5 متری محل حضور فرد می باشد، پس بهتر است تا در همان محدوده محل مناسبی را برای پناه گیری انتخاب نمایند. • به علت آسیب های فراوان ناشی از فرار هنگام زلزله، به هیچ عنوان در ساختمان های بیش از دو طبقه به سمت پله ها فرار نكنید.

12. انو اع روش ها برای پناه گیری هنگام وقو ع زلزله : روش DCH ( Duck and Cover) : • DROP (به سمت محل پناه گیری خیز برداشتن) • COVER (پناه گیری) • HOLD ON(صبر کردن تا اتمام تكان های زلزله) در این روش به افراد توصیه میشود در زمان زلزله برای حفظ تعادل خود بلافاصله به سمت محل پناه گیری خیز برداشته،سپس به سرعت در مكان مناسبی (مانند زیر میز محكم، گو شه دیوار داخلی) پناه گرفته و از سر و گردن خود محافظت تا اتمام لرزش های زمین در این وضعیت باقی بمانند.

13. روش مثلث حیات : در سال 2004 آقای داگلاس کاپ که مسولیت یک تیم غیر دولتی امداد و نجات را در آمریكا بر عهده داشت با استناد بر مشاهدات خو د در چند زلزله مختلف مدل DHC را رد کرده و مدلی دیگر را تحت عنوان مثلث حیات پیشنهاد داد. به اعتقاد کاپ، روش DHC موجب نجات جان افراد نمی شود و آن ها را به کام مرگ میكشد. کاپ برای اثبات ادعای خود به اجساد افرادی که در زلزله ها بر اثر ریزش یكپارچه سقف و خرد شدن میز، جان خود را از دست داده اند، اشاره می کند. تئوری مثلث حیات به افراد توصیه میكند تا به جای پناه گرفتن در زیر میز، در کنار اجسام سنگین و متراکم مانند یخچال پناه گیرند. وی معتقد است هنگامی که ساختمان تخریب میگردد، در کنار اجسام سنگین، فضای خالی مثلثی شكلی ایجاد میگردد و افراد با قرار گرفتن در این فضا میتوانند جان خود را از مرگ نجات دهند.

14. مو ارد زیر در مثلث حیات به افراد تو صیه میشو د: • در زیر میز پناه گیری نكنند این امر باعث مرگ آن ها میشود. • اگر بر روی تختخواب هستند، از روی آن غلت خو رده و در کنار آن پناه بگیرند. • اگر امكان خروج و فرار از پنجره یا در وجو د ندارد، کنار وسایل سنگین مانند مبل یا صندلی بزرگ به صو رت خوابیده پناه بگیرند. • زیر چارچوب های در پناه نگیرند. • به سمت پله ها نروند. • در صورت امكان به دیوارهای خارجی ساختمان نزدیک شوند. پناه گرفتن نزدیک دیوارهای خارجی بهتر از پناه گرفتن کنار دیوارهای داخلی است. هر چقدر به مرکز ساختمان و دیوارهای درونی آن نزدیک گردند، امكان بسته شدن راه های فرار بیشتر می شود. • اگر در حال رانندگی هستند، بلافاصله اتو مبیل را متو قف کرده، از آن خارج شوند و در کنار آن پناه گیرند مبنای توصیه ها در مثلث حیات برعكس DCH بر تخریب کامل سازه ها استوار است. در این تو صیه ها فرض میشود سازه ها به شكل کتابی تخریب میگردند و سقف به طور کامل و یكپارچه فرو میریزد.

15. جمعبندی: زلزله از مهم ترین سوانح طبیعی است که کشور ایران به ویژه تهران را تهدید میكند، این درحالی است که جمعیت بالای شهر تهران نیز در صورت عدم آگاهی و آمادگی شهروندان میتواند منجر به تشدید عواقب بحران ها شود. کاهش تلفات ناشی از زلزله مستلزم ارائه برنامه ای جامع و مدون میباشد.

16. منبع : سایت مرکز مطالعات شهرداری تهران ما منتظر نظرات شما هستیم