1 / 49

Hematopatologia

Hematopatologia. Układ czerwonokrwinkowy. Anemia Z utraty krwi: ostra, przewlekła Spadek produkcji: defekt dojrzewania (megaloblastyczna, niedobór żelaza, MDS), zaburzenia proliferacji (defekt komórek pnia, wyparcie hemopoezy, anemia chorób przewlekłych) Hemolityczna:

naiara
Download Presentation

Hematopatologia

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Hematopatologia

  2. Układ czerwonokrwinkowy • Anemia • Z utraty krwi: ostra, przewlekła • Spadek produkcji: defekt dojrzewania (megaloblastyczna, niedobór żelaza, MDS), zaburzenia proliferacji (defekt komórek pnia, wyparcie hemopoezy, anemia chorób przewlekłych) • Hemolityczna: • zaburzenia struktury krwinek – hemoglobinopatie (thalassemia, anemia sierpowata), nieprawidłowości błony (wrodzona sferocytoza, eliptocytoza), nieprawidłowości enzymatyczne (niedobór dehydrogenzy glukozo-6-fosforanowej), PNH (defekty cząstek łączących się z fosfatydyloinozytolem – genetyczny defekt nabyty) • Czynniki zewnętrzne – AIHA (ciepłe i zimne p/ciała), mikroangiopatyczna (m.in. HUS), pasożytnicze (malaria, babesioza) • Erytrocytoza

  3. Anemia • = spadek Hb • Normo-/mikro-/makrocytarna • Normo-/hipo-/hiperchromiczna

  4. Anemia makrocytarna • Noworodki, alkoholizm, niedobór kw. foliowego, B12, choroby wątroby, niedoczynność tarczycy, MDS, AA, HCL, ostre białaczki, leki: cyklofosfamid, metotreksat, antywirusowe, hipoglikemiczne (metformina), p/drgawkowe (fenytoina), p/zapalne (sulfasalazyna) • Megaloblastyczna (B12) MCV zwykle powyżej 115; pancytopenia; 10 dni od leczenia – wzrost Hb; do normy – 8 tygodni; możliwe zaburzenia neurologiczne; wzrost ryzyka raka żołądka i NET żołądka (anemia złośliwa)

  5. Anemia mikrocytarna • Niedobór Fe, thalassemia, choroby przewlekłe, anemia sideroblastyczna, niedobór Cu, zatrucie Zn • Z niedoboru Fe – I miejsce na świecie – najczęściej: kobiety (wiek rozrodczy i w ciąży), wcześniaki; słaba korelacja między objawami a poziomem Hb (inne enzymy z Fe); wczesny możliwy objaw – pica – patologiczne „smaki” (na niejadalne); wzrost Hb po 2 tygodniach, norma po 2 miesiącach; u starszych – kał na krew utajoną, gastro-/kolonoskopia

  6. Anemia sierpowata • Przewlekła anemia hemolityczna + okluzja mikrokrążenia – polimeryzacja odtlenowanej HB S; • Większa wrażliwość na infekcję parwowirusem B19 – kryza aplastyczna; • Zawały śledziony, martwice kości, ryzyko udaru, dysfunkcja nerek, żółtaczka, kamica żółciowa

  7. Thalassemia • Hipochromiczna, mikrocytarna anemia; spadek produkcji łańcuchów globiny alfa lub beta • Deformacje szkieletu, hepatosplenomegalia, wtórna hemochromatoza

  8. AIHA • Ciepłe – IgG (37oC); częściej; pierwotna (idiopatyczna), wtórna – choroby autoimmunologiczne, limfoproliferacje, leki; splenomegalia (eliminacja w śledzionie); każdy wiek, K:M = 2:1; • Zimne – IgM aglutyniny; pierwotna – przewlekła, głównie kobiety w starszym wieku; wtórna – głównie limfoproliferacje – m.in. makroglobulinemia Waldenstroema; infekcje – Mycoplasma pneumoniae, mononukleoza – zwykle samoistnie zanika w ciągu kilka tygodni; rzadko organomegalia

  9. Erytrocytoza • Spadek objętości osocza (względna) • Wzrost masy erytrocytów – policytemia: • Pierwotna: rodzinna, PV • Wtórna: choroby serca/płuc, duża wysokość n.p.m.; obniżone uwalnianie tlenu z Hb (wrodzone warianty o wysokim powinowactwie do tlenu, karboksyHb u palaczy); ektopowa produkcja EPO

  10. Leukocytoza/leukopenia • Leukocytoza reaktywna – limfocytarna przy infekcjach wirusowych; reakcje białaczkowe; poliklonalna limfocytoza u palaczek (HLA-DR7); • Leukopenia – polekowa, przy chorobach autoimmunologicznych

  11. Płytki • Trombocytoza (możliwe – powikłania krwotoczne, zakrzepowe lub – bezobjawowo): • Reaktywna – niedobór żelaza, nowotwory, zapalenia, infekcje, po splenektomii, po odstawieniu leków mielosupresyjnych • Nowotworowe – TE, PV, PMF, CML (może być w pewnych postaciach AML – inv3) • Trombocytopenia – ITP, DIC, indukowana heparyną, zakrzepowe (TTP, HUS) • Skazy osoczowe, naczyniowe (główne cechy; hemofilia A i B)

  12. M. l. 23 • Nigdy nie chorował; • Po nacięciu ropnia zęba; • 1 tydzień; zgon; • Przedłużające się krwawienie z dziąsła; złe samopoczucie; przejściowe duszności; drętwienie ręki; wymioty • Przyjęty na dobę przed zgonem – anemia, trombocytopenia (15 000); narastające enzymy wątrobowe (ASPAT 2000 – 4000 w ciągu 24godzin)

  13. Nowotwory układu krwiotwórczego • 1. Przewlekłe choroby mieloproliferacyjne MPN CMPD • 2. Zespoły mieloproliferacyjno-mielodysplastyczneMPD/MDS • 3. Zespoły mielodysplastyczneMDS • 4. Ostre białaczki szpikoweAML • 5. ChłoniakiNHL, HL • 6. Nowotwory mastocytów • 7. Nowotwory histiocytów i kk prezentujących antygeny

  14. zapadalność na 100 000 osób/ rok ALL CLL/SLL szpiczak CML

  15. Białaczki • AML • ALL = B/T-lymphoblastic leukemia (precursor lymphocytes) • CML (grupa MPN) • Przewlekłe linii limfocyta – najczęściej – CLL

  16. Diagnostyka hematopatologiczna • Dane kliniczne – dokładne!

  17. Dane kliniczne – dokładne! Ca ventriculi post chemiotherapiam AML? Neupogen!

  18. Ostra białaczka szpikowa - AML • Nowotworowa proliferacja hemopoetycznych komórek prekursorowych prowadząca do nadmiaru mieloblastów/innych niedojrzałych komórek szpikowych • Czynniki ryzyka: większość pacjentów – żadne; Down’s syndrome, Bloom’s syndrome, Fanconi’s anemia, neurofibromatosis, ekspozycja na benzen, promieniowanie jonizujące, środki alkilujące, typ II inhibitorów topoizomerazy • Objawy:męczliwość, osłabienie (bo anemia), gorączka, infekcje, skaza, nacieki tkanek (mielomonocytarna, monocytarnai monoblastyczna)(gingival hyperplasia, leukemia cutis); bóle mostka (ekspansja szpiku); zaburzenia neurologiczne

  19. AML • 50% WBC >10,000, >100,000 u 20%; aleukemic leukemia –brak blastów we krwi • Prognostycznie korzystne:młody wiek, szybka odpowiedź na terapię, korzystna cytogenetyka • Prognostycznie niekorzystne:<2 lub >60, wysoka leukocytoza przy diagnozie, MDS-related, mutacje FLT3 • Leczenie:Chemioterapia - wyleczalność 10-30%, allogeniczny przeszczep szpiku - 45-65%; 5-letnie przeżycie - 20% dorośli, 50% dzieci

  20. AML - classification • French-American-British (FAB) classification system - 1976 -2001, M0-M7 (30% blastów jako kryterium); • WHO2008 • Acute myeloid leukemias with recurrent genetic abnormalities: - AML with t(8;21)(q22;q22) (AML1/ETO), - AML with inv(16)(p13q22) or t(16;16)(p13;q22) (CBFβ/MYH11), - Acute promyelocytic leukemia (AML with t(15;17)(q22;q12) (PML/RARα) and variants, - AML with 11q23 (MLL) abnormalities • Acute myeloid leukemia with multilineage dysplasia • Acute myeloid leukemia and myelodysplastic syndrome, therapy related • Acute myeloid leukemia not otherwise categorized: M0-M7 (M3 powyżej), Acute basophilic leukemia, Acute panmyelosis with myelofibrosis, Myeloid sarcoma • Acute leukemia of ambiguous lineage: Undifferentiated acute leukemia, Bilineal acute leukemia, Biphenotypic acute leukemia

  21. AML not otherwise categorized • Najczęściej: M2, M4, M1 • Bardzo rzadkie M6, M7; M7 częsta - Down’s syndrome • Acute monoblastic i acute monocytic leukemia (M5): 10% AML; częste zaburzenia krzępnięcia (m.in. DIC), organomegalia, limfadenopatia, gingival hyperplasia, zajęcie CNS i innych tkanek

  22. Acute promyelocytic leukemia (APL) with t(15;17)(q22;q12)(AML M3) • Hipergranularna (częściej) lub mikrogranularna • 8% AML, 15% AML u dorosłych • Najczęściej 35-40 lat • Niska WBC; zwykle DIC, organomegalia bardzo rzadko; • All trans retinoic acid (ATRA) – różnicowanie promielocytów do neutrofili; przeżycie – świetne, przy kontroli DIC; • Microgranular variant – zwykle wysoka wartość WBC

  23. Myeloid sarcoma (extramedullary myeloid tumor, granulocytic sarcoma, chloroma) • Pozaszpikowy naciek z niedojrzałych komórek szpikowych • 2-8% AML; najczęściej AML M4 lub M5, CML, PMF, HES, PV; prognoza jak dla odpowiedniej AML • Rzadko – izolowany, bez współistniejącej choroby szpiku • Węzły, podokostnowo, skóra, oczodół, kanał kręgowy, śródpiersie, jądra, jajniki

  24. Acute bilineal leukemia Acute biphenotypic leukemia • Acute bilineal i biphenotypic leukemias – poniżej 4% AML; zwykle – złe rokowanie • Bilineal – dwie odrębne populacje blastów, szpikowa i limfoidalna lub – rzadziej - B i T • Biphenotypic – jedna populacja z ekspresją „mieszanki” liniowych markerów, zwykle – myeloid i B lub T-komórkowych

  25. Myelodysplastic syndrome (MDS) • Klonalny rozrost komórek hemopoezy; nieefektywna hemopoeza – cytopenia (najczęściej – anemia) • 25-45% - (AML) • Średni wiek 65 lat; każdy wiek, ale rzadko poniżej 50rż. • 50% początkowo – bez objawów

  26. MDS • Refractory anemia (RA, RARS) • Refractory cytopenia with unilineage dysplasia (RCUD) • Refractory cytopenia with multilineage dysplasia (RCMD) • RA with Excess Blasts (RAEB): type 1 has 5-9% blasts in blood/marrow, type 2 has 10-19% blasts in blood/marrow • 5q- syndrome • Therapy related MDS • MDS, unclassified

  27. Zwykle anemia makrocytarna, niska/normalna retikulocytoza, różnie – neutropenia, trombocytopenia • Średnie przeżycia: • RA -10 lat, RARS - 7 lat; • RCMD - 3 lata; RAEB – 1 rok; • therapy related MDS - 5 miesięcy; • Śmierć – AML, krwawienia/infekcje

  28. Myeloproliferative neoplasms (MPN) WHO2008 = CMPD (WHO2001) • Myeloproliferative neoplasms (MPN) • Chronic myelogenous leukemia • Polycythemia vera • Essential thrombocythemia • Primary myelofibrosis • Chronic neutrophilic leukemia • Chronic eosinophilic leukemia, not otherwise categorized; Hypereosinophilic syndrome • Myeloproliferative neoplasms with rearrangement of PDGR alfa, beta, FGFR • Mast cell disease • MPNs, unclassifiable

  29. MPN • Efektywna klonalna mieloproliferacja,związana z różnymi mutacjami genów kinazy tyrozynowej (bcr-abl) lub pokrewnych białek – nieprawidłowa transdukcja sygnałów komórkowych • Początkowo – wysoka komórkowość szpiku – wzrost hemopoezy, wzrost liczby krwinek, pozaszpikowa hemopoeza, potem – „spent phase” – włóknienie szpiku, cytopenia • CML częsta progresja do AML; inne - rzadko • Znaczące morfologiczne podobieństwo między jednostkami, a także między nimi i reaktywną hemopoezą

  30. MPN Molecular • CML - t(9;22)(q34;q11)-Philadelphia chromosome i/lubtraskrypt fuzyjny genów ABL (9q34) i BCR (22q11) jest wymagany do diagnozy; • JAK2 V617F mutation (gen Janus kinazy 2)– w większościnie-CML MPN (głównie -PV), powoduje ciągłą aktywność kinazy tyrozynowej;  c-Mpl mutation (thrombopoietin receptor) – TE, PMF

  31. Chronic myelogenous leukemia (CML) • Najczęstszy MPN • Z pluripotencjalnych komórek pnia, które mogą różnicować się do linii granulocyta lub limfocyta • Powolny początek - anemia, osłabienie, utrata wagi • Hepatosplenomegalia, może być limfadenopatia; zawały śledziony • Bez leczenia: chronic phase 3-4 lata; 50% - accelerated phase, potem blast transformation zwykle 3 lata od początku (średnie przeżycie – bez leczenia – 3 lata); 70% AML, 30% ALL • 100,000WBC, z przesunięciem w lewo szeregu granulocyta, bazofilia, niska FAG, 50% - trombocytoza

  32. Polycythemia vera • Klonalny rozrost nowotworowy multipotencjalnych komórek pnia • Średnio 60 lat, rzadko u dzieci • Zwykle niewielka hepatosplenomegalia • Zaczerwienienie twarzy, sinica, nadciśnienie, zawroty, bóle głowy, dolegliwości brzuszne, świąd/owrzodzenia skóry – histamina z bazofilii; wtórna dna • 25% powikłania zakrzepowe (udar, zawał serca, zakrzepica żył kończyn dolnych, Budd-Chiari) • Prognoza:faza schyłkowa - 15% po 10 years, • AML - 2% przy upustach; 15% przy chemioterapii

  33. Essential thrombocythemia • Średni - 65-75 lat, każdy wiek; 2/3 K • Zwykle tylko płytki; >450,000 • Zakrzepica i krwawienia • Indolentna, przeżycie - norma

  34. Primary myelofibrosis, PMF(2008, wcześniej – CIMF) • Średnio 60 years, rzadko u dzieci • Klonalny defekt komórek pnia, zachowane dojrzewanie, progresywne włóknienie szpiku, pozaszpikowa hemopoeza; masywna splenomegalia (nawet 4kg) • anemia, inne cytopenie, objawy B, dna, infekcje, zakrzepica, krwawienia • Włóknienie – z nowotworowych megakariocytów -PDGF, bFGF, TGF beta i inne cytokiny • 5% - AML • Przeżycie 3.5-5lat

  35. patologia grasicy

  36. myasthenia gravis • 65% - rozrost grasicy • 25% - „normalna” grasica • 10% - thymoma • ryzyko grasiczaka – mężczyźni z pierwszymi objawami MG po 50r.ż. • u 30-45% pacjentów z grasiczakiem – jednocześnie lub miesiące/lata po usunięciu • leczenie usunięcie grasicy (nawet, gdy nie ma grasiczaka)

  37. torbiele grasicy: -jednokomorowe (zwykle wrodzone) -wielokomorowe (zwykle nabyte) do 18cm górno-przednie śródpiersie

  38. grasiczaki • najczęstsze pierwotne nowotwory przedniego śródpiersia • 49-62r.ż. • rzadko – ektopowe – tylne śródpiersie, wnęka płuca, szyja, opłucna, tarczyca • 80% otorebkowane, reszta – naciekanie • wszystkie mogą być inwazyjne

  39. klasyfikacja WHO • A: nabłonkowy, wrzecionowatokomórkowy, rdzenny; monomorficzne komórki (wrzecionowate/owalne) bez atypii, mało/brak limfocytów; dobre rokowanie • AB: mieszany; obszary jak A + obszary z liczniejszymi limfocytami • B: przypomina grasicę płodu/niemowlaka • B1 bogaty w limfocyty • B2 korowy • B3 niewielka atypia, mało limfocytów • C: thymic carcinoma

  40. Inne nowotwory grasiy • rak • chłoniak • potworniak

  41. MAS(macrophage activation syndrome) Kliniczno-patologiczna jednostka występująca w przebiegu różnych zespołów hemofagocytarnych: -pierwotna hemofagocytarna limfohistiocytoza (HLH) -wtórne zespoły hemofagocytarne (wtórna HLH)

  42. MAS – rzadka, ale często fatalna choroba; 15-60% śmiertelność (przy leczeniu) • Zwykle „ostra”: gorączka, limfadenopatia, pancytopenia, dysfunkcja wątroby, hipertrójglicerydemia, hiperferrytynemia; rozwój koagulopatii i dysfunkcji CSN; • Niekontrolowana aktywacja i proliferacja limfocytów T i nadmierna aktywacja makrofagów; • Genetyczna – defekt „zabójczych” właściwości CTL lub NK (20-40% - mutacja perforyny)

  43. Wtórne HSs • Infekcje • Nowotwory • Choroby immunologiczne (SLE, juvenile RA) • Wzrost poziomu INFgamma, TNFalfa, IL1, IL6

  44. Genetic HLH Familial HLH (Farquhar disease)         Known gene defects (perforin, munc 13-4, syntaxin 11)         Unknown gene defects     Immune deficiency syndromes         Chédiak-Higashi syndrome (CHS)        Griscelli syndrome (GS)         X-linked lymphoproliferative syndrome (XLP) Acquired HLH Exogenous agents (infectious organisms, toxins)         Infection-associated hemophagocytic syndrome (IAHS)     Endogenous products (tissue damage, metabolic products)     Rheumatic diseases macrophage activation syndrome (MAS)     Malignant diseases Hematology 2005

  45. revised criteria of the Histiocyte Society for the diagnosis of HLH • Familial disease/known genetic defect • Clinical and laboratory criteria (5/8 criteria) • Fever • Splenomegaly • Cytopenia 2 cell lines • Hemoglobin < 90 g/L (below 4 weeks < 120 g/L) • Neutrophils < 1 x 109/L • Hypertriglyceridemia and/or hypofibrinogenemia • Ferritin 500 µg/L • sCD25 2400 U/mL • Decreased or absent NK-cell activity • Hemophagocytosis in bone marrow, CSF or lymph nodes Hematology 2005

  46. Mężczyzna l. 22 • XII 2007/I 2008 węzeł chłonny – uogólnione powiększenie węzłów chłonnych - węzeł (o maks. wymiarze 22mm)

  47. Trepan V 2008 • Stan ciężki; pancytopenia (brak danych liczbowych), hepatosplenomegalia, obrzęk mózgu, uogólniona limfadenomegalia, gorączka • Hospitalizowany w Klinice Ch. Zakaźnych (na respiratorze); wykluczono infekcje

More Related