Kazanım 3

1. Kazanım 3 Türklerin İslamiyet’i kabulleri ile birlikte siyasi, sosyal ve kültürel alanlarda meydana gelen değişimleri fark eder.

2. Karahanlılar 840-1212 2 4 6 Karluk, Yağma ve Çiğil Türklerinden oluşuyorlardı İlk Müslüman Türk Devletidir Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig adlı eseri vardır 1212’de Harzemşahlar tarafından yıkılmıştır 1 3 5 7 Bilge Kül Kadir Han tarafından Balasagun’da kuruldu Türkçe’yi resmi Dil ilan etmişlerdir Kaşgarlı Mahmut’un Divan’ı Lügati’t Türk adlı eseri vardır

3. Karahanlılar 840-1212 Merhaba çocuklar. Ben Karahanlıların kurucusu Bilge Kül Kadir Han’ım. Karluk Yağma ve Çiğil Türklerini toplayarak devletimi Orta Asya’da kurdum

4. Karahanlıların komşuları kimlerdir, söyleyiniz

5. Karahanlılar merkezi Balasagun’u gösteriniz

6. Satuk Buğra 12 yaşında iken, bir gün kırk arkadaşıyla ava çıktı.Bir tavşanın ardından o kadar hızlı koştu ki arkadaşları gözden kayboldu. O zaman kaçan tavşanın durduğunu ve ihtiyar birine döndüğünü gördü.İhtiyar ona İslam dinin öğrenmesini teklif etti Tan ağarınca Satuk Hükümdar oldu. Türk ülkelerinde İslamlık onunla başladı.Savaşlarda ağzından ateşler saçarak yakıyordu.Kılıcını onların üzerine savurduğunda kılıç kırk adım uzuyordu. 96 yaşına geldiğinde Amu Derya boylarına, Güneyde Kış Kezek’e, Kuzeyde Karakurum’a kadar olan yerleri Müslüman etmişti Satuk Buğra Menkıbesi Karahanlılar Orta Asya’da İslamiyeti kabul eden ilk Türk Devleti olmuştur Karahanlılar hangi dini seçmişlerdir? Hangi hükümdar döneminde İslamiyet’e geçilmiştir? Karahanlıların İslamiyete nasıl hizmetleri olmuş?

7. Karahanlılar 840-1212 Satuk Buğra Han İslamiyeti seçtikten sonra Abdulkerim adını almıştır. Karahanlı Hükümdarları hangi ünvanı kullanmaktadır?

8. Karahanlılar 840-1212 Karahanlılar ticaret için İslam dünyasında yer alan Ribatlardan (Kervansaraylar) yaptırmışlardır Ribatların yapılması nelerin göstergesidir?

9. Asyanın Kandilleri Karahanlı Devleti Türklerin yoğunlukta olduğu bir coğrafyada (Türkistan=Orta Asya) kurulduğu için, Türk dili ve Türk Kültürüne büyük önem vermiştir Karahanlılar döneminde Türk dili ve Türk kültürü açısından çok önemli eserler yazılmıştır.

10. Kaşgarlı Mahmut Divan-ü Lügati’t-Türk’ünözelliği nedir? Kaşgarlı Mahmut’un bu eserinin adı nedir?

11. Kaşgarlı Mahmut Kaşgarlı Mahmut’un Dünya Haritası. Kırmızı Alanlar Türklerin yaşadığı yerleri gösteriyor Unesco, doğumunun bininci yılında 2008 yılını Kaşgarlı Mahmut yılı olarak kabul etmiştir,

12. Yusuf Has Hacib Yusuf Has Hacip Ben de Yusuf Has Hacib’im. Her iki Dünya’da da mutluluğa kavuşmak için gidilmesi gereken yolu göstermek maksadıyla Kutadgu Bilig adlı kitabı yazdım “Kutadgu Bilig” mutluluk veren bilgi anlamına gelmektedir

13. Gazneliler 963-1187 2 4 6 Alp Tigin tarafından Gazne de kuruldu. Hindistan’a sefer düzenleyerek İslamiyet’i yaydılar Ordularında filde kullandılar 1187’te Gurlular tarafından yıkılmıştır 1 3 5 7 En önemli hükümdarı Gazneli Mahmut’tur Sultan Ünvanını ilk defa Gazneli Mahmut kullandı Resmi dili Arapça, bilim dili Farsça Saray dili Türkçe’dir

14. Gazneliler 963-1187 Ben, 963 yılında Gazne şehrinde devleti kuran AlpTigin’im

15. Gaznelilerin komşuları kimlerdir, söyleyiniz Gaznelilerin merkezi Gazne’yi gösteriniz

16. Gazneli Mahmut Gaznelilerin en önemli hükümdarı Gazneli Sultan Mahmut’tur. Gazneli Mahmut hangi özelliğinden dolayı en önemli hükümdarı olarak adlandırılmıştır?

18. Gazneli Sultan Mahmut Döneminde Hindistan’a 17 Sefer yapılmış ve Hindistan’a İslamiyet yayılmıştır İslamiyet’e katkılarından dolayı Abbasi Halifesi Hükümranlık alameti olarak Gazneli Mahmut’a Sultan Ünvanı vermiştir Türk devletlerinde Sultan ünvanını kullanan ilk kişi Gazneli Sultan Mahmut olmuştur Gaznelilerde hükümdarlar hangi ünvanı kullanmaktadır?

19. Gazne Ordusu ve Filler Hindistan’da ordularda fillerin kullanılması Gazne ordusuna da etki etmiştir. Hint seferlerinden sonra Gazne ordusunda filler bulundurulmaya başlamıştır Savaşta fillerden nasıl yararlanılabilir?

20. Gazneliler ve Bilim Biruni, Harezm'de doğmuştur. Gazneli Mahmud'un Harezm ülkesini fethetmesinden sonra Gazne kentine yerleşen Biruni, Gazneli sarayında büyük saygı görmüştür Fizik, astronomi ve matematikte çalışmaları vardır Sultan Mahmut döneminde sarayda 400’e yakın şair olduğu söylenmektedir Sarayda bilim adamları ve şairlerin barındırılması, Gazneliler için nelerin göstergesidir?

21. Gaznelilerin Yıkılışı Gazneliler Türklerin yoğun olduğu bir alanda kurulmamış daha çok yöneticileri Türk, halkı yabancı olan bir devletti Gazneliler Selçuklular ile yaptıkları 1040 Dandanakan savaşını kaybedince zayıflamışlar ve 1187 Gurlular tarafından yıkılmıştır Bu durum Gaznelileri nasıl etkilemiştir?

22. ÖRNEK CÜMLELER Doğru Yanlış Karahanlıların Türkçeyi resmi dil ilan etmesi Türk kültürüne ve milli benliğe verdiği önemi gösterir Türklere Arapça öğretmek amacı ile Kaşgarlı Mahmut Divan-ü Lügati’t-Türkadlı eseri yazmıştır Gazneliler İpek yoluna hakim olmak için Hindistan’a 17 sefer düzenlemiştir Bilim adamlarının sarayda ağırlanması Gaznelilerin Bilime verdiği önemi gösterir Gaznelilerin, Türklerin yoğun olmadığı bir bölgede kurulması yıkılmasında etkili olmuştur

23. SBS 2009 Karahanlılar Döneminde; İslamiyet resmî din, Türkçe resmî dil olarak benimsenmiş, Kaşgarlı Mahmut, Divan-ü Lügati’t Türk adlı eserini yazmış, Y usuf Has Hacip, Kutadgu Bilig adlı ese­rini Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Han’a sunmuştur. Bu bilgilere göre Karahanlılarla ilgili olarak varılabilecek ortak yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Karahanlılar Döneminde yazılan Divan-ü Lügati’t-Türk, millî kültürümüzün temel eserlerinden biridir. B) Türk-İslam kültürünün temelleri Karahanlılar Döneminde atılmıştır. C) Karahanlılar Türkçeyi resmî dil olarak benimseyen Türk devletlerindendir. D) Karahanlılar ilk Müslüman Türk devletidir.

24. Gazneli Mahmut kuzey Hindistan’ı ele geçirerek burada İslamiyetin yayılmasını sağlamış, Abbasi halifesine yardım ederek onu baskı ve zordan kurtarmıştır. Abbasi Halifesi de bu faaliyetlerinden dolayı Gazneli Mahmut’a “Sultan” ünvanını vermiştir Aşağıdaki bilgilerden hangisi bu parçadan çıkarılacak bir sonuç değildir? A) Abbasi Halifesi Gazneli Mahmut’un bu hareketlerini beğenmektedir B) Gazneli Mahmut Abbasi Halifesinin dini otoritesini tanımaktadır C) Gazneli Mahmut halife olmuştur D) Gazneli Mahmut’un İslam dünyasında saygınlığı artmıştır

25. Yusuf Has Hacip yazmış olduğu kitabına, “okuyana mutluluk versin, doğru yolu bulsun” diye Kutadgu Bilig adını vermiştir Buna göre Yusuf Has Hacip’in bu şekilde davranmasının amacı aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Türk dilini geliştirmek B) İnsanlara yol göstermek C) Toplumda saygın bir yer edinmek D) Devlet yönetimine girebilmek