METEOROLOJİ

1. METEOROLOJİ Prof. Dr. M. Ali TOKGÖZ 4. HAFTA

2. S I C A K L I K

3. Minimum Termometre Maksimum Termometre Günlük Sıcaklık Ölçümleri Günlük sıcaklık ölçümleri saat 7,14 ve 21 de yapılır. Günlük ortalama sıcaklık Aylık ortalama sıcaklık

4. Sıcaklık Yönünden Belirli Günler Maksimum sıcaklık 25 oC = Yaz günü, 30 oC = Tropik gün -0.1 oC = Kış günü Sıcaklık herhangi bir an için  0 oC ise Donlu gün  -10 oC ise Şiddetli donlu gün İlk don: Belirli bir bölgede yazdan kışa girerken görülen ilk donun tarihidir. Son don: Belirli bir bölgede kıştan yaza girerken görülen son donun tarihidir.

5. Tarımsal üretimin çeşitli aşamalarında bitkilerin dondan zarar görmesi söz konusu olduğundan, ilkbaharda meydana gelen son don ile sonbaharda meydana gelen ilk donun yüzde (%) olarak meydana gelme olasılığını bilmek faydalı olup, üreticilerin tedbir alması ve verebileceği zararı kısmen önlemesi mümkündür. Oluş şekline göre donlar; a) Radyasyon donu ve b) Rüzgar veya adveksiyon donu olmak üzere iki grupta toplanır. Radyasyon donu : Sakin ve bulutsuz gecelerde yeryüzünden kaçan radyasyonun kontrolsüzce boşluğa yayıldığı zamanlarda toprak sıcaklığı ve aynı şekilde toprakla temas halindeki havanın da sıcaklığı azalır. Eğer soğuma oldukça yüzeyde olursa soğuk hava tabakası gece ilerledikçe derinleşerek hava sıcaklığı donma noktasının altına düşer ve radyasyon donu meydana gelir.

6. b) Rüzgar veya adveksiyon donu : Kutup bölgelerinden gelen soğuk hava kütlelerinin,hava hareketi (rüzgar) ile bölgenin hava sıcaklığını aniden düşürerek dona neden olmakta ve rüzgar (adveksiyon) donu olarak tanımlanmaktadır.

7. Sıcaklık ve Bitki Bitkiler için en önemli iklim parametresi sıcaklıktır. Bitkilerin optimum sıcaklık istekleri belirlenmelidir. Tarımsal meteoroloji bu konuyla ilgilenir. Genel olarak bitkiler 7 - 38 oC arasında optimum gelişir. Bitkilerin dona dayanımları birbirinden farklıdır. Zeytin –10 oC ye dayanırken, turunçgil -10 oC’ye ancak birkaç saat dayanabilir.

8. Çeşitli bitkilerin çimlenmesi için gerekli en düşük sıcaklıklar :

9. Bazı bitkiler için optimum sıcaklıklar :

10. Çeşitli meyve ağaçlarının fenolojik dönemlerdeki dona karşı dayanabilecekleri sıcaklıklar (o C)

11. SICAKLIĞIN YATAY DOĞRULTUDA DAĞILIMI Bir bölgede beş farklı noktada bulunan A, B, C, D, E meteoroloji istasyonlarında ölçülen sıcaklık miktarlarının aylık ortalama değerleri aşağıdaki şekilde görüldüğü gibidir. Bölgeye ilişkin sıcaklık dağılım haritasını elde ediniz.

12. . 20.7 0 C B . 12.8 0 C A . 23.2 0 C C . . 9.6 0 C E 15.7 0 C D

13. . 20.7 0 C B . 12.8 0 C A . 23.2 0 C C . . 9.6 0 C E 15.7 0 C D

14. . 20.7 0 C B 200C 180C 200C . 200C 160C 140C 12.8 0 C 220C 180C A . 23.2 0 C 160C 180C C 120C 220C 140C 200C 120C . 100C 160C 180C . 100C 9.6 0 C 160C E 100C 15.7 0 C 120C 140C D

15. 200C 180C 220C . 160C 20.7 0 C B 200C 140C 180C 200C . 200C 160C 140C 12.8 0 C 220C 180C A . 23.2 0 C 160C 180C C 120C 120C 220C 140C 200C 220C 120C . 100C 160C 180C . 100C 200C 9.6 0 C 100C 160C E 100C 15.7 0 C 120C 140C D 180C 160C 100C 120C 140C

16. 200C 180C 220C . 160C 20.7 0 C B 140C . 12.8 0 C A . 23.2 0 C C 120C 220C . . 200C 9.6 0 C 100C E 15.7 0 C D 180C 160C 100C 120C 140C