bł. Edmund Bojanowski

1. bł. Edmund Bojanowski Wszelka dobra dusza jest jako ta świeca, sama się wyniszcza, a drugim przyświeca. Edmund Bojanowski

2. Życiorys • Błogosławiony Edmund Bojanowski, urodził się 14 listopada 1814 roku w Grabonogu k. Gostynia u stóp Świętogórskiej Róży Duchownej. Był świeckim apostołem polskiego ludu. Wychowywał się w typowej ziemiańskiej rodzinie polskiej o głębokiej religijności i tradycjach patriotycznych. Sam słabego zdrowia, starał się maksymalnie wykorzystać swe talenty i dary duchowe, by służyć ochronie wartości religijnych, narodowych i ludzkich. Potrafił odczytać potrzeby człowieka i dlatego wielkodusznie poświęcił swoje życie dzieciom, chorym i ubogim. Podejmował różne inicjatywy, tworząc między innymi czytelnie wiejskie i ochronki. Zapalił do posługi miłości wiele młodych dziewcząt, zakładając jako człowiek świecki, 3 maja 1850 roku Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny. Zakończył swoje ofiarne życie dnia 7 sierpnia 1871 r. w Górce Duchownej w cieniu sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia. Dnia 13 czerwca 1999 r. Ojciec Święty Jan Paweł II dokonał w Warszawie beatyfikacji Edmunda Bojanowskiego. Grabonóg

3. Kalendarium • 1814Urodził się 14 listopada we wsi Grabonóg k. Gostynia w średniozamożnej rodzinie szlacheckiej jako syn Walentego i Teresy (siostry generała Jana Nepomucena Umińskiego). Na chrzcie św. nadano mu imiona Edmund Wojciech Stanisław. • 1818W wieku czterech lat zapadł na ciężką chorobę (prawdopodobnie zapalenie płuc), lecz niespodziewanie został rychło uzdrowiony w sposób niewytłumaczalny dla medycyny. • 1826-1832W 1826 r. przeniósł się wraz z rodzicami do rodzinnego majątku w Płaczkowie k. Dubina. W Grabonogu pozostał jako dziedzic brat przyrodni Edmunda, Teofil Wilkoński. Z powodu słabego zdrowia Edmund pobierał naukę w domu, głównie pod kierunkiem ks. Jakuba Siwickiego, wikariusza z pobliskiego Dubina. Już wtedy pasjonował się literaturą i dziejami ojczystymi, zbierał skrzętnie wiadomości o życiu i czynach sławnych Polaków. Ojciec jego Walenty Bojanowski brał udział w powstaniu listopadowym i 15 września 1831 r. odznaczony został w Modlinie krzyżem wojennym. • 1832Wyjechał wraz z matką do Wrocławia, gdzie uzupełniał wykształcenie z zakresu gimnazjum i jednocześnie uczęszczał jako hospitant na wykłady uniwersyteckie. • 1834Zaprzyjaźnił się z Ludwikiem Gąsiorowskim i Teofilem Mateckim - późniejszymi lekarzami i społecznikami w Poznaniu. Współpracował z Włodzimierzem Adolfem Wolniewiczem w redagowaniu almanachu literackiego "Marzanna". W tym wrocławskim czasopiśmie opublikował swój przekład "Pieśni serbskich" oraz kilka drobnych utworów poetyckich. Rozpoczął też współpracę z leszczyńskim czasopismem "Przyjaciel Ludu". 30 sierpnia umarła mu matka. Jesienią zapadł na chorobę płuc. • 1835W dniu 15 stycznia immatrykulował się na Uniwersytecie Wrocławskim na Wydziale Nauk Filozoficznych, słuchał wykładów m.in. prof. Gustawa Stenzla. Nakładem Wilhelma Bogumiła Korna we Wrocławiu ukazał się jego przekład poematu dramatycznego George'a Byrona "Manfred".

4. Kalendarium cz. 2 • 1836W dniu 23 marca umarł jego ojciec. W kwietniu otrzymał świadectwo odejścia z Uniwersytetu Wrocławskiego i paszport do Berlina, gdzie zamierzał kontynuować studia. W drodze do Berlina zatrzymał się w Dreźnie i Lipsku, nawiązał znajomość z poetą Antonim Edwardem Odyńcem, wydawcą Janem Nepomucenem Bobrowiczem i niemieckim kompozytorem Robertem Schumannem. 18 maja zapisał się na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu w Berlinie. Słuchał wykładów z psychologii, estetyki, historii sztuki, metafizyki, logiki, historii muzyki, poezji Goethego i Schillera. • 1839Powrócił do rodzinnego Grabonoga, gdzie zamieszkał w dworku przyrodniego brata Teofila, utrzymując się z procentów od masy spadkowej po rodzicach. Niebawem rozpoczął działalność społecznikowską w środowisku gostyńskim. Zapisał się w poczet członków głośnego w Poznańskiem ziemiańskiego Kasyna Gostyńskiego (utworzonego w Gostyniu w 1835 r.). • 1843W styczniu, podczas posiedzenia Wydziału Literackiego Kasyna Gostyńskiego, poparł gorliwie wniosek w sprawie zakładania przy wiejskich szkołach elementarnych tzw. czytelni dla ludu. Wkrótce, dzięki jego staraniom, w okolicach Gostynia powstało 15 takich czytelni - pierwszych tego typu w Poznańskiem. Został członkiem Towarzystwa Naukowej Pomocy. • 1844Wraz z Ludwikiem Gąsiorowskim założył w Poznaniu pierwszą ochronkę miejską. Opracował i wydał drukiem "Ustawy Domu Ochrony dla Biednych Dzieci w Gostyniu". • 1845Założył Ochronkę Miejską w Gostyniu. Przy ochronce tej, dzięki jego staraniom, powstała tzw. Opieka Elementarna - instytucja społeczna, której zadaniem było sprawowanie opieki nad stanem moralnym i postępami w nauce dzieci przechodzących z ochronki do szkoły.

5. Kalendarium cz. 3 • 1850W dniu 3 maja nastąpiło uroczyste otwarcie założonej przez Bojanowskiego ochronki wiejskiej w Podrzeczu k.Gostynia - pierwszej tego typu placówki na ziemiach polskich. Data ta jest uważana za początek Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Maryi. • 1855Pod koniec lutego opracował przy pomocy doradcy i przyjaciela Jana Koźmiana projekt przyszłej Reguły Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Maryi. Projekt ten został przesłany do przebywających w Rzymie ks. Hieronima Kajsiewicza i ks. Piotra Semenenki - mieli go przejrzeć i poprawić. W maju nadeszła z Rzymu sporządzona w języku polskim i łacińskim Reguła. • 1856W dniu 26 sierpnia odbyło się z jego udziałem otwarcie pierwszego domu nowicjatu i domu generalnego Sióstr Służebniczek Maryi w Jaszkowie k. Śremu (w Wielkopolsce). • 1857Został członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. • 1860Zredagował i wydał w Gnieźnie pierwsze trzy zeszyty pisma dla ludu "Rok Wiejski", w którym publikował anonimowo także swoje teksty (opowiadania, powiastki dla ludu i artykuły o treści historycznej). • 1862W lipcu wizytował nowicjat Sióstr Służebniczek w Łańcucie. Ogłosił drukiem (anonimowo) swoje "Piosnki wiejskie dla ochronek", przypisywane długo przez badaczy Teofilowi Lenartowiczowi. • 1863Wraz z ks. Antonim Brzezińskim (filipinem) założył w Gostyniu Konferencję Towarzystwa św. Wincentego a Paulo. Za jego prezesury (aż do roku 1868) organizacja wspierała finansowo ubogie rodziny i walczyła z żebractwem.

6. Kalendarium cz. 4 • 1865W dniu 27 kwietnia został współzałożycielem i członkiem Zarządu Spółdzielczego Towarzystwa Pożyczkowego w Gostyniu. • 1866W dniu 12 sierpnia nastąpiło otwarcie Ochronki i Nowicjatu Sióstr Służebniczek w Porębie na Śląsku. W dniu 27 grudnia arcybiskup Mieczysław Halka Ledóchowski zatwierdził Regułę Zgromadzenia Służebniczek Bogarodzicy Dziewicy Niepokalanie Poczętej. • 1868W dniu 19 grudnia opuścił rodzinny Grabonóg. Majątek sprzedany został przez Teofila Wilkońskiego w drodze przymusowej licytacji. Udał się do Poznania, gdzie zamieszkał u ks. Jana Koźmiana. • 1869W dniu 30 marca wstąpił do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Gnieźnie. W lipcu przechodził ciężkie zapalenie płuc. Sierpień i wrzesień spędził w Poznaniu w celu poratowania zdrowia. 20 sierpnia spotkał w Poznaniu Margaret Taylor - późniejsza założycielka angielskiego Zgromadzenia Ubogich Służebnic Matki Bożej. • 1870W marcu i kwietniu nastąpiło u Bojanowskiego nasilenie choroby. Z powodu stanu zdrowia 2 maja opuścił seminarium gnieźnieńskie i zamieszkał u ks. Stanisława Gieburowskiego, proboszcza w Górce Duchownej. • 1871W dniach 17-23 czerwca złożył ostatnią wizytę siostrom w Jaszkowie. 23 lipca zakończył prowadzenie "Dziennika". W dniu 7 sierpnia zmarł w Górce Duchownej, a 11 sierpnia odbył się jego pogrzeb w Jaszkowie.

7. Galeria Pomnik i ulica Edmunda Bojanowskiego w Pępowie

8. Koniec Kl. IIa