”Kariera, a niepełnosprawność. Misja i wyzwania dla poradnictwa zawodowego”

1. ”Kariera, a niepełnosprawność. Misja i wyzwania dla poradnictwa zawodowego” XIX Konferencja Szkoleniowa Warszawa 23-24 października 2009 r. SZKOLENIE W RZEMIOŚLE Związek Rzemiosła Polskiego Jolanta Kosakowska

2. Uczenie się przez całe życie przygotowanie młodzieży do wyboru zawodu i pomocy w wyznaczeniu kierunku dalszego rozwoju poprzez udział w różnych formach kształcenia

3. Organizacja działa na podstawie ustawy z dnia 22 marca 1989r. o rzemiośle- struktura organizacji rzemiosła to: • 480 cechów terytorialnych i branżowych zrzeszających rzemieślników, • 27 izb rzemieślniczych (terytorialne i branżowe) zrzeszające rzemieślników i cechy • Związek Rzemiosła Polskiego, reprezentujący środowisko w skali ogólnopolskiej.

4. Zadania organizacji rzemiosła związane z działalnością oświatową – trzy obszary: • cechy i izby rzemieślnicze nadzorują działalność szkoleniową prowadzoną przez rzemieślników, • izby rzemieślnicze przeprowadzają egzaminy kwalifikacyjne czeladnicze i mistrzowskie i potwierdzają je świadectwami czeladniczymi i dyplomami mistrzowskimi, opatrzonymi pieczęcią z godłem Państwa, • Związek Rzemiosła Polskiego sprawuje nadzór nad działalnością komisji egzaminacyjnych izb rzemieślniczych.

5. W zakresie realizacji zadań systemu kształcenia zawodowego partnerami organizacji rzemiosła są; • władze oświatowe szczebla resortowego i lokalnego, • urzędy pracy i instytucje rynku pracy, • szkoły • oraz inne instytucje i organizacje oświatowe.

6. Doradztwo zawodowe, czy też niesienie pomocy osobom ze szczególnymi potrzebami nie jest statutowym celem rzemiosła jednakże w zakładach rzemieślniczych młodzi ludzie, także o specjalnych potrzebach, znajdowali i znajdują miejsce nauki zawodu, a potem pracy

7. Nauka zawodu w rzemiośle charakteryzująca się powiązaniem z naturalnymi warunkami pracy przyczynia się m.in. do • zwiększenia samodzielności uczniów, zwłaszcza tych ze szczególnymi potrzebami, • doskonalenia i rozwijania ich rzeczywistych umiejętności, • osiągania większej dojrzałości w różnych sferach funkcjonowania, a tym samym aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym.

8. Przygotowanie zawodowe w rzemiośle zorganizowane jest w formie:> nauki zawodu > przyuczenia do wykonywania określonych prac Odbywa się w zakładach posiadających odpowiednie warunki organizacyjne i techniczne do realizacji programu praktycznej nauki zawodu i jest prowadzone pod nadzorem osoby posiadającej odpowiednie kwalifikacje zawodowe i pedagogiczne

9. Walorami szkolenia w rzemiośle są: • zindywidualizowany tok nauczania uwzględniający możliwości, uzdolnienia i ograniczenia młodocianego, • uczenie się zawodu w warunkach naturalnych i rzeczywistych, • poznawanie w toku pracy nowych technologii, materiałów i urządzeń, które wprowadza zakład dla zwiększenia swojej efektywności na rynku, • tworzenie więzi emocjonalnych pomiędzy uczącym się zawodu, a pracodawcą, mających istotne znaczenie dla harmonijnej współpracy i realizacji programu nauczania.

10. Nauka zawodu u rzemieślnika składa się z dwóch integralnych części • praktycznej, realizowanej w procesie pracy w zakładzie rzemieślniczym • teoretycznego dokształcania, organizowanego w szkole lub w systemie pozaszkolnym

11. Podstawą organizacji nauki zawodu w rzemiośle jest umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego • może odbywać się w 103 zawodach, odpowiadających danemu rodzajowi rzemiosła, zawartych w klasyfikacji zawodów i specjalności rynku pracy • okres trwania: 2-3 lata • zakończeniem nauki zawodu u rzemieślnika jest egzamin czeladniczy składany przed komisją egzaminacyjną izby rzemieślniczej.

12. Problemem oraz ograniczeniem możliwości zatrudnienia w celu przygotowania zawodowego ucznia jest sytuacja, kiedy utracił on status pracownika młodocianego, a więc po ukończeniu osiemnastu lat

13. Organizacje rzemiosła podejmują różne przedsięwzięcia promujące naukę zawodu w rzemiośle • Współpracują z dyrektorami szkół gimnazjalnych i zawodowych, • Przygotowują informacje na temat możliwości szkolenia w rzemiośle, • Uczestniczą w regionalnych targach edukacyjnych i giełdach pracy (organizowane są stoiska informacyjne, pokazy i prezentacje poszczególnych zawodów rzemieślniczych), • Organizują konkursy zawodowe, o zasięgu regionalnych i ogólnopolskim, z udziałem uczniów z zakładów rzemieślniczych, • Organizują spotkania informacyjne dla młodzieży i rodziców z udziałem rzemieślników szkolących uczniów, • Nagradzają najlepszych absolwentów nauki zawodu, • Tworzą uroczyste oprawy przy wręczaniu świadectw czeladniczych, • Realizują projekty w ramach Programu Leonardo da Vinci oraz innych finansowanych ze środków PO KL.

14. Izby rzemieślnicze posiadają uprawnienia do przeprowadzania egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe na dwóch poziomach: czeladniczym i mistrzowskim • Rocznie ponad 26 tysięcy kandydatów przystępuje do egzaminów czeladniczych i ponad 3 tysiące do egzaminów mistrzowskich. • Do egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe mogą przystąpić osoby, które nabyły je w drodze formalnego i nieformalnego kształcenia (różne ścieżki).

15. W ramach dopuszczalnych prawem kandydaci z niepełnosprawnościami traktowani są w sposób szczególny • poświęca się im więcej czasu na wyjaśnienie procedur egzaminacyjnych, • dokładnie przedstawiane są zadania egzaminacyjne - rozpoczynanie od czynności najprostszych, przechodzenie do istotnych zadań wynikających ze standardu, • wielokrotne powtarzane są polecenia, przedstawiane w sposób opisowy, • podczas egzaminu teoretycznego stosowane są maksymalne normy czasowe poszczególnych etapów, mając na względzie osłabioną sprawność grafomotoryczną kandydata, słabe tempo czytania, niskie rozumienie tekstu czytanego samodzielnie, • w przypadku osób głuchoniemych egzaminy odbywają się w obecności tłumacza języka migowego • WARUNKI TECHNICZNE

16. Poradnictwo zawodowe niezbędne jest na różnych etapach edukacji i pracy • Intensyfikacja działań związanych z doradztwem edukacyjno-zawodowym powinna następować już w szkole gimnazjalnej • Celem jest maksymalne ograniczenie przypadków nietrafnych wyborów • Sieć organizacji rzemiosła: izby rzemieślnicze i cechy są dobrym partnerem do realizacji takich zamierzeń

17. Dziękuję za uwagęZwiązek Rzemiosła Polskiego - Jolanta Kosakowska