تعاریف

1. تعاریف دوره SOA استانداری قم -جواد تقی زاده

2. سازمان گسترده(Enterprise) • مجموعه اي متشکل از تعداد زیادي از واحدها که از طریق تبادل اطلاعات با هم ارتباط دارند. • داراي یک مأموریت مشخص در حیطه کسب وکار. • در آن اشتراك اطلاعات اهمیت دارد. • واحدهاي و منابع سازمانی به منظور پشتیبانی از مأموریت سازمان هماهنگ می شوند.

3. تفاوت Enterprise و Organization • هر Enterprise یک Organization است ولي عكس آن صادق نیست • Enterprise ماموریت محور است، در حالیکه Organization وظیفه محور می باشد • Enterprise از گستردگي جغرافیایي در سطح ملي یا منطقه اي برخوردار است در حالیكه یكOrganization الزاما این گستردگي را ندارد • یكي از خصوصیات مهم Enterprise وجود محوریت فناوري اطلاعات در آن مي باشد و بدون فناوري اطلاعات بي معني خواهد بود • Enterprise فرآیند محور است و بر همین اساس یكي از بارزترین خصوصیات آن بهبود و تكامل مداوم فرآیند ها است Enterprise: سازمان گسترده Organization: سازمان

4. تعریف معماری(Architecture ) معماري یك طرح و دید همه جانبه و كلان از یک موجودیت(سیستم) شامل ساختار اجزا و ارتباط بین آنها و رفتار موجودیت(سیستم) است كه داراي خواصي چون پیچیدگي و پویائي است. تهیه و نگهداشت معماری مستلزم داشتن توجه ویژه اي به جامعیت، یكپارچگي، انعطاف پذیري و تعامل پذیري است. • ÷ • IEEE: “An architecture is the fundamental organization of a system embodied in its components, their relationships to each other, and to the environment, and the principles guiding its design and evolution.” • TOGAF: “Architecture has two meanings depending upon its contextual usage: (1) A formal description of a system, or a detailed plan of the system at component level to guide its implementation; (2) The structure of components, their interrelationships, and the principles and guidelines governing their design and evolution over time.”

5. سازمان بدون معماری

6. تعریف معماری سازمانی Enterprise Architecture)) • مجموعه اي از مدل ها، نمودارها یا محصولات توصیفی که براي تشریح یک سازمان ایجاد شده اند. • مجموعه ای از نقشه هاي فني، نمودارها، و مستنداتي كه به منظور تعریف ماموریتها، اطلاعات لازم جهت انجام ماموریتها، فناوري هاي مورد نیاز جهت انجام ماموریتها و فرایندهاي انتقالي لازم جهت راه اندازي فناوري هاي جدید در نتیجه تغییر در ماموریتها، بكار گرفته میشود. • شامل معماري وضع موجود، معماري وضع مطلوب، و یك طرح انتقالي است. • شامل شرح لایه های مختلف و جنبه های مختلفی یک سازمان است

7. مزایای معماری سازمانی

8. دو بعد مهم معماری سازمانی معماری کسب و کار(Business Architecture) • طرح (مدل، توصیف و رهنمودهای) کسب و کار سازمان برای دستیابی به راهبردهای تعریف شده معماری فن آوری اطلاعات(IT Architecture) • طرح(مدل، توصیف و رهنمودهای) برای توسعه فن آوری اطلاعات برای دستیابی به راهبردهای تعریف شده

10. Enterprise Architecture Areas Information architecture (IA) سازماندهی داده ها، یکپارچه سازی داده های سازمانی جهت شکل گیری اطلاعات و دانش سازمانی شامل وب سایت، اینترانت ها، نرم افزارها، کتاب ها و سایر رسانه های اطلاعاتی Software architecture معماری نرم افزاری یک سیستم، ساختار آن سیستم که شامل اجزای نرم افزاری(Software Component)، ویژگی های بیرونی قابل مشاهده از این اجزای و ارتباط بین آنها می باشد (Bass, Clements& Kazman) • Business Architecture • What do they do • Who does it • Which information do they use • Where is it done • Information Architecture • Data Architecture • Integration Architecture • Application Architecture • Technology Architecture • Systems Architecture • Infrastructure • Network • Hardware

11. مدل مفهومی سازمان(Enterprise Conceptual Model ) معماری سازمان شامل شرح لایه های مختلف و جنبه های مختلفی یک سازمان است Enterprise Aspects Information:Information is the Memory of organizations. Forms, Reports, Financial Documents are examples of information. Business Processes: A business process or business method is a collection of related, structured activities or tasks that produce a specific service or product (serve a particular goal) for a particular customer or customers. It often can be visualized with a flowchart as a sequence of activities. Places: offices, Warehouses, Factories, Manufacturing units People: every organization has specific structure which Organizational position , Management ,…. Defined in it. Events Goals Enterprise layers and views • Enterprise Aspects

12. مدل مفهومی سازمان(Enterprise Conceptual Model ) Enterprise layers and views Strategic Layer: refers to a layer which all major decisions of an organisation are taken there. All topics related to this layer are out of the EA issues and we just use their documentations as entries the of EA Process. Mission Layer: All processes of the organization It contains: Supreme Management, Intermediate Management and Operational Management ICT Layer: This Layer contains all informational and communicational processes which are used to do mission layer tasks. برای هر لایه جنبه ها در نظر گرفته می شود Enterprise layers and views • Enterprise Aspects

13. طرح معماری سازمانی برای موفقیت

14. چارچوب یا Framework • یک ساختار منطقی است براي دسته بندي و سازماندهی مدلهاي توصیفی یک سازمان که براي مدیریت سازمان و به همان اندازه براي توسعۀ سامانه هاي اطلاعاتی سازمان، داراي اهمیت هستند. • چارچوب تضمین کنندة جامعیت و تعامل پذیري معماري است. • چارچوب سامان بخش انبوه مدل هاي معماري است.

15. Common EA Frameworks

16. Common Frameworks Note That: TEAF is not used now

17. The EA Frameworks • Department of Defense Architecture Framework (DODAF): • Department of Defense released the latest version of it’s framework, C4ISR, as DODAF. • This Framework is based on three views: • Operating • Systemic • Technical Standards • Federal Enterprise Architecture Framework (FEAF): • Most of US ministries use this Framework for their Enterprise Architecture. • It contains three enterprise aspect.

18. The EA Frameworks (cont.) • Treasury Enterprise Architecture Framework (TEAF): • The first version, was introduced in 2000. • This Framework is a customized version of FEAF and is used for financial systems. • The Open Group Architecture Framework(TOGAF): • The Open Group institute introduced this Framework in 1995. • Is based on older version named TAFIM. • This framework is the oldest framework which is presented by an independent company.

19. The EA Frameworks (cont.) • Zachman Architecture: • Introduced in 1987 by Mr. Zachman. • In theoretical point of view it is the most complete framework. • It contains all six aspects and all views related to information system of an organization. • Principles and Concepts of this framework is affected other frameworks. • Zifa institute which is established by Zachman is supporting this framework.

20. چارچوب زكمن • 36 مدل

21. جنبه های معماری = ستون های چارچوب

22. دیدگاه های معماری = سطرهای چارچوب

23. نقشها(Roles) Enterprise Architect(planner) معمار سازمان Domain Architect (owner) معمار حوزه Solution Architect (coordinator) معمار راه حل مطرح در حوزه Technical / Application Architect(designer) معمار فنی یا طراح نرم افزار Implementer / Developer (builder)

24. مهارت های نقش های مختلف معمار

25. سبک معماری (Architecture Style) • الگویی ساختاریافته و مناسب که برای سیستم های مشابه قابلیت استفاده است

26. تاریخچه معماری نرم افزار

27. سبک های معماری توزیع شده • برای نرم افزارها الگوها و سبک های معماریSoftware Architecture Style) ) متفاوتی وجود دارد. در حال حاضر سیستم های نرم افزاری به صورت سیستم هایی توزیع شده هستند و برای این سیستمهای توزیع شده دو نوع مدل وجود دارد: • مدل مبتنی بر فراخوانیCall-Based) )یا الگوی درخواست/پاسخRequest/Response) ): این مدل الگویی سنکرون هستند. برای این مدل الگوهای معماری زیر وجود دارد : • الگوی شی گراObject Oriented)) • الگوی  منبع گرا Resource Oriented)) • الگوی سرویس گراService Oriented)) • مدل انتقال پیامMessage Passing) ): این مدل الگویی آسنکرون هستند. برای این مدل الگوهای معماری زیر وجود دارد: • الگوی سرویس گراService Oriented))

28. Coupling - اتصال • يك ويژگي براي سيستم هاي اطلاعاتي است كه در آن واسط هاي بين اجزاء(ماژولها) به گونه اي طراحي مي شوند كه وابستگي بين اين اجزاء حداقل شود و در نتيجه ريسك اثر تغيير يك جزء بر ساير اجزاء كاهش يابد . دو مدل اتصال: • tight coupling • اتصال قوی • مناسب برای سیستم های بسته، همگون و مربوط به تک سازمان • loose coupling • اتصال سست • State-less • مناسب برای سیستم های غیر همگون • مناسب برای سیستم های اشتراکی • مناسب برای ارتباط چندین سازمان

29. اتصال سست (loose coupling) • درمعماري سرويس گرا منظور از اتصال سست انجام اقدامات زیر بدون تاثير منفي بر سرويس گيرندگان: • قابليت تعامل بين سرويس ها به صورت مستقل از كدنويسي و مكان سرويس ها • امکان تغيير مكان سرويس ها در زمان اجرا • امکان تغییر روالهاي داخلي سرویس • امکان تغییر فناوری چند نكته در تعريف اتصال سست وجود دارد: • به وسيله واسطinterface) ) سيستم انجام مي شود • ارتباط از طريق ارسال پيام است • تمام طرف ها در محيط ارتباطي بايست از يك مدل داده استفاده كنند • ارتباط بايستي مستقل از سكو و فناوری پياده سازي هر جزء باشد

30. اتصال سست

31. Resource Oriented Architecture • URI(Uniform Resource Identifiers) • Resources are identified by URI • Http methods(get;post) are the actions that can be performed on resources • Example URI: • http://www.example.org/people • http://www.example.org/people/bradley-holt • Examples of resources could include: • documents • people • places • things HTTP is just one (very popular) instance of the REST architecture.

32. معماری سازمانی و SOA

33. معماری سرویس گرا "معماری سرویس گرا" مفهومی جدید نیست و از دهه ٩٠ وجود داشته است ولی آنچه جدید است توانائی اجرا و عینیت بخشیدن به آن است که به كمك ابزارها و پروتكل های مربوطه میسر شده است.

34. تعریف سرویس • عملی که به وسیله یک سرویس دهنده انجام می شود و از نظر سرویس گیرنده ارزشمند است. ممکن است انجام یک درخواست کوچک روي داده مانند دریافت یا ذخیره اطلاعات باشد یا مربوط به انجام کاري پیچیده تر مانند پردازش یک تصویر باشد. • دو ویژگی مهم: • مبتنی بر کسب و کار سازمان(Business Driven) • مستقل از سکو(Platform Independent)

35. ارتباطات مفاهیم • ALL Service ==> Process • Some Service ==> Business Process • Some Process ==>Service • Some Business Process ==>Service • Some Software ==> Service • ALL Software ===> Process • Some Software ===> Business Process

36. سه نقش کلیدی در سرویس • فراهم کننده و مصرف کننده

37. سه نقش کلیدی در سرویس(ادامه) • مخزن سرویس(Service Registry): • Central place where available services are listed and advertised for lookup

38. تعریف سرویس • در معماري سرویس گرا معمولا سرویس را بصورت خاص تر تعریف می کنند و به نوعی مضمون آن را با شیء و مولفه مرتبط می دانند.

39. تعریف سرویس

40. تفاوت سرويس ها(ي وب) با نرم افزار(هاي تحت وب) سرويس وب بايد داراي شرايط زير باشد: • در سطح وب در دسترس باشد • از استاندارد XML جهت تبادل اطلاعات استفاده كند • به هيچ سكو يا سيستم عاملي وابسته نباشد. • با سرويس هاي تحت وب تعامل دارد و نه كاربران. • خود توصيف باشد • قابل شناسائي باشد(جهت استفاده سرويس گيرندگان ابتدا بايد شناسائي و كشف شود) نرم افزار تحت وب اين ويژگيها را دارد: • از استاندارد HTML براي تبادل اطلاعات استفاده مي كند. • وابسته به فناوری و سكو ست(ASP،PHP،CGI ،..) • توسط اشخاص با مرورگر وب مورد استفاده قرار مي گيرد.

41. معماری سرویس گرا معماري سرویس گرا اصطلاحی است براي نشان دادن مدلی که در آن Business سازمان(منطق سازمان) به واحد هاي کوچکتر و مشخصی تجزیهمی شود. • ترکیب این واحدهای کوچک با یکدیگر بخش بزرگتري از منطق حرفه(Business Logic) را تشکیل می دهند • هر یک از این واحدهای کوچک می توانند جداگانه توزیع شوند • سرویس ها می توانند بخش هاي مختلفی از منطق حرفه را پوشش دهند

42. دسته بندی دیگر سرویس ها • سرويس هاي فرآیند(Process Serviceیا Task Service):همان فرآیندهاي اصلي هستند كه بصورت سرويس فرآیندي مبدل گشته اند. در واقع جزئيات و روال كار مخفي شده و ورودي و خروجي فرآیند به عنوان پيام هاي سرويس در نظر گرفته شده اند. بدين ترتيب مي توان جزئيات و روال انجام مراحل فرآیند را تغيير داد بدون آنكه تغييري در واسط ها و ورودي و خروجي ها پيش آيد. • سرويس هاي پايه: اين سرويس ها نهادهاي نسبتا مستقلي هستند كه وابستگي اندكي با قوانين حرفه دارند و بصورت يك موجوديت نسبتا مستقل تعريف شده اند و قابل فراخوانيتوسط سرويس هاي فرآیندي هستند. مانندData Services و Activity Services • سرويس هاي كاربردي(Utility Service):نوعي از سرويس هاي خرد هستند كه توسط سرويس هاي فرآیندي و پايه فراخواني مي شوند ولي وابسته به سرويس ديگري نيستند، يعني براي ارائه سرويس نياز به فراخواني سرويس ديگري ندارند.

43. انواع سرویس

44. ترکیب انواع سرویس ها

45. رابطه ارزش سرویس و پیچیدگی در انواع سرویسها

46. ترکیب سرویس ها

47. WaaS – Whatever as a ServiceCloud Services • Software as a service (SaaS) • Monitoring as a Service (MaaS) • Communication as a Service (CaaS) • Platform as a Service (PaaS) • Infrastructure as a Service (IaaS) • Desktop-as-a-Service(DaaS)

48. تعریف معماري سرويس گرا SOA • معماری سرویس گرا • مجموعه ای از اصول(principle) و متدولوژی های برای طراحی و تولید و توسعه نرم افزار به صورت سرویس های سازگار و مرتبط(interoperable) می باشد. • این سرویس ها، عملکردهای تجاری و سازمانی خوش تعریفی هستند که به صورت اجزای نرم افزاری قابل استفاده مجدد به صور گوناگون طراحی شده اند • سبکی از معماري که هدف آن دستیابی به اتصال سست در ارتباطات بین مولفه هاي نرم افزاري است. سرویس واحدي از کار است که توسط ارائه دهنده سرویس انجام می شود تا نتیجه مطلوب براي درخواست کننده سرویس را مهیا نماید. هر دوي ارائه دهنده و درخواست کننده سرویس، نقش هائی هستند که بوسیله عوامل نرم افزاري به جاي عوامل انسانی انجام می شوند رهیافتی براي ساخت سیستم هاي توزیع شده است که کارکردهاي نرم افزاري را در قالب سرویس ارائه می کند. این سرویس ها هم توسط دیگر نرم افزارها قابل فراخوانی هستند و هم براي ساخت سرویس هاي جدید مورد استفاده قرار می گیرند، این رهیافت براي یکپارچه سازي فناوري ها در محیطی که انواع مختلفی از سکوهاي نرم افزاري و سخت افزاري وجود دارد ایده آل است.

49. چرا SOA؟

50. معماري سرويس گرا • استفاده از استانداردهاي مستقل از فناوري و مورد توافق براي ارائه مولفه هاي نرم افزاري تحت قالب سرويس • معرفي كننده يك روش مشخص و مورد توافق براي تعريف و ارتباط بين مولفه هاي نرم افزاري • مولفه هاي نرم افزاري منفرد مي توانند در ساخت ديگر نرم افزارها استفاده شوند • تقويت رهيافت توليد با تركيب ويژگي هاي مثبت دو رهيافت شي گرا، مبتني بر مولفه و توسعه مبتني بر تكرار و تكامل براي ساخت نرم افزارها به جاي توسعه و پياده سازي آنها • مي تواند به نرم افزاهاي خارج سازماني نيز مانند انواع داخلي آن متصل شوند. • افزايش سطح Abstraction و Modularity • Loose coupling • استاندارد سازي و يکپارچگي سکوها و زير ساخت هاي فناوري در درون سازمان • بهبود تعامل پذيري بين سازماني(Standardized connectivity) • استفاده مجدد و انعطاف پذيري سرويس هاي اطلاعاتي