PİLLER VE ÇEVRE

1. PİLLER VE ÇEVRE MELİKE KULAÇ 050110023 ŞEKİP KIRK 050090051

2. PİL NEDİR? • Piller,Kimyasalenerjiyielektrikenerjisinedönüştürerekbünyesindedepolayancihazlara PİL denir. Piller,birveyadahafazlaelektrokimyasalhücre, yakıthücreleriveyaakışhücrelerigibi, elektrokimyasalaygıtlardanoluşur. 250 yıllık gelişiminden beri piller en pahalı enerji kaynakları arasında yer almaktadır, ayrıca bünyesindeçokpahalıürünlerhattabazencıva, kurşun, nikelgibirisklikimyasallarbulundurmaktadır. Bu yüzdengünümüzdekimyasalmaddeiçeriğiolduğuiçininsanmetobolizmasınıetkilemekteölümcülsebeblerenedenolmaktadır.

3. Pilleryutulduğundatehlikeliveölümcülolabilirler.Artıkçoğubölgelerdekullanılmışpillerdekitoksitmaddeleringerikazanımıiçingeridönüşümmerkezlerikurulmuştur.Çevreyeatılanatıkpillerçevrekirliliğinesebepolduğugibigüneşısısınınetkisiylepatlamaolasılığıkaçınılmazolduğuiçinpatlamasonucuiçindekikimyasalmaddelerindışarıçıkmasısonucuinsansağlığıiçin risk taşımaktadır.

5. TAP= TAŞINABİLİR PİL ÜRETİCİLERİ ve İTHALATÇILARI DERNEĞİ • TAP DerneğiveClimbingmallortakçalışmasıilegerçekleştirilenkampanyada 5 adetpilgetirenherkese 1 adettırmanmabiletive 1 adetminiktoplamakutusubedava. Katılımiçin Marmara Park AVM'debulunanClimbingmalltırmanmaduvarıbölümüne 5 adetatıkpilgetirmişolmanızyeterlidir. • Derneğimizin her yıl çeşitliillerdedüzenlediğiokullarayönelikatıkpiltoplamakampanyalarınaMilliEğitimBakanlığındandestekgeldi. • KütahyaValiliği, İlÇevreveOrmanMüdürlüğüve TAP DerneğiKütahyagenelindeİlkÖğretimOkullarıarasında 2010-2011 eğitimyılıbaşındaPilToplamaKampanyasıdüzenlemiştir. Dereceye giren okullara çeşitli ödüller verilmiştir.

7. - Söke, Tekirdağ, SomaBelediyesi’ndenSöke’dekiokullaraatıkpileğitimiveriyor. SökeBelediyeMeclisSalonundagerçekleşenikietapta, Söke’debulunan 19 İlköğretimokullarınınçevrekulübüöğrencileriveöğretmenlerininkatıldığıeğitimçalışmasıyapıldı. • İzmir'de lokanta işletmecisi duyarlı esnaf, çöpeatılırsadoğadasilinmezizlerbırakanpillerigetirenlereçorbayıyüzde 50 indirimliveriyor. • Bunun dışında çeşitli illerde pil atık toplama çalışmalarına ve kampanyaları yapılmaktadır. • Pil toplama malzemesi isteyenler TAP'e bir maiil atarak elde edebilirler.

8. ATIK PİL NEDEN TOPLANMALI • Pil üreticileri, kullandıklarıyeniteknolojilerle hem dahaçokfaydayaratmakta, hem de çevreiçindaha dost üretimgerçekleştirmektedir. Yine de tükenenpilleriçevreyeveyaçöpeatmamalıyız. Çünküatıkpilleriniçerisindekiçeşitlikimyasalmaddelerçöpdepolamaalanlarındayeraltısularınavetoprağakarışarakkirlilikyaratabilir. Hem bunedenle hem de atıkpilleringerikazanımıyoluyladoğalkaynaklarınverimlikullanımınıartırmakiçinAtıkpillerinaylontorba, kartonkutuyadakavanozlardabiriktirilerek, süpermarketlerde, okullarda, muhtarlıklarda, belediyelerinbelirlediğitoplamamerkezlerindebulunanatıkpilkutularınaatmalıveyapilimizisatınaldığımızsatışnoktasınagerigötürülmeliyiz.

10. PİLLERİN DOĞADA YOK OLMA SÜRECİ • Cihazlariçerisindebulunanpilvebataryalarınhizmetömrüesnasındaveyaherhangibircihazatakılmadanmuhafazaedilmelerisırasındainsansağlığınahiçbirşekildenegatifetkisibulunmamaktadır. Hizmetömrünütamamlamışveyaherhangibirşekildehasargörerekkullanımımümkünolmayanpillereiseatıkpillerdenir. Atıkpillerinçöplervasıtasıylatoprağakarışması, denizlere, akarsularavekanalizasyonlaraatılmasıveyayakılmalarıdurumundaiçerdiklerikimyasalmaddelerçevreninkirlenmesineyolaçabilmektedir. Ancakbahiskonusukirlenmenintahminedildiğigibikısasüredegerçekleşmesimümkündeğildirveyapılanaraştırmalardabusürecin 5-15 yılkadarolduğudoğrulanmıştır. Diğertaraftan, tehlikeliatıklarbünyesindebulunanatıkpilleroranınınyalnızca %0,2 civarındaolduğuAvrupadakibirçokkatıatıkdepolamasahasındayapılantestlersonucundabelirlenmiştir.

11. Çinko-karbonve alkali-manganpillerininbünyesindekizehirlicıvamaddesitedricenazaltılmışvebugün %0,0005 oranınınçokaltınaindirilmiştir. Bu hesabagörbir ton atıkpiliçerisindeazami 5 gram cıvabulunabilecektirvebahiskonusumiktarınçevrekirlenmesineveinsansağlığınahemenhemenhiçbirnegatifetkisiyoktur. Diğertaraftan, tanınmışpilmarkalarınınbüyükbirkısmısıfırcıvalıolaraküretimyapabilmektedirler. Bu nedenlerlepillerdekicivamaddesiözellikleAvrupa’dakigerikazanımcılariçinartıkbirsorunolmaktançıkmışvebuyöndeyeniteknolojileringeliştirilmesihemenhemendurdurulmuştur. Buna karşılıkdüğmepiller %2’ ye kadarcıvaiçerebildiklerindendiğerpilatıklarındanayrıştırılmasıveilgilitesislerdegerikazanımagönderilmesigerekmektedir.Atıknikel-kadmiyumpilleribünyesindekinikelvekadmiyummaddeleriçokuzunsürelerdenberigerikazanılmaktadır.Nikeldeğerlibirmetaldirvepillerdengerikazanılankadmiyummaddesi de tekrarpilüretimindekullanılır.Bunedenleveatıknikel-kadmiyumpilleriartıekonomiyarattığından, bahiskonusuatıklar %90 veüzerindebiroranlatoplanıp, gerikazanımayollanılabilmektedir. Dolayısıyla Ni-Cdpillerindenötürü, kadmiyummaddesininçevreyenegatifetkileryaratmasıfenomenigittikçeetkisinikaybetmektedir. Ayrıcayukarıdadabelirtildiğigibi, butürpillerinönümüzdeki 5 – 10 yıliçerisindeüretimvepazarlanmasıçokbüyükoranlardakısıtlanacaktır.

12. ESKİ PİLLERİ ÇÖPE ATMAYIN • Atık piller çöpe atıldığı zaman dış kapları zamanla delinir ve bünyelerindeki metaller ve kimyasal maddeler toprağa ve suya karışabilir. • Neticede atık piller çevre kirlenmesine yol açtıkları gibi, cıva vekadmiyum gibi ağır metallerin besin maddelerine bulaşmaları sonucunda insansağlığına zarar verebilirler. • Taşınabilir ağırlıklardaki atık pillerinizi marketlerdeki atık pilkutularına atabilirsiniz. Pil miktarı fazla ise, Taşınabilir Pil Üreticileriİthalatçıları Derneği'nin web sitesindeki ‘’Atık Pil Biriktirdim’’ formunudoldurabilirsiniz. Pilleriniz ilgili belediye veya anlaşmalı firmalartarafından en kısa zamanda aldırılabiliyorlar.

13. Toplanan atık piller çeşitli türlerde oldukları için öncelikle kimyasal yapılarına göre ayrıştırılmaları gerekmektedir. Bu ayrıştırmada pil atıkları genellikle şarjlı ve şarjsız türler olmak üzere iki ana grupta toplanırlar. Atık piller bünyelerinde çeşitli metalleri içermektedirler ve şarjlı pil türlerinde nikel, kobalt,vs, gibi değerli metaller bulunduğundan, bu tipteki atıklar yurt dışındaki geri dönüşüm tesislerine gönderilirler. Şarj edilemeyen çinko-karbon, alkali-manganez, vs. gibi pillerin atıklarının ekonomik getirisi daha düşüktür ve geri dönüşüm işlemleri, toplama miktarları fazla değilse, maliyetlidir. Bu nedenle bu tür pillerin atıkları bertaraf işlemine tabi tutulur. • *Çevre ve Şehircilik Bakanlığı temiz çevre çalışmaları kapsamında 2012 yılında 497 ton atık pil topladı. Atık pillerin yüzde 34'lük kısmı okullardan toplanırken, atık pil toplamada yüzde 36 ile en çok atık pili İstanbul toplandı. • Türkiye'de atık pil konusunda tek yetkili kuruluş olan Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği (TAP) 2004 yılından beri atık pil toplama çalışmalarını Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinasyonunda yürütüyor.

14. Pil nedir? Nerelerde kullanılır? • Pil, kimyasal reaksiyonlar sonucunda elektrik enerjisini depolayabilen, (+) ve (-) uçları cihaza bağlandığında gerekli elektrik akımını sağlayan çeşitli tip ve boyutlardaki araçlardır. Radyolardan bilgisayarlara, telefonlardan el fenerlerine fotoğraf makinelerinden saatlere ve oyuncaklara kadar piller günlük yaşantımızın her aşamasında yer alırlar.

15. Pillerin sınıflandırılması • Piller, şarj edilemeyen (tek kullanımlık) ve şarj edilebilen (çok kullanımlı) piller olmak üzere iki ana gruba ayrılabilir. Ayrıca piller, şekilleri itibariyle de silindirik, düğme ve prizmatik olarak üç grupta tanımlanabilir. Piller, kadmiyum, cıva, çinko, mangan, demir, lityum, nikel, kobalt gibi metalleri ve çeşitli kimyasal bileşimleri içermektedir.

16. Atık pil nedir? • Kullanım ömrünü tamamlamış ve/veya uğramış olduğu fiziksel hasar sonucu kullanılamayacak duruma gelmiş olan pillere, “Atık Pil” denir. Atık hale gelmiş pillerin onarılarak tekrar kullanımı mümkün değildir.

17. Atık pilleri ne yapmalıyız? • • Atık piller kesinlikle evsel atıklarla karıştırılmamalı ve çöpe atılmamalıdır. • • Atık piller ayrı olarak biriktirilerek “Atık Pil Kutularına” atılmalıdır. • • Atık piller çöpe atıldığı zaman, pilin dışındaki kap zamanla delinerek içindeki metaller ve kimyasal maddeler toprağa veya suya karışabilir. • Toplanan atık piller ne yapılır? • Toplanan ve toplatılan atık piller geri dönüşüm işlemlerinden önce, hareketli bant sistemleriyle şarj edilebilen ve şarj edilemeyen olarak türlerine göre ayrılır. Şarj edilebilen piller, ihracat izni almış firmalar vasıtasıyla geri dönüşüm için yurtdışına gönderilir. Diğer atık piller ise özel olarak inşa edilmiş, geçirimsizlik koşulları sağlanmış, nemden ari ve meteorolojik şartlardan korunmuş, kapalı, sızdırmaz ve su geçirmez özellikli depolama alanlarına gömülmektedir. İleride atık piller yüksek miktarlara ulaştığında bunların da Türkiye’de geri dönüşümü mümkün olabilecektir.

18. Bir Pil 800 Bin Litre Suyu Zehirliyor • İzmitBelediyesiÇevreKorumaveKontrolMüdürüHavvaAçıkgöz, tekbirpilin 800 bin litresuyuzehirlediğinedikkatiçekerek, "Sularıtehditeden, atıldığıortamda 4 metreküptoprağızehirleyenpillerininsansağlığıüzerindekiolumsuzetkileridikkatealınmalıdır. Atıkpillerinsoluduğumuzhavayadaolumsuzetkileri var. Baştamerkezisinirsistemi, böbrek, karaciğervebeyindokularınıntahribatıolmaküzere, kanservesakatdoğumgibibirçokhastalığanedenoluyor. Doğalhayatabüyükzararıolanatıkpilleritoplamaçalışmalarındavatandaşlarımızındadesteklerinibekliyoruz." şeklindekonuştu.

20. ÇEVREYE VERDİĞİ ZARAR • Pillerin insan sağlığına ve çevreye çok büyük zararları vardır. Piller cıva, kadmiyum, kurşun, çinko, mangan, lityum, demir, nikel, kobalt ve kimyasal maddelerden üretilir. Bu pillerin gelişigüzel çöplere atılması, doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesi çevre açısından büyük tehlikeler yaratır. Metaller toprağa ve oradan da yeraltı sularına karışabilir. En başta toprak kullanılmaz hale gelir ve metallerin yarattığı su kirliliği sudaki ekosistemi alt üst eder. Etkilenen sadece su ekosistemi değil, aslında tüm ekosistemdir. Zaman içerisinde bu etkiler insanlar üzerinde de görülür. Atık pillerin sebep olduğu hastalıklar başında, nörolojik bozukluklar, merkezi sinir sistemi hastalıkları, kanser, böbrek ve karaciğer hastalıkları gelir. Pillerin içindeki tüm maddelerin zararı kimi zaman öldürücü boyuta ulaşabilir. Maddeler daha önce de belirtildiği gibi toprağa karışarak hayvanların yediklerinden ya da sulardan insan vücuduna karışır. Ayrıca bir küçük kalem pil 4 metrekare toprak kirletir ve bu toprağı üretim yapamaz hale getirir.

22. CIVA KURŞUN KADMİNYUM • Pillerinveakülerinyapısındabulunantoksitmaddelerdenbirdiğerinin "kurşun" olduğubelirtilenaçıklamada, maddenin, vücudasolunum, içmesuyuveyagıdazinciriyoluylagirdiğikaydedildi. • Cıvanın, doğadabozulmadanuzunsürekalacağıkaydedilenaraştırmada, maddenin, hızladeriyadasolunumyoluylavücudagirebileceğibelirtildi. Maddenin, esermiktardaolmasının bile hiçbirşeyideğiştirmeyeceğinedikkatçekilenaraştırmada, içmesuyuveyagıdazinciriyoluylainsanvücudunagirencıvanın, parastezi, ataksi, dişartivesağırlıkgibinörolojikbozukluklara, merkezisinirsisteminintahribine, kansere, böbrek, karaciğervebeyindokularınıntahribine, kromozomlarıbozmaksuretiylesakatçocukdoğumlarınanedenolabileceğikaydedildi. • Piliniçeriğindebulunanağırmetallerarasındaki en tehlikelivetoksitmaddelerdenbirinin "Kadmiyum" olduğuvurgulananaraştırmada, pillerinçöpdeposahasındabozularakkadmiyumvebileşiklerininserbest hale geçtiğivesuyakarıştığıifadeedildi. Kadmiyumlusızıntısuyunun, içmesuyuvetoprağıkirleterekgıdazincirivesuyoluylainsanvücudunagirdiğibelirtilenaçıklamada, kadmiyumun, akciğerhastalıklarına, prostatkanserine, kansızlığa, dokuveböbreküstübezlerintahribinenedenolduğuifadeedildi.