Manufacturing Consent: Changes in Labor Process under Monopoly Capitalism Michael Burawoy

1. Manufacturing Consent:Changes in Labor Process under Monopoly CapitalismMichael Burawoy Jana De Zutter 2Ba Sociologie

2. Michael Burawoy • Participerende observatie • Globalisering: standpunt arbeiders • Kapitalisme in Rusland • Theoretisch ondersteunde methodes • Marxisme

3. Manufacturing Consent • Vergelijking tussen • Studie van D. Roy uit 1945 • Studie van M. Burawoy uit 1975 • Participerende observatie • Kwalitatieve beschrijving van het leven in een machinewerkplaats

4. Structuur • Management • Arbeiders • Voormannen / ploegbazen • Gewone arbeiders / machinearbeiders • Hulparbeiders • Inspecteurs • Chauffeurs • Planners

5. 1945  1975 • Verschuiving van het conflict • Management vs. arbeiders  Arbeiders vs. arbeiders • Resultaat van twee verschuivingen • Vermindering autoriteit ploegbaas/voorman • Vermeerdering autoriteit ‘hulparbeiders’

6. Vermindering autoriteit management • Verdeling van meer ploegbaasfuncties over gespecialiseerd personeel (planners) • Technische veranderingen  arbeiders handhaven nieuwe autoriteiten; nieuwe evenwichten

7. Hulparbeiders • Geen stimulans om machinearbeiders te helpen om productieniveau op peil te houden • Doelstellingen stemmen niet overeen met doelstellingen van machinearbeiders • Vermindering aantal hulparbeiders  overwerkt / overbelast

8. Making Out – a game workers play • Productieniveau hoog • ‘spel’ • Doel: individueel bepaald • Sociale relaties • Extern opgelegde relaties • Manipuleren van relaties • Verveling tegen gaan

9. Relatie arbeider - hulparbeider • Arbeiders krijgen taak • Op zoek naar blauwdrukken • Kans op vertraging: geen medewerking van persoon die blauwdrukken beheert • Vertrouwen winnen

10. Relatie arbeider - hulparbeider • Ook vertrouwen winnen van chauffeurs • Verantwoordelijk voor overbrengen van voorraden • Chauffeurs werken niet altijd even goed mee  frustratie onder arbeiders • Voormannen inschakelen? • Zelf taak van chauffeur uitvoeren?

11. Situatie in 1945 • Iedereen kent iedereen • Chauffeurs leverden vóór er om werd gevraagd • Indien moest worden gewacht • ‘Making out’ • Anderen helpen

12. Relatie arbeider - hulparbeider • Eerste afgewerkt stuk: controle door inspecteur – label ‘OK’ • Conflict inspecteur – arbeider: kwaliteit – kwantiteit • Inspecteur verantwoordelijk

13. Relatie arbeider - hulparbeider • Inspecteur afhankelijk van arbeider: er moet kwalitatief werk worden geleverd • Mogelijk conflict: arbeider ‘fraudeert’ met OK-label • Bemiddeling voorman

14. ‘Making out’ of niet? • Ok-label  ‘Making out’ of niet? • Makkelijke taak: • hard werken • eventueel reserves aanleggen (meer dan 140% produceren) • eventueel frauderen met prikklok • Moeilijke taak: rustig werken

15. Belangrijke verandering in 30 jaar • Oudere werknemers benadrukken verbeteringen: machines en gereedschap • Roy: 2 soorten opdrachten: • ‘gravy’ (losse cijfers) • ‘stinkers’ (strakke cijfers) • Burawoy: 1 soort opdracht: • ‘gravy’

16. Rol van de voorman • Bemiddelaar tussen arbeiders en hulparbeiders bij conflicten • Nemen de arbeiders in bescherming bij kritiek van bovenaf • Zorgen er voor dat de productiecijfers niet te hoog worden

17. Relatie voorman - arbeiders • De voorman is tot op zekere hoogte afhankelijk van de arbeider voor de verwerking van belangrijke opdrachten • Gevolg: uitwisselingsrelatie tussen voorman en arbeider (voor wat, hoort wat)

18. Relatie voorman - arbeiders • Double Red Card: een kaart die de verloren tijd van arbeiders wegwerkt zonder de schuld aan de arbeider te geven en dat aan een cijfer van 120%

19. Relatie voorman - arbeiders • Voormannen kozen vaak de kant van de arbeiders als de cijfers strak waren en ’making out ’ niet mogelijk was. • Toch waren arbeiders argwanend t.o.v. voormannen. • Doorslaggevend voor de populariteit van voormannen was de aard van hun relatie met de planners.

20. Relatie voorman - arbeiders • 1945: voormannen konden niet goed overweg met de gemakzucht van de arbeiders wanneer geen ‘making out’ mogelijk was. • 1975: voormannen aanvaardden dit gedrag

21. Relatie voorman - arbeiders • Verenigde arbeiders (vakbondsleden) waren minder vijandig t.o.v. voormannen. • Ze toonden ook een grotere onafhankelijkheid t.o.v. voormannen

22. De organisatie van de werkvloer • De verschillende relaties tussen de werknemers zijn te manipuleren in functie van het ‘making out’ • Sociale relaties tussen arbeiders onderling ook belangrijk • Alle gesprekken gaan over ‘making out’ • Deze vaststelling is tussen 1945 en 1975 niet veranderd

23. Werkvloercultuur = ‘making out’ • Op de werkvloer draait alles rond ‘making out’ • Arbeiders die hieraan niet meedoen hebben geen enkele status • Enkel d.m.v. ‘making out’ kunnen sociale contacten worden gelegd

24. De verspreiding van het conflict • De organisatie van de fabriek zelf zorgt ervoor dat ‘making out’ mogelijk is • ‘Making out’ =basis van werkvloercultuur • Maar ‘making out’ zorgt ook voor verschillende conflictpatronen

25. Uitwerking conflictpatronen • Stukloon zorgt enerzijds voor een zekere vrijheid van de arbeider, anderzijds voor competitie. • ‘Making out’ zorgt soms voor conflicten tussen arbeiders en hulparbeiders. • Arbeiders doen taken van hulparbeiders dan soms zelf. • Management toleert dit niet en legt strikte regels op  tevergeefs, want er heerst nog steeds chaos

26. Uitwerking conflictpatronen • Het hoger management erkent het belang van hulparbeiders niet en vermindert hun aantal • Vb.: minder inspecteurs om evenveel stukken te controleren  wrevel tussen arbeiders en inspecteurs (hulparbeiders) • M.a.w. conflicten tussen arbeiders en management worden conflicten tussen arbeiders en (hulp)arbeiders onderling

27. Uitwerking conflictpatronen • Logica: conflicten met management  grotere samenhorigheid onder de arbeiders • Realiteit anders: conflicten met management  wrevel binnen arbeidersgroep •  verschuiving van hiërarchische overheersing naar kleinere conflicten

28. Burawoys verklaringen: • Naoorlogse omstandigheden  meer hulparbeiders beschikbaar • 1975: arbeiders gunstiger gestemd t.o.v. management • 1975: fabriek: deel van een grote corporatie  beter bestand tegen tegenslagen  arbeiders beter behandelen • Vorming van vakbonden was in 1945 nog niet zo voltooid als in 1975 + herinnering aan de slechte tijden van vóór WO II

29. Wat stelt Burawoy dus vast? • De theorie van intensivering van de arbeid en toename van leidinggevende controle door scheiding van ontwerp en uitvoer, wordt door deze veraderingen niet ondersteund • Wel: uitbreiding zelforganisatie van arbeiders

30. Het arbeidsproces als een spelletje • Sociologen spreken zichzelf tegen: • Enerzijds erkenning van het feit dat ‘making out’ psychologische en sociale voldoening schenkt • Anderzijds ondermijnt het spel volgens hen de eensgezindheid en dus ook het management • Volgens hen creëren arbeiders dus autonoom een cultuur die zich tegen het management richt • Empirisch bewijs voor deze stellingen is erg zwak, wegens ontbreken van een theoretisch kader

31. Relevantie van ‘making out’ • Relevantie van een spelelement in het arbeidsproces gaat verder dan alleen maar ‘making out’ • Zolang er een spelelement is, berusten arbeiders in hun ondergeschiktheid • M.a.w. niet het geldgewin is de drijfveer, maar wel de strijd tegen verveling, vermoeidheid, … of gewoon het plezier van het spel

32. Conclusies: • Creatie van een vorm van spel in het arbeidsproces draagt bij tot het verbergen en veiligstellen van surplusarbeid • De aanwezigheid van een spel maakt dat we regels aanvaarden  de aanwezigheid van kapitalisme maakt dat we haar opgelegde (beperkte) keuzes aanvaarden

33. Conclusies: • Kapitalisme beheerst ons leven als een spel  alternatieven worden afgeschreven als utopie • Scheiding van ontwerp en uitvoering loopt gelijk met uitbreiding van keuzes binnen steeds smallere grenzen  die laatste tendens zorgt voor aanvaarding en degradatie van het werk  minder conflicten

34. Conclusies: • Betere machines, soepeler cijfers, de mogelijkheid tot frauderen, … zorgen ervoor dat ‘making out’ mogelijk is.