چکيده

1. اخلاق مهندسيمهدي بهادري نژاد استاد مهندسي مکانيک-دانشگاه صنعتي شريف و عضو پيوسته فرهنگستان علوم جمهوري اسلامي ايرانمتن سخنان ايراد شده در جلسهانجمن ايراني اخلاق در علوم و فناورياسفند 1385

2. چکيده در طول تاريخ مهندسان توانسته اند با استفاده از و کشفيات يافته هاي علمي و با ابتکار و خلاقيت خود مسائل مختلف مربوط به سلامت و بهداشت، درمان، آموزش، کشاورزي، مسکن، حمل و نقل و غيره را حل کنند و در نهايت آسايش و رفاه بيشتري را براي مردم فراهم کنند. همزمان با اين فعاليتها، مهندسان نيز توانسته اند جنگ افزارهاي فراواني را خلق کنند تا استفاده کنندگان از آنها بتوانند در زمان کوتاهتري انسانهاي بيشتري را از بين ببرند و يا بيمارکنند. همراه با هر دو نوع فعاليت ياد شده فعاليت­هاي مهندسي همراه با تخريب و آلوده سازي محيط زيست و اتلاف منابع طبيعي بوده است.

3. در حالي که مهندسان مي توانند همچنان از قدرت خلاقيت و ابتکار خود استفاده نموده، مسائل مختلف را حل کرده و رفاه و آسايش بيشتري را براي خود و مردم فراهم کنند، ولي برخورداري از اخلاق مهندسي است که باعث مي شود مهندسان خود کنترل کنندة فعاليتهاي خود شده و در نهايت حافظ منافع جامعه انساني و سلامت محيط زيست باشند. برخورداري از ارزشهاي انساني و اخلاق مهندسي مي تواند براي مهندسان آرامش خاطر، رضايت باطن و در نهايت شادي وافر بيافريند که هدف نهايي زندگي انسان در روي زمين است.

4. ما براي شاد زيستن زاده شده ايم و مي توانيم با محبت ورزيدن بي توقع و خدمتگزاري بي ريا و پيشه کردن تقوي، شادي طول عمر خود را بيشينه کنيم. برخورداري از اخلاق مي تواند براي مهندسان علاوه بر رفاه و آسايش مادي، رضايت باطن و آرامش خاطر يا شاديوافر بيافريند . مقدمه رفاه و آسايش مادي کنوني بشر مرهـون فعاليتهاي مـهندسي است. مي توانيم به اطراف خود نگاه کنيم و به خدمات ارزشمند مهندسانواقف شويم .

5. پيشرفت در طراحي، ساخت، توليد و استفاده از جنگ افزارهاي مختلف نيز مرهون فعاليتهاي مهندسي است. فعاليت هاي مهندسي از يک سو باعث تأمين رفاه و آسايش مردم شده و از سوي ديگر باعث کشتار انسان هاي بيشتر و آلوده سازي بيش از حد محيط زيست و هدر رفتن منابع و ذخاير روي زمين شده است.

6. آيا مهندسان مي توانند در حالي که همچنان از ابتکار و خلاقيت خود در حل مسائل استفاده مي کنند با رعايت ضوابطي اقدام به از بين بردن درد و آلام انسان ها نموده، محيط زيست را پاک کرده و رفاه و آسايش بيشتري را براي انسان ها فراهم کنند؟سوال اين است که رفاه، آسايش و توسعه مادي براي چه منظوري است و حضور در رقابتي فرسايشي، فزاينده و پرپيچ و خم زندگي که هر روز دشوارتر مي گردد براي چيست؟

7. آيا مهندسان فقط براي اعتلاي فناوري بايد تلاش کنند و وسايل و لوازم رفاه مادي و جسماني را به منظور لذت بيشتر توليد و فراهم کنند؟ آيا علم، تکنيک و فناوري با شتابي که دارد و بر هر چيز توانائي دسترسي و تصرف پيدامي کند، بدون اينکه با حکمت، خرد، فضيلت، اخلاق و معرفت انساني پرورش يابد ما را به هدف نزديک مي کند؟

8. مهندس کيست؟ مهندس کسي است که ابتکار به خرج مي دهد و مي آفريند و اختراع ميکند. يعني هم آراينده و هم آفريننده و هم سازنده است. با گسترش مرزهاي مهندسي و ايجاد تخصص­هاي مختلف، حوزه خدمات و مشاغل مهندسي بسيار وسيع گرديده و مسئوليت آنها سنگين­تر شده است. با جمع­بندي آراء و تعاريف مختلف مي توان دريافت که

9. مهندسي توانايي انسان در انتخاب، طراحي، برنامه­ريزي، راهبري، آينده سازي و نوآوري است. اين توانائي در توليد غذا و ساير محصولات کشاورزي، در ساخت، توليد، بازسازي و نگاهداري دستگاه ها، ابزارها، بناها، داده­ها و کلية نيازهاي ابزاري جوامع انساني با استفاده و دگرگون سازي طبيعت بوده است. اين فعاليت ها با بهره گيري از مواد و انرژي و با پشتوانه دانايي از علوم تجربي و انساني و با توجه به حفاظت از محيط زيست و در راستاي منافع جامعه جهاني انجام مي گيرد.

10. بزرگترين دستاوردهاي مهندسي در قرن بيستم آكادمي ملي مهندسي ايالات متحده امريكا (NAE) با همكاري اتحاديه انجمن‌هاي مهندسي آن كشور بزرگترين دستاوردهاي مهندسي در قرن بيستم را انتخاب نمودند. در 1999، آكادمي مذكور از 60 انجمن حرفه اي مهندسي امريكا درخواست نمود تا به كمك متخصصين خود، بزرگترين دستاوردهاي مهندسي در قرن بيستم را اعلام نمايند. در مجموع اين مهندسين 105 دستاورد را انتخاب كردند. ملاك اصلي انتخاب، تأثير دستاورد مورد نظر بر كيفيت زندگي بشر در قرن بيستم بود. جنگ افزارها مورد توجه قرار نگرفتند. «كميته انتخاب» آكادمي ملي مهندسي متشكل از خبرگان مهندسي در محافل علمي، بخش صنعت، دولت و طيف گسترده اي از رشته هاي مهندسي بود.

11. از ميان 105 دستاورد معرفي شده، اين كميته 48 مورد را انتخاب و گروه بندي نمود. براي مثال نوآوريهاي خاص ساخت پل و جاده در گروه «بزرگراهها» گنجانده شدند، و تراكتور، كمباين و ماشين شخم زني مجموعاً در گروه «كشاورزي مكانيزه» جاي گرفتند. اين گروه بندي باعث شد تا تعداد دستاوردها به 28 مورد برسد. كميته در دسامبر 1999 تشكيل جلسه داد و 20 مورد را به عنوان بزرگترين دستاوردهاي مهندسي در قرن بيستم انتخاب نمود. آغاز هزاره جديد فرصتي فراهم مي‌آورد تا در عين نگريستن به آينده، به نبوغ بشر و ابداعات او در گذشته بنگريم. الكتريسيته، اتومبيل، تلفن، راديو، تلويزيون و رايانه چند نمونه از ابداعات مهندسين در قرن بيستم است.

12. فهرست عناوين بزرگترين دستاوردهاي مهندسي در قرن بيستم 1- برق رساني (Electrification) 2- اتومبيل (Automobile) 3- هواپيما (Airplane) 4- منابع آب و توزيع (Water Supply and Distribution) 5- الکترونيک Electronics)) 6- راديو و تلويزيون (Radio and Television) 7- مکانيزاسيون کشاورزي (Agricultural Mechanization) 8- رايانه (Computer) 9- تلفن (Telephone) 10-تهويه مطبوع و تبريد (Air Conditioning and Refrigeration)

13. 11- بزرگراهها (Highways) 12- فضاپيما (Spacecraft) 13- اينترنت (Internet) 14- تصويرسازي رايانه­اي (Imaging) 15- لوازم خانگي (Household Appliances) 16- فناوريهاي بهداشت (Health Technologies) 17-نفت و فناوريهاي پتروشيمي (Petroleum and Petrochemical Technologies) 18- ليزر و فيبرهاي نوري (Laser and Fiber Optics) 19- فناوري­هاي هسته­اي (Nuclear Technologies) 20- مواد با کارايي بالا (High-performance Materials

14. اخلاق اخلاق شامل صفاتي از انسان ميباشد، انسان کارهاي مطابق و متناسب با اين صفات را بدون تأمل و تفکر و دشواري انجام مي­دهد. در حالي که اخلاق شامل صفات پسنديده و رذيله هر دو مي­شود، منظور ما از اخلاق در اينجا صفات فاضله و نيکو و پسنديده است. منظور از اخلاق مهندسي تأمل دربارة ابعاد اخلاقي مسائل و موضوعاتي است که به حرفة مهندسي مربوط ميشود. دربارة اهميت اخلاق ميتوان نکات زير را ذکر کرد: - انما بعثت لاتم مکارم الاخلاق (من براي تکميل کردن مکارم اخلاقي مبعوت شده­ام (حضرت محمد (ص))

15. -تنها چيزي که مي­تواند انسانيت انسان را شکوفا سازد و او را «شاد» نمايد، اخلاق است. -تهذيب و تزکيه نفس، يا پرورش ارزشهاي انساني و برخورداري از اخلاق، ضروري است. -هدف نهايي در تهذيب نفس از رذائل و تکميل آن به فضايل همانا وصول به خير و سعادت است -بايد علاوه بر انديشمند شدن اخلاقمند نيز بود. -اولين درس اخلاق و اولين درس خودسازي، خودشناسي است. تا ندانيم که هستيم و چه هستيم و چه مي­توانيم باشيم در صدد رشد و تربيت خود برنخواهيم آمد. -هدف از حقوق، تنها برقراري نظم اجتماعي و سعادت دنيوي است و هدف از اخلاق، شادي، سعادت و کمال دنيوي و ابدي انسان است.

16. -برخورداري از اخلاق به انسان در تمام کارها، از جمله آموزش و تحقيق نشاط و شادي مي­بخشد. محقق با نشاط ميتواند شاهکارها بيافريند، در حالي که پول فقط ميتواند کار ايجاد نمايد و نه شاهکار. • -يک محقق با اخلاق در دام بزرگ و خطرناک شهرت زدگي گرفتار نمي­آيد • -برخورداري از اخلاق يکي از عوامل گشايش در رزق و روزي و عدم آن باعث تنگدستي و فقر مي­شود. در روايات مختلف چنين آمده است: • گنجهاي رزق در اخلاق خوب نهفته است. • اخلاق نيکو موجب زيادت در روزي مي­شود. • به درستي که انسان گاهي به دليل انجام گناه ]بدي اخلاق[ از روزي مقرر خود محروم ميماند.

17. -عدم برخورداري از اخلاق باعث رفتارهاي ناشايست انسان مي­شود و علت اصلي محروميت­هاي انسان اعمال و رفتارهاي ناشايست خود اوست. قرآن چنين مي­فرمايد: • هر مصيبتي به شما رسد به سبب کارهايي است که کرده­ايد و .... (شوري – آية 30) • و اگر اهل شهرها و آباديها ايمان مي­آوردند و تقوا پيشه مي­کردند ]برخوردار از اخلاق بودند[، برکات آسمان و زمين را بر آنها مي­گشوديم..... (اعراف آية 96) • -انسانهاي برخوردار از اخلاق کساني هستند که: • ميتوانند بهترين دوست براي مردم باشند • ديدن آنان انسان را به ياد خدا مي­اندازد • گفتارشان بر دانش انسان مي­افزايد، • بودن با آنان در انسان آرامش خاطر و شادي ميآفريند.

18. نکاتي دربارة آموزش و پرورش اخلاق • در آموزش بايد خودخواهي کاهش و علاقه به خدمتگزاري افزايش يابد. • آموزشي که باعث عروج معنوي انسان و پي بردن به حقيقت وجود نشود ارزشي ندارد. • آموزش بايد در نهايت منجر به محبت­ورزي به همه بشود انسان بدون عشق پايين­تر از حيوان است. • - ملتي رشد ميکند و شاد ميشود که در بين شاگردان ارزشهاي صداقت، عشق و احترام به ساير انسانها پرورش يابد.

19. بستن سد و ذخيره آب پشت آن وقتي ارزش دارد که اين آب براي آبياري زمين­هاي تشنه و توليد برق مورد استفاده قرار گيرد. رفتن به دانشگاه و ذخيره دانش وقتي ارزش دارد که اين دانش براي کمک به نيازمندان مورد استفاده قرار گيرد. • - پي بردن به حقيقت وجود مهمتر از پي بردن به ساير رموز طبيعت يا کسب دانش است. • ما نبايد وقت خود را صرف رفاه مادي بکنيم، بلکه زندگي حاوي خدمت و ايثار را پيشه کنيم. • - منصفانه نيست درحالي که جهان بيريا و بدون انتظار به ما خدمت ميکند ما خودخواه باشيم و خدمتي نکنيم.

20. همانطور که غذا را لذت بخش مي­کنيم بايد زندگي خود را نيز لذت بخش کنيم. لذت زندگي در افکار خوب، عادات تميز و اقدامات خوب، يا خلاصه ارزشهاي انساني است. • هيچ لذتي بالاتر از بينيازي از ماديات و بخشيدن و خدمتگزاري بيريا نيست. • آموزش واقعي را در يک دانشگاه مي­توان به اين ترتيب ارزيابي کرد که دانش آموختگان آن چقدر به بهبود زندگي مردم توجه دارند. • - انسان تاج خلقت است و اخلاق درخشان­ترين جواهر اين تاج.

21. آنچه را که داريم يا هر آنچه که هستيم مرهون و مديون جامعه مي­باشيم. بايد قدرداني خود را به جامعه از طريق خدمت به آن نشان دهيم. • در فرآيند آموزش، دانش بايد به خرد و خرد به انسانيت تبديل گردد و گرنه آموزش اتلاف وقت و انرژي و سرمايههاست. • - در ميان تمام فعاليتها، ارائه مؤثرترين خدمت بي­ريا به کساني که بيشترين نياز را دارند مهمترين کار است.

23. اخلاق مهندسي با توجه به تنوع فعاليتهاي مهندسي و کاملاً متفاوت بودن نتايج اين فعاليت ها، جوامع پيشرفته صنعتي، بويژه آمريکا، در دو دهة گذشته بر آن شده اند که به مسئله اخلاق در علوم و مهندسي بيشتر بپردازند بطوري که از طريق رعايت اين اخلاق، مهندسان خود کنترل کننده فعاليتهاي خود باشند. ميزان اين توجه در تأسيس مراکز مربوط به اخلاق، سايت­هاي کامپيوتري، داير کردن خط هاي تماس براي مشاوره در امور مربوط به اخلاق مهندسي، تدوين آئين نامه هاي اخلاقي در شرکت ها و مؤسسات و تعليم مهندسان در تعبير و تفسير مفاد اين آئين نامه ها و انتشار مقالات و کتب فراوان دربارة اخلاق در علوم و مهندسي کاملاً مشهود است.

24. در ايران بهترين دانش آموزانِ کشور رشته هاي مهندسي را براي ادامه تحصيل خود انتخاب مي کنند. اين دانشجويان پس از صرف حدود 8000 ساعت وقت و کسب معلومات مهندسي وارد بازار کار شده و با کسب درآمد بيشتر در حدود 40 سال فعاليت مهندسي، مي توانند زندگي مرفه­تري را براي خود و خانواده شان فراهم نمايند.

25. در فرآيند آموزش مهندسي، چه در ايران و چه در ساير کشورهاي جهان، دانشگاه ها در حقيقت روش دستيابي به رفاه و آسايش بيشتر را به جوانان مي آموزند. ولي اين جوانان عمرِ مفيد خود را پس از ترکِ دانشگاه چگونه صرف کنند و چه ضوابطي را در حين فعاليت­هاي مهندسي خود مراعات نمايند تا از زندگي و فعاليت خود بيشتر لذت برده و شادي بيشتري کسب نمايند؟ ما در انجام وظايف مهندسي خود به ضوابطي نياز داريم که آن ضوابط را اخلاق مهندسي مي­ناميم.

26. مهندسان از نظر اخلاقي در سه بخش در رابطه هستند: اخلاق تکنيکي يا فني که مربوط به تصميمات فني و علمي گرفته مي شود، اخلاق حرفه اي که با ساير مهندسان، مديران، کارمندان و کارگران مرتبط مي گردد و بالاخره اخلاق اجتماعي که مربوط به تعهدات ملي و ميهني و جامعه انساني مي شود.

27. چگونه و در کجا مي توان صاحب اين خلقيات شد و يا از آن برخوردار گرديد، و يا اينکه اصلاً ضرورتي دارد که يک مهندس که دروس داده شده را به خوبي ياد گرفته و حرفه مهندسي را خوب فرا گرفته اخلاق مهندسي رامراعات نمايد؟

28. معتقديم که رعايت اخلاق توسط مهندسان در کلية فعاليت هاي مهندسي ضروري است، نه تنها به خاطر اينکه اين امر در دراز مدت منافع مادي بيشتري را براي آنان در بر خواهد داشت، بلکه اين امر در راستاي هدف زندگي که بيشينه کردن شادي و آرامش خاطر در طول عمر مي باشد قرار دارد.

29. موضوعِ اخلاق در حرفة مهندسي را ميتوانيم با مثال رانندگي و چراغ هاي راهنمائي در چهارراه ها مقايسه نمائيم. در ارتباط با رانندگي، بايد مفهوم هر يک از چراغ­هاي سبز و نارنجي و قرمز قبلاً تعيين شده باشند و راننده بداند که در مقابل اين چراغها چگونه بايد رفتار کند. در ضمن مي­بايست قوانيني نيز وجود داشته باشند که در صورت تخلف راننده از مقررات مربوط به چراغ ها بگويند جريمه مربوطه چقدر و چگونه است. ولي با وجود اين قوانين و مقررات راننده بايد اخلاقاً و به خاطر رعايت حقوق ديگران و جلوگيري از رساندن ضرر و آسيب به خود و ديگران مقررات مربوط را مراعات نمايد.

30. در مورد اخلاق مهندسي نيز چنين است. يک مهندس بايد فرا گيرد که در چه زمينه هائي او مي تواند فعاليت کند، در چه زمينه هائي نبايد فعاليت داشته و آگاه باشد که در صورت فعاليت در زمينه هاي ممنوع شده چه عواقبي براي او در پيش است. ولي از همه مهم تر اين است که اين مهندس از اخلاق مهندسي و از ارزش هاي والايِ انساني برخوردار باشد و خود ناظر و مراقب بر اعمال و افکار خويش در همة بخش ها باشد.

31. مقررات و فعاليتهاي مجاز و غير مجاز مهندسي را بايد در دانشگاهها به دانشجويان ياد داد و جرائم مربوط به تخلفات را از طريق قوانين کشور مشخص نمود. ولي از همه مهم تر اين است که بايد در دانشجويان مهندسي و مهندسان کشور ارزشهاي انساني پرورش داده شود. برخورداري از اين ارزشهاست که مي تواند نه تنها به آسايش و رفاه مادي، بلکه از آن مهم تر، به آرامش خاطر و رضايت باطن، و خلاصه به شادي دراز مدت مهندسان بيانجامد.

32. هدف و راه زندگي در فعاليت هاي مهندسي اموري پيش مي آيند که يک مهندس مي تواند منافع مادي زيادي را در مدت کوتاه کسب نمايد و رفاه مادي خوبي را بدست آورد. آيا لازم است اين فرد از اين منافع مادي بگذرد و خود را ملزم به رعايت اخلاق نمايد؟ در صورت رعايت اخلاق و رد کردن منافع مادي و رفاه زندگي چه چيزي عايد اين مهندس مي شود؟ براي پاسخ به اين پرسش ها شايسته است قدري راجع به هدف و سپس راه زندگي بينديشيم و رعايت اخلاق مهندسي را در راستاي هدف و راه زندگي جستجو نمائيم.

33. بحث خود را در اين زمينه با اين فرضيه شروع مي کنيم کهما براي شاد زيستن زاده شده ايم،ما زنده هستيم تا شاد باشيم و اين حق ماست. هستند افرادي که با وجود سعي و کوشش و تلاش شان و حتي برخورداري از رفاه مادي و آسايش فراوان شاد نيستند. چرا؟

34. علت اساسي مشکلات امروزي انسانمعتقديم که علت اساسي مشکلات امروزي و ناشادي انسان، اعتقاد و باور قاطبه مردم دنيا بر اين است که ثروت و شهرت و قدرت براي انسان شادي مي آفرينند. شاخص فردي و شاديمي توانيم اين عوامل را در قالب يک رابطه يا فرمول که آنرا معادله شادي سنجي مي ناميم بيان کرده و سعي کنيم، رابطه H = J -F - E

35. اگر تمام مردم يك كـشور شـادي خود را با معادلة شادي سنجي ارزيابي كنند، مي­توان ميزان شادي روزانه، ماهانه، سالانه يك كشور را تعيين و نتيجتاً در هر سال شاخص ملي شادي آن ملت را مشخص نمود. شاخص ملي شادي

36. اين شاخص عبارت است از جمع جبري ميزان شادي سالانة تمام آحاد ملت تقسيم بر تعداد افراد. اين شاخص را مي توان با رابطةنيز نشان داد كه ميزان شادي هر فرد،nتعداد افراد، NIHمعرف شاخص ملي شادي است. NIH=

37. معتقديم كه دولت ها بايد براي بالا بردن شاخص ملي شادي بكوشند نه براي افزايش درآمد اقتصادي مردم. اين رفتار با شيوه هاي امروزي برنامه ريزي اقتصادي كه افزايش درآمد سرانه و به اصطلاح بالا بردن توليد ناخالص ملي را هدف قرار مي دهد كاملاً متفاوت است. اگر دولت ها چنين رويكردي را در پيش گيرند اولويتها دگرگون خواهند شد، يعني به از بين بردن گرسنگي، سوء تغذيه، بي خانماني، پيامدهاي زشت بيكاري و بيماريهايي نظير سرطان، ايدز و غيره توجه بيشتري خواهند كرد.

38. به نظر ما کيفيت زندگي يک جامعه به شاخص ملي شادي آن بستگي دارد. همچنين معتقديم که براي مقايسه کيفيت و سلامتي زندگي ملتها، مقايسه شاخص ملي شادي بسيار واقعگرايانه تر از مقايسه توليد ناخالص ملي يا مصرف سرانه انرژي و منابع طبيعي است.

39. چکيده مراحل دستيابي به شادي قسمتي از راه دستيابي به شادي، عشق ورزيدن و احترام گذاردن به انسانها، طبيعت و محيط زيست و نيز ارج نهادن به همة موجودات است. اين روش، زندگي متعادلي را ايجاب مي­كند. بايد سقفي براي آرزوهاي خود قائل شويم، در مصرف آب و انرژي و ساير منابع طبيعي و ملي صرفه جويي كنيم، وقت خود را تلف نکنيم و آلودگي محيط زيست را كاهش دهيم. استمرار اين روش در زندگي، براي ما و جامعه، شادي پايدار به ارمغان خواهدآورد.

40. در اينجا چکيدة مراحل پيشنهاد شده در اين بحث براي دستيابي به شادي فردي و اجتماعي ارائه مي شود (براي استفاده بيشتر از قدرت تلقين، در بيان مطالب از ضمير اول شخص مفرد استفاده مي کنيم):1- مي پذيرم كه براي شاد بودن زندگي مي كنم و مي پذيرم كه در زندگي شادماني هايي وجـود دارند كه از لذات جسماني بسي عميقترند.

41. 2- مي پذيرم كه من خود به تنهائي مسئول شادي خود هستم و با نگرشي مناسب وجهد و کوشش فراوان مي توانم به آن دست يابم. 3- مي پذيرم كه شادي و سعادت عميق را مي توان از راه محبت ورزيدن بي چشمداشت و خدمت بي ريا به دست آورد.

42. 4- بسته به علايق و استعدادهايم، كمر به انجام مؤثرترين و مهم ترين خدمتي مي بندم كه مي توانم. وقتي براي كار يا حرفه­اي برنامه ريزي مي كنم با كمال علاقه خود را براي خدمت موثرتر آماده كرده، مجسم مي كنم كه در آن كار و حرفه كاملاً موفق هستم. 5- مي پذيرم كه نظام آفرينش بسيار سخاوتمند و كاملاً غني است و كلية نيازهاي مرا با توجه به افكار و كوشش هايم برآورده مي كند، پس من به هيچ كس نياز ندارم. هيچ گاه نگران معاش خود نيستم چون به خداوند توكل مي كنم. او به وسيلة نظام آفرينشش زندگي مرا تأمين مي كند.

43. 6- در خدمتي كه در پيش مي گيرم هرگز به ثروت، شهرت يا ثمرة كارهايم نمي انديـشم. فقط بي چشـمداشـت و بي ريا و در كمال عشق و محبت، خدمت مي كنم. اگر اين خدمت ثروت و شهرتي برايم به همراه آورد هـرگز به آن دل نمي بندم، مغـرور نمي شـوم و از آن براي خـدمت مؤثرتر و بيشتر استفاده مي كنم. 7- از همة دانش و توانايي هاي خود براي برنامه ريزي و اجراي كاري كه مي خواهم انجام دهم استفاده مي كنم و نتيجه را هر چه باشد مي پذيرم و در همه حال راضي و تسليم رضاي خدا هستم.

44. 8- مي پذيرم آنچه بر سر من مي آيد و هر موقعيتي كه در آن قرار دارم، نتيجه افكار، اعمال، خواسته ها و آرزوهاي خود من در گذشته است كه نظام آفرينش با كمال قدرت، عشق و محبت برايم فراهم كرده است. 9- ميپذيرم كه با توجه به هدف دراز مدت زندگي، اين بهترين موقعيت ممكن براي پيشرفت معنوي و بيشينه شدن شادي من در تمام عمر است.

45. 10- تنها به صفات نيك كساني كه ذهن مرا به خود مشغول مي كنند مي انديشم. فهرستي از اين صفات را آماده مي كنم تا هرگاه كاستي هاي آنها به ذهنم خطور كردند بتوانم به آن رجوع كرده، نيكيهاي آنها را ببينم. براي هر كس و هر چيزي كه مي بينم يا به آن مي انديشم طلب خير مي كنم.

46. نقش اعتقاد و باور اعتقاد و باور ما نقش بسيار مهمي را در شاد زيستن ما بازي مي کنند، بطوري کهاگر کليه جريانات، وقايع و حوادث زندگي رافرصت هايي براي خدمت بي ريا و انسان ها و ساير موجوداتي را که در سر راه زندگيمان قرار مي گيرند برايابراز محبت بي چشمداشت بدانيم، زندگي واقعاً شيرين و شادي بخشمي شود.

47. هميشه بايد به دنبال فرصت هائي براي خدمت باشيم و بدون هياهو و چشمداشت و فقط به عنوان انجام وظيفه و در کمال تواضع و فروتني و با محبت ورزي کامل خدمت کنيم. با محبت ورزي بي ريا از مواهب نظام آفرينش و شادي فروان بهره مند مي شويم :

48. سوگندنامة مهندسي من، ...................، با آگاهي کامل از نقش و تأثير مهندسي در سازندگي و توسعة پايدار جهان، رفاه و آسايش انسان، حفظ جهان هستي از آلودگي هاي زيست محيطي و تأمين شادي پايدار و درازمدت خود و ديگران، اينک که به عنوان مهندس خدمت خود را آغازمي کنم به پروردگار جهان و انسان سوگند ياد مي کنم که:

49. 1- همواره در سراسر زندگي شغلي، حرفه اي و اجتماعي خود بدين سوگند وفادار باشم. 2- به انسان، به عنوان يک موجود صاحب خرد و شگفت انگيزترين پديدة آفرينش بينديشم، صديق و واقع بين بوده و به هيچ اقدامي که به انسان و انسانيت آسيب رساند مبادرت نورزم. 3- دانش مهندسي و تجربة حرفه اي خود را که ميراث مشترک بشري است مغتنم دانسته و کوشش کنم تا آن را به روز نگه داشته در حد توان خود به گنجينه دانش و تجربيات سودمند بشري بيفزايم.

50. 4-ايران زادگاه من است که در آن زاده و پرورده شده ام، کوشش خواهم کرد که دين خود را به سرزمينم، مردمانم، نياکانم و آيندگان ادا کنم. 5-در طول زندگي حرفه اي خود تلاش نمايم تا نقش مؤثري در توسعة پايدار کشورم داشته باشم. 6-در حد توان به دانشگاه که مربي علمي و فني من است و به کساني که پس از من در اين مکان مقدس بالنده خواهند شد خدمت نمايم.