سوئیفت و اعتبارات اسنادی

1. سوئیفت و اعتبارات اسنادی استاد ارجمند سرکار خانم دکتر حق شناس حمیدرضا روحی مقدم دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی 911045572

2. بانکداری خارجی کلیه عملیاتی که بانک با پول خارجی یا ارز انجام می شود که عبارتند از: 1. خرید و فروش ارز 2. افتتاح انواع حسابهای ارزی 3. نقل و انتقالات ارزی 4. عملیات مربوط به معاملات ارزی 5. عملیات مربوط به اعتبارات اسنادی 6. عملیات مربوط به بروات اسنادی و وصولیها 7. عملیات مربوط به ضمانتنامه های ارزی 8. عملیات مربوط به تسهیلات ارزی، فاینانس و ریفاینانس و صندوق ذخیره ارزی

3. روشهای پرداخت (دریافت) در بازرگانی خارجی 1. روشهای سنتی 1-1. روش حساب باز: ارسال کالا توسط فروشنده بر مبنای اعتماد کامل و پرداخت وجه کالا توسط خریدار پس از دریافت کالا (ریسک بالا برای صادر کننده) 2-1. روش پیش پرداخت کامل: ارسال وجه کالا از طریق حواله توسط خریدار برای فروشنده . ارسال کالا توسط فروشنده پس از دریافت وجه (ریسک بالا برای وارد کننده) 2. روشهای مدرن 1-2. اعتبارات اسنادی 2-2. وصولی ها

4. اینکوترمز 2000 با توجه به اهمیت زیاد قراردادهای بین المللی، اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) با هدف کمک به خریدار و فروشنده، ترمهای تجارت بین المللی (INCOTERMS) را برای تعیین میزان وظایف، تعهدات و مسئولیتهای خریدار و فروشنده ارائه نمود. این اصطلاحات با ریسک ناشی از صدمه دیدن یا از بین رفتن کالا سرو کار داشته و کاری به انتقال مالکیت کالا از فروشنده به خریدار ندارد.

5. گروه بندی اصطلاحات 13 گانه اینکوترمز

6. تعریف اعتبار اسنادی اعتبار اسنادی التزام مشروط صادر کننده اعتبار (بانک گشاینده) است و به صورت اعتبار به تقاضای مشتری بانک گشایش می شود و بانک را مکلف می سازد به شرط رعایت شرایط مقرر در اعتبار اسنادی از جانب ذینفع، وجه مذکور در اعتبار اسنادی را با در نظر گرفتن شرایط ذیل به ذینفع یا به حواله کرد وی پرداخت نماید: 1. پرداخت به شخص ثالث (ذینفع اعتبار) یا حواله کرد وی یا قبول و پرداخت برات صادره ذینفع 2. صدور مجوز برای بانک دیگر به منظور پرداخت وجه اعتبار یا قبول برات ذینفع 3. صدور مجوز برای بانک دیگر به منظور معامله اسناد

7. عملیات خرید خارجی از شروع تا خاتمه 1. مذاکره با فروشنده/فروشندگان و دریافت پیش فاکتور 2. انجام عملیات ثبت سفارش کالا نزد وزارت بازرگانی 3. عقد قرارداد و دریافت بیمه نامه حمل 4. مراجعه به بانک و اخذ مدارک و ارائه تعهد نامه، تضمین، وثایق و پیش پرداخت و ... 5. گشایش اعتبار توسط بانک خریدار و ابلاغ آن به فروشنده توسط بانک کارگزار ابلاغ کننده 6. تهیه/ساخت و ارسال کالا توسط فروشنده بر اساس شرایط اعتبار اسنادی 7. ارائه اسناد حمل توسط فروشنده به بانک کارگزار و دریافت وجه یا اخذ تأییدیه سررسید بر اساس شرایط اعتبار و در صورت تطبیق اسناد حمل با شرایط اعتبار 8. ارسال اسناد توسط بانک معامله کننده به بانک گشایش کننده 9. بررسی و کنترل اسناد توسط بانک خریدار 10. دریافت باقیمانده وجه اعتبار/وثایق و تضمینات در صورت مدتدار بودن اعتبار و ظهر نویسی و تحویل اسناد به خریدار 11. ترخیص کالا از گمرک و ارائه برگه ترخیص کالا به بانک جهت رفع تعهد

8. چرخه اعتبار اسنادی

9. (1) فاکتور تجاری (Commercial Invoice) (6) فهرست عدل بندی (Packing List) (2) گواهي مبداء (Certificate of Origin) اسناد حمل (5) بیمه نامه (Insurance) (3) بارنامه (Bill of Lading) (4) گواهی بازرسی (Inspection Certificate) اسناد حمل Shipping Documents

10. طرفهای درگیر در اعتبار اسنادی 1. خریدار یا متقاضی (Applicant):درخواست صدور گشایش اعتبار را می نماید. 2. فروشنده یا ذینفع( Beneficiary):اعتبار به نفع وی گشایش می گردد. 3. بانک گشایش کننده اعتبار اسنادی (Issuing Bank): بر اساس درخواست متقاضی اقدام به گشایش اعتبار اسنادی به نفع ذینفع می نماید. 4. بانک تعیین شده (Nominated Bank):از طرف بانک گشاینده جهت ابلاغ، دریافت اسناد، انتقال، تأیید، پرداخت، معامله و قبول برات انتخاب می گردد. 5. بانک ابلاغ کننده (Advising Bank):فقط برای ابلاغ اعتبار اسنادی به ذینفع مورد استفاده قرار می گیرد. 6. بانک معامله کننده (Negotiating Bank):علاوه بر ابلاغ اعتبار به ذینفع، نسبت به معامله اسناد هم اقدام مینماید. 7. بانک تأیید کننده (Confirming Bank):بنا به درخواست بانک گشاینده، نسبت به تأیید اعتبار اسنادی اقدام نموده و تعهد خود را به تعهد بانک گشاینده جهت ایفای تعهد در قبال ذینفع اضافه مینماید.چنانچه بانک گشایش کننده درخواست تأیید اعتبار اسنادی را ننموده، اما ذینفع به هزینه خود درخواست تأیید نموده و اجابت گردد، این نوع تأیید، تأیید مسکوت(Silent Confirmation) نامیده میشود. 8. بانک پوشش دهنده (Reimbursing Bank):بنا به دستور بانک گشاینده اعتبار اسنادی نسبت به پوشش اعتبار اسنادی به بانک مطالبه کننده (پرداخت وجه پس از دریافت تقاضای بانک معامله کننده) اقدام مینماید.

11. انواع اعتباراسنادی از لحاظ زمان پرداخت وجه اعتبارت اسنادي مدتدار (يوزانس) Usance LC در اعتبارات اسنادي گشايش شده به صورت يوزانس، هنگامي كه ذينفع اعتبار اسنادي نسبت به ارسال كالا اقدام و اسناد بدون مغايرت را به بانك ذيربط ارائه مي دهد، از تاريخ ارائه اسناد/بارنامه و پس از خاتمه دورة يوزانس مبلغ اعتبار را از بانك مربوطه اخذ خواهد نمود. بانکها عمدتاً وجه این اسناد را تنزیل نموده و وجه آنرا قبل از سررسید به فروشنده پرداخت مینمایند. اعتبارت اسنادي نقدي (ديداري) Sight LC در اعتبار اسنادي گشايش شده به صورت ديداري (نقدي) هنگامي كه ذينفع اعتبار اسنادي نسبت به ارسال كالا اقدام و سپس اسناد حمل بدون مغايرت مطابق با شرايط در متن اعتبار اسنادي را به بانك ذيربط (بانك معامله کننده اعتبار) ارائه ميدهد، بانك مزبور موظف است پس از رسيدگي اسناد در مهلت مقرر (5 روز کاری بر اساس UCP 600)، نسبت به پرداخت وجه اعتبار اسنادي مطابق آنچه در متن اعتبار اسنادي قيد شده عمل نمايد.

12. درآمدهای عمومی حاصل از گشایش اعتبارات اسنادی دیداری و مدتدار(با فرض گشایش اعتبار اسنادی 1 میلیون دلاری) سایر منابع درآمد:1.پیش دریافت: حداقل به میزان 10% مبلغ اعتبار اسنادی (بابت سپرده، خرید اعتبار، تبدیل به ریال)2.تفاوت نرخ ارز: (بین نرخ ارز خریداری شده از بازار بین بانکی با نرخ فروش ارز به مشتری) 3. ضمانتنامه های ارزی: صدور ضمانتنامه تحت اعتبار اسنادی گشایش شده و اخذ کارمزد طبق تعرفه

13. سوئیفت (S.W.I.F.T)Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication سوئیفت «انجمن جهانی خدمات بین بانکی» می باشد. با ارسال پیام از طریق شبکه سوئیفت، امکان برقراری ارتباط بین رایانه های دو بانک و انجام کلیه مراحل حسابداری از قبیل عملیات بستانکار و بدهکار نمودن حسابهای ذیربط، تهیه صورتحساب و صورت مغایرت بدون دخالت نیروی انسانی امکانپذیر می باشد. قابلیت اطمینان به این سیستم نزدیک به 100% می باشد. ارسال پیام ظرف چند ثانیه صورت پذیرفته و هر عضو شبکه سوئیفت باید حداقل در روزهای کاری 8 ساعت آمادگی دریافت پیام داشته باشد. همچنین هزینه ارسال پیام سوئیفتی از هزینه سایر روشهای ارسال پیام از جمله تلکس ارزانتر است. استفاده کنندگان از سوئیفت عبارتند از: 1. اعضاء 2. اعضاء فرعی 3. شرکت کنندگان

14. سوئیفت یک شبکه جهانی تبادل اطلاعات بانکی است . که تمام بانکها عضو این شبکه هستند. مرکز آن در بلژیک قرارداشته و نمایندگی هایی نیز در برخی مناطق دنیا دارد . نمایندگی آن در اسیا در لبنان متمرکز میباشد . این مرکز نیز نمایندگی هایی در داخل کشورها دارد که هم بانک مرکزی هرکشور میتواند نمایندگی آن را داشته باشد وهم شرکتهایی را بعنوان نماینده درکشورها تاسیس میکنند. بابت اشتراک بانکها حق عضویتی را تعیین نموده و بابت خدمات و سرویس ها و تعداد سوئیفت مبلغی را دریافت مینماید . تبادل اطلاعات بین بانکها از طریق سوئیفت و با تبدیل کلیه اطلاعات به رمز انجام میشود .که کشف رمز آن در بانک مقصد و مبدا میباشد. قبل از سوئیفت تمام مبادلات از طریق تلکس انجام میشد که پروژه ای حذف شده میباشد . و بسیار هم پر خطر است .

15. -با تحریم سوئیفت نقل و انتقال پول به سختی صورت میپذیرد . ریسک و خطر پذیری این تبادل اطلاعات افزایش می یابد .برای جایگزینی سوئیفت میتوان به مراجعه حضوری و تلکس و فکس و اینترنت اشاره کرد که مخاطرات خاص خود رادارند. -وابستگی بانکها به سوئیفت طوری است که بدون استفاده از این سیستم سرعت ،سهولت امنیت بطور کامل از بین میرود . - سوئیفت از سال 1378 در ایران شروع بکار کرد - روزانه 18 میلیون پیام بین بانکها در 210 کشور جهان انجام میشود . - طراحی سوئیفت به نوعی میباشد که درصد اشتباه در آن بسیار اندک است . در صورتی که مشخصه پیام بطور صحیح مطابق با استانداردها تنظیم نشود سیستم از قبول آن خودداری می کند . ادعای سوئیفت این است که 99/99 درصد دقیق است . - پیام های سوئیفت بسیار دقیق و دارای رمز نامفهوم وبسیار سریع ودرچند ثانیه مخابره میشود . - هزینه سوئیفت از سایر ابزار ها بسیار کمتر است .

16. تاثيرات تحريم بانك ها بر روي سيستم مالي و پولي كشور • 1- افزايش مخاطره در خصوص منابع بانک • 2 - افزايش مطالبات • 3 - تاثير روي ريسك اعتباري • 4 - كاهش اعتماد فروشندگان بين المللي به سيستم بانکی • 5 - تحميل هزينه هاي تامين مالي • 6 - كاهش اعتماد عمومي به نظام بانكي • 7-عدم گشایش اعتبار و نقل و انتقالات مالی با سایر کشورها • 8-قطع منابع ارزی و عدم تزریق منابع به شرکتها • 9-افزایش ریسک سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران خارجی

17. طبقه بندی کشورها بر حسب ریسک(جدول ارائه شده توسط پاول پاپادوپولوس) بنابراین، بانکدار شخصی است که بتواند ریسک کشور و ریسک اعتباری مشتریش را ارزیابی و بر اساس آن تصمیم به اعطای وام و اعتبار نماید.

18. باتشکر از استاد گرامی و بذل توجه دوستان حمیدرضا روحی مقدم 911045572